Rutilirani Kuŵa Ŵakukhora nga ni Para Mukulaŵiska Uyo Ngwambura Kuwoneka!
Rutilirani Kuŵa Ŵakukhora nga ni Para Mukulaŵiska Uyo Ngwambura Kuwoneka!
“[Moses] wakazizipizga nga ngwakumulaŵiska Uyo ngwambura kuwoneka.”—ŴAHEBERE 11:27.
1. Ni mazgu wuli ghakuzirwa agho Yesu wakayowoya apo wakapharazgiranga mzinda pa Lupiri?
YEHOVA ni Ciuta wambura kuwoneka. Apo Moses wakapempa kuti wawone ucindami Wake, Yehova wakamuphalira kuti: “Ungamanya kuwona cisko cane cara; cifukwa palije muntu wakundiwonapo waŵeso na umoyo.” (Exodus 33:20) Ndipo mpostole Yohane wakalemba kuti: “Palive muntu, mumo kuli kuŵira liromwaka, wali kumuwona Ciuta.” (Yohane 1:18) Nanga ni Yesu Kristu apo wakaŵa pano pasi wakamuwonanga Ciuta cara. Ndipouli, panyengo iyo wakapharazgiranga mzinda pa Lupiri, Yesu wakati: “Mba mwaŵi ŵakutowa mu mtima: pakuti ndiŵo ŵati ŵawonenge Ciuta.” (Mateyu 5:8) Kasi Yesu wakang’anamurangaci?
2. Ncifukwa wuli tingamuwona cara Ciuta na maso ghithu?
2 Malemba ghakuyowoya kuti Yehova ni Mzimu wambura kuwoneka. (Yohane 4:24; Ŵakolose 1:15; 1 Timote 1:17) Apa, Yesu wakang’anamuranga kuti ise taŵantu tingamuwona nadi Yehova na maso ghithu cara. Inya, Ŵakristu ŵakuphakazgika ŵazamuwona Yehova Ciuta para ŵawuskikira kucanya na kuzgoka vilengiwa vyauzimu. Kweniso ŵantu awo ‘mbakutowa mu mtima’ awo ŵali na cilindizga ca kuzakakhala na umoyo wandanda pacaru capasi nawoso ‘ŵangamuwona’ Ciuta. Ŵangamuwona wuli?
3. Kasi ŵantu ŵangamanya wuli mikhaliro yinyake ya Ciuta?
3 Pakuyowoya za Yehova, tikusambirapo kantu kanyake para tikulaŵisiska mwakupwererera vintu ivyo walikulenga. Tingazizwa na nkongono zake ndipo tingatoreka mtima kuzomera kuti iye ni Ciuta Mlengi. (Ŵahebere 11:3; Civumbuzi 4:11) Mpostole Paulos wakalemba mwanteura pa nkani iyi: ‘Kaŵiro [ka Ciuta] ako nkambura kuwoneka ndiko nkongono zake za muyaya na Uciuta wake ukuwoneka pa kweru, pakumanyikwa mu ivyo viri kulengeka.’ (Ŵaroma 1:20) Mwanteura kuwona Ciuta uko Yesu wakayowoyanga kukusazgapo kumanya mikhaliro yinyake ya Yehova. Kuwona uku kukucitika mwa kuŵa na cimanyisko cakufikapo ndipo kukucitika mwauzimu na “maso gha mtima.” (Ŵaefeso 1:18) Mazgu na milimo ya Yesu vikuvumbura vinandi pakuyowoya za Ciuta. Ndico cifukwa cake Yesu wakati: “Uyo wawona ine, wawona na Ŵadada wuwo.” (Yohane 14:9) Yesu wakarongora ndendende kaŵiro ka Yehova. Mwanteura, kumanya umoyo wa Yesu na kasambizgiro kake kungatovwira kuti tiwone, panji timanye mikhaliro yinyake ya Ciuta.
Ncakuzirwa Kumanyisiska Vintu Vyauzimu
4. Kasi ŵantu ŵanandi ŵakurongora wuli kuti ŵalije mtima wa kutemwa vintu vyauzimu?
4 Lero, pali ŵantu ŵacoko comene awo ŵali na cipulikano ndiposo awo ŵakumanyisiska vintu vyauzimu. Paulos wakati: “Cipulikano kuti ŵali naco ŵose cara.” (2 Ŵatesalonika 3:2) Ŵanandi ŵakujicitira vintu vyawo na vyawo ndipo ŵalije cipulikano mwa Ciuta. Cifukwa ca nkaro yawo yiheni na kuleka kutemwa vyauzimu, ŵakutondeka kuwona Ciuta na maso gha umanyi, cifukwa ca ici, mpostole Yohane wakalemba kuti: ‘Uyo wakucita uheni kuti wakuwona Ciuta cara.’ (3 Yohane 11) Cifukwa cakuti ŵantu aŵa ŵakumuwona cara Ciuta na maso ghawo, iwo ŵakucita vintu nga ni para iye wakuwona cara milimo yawo. (Ezekiel 9:9) Ŵakudelera vintu vyauzimu, ndico cifukwa cake ŵangaŵa nagho cara “mahara ghakumanyira Ciuta.” (Zintharika 2:5) Pakuyowoya za iwo, Paulos wakaneneska nadi apo wakalemba kuti: ‘Muntu wa thupi la kawiro kuti wakupokera vya mzimu wa Ciuta cara; cifukwa mbucindere kwa iyo: ndipo kuti wangavimanya cara, pakuti vikupimika mwauzimu.’—1 Ŵakorinte 2:14.
5. Kasi ŵantu awo mahara ghawo ghali pa vintu vyauzimu ŵakumanya za vici?
5 Usange tikuŵika mahara ghithu ghose pa vintu vyauzimu, mbwenu nyengo zose timanyenge kuti Yehova ni Ciuta uyo wakupenjerezga kafukwa cara. Enya, timanyenge kuti iye wakutiwona para tikurondezga maghanoghano na makhumbiro ghaheni. Mbunenesko nadi kuti “mendero gha muntu ghali pamaso pa Yehova, ndipo iye wakuranguruka na kucita kwake kose.” (Zintharika 5:21) Para tawona kuti tananga, tikukhuŵirizgika kuti tirape na kupempa cigowokero ca Yehova cifukwa tikumutemwa ndipo tikukhumba cara kumukwiyiska.—Salmo 78:41; 130:3.
Ncivici Cingatikhozga?
6. Kasi kuŵa wakukhora kukung’anamuraci?
6 Nangauli Yehova ngwambura kuwoneka na maso ghithu, kweni nyengo zose tikumbuke kuti iye wakutiwona. Kumanya kuti iye waliko na kugomezga kuti iye wali pafupi na wose awo ŵakumucema, kutovwirenge kuti tiŵe ŵakukhora, ŵambura kusunkunika—inya, kwimilira nga-nga-nga mu cipulikano cithu. (Salmo 145:18) Tingaŵa nga ni Moses mweneuyo Paulos wakalemba kuti: “Na cipulikano wakasida Egupto, kwambura kopa kandundu ka karonga; cifukwa wakazizipizga nga ngwakumulaŵiska Uyo ngwambura kuwoneka.”—Ŵahebere 11:27.
7, 8. Ncivici cikapangiska Moses kuŵa na cikanga kwimilira pamaso pa Faro?
7 Mose kuti wacite ncito iyo Ciuta wakamupa ya kufumiska Ŵaisrayeli mu wuzga wa Egupto, iye kanandi wakimiliranga pamaso pa Faro fumu yankaza, mu baraza ilo likazura na ŵarongozgi ŵa visopo na ŵankondo. Kwambura kukayika, vikozgo vikenera kuti vikaŵa limbwa-limbwa musi mwa viliŵa vya baraza ili. Mwakupambana na vikozgo ivyo vikimiranga ŵaciuta ŵambura kuthuta ŵa Egupto, Yehova nangauli ngwambura kuwoneka, iye wakawonekanga kwa Moses. Ndico cifukwa cake Moses wakatentema yayi na Faro.
8 Ncivici cikacitiska Moses kuŵa na cikanga kwimilira pamaso pa Faro mwakuwerezga-werezga? Malemba ghakutiphalira kuti “muntu uyu Moses wakaŵa wakuzika comene kwakuruska ŵose aŵo ŵakaŵa pa caru.” (Maŵazgo 12:3) Enya, kutemweseska vintu vyauzimu na cigomezgo cake cakuti Ciuta wakaŵa nayo, kukamupa Moses nkongono zakuti wimire “Uyo ngwambura kuwoneka” pamaso pa themba lakofya la Egupto. Kasi pali ntowa wuli lero izo awo ‘ŵakulaŵiska’ Ciuta wambura kuwoneka ŵakurongolera cipulikano cawo mwa iye?
9. Ni ntowa wuli iyo tingarongolera kuti tili ŵakukhora?
9 Ntowa yimoza ya kurongolera cipulikano na kurutilira kuŵa ŵakukhora nga ni para mukulaŵiska Uyo ngwambura kuwoneka, ndiyo kupharazga mwacikanga kwambura kupwerererako za kuzikizgika. Yesu wakaŵacenjezgerathu ŵasambiri ŵake, wakati: “Mwamkutinkika na ŵantu ŵose cifukwa ca zina lane.” (Luka 21:17) Wakaŵaphaliraso kuti: “Muzga kuti ndi mukuru wakuruska fumu yake cara. Usange ŵakandizikizga ine, imwe namwe ŵamkumuzikizgani.” (Yohane 15:20) Mazgu agho Yesu wakayowoya ghakaŵa ghaunenesko nadi, mwaluŵiro pamanyuma pa nyifwa yake, ŵarondezgi ŵake ŵakazikizgika kwazanimuwone, ŵakatimbika, kofyeka, na kukakika. (Milimo 4:1-3, 18-21; 5:17, 18, 40) Nangauli ŵakazikizgikanga, kweni ŵapostole ŵa Yesu na ŵasambiri ŵanyake ŵakarutilira kupharazga makani ghaweme na cikanga cose.—Milimo 4:29-31.
10. Kasi kugomezga kuti Yehova wakuvikilira kukutovwira wuli mu uteŵeti?
10 Nga ni umo wakacitira Moses, ŵarondezgi ŵa Yesu ŵakale ŵakawelera nyuma cara pakuwona ŵarwani ŵawo ŵanandi. Ŵasambiri ŵa Yesu ŵakaŵa na cipulikano mwa Ciuta, ndipo cifukwa ca ici, ŵakazizipizga ntambuzgo yazanimuwone iyo ŵakakumana nayo. Enya, ŵakarutilira kuŵa ŵakukhora nga-nga-nga nga ni para ŵakalaŵiskanga Uyo ngwambura kuwoneka. Lero, kumanya kuti Yehova wakutivikilira na kutikhwimiska, kukutipa cikanga cakuti ticite mulimo withu wakupharazga za Ufumu. Mazgu gha Ciuta ghakuyowoya kuti “kopa ŵantu kukutya msampa, kweni uyo wakugomezga Yehova tiwasungikenge.” (Zintharika 29:25) Pa cifukwa ici, tingaweleranga nyuma cara para tikuzikizgika; nesi kuŵa na soni na uteŵeti withu. Cipulikano cithu cikutituma kuti tipharazge mwacikanga kwa ŵazengezgani, awo tikugwira nawo ncito, awo tikusambira nawo sukulu, na ŵanji.—Ŵaroma 1:14-16.
Wambura Kuwoneka Wakurongozga Ŵantu Ŵake
11. Kuyana na Petros na Yuda, kasi ŵanarumi ŵanyake awo ŵakawungananga na mpingo Wacikristu ŵakarongora wuli kuti ŵakatemwanga cara vintu vyauzimu?
11 Cipulikano cikutovwira kumanya kuti Yehova ndiyo wakwendeska gulu lake la pacaru capasi. Mwanteura, tileke kuŵa na maghanoghano gha kudelera awo ŵali na milimo mu mpingo. Mpostole Petros na Yuda munung’una wa Yesu, ŵakacenjezga za ŵanji awo ŵakatemwanga vintu vyathupi ŵeneawo ŵakayowoyanga mwamsinjiro kwa ŵanarumi ŵacirongozi pakati pa Ŵakristu. (2 Petros 2:9-12; Yuda 8) Usange Yehova wawonekenge na maso, kasi ŵantu aŵa ntena ŵakayowoya mwamsinjiro pamaso pake? Napacoko-pose! Kweni cifukwa cakuti Ciuta ngwambura kuwoneka, ŵanarumi ŵara ŵakaleka kughanaghana kuti ivyo ŵakacitanga kukaŵa kwananga.
12. Kasi tikwenera kuŵa na mzimu wuli kurazga kwa awo mbacirongozi mu mpingo?
12 Inya, mpingo Wacikristu wuli na ŵantu awo mbakwananga. Awo ŵakuteŵetera nga mbabali ŵarara nawo ŵangabuda kwakuti nyengo zinyake tingakhuŵara. Kweni ndipouli, Yehova wakugwiriskira ncito ŵanarumi aŵa kuliska mskambo wake. (1 Petros 5:1, 2) Ŵanarumi na ŵanakazi awo mtima wawo wuli pa vintu vyauzimu ŵakumanya kuti iyi ni ntowa yimoza iyo Yehova wakurongozgera ŵantu ŵake. Pa cifukwa ici, ise Ŵakristu tileke kuŵa na mzimu wa kudelera na kudinginyika, kweni tipereke ncindi ku ivyo Ciuta wanozga kuti warongozge ŵantu ŵake. Para tikupulikira awo mbacirongozi pakati pithu, tikurongora kuti tikulaŵiska Uyo ngwambura kuwoneka.—Ŵahebere 13:17.
Kuwona Ciuta Kuŵa Musambizgi Withu Mukuru
13, 14. Kasi kuwona Yehova kuŵa Musambizgi Mukuru kukung’anamuraci kwa imwe?
13 Pali cigaŵa cinyake ico tikwenera kucimanya mwauzimu. Yesaya wakacima kuti: “Maso ghinu tighawone Musambizgi winu [Mukuru, NW].” (Yesaya 30:20) Cipulikano cikutovwira kupanikizga kuti Yehova ndiyo wakutisambizga kwizira mu gulu lake la pacaru capasi. (Mateyu 24:45-47) Kuwona Ciuta kuŵa Musambizgi Mukuru kukusazgapo vinandi kuruska waka kucita sambiro la Baibolo lanyengo zose na kufika pa maungano gha Cikristu nyengo zose. Kukusazgapo kugwiriskira ncito vintu vyauzimu ivyo Ciuta wakutipa. Mwaciyerezgero, tikwenera kutegherezga mwakupwererera ku urongozgi uwo Yehova wakupereka kwizira mwa Yesu mwakuti tileke kulekana nalo gulu lake.—Ŵahebere 2:1.
14 Nyengo zinyake pakukhumbikwira citatata kuti tandule mwakukwana na cakurya cauzimu. Mwaciyerezgero, panyake tikuŵazga mwapatali-patali nkani za Baibolo izo tikuziwona kuti nzinonono kuzipulikiska. Para tikuŵazga Gongwe la Mulinda na Galamukani! panyake tikuduka mitu yinyake ya nkani cifukwa cakuti yili na nkani izo zikutikondweska cara. Panji tingazomerezga maghanoghano ghithu kwendendeka para tili pa maungano gha Cikristu. Tingaŵa ŵakutegherezga usange tikusanda mwakupwererera fundo izo zikuyowoyeka. Para tikuwongera na mtima withu wose urongozgi wauzimu uwo tikupokera, tikurongora kuti tikumanya nadi kuti Yehova ni Musambizgi withu Mukuru.
Timupataulire Zakwananga Zithu Ciuta
15. Ni mwauli umo ŵanji ŵakucitira nga ni para mbakubisika kwa Yehova?
15 Cifukwa cakuti uheni wandana comene mu “nyengo ya umaliro” iyi, ncakuzirwa nkanira kuŵika cipulikano mwa Uyo ngwambura kuwoneka. (Daniel 12:4) Kuleka kugomezgeka na uzaghali vili palipose. Ncintu camahara nadi kukumbuka kuti Yehova wakulaŵiska milimo yithu nangauli ŵantu ŵakutiwona cara. Ŵantu ŵanyake ŵaleka kumanya za ici. Para ŵanyawo ŵakuŵawona cara, iwo ŵakucita mikhaliro yiheni. Mwaciyerezgero, ŵanji ŵakuwonelera vyakusekereska viheni nga ni kuwonelera vithuzithuzi vya ŵantu ŵambura kuvwara pa internet, TV, na mavidiyo. Pakuti kuwonelera vintu ivi kukucitika ku malo ghakubisika, ŵanji ŵakucita nga ni para milimo yawo njakubisika kwa Yehova.
16. Ncivici cikutovwira kuti tikolerane na mikhaliro yapadera ya Yehova?
16 Nciwemi kukumbuka mazgu gha mpostole Paulos ghakuti: ‘Ise tose yumoza na yumoza tizamkujipataulira kwa Ciuta.’ (Ŵaroma 14:12) Tikwenera kumanya kuti nyengo zose para tikunanga, tikunangira Yehova. Para timanyenge za ici mbwenu tikoleranenge na mikhaliro yake yapadera na kutinka mikhaliro yaukazuzi. Baibolo likutikumbuska kuti: “Kulive cakulengeka ico cikuwura kuwoneka pa maso pake: kweni vyose viri nkhuli nakuŵikika pa kweru pa maso gha Mweneuyo tamkumupataulira.” (Ŵahebere 4:13) Mbunenesko kuti tikwenera kumupataulira Ciuta zakwananga zithu, kweni cifukwa cikuru ncakuti tikumutemwa comene Yehova lekani tikucita khumbo lake na kudemelera ku mikhaliro yake yaurunji. Pa cifukwa ici tiŵe ŵavinjeru para tikusanka vyakusekereska na para tikucezga na ŵanyithu awo tikupambana nawo viŵaro.
17. Kasi Yehova wakutiwona na cilato wuli?
17 Yehova wakukondwa comene para wakutiwona, kweni wakulindizga cara kuti tibude danka mwakuti watilange. Mu malo mwake wakutiwona mwacitemwa nga ni dada uyo wakukhumba kupereka vyawanangwa ku ŵana ŵake ŵakupulikira. Mwee, naco ncakusanguluska kumanya kuti Dada withu wakucanya ngwakukondwa na cipulikano cithu ndipo kuti iye ‘[wakupereka njombe, NW] kwa ŵeneawo ŵakumupenja’! (Ŵahebere 11:6) Tiyeni tirongore cipulikano cithu cose mwa Yehova na ‘kumuteŵetera na mtima wakufikapo.’—1 Midauko 28:9.
18. Cifukwa cakuti Yehova wakutiwona na kucitapo kantu pa milimo yithu yiweme, kasi Malemba ghakutipa cisimikizgo wuli?
18 Pa Zintharika 15:3 pakuyowoya kuti: “Maso gha Yehova ghali mu malo ghose kulaŵiska ŵaheni na ŵaweme.” Enya, Ciuta wakulaŵiska ŵaheni ndipo wakuŵalanga mwakuyana na milimo yawo. Usange tili ŵamoza ŵa “ŵaweme,” tili ŵakusimikizga kuti Yehova wakuwona milimo yithu yiweme. Mwee, naco ncakukhozga cipulikano kumanya kuti ‘kuteŵeta kwithu nkhwa waka cara mu Fumu’ ndiposo kuti Uyo ngwambura kuwoneka ‘waruwenge cara mulimo withu na citemwa ico tikurongora pa zina lake’!—1 Ŵakorinte 15:58; Ŵahebere 6:10.
Kupempa Yehova Kuti Watisande
19. Kasi kuŵa na cipulikano cakukhora mwa Yehova kukutipa vyandulo wuli?
19 Nga mbateŵeti ŵakugomezgeka ŵa Yehova, tili ŵakuzirwa comene kwa iye. (Mateyu 10:29-31) Nangauli Ciuta ngwambura kuwoneka, kweni wangawoneka kwa ise, ndipo tingasangwa na ubwezi uweme na iye. Kuŵa na ubwezi uwu na Ŵadada ŵithu ŵakucanya kukupereka vyandulo vinandi. Cipulikano cithu cakukhora cikutovwira kuti tiŵe na mtima uweme na njuŵi yiweme pa maso pa Yehova. Cipulikano cambura upusikizgi naco citovwirenge kuti tileke kukhala na umoyo wa paŵiri. (1 Timote 1:5, 18, 19) Cipulikano cithu cambura kusunkunyika mwa Ciuta nciyerezgero ciweme ndiposo ncikhuŵirizgo kwa awo tikukhala nawo. (1 Timote 4:12) Mwakusazgirapo, cipulikano ici cikutipangiska kuŵa na mikhaliro iyo Ciuta wakutemwa, yeneiyo yikukondweska mtima wa Yehova.—Zintharika 27:11.
20, 21. (a) Cifukwa wuli ncakukhumbikwa kuti maso gha Yehova ghaŵe pa ise? (b) Kasi lemba la Salmo 139:23, 24 tingaligwiriskira wuli ncito mu umoyo withu?
20 Usange ndise ŵavinjeru, mbwenu tisekelerenge kuti maso gha Yehova ghaŵe pa ise. Tingatemwa kuti watiwonenge pera cara, kweniso kuti wasande maghanoghano ghithu na milimo yithu. Tingacita makora kuromba Yehova kuti watisande na kutipapaska usange tili na maghanoghano ghawakawaka. Iye watovwirenge kuti titonde makoraghene masuzgo na kusinta milimo yithu. Davide wakaneneska nadi apo wakimba kuti: “Ndisandani, A Ciuta, na kumanya mtima wane! ndiyezgani na kumanya maghanoghano ghane! Muwone panji kangaŵamo kendero kaheni mwa ine, ndipo mundirongozge mu ntowa ya muyirayira.”—Salmo 139:23, 24.
21 Davide wakaŵeyelera Yehova kuti wamusande na kuwona usange mwa iye mukaŵa “kendero kaheni.” Kuyana na umo Davide wakacitira, kasi ise tikunweka yayi kuti Ciuta wasande mtima withu na kuwona usange tili na maghanoghano ghaheni? Na cigomezgo cithu cose, tiyeni tipempe Yehova kuti watisande. Wuli para tenjerwa cifukwa ca kucita maubudi ghanyake? Tiyeni tipempere kwambura kureka kwa Yehova, Ciuta withu wacitemwa, na kujilambika ku urongozgi wa mzimu wake utuŵa na unjirikizgi wa Mazgu ghake. Tili ŵakusimikizga kuti watovwirenge kurondezga ntowa iyo yikuruta ku umoyo wamuyirayira.—Salmo 40:11-13.
22. Kasi tikwenera kusimikizgaci pakuyowoya za Uyo ngwambura kuwoneka?
22 Enya, Yehova wazamutitumbika na umoyo wandanda usange tikucita ivyo iye wakukhumba. Kuyowoya unenesko, tikwenera kumanya kuti Ciuta ngwankongono ndiposo ngwamazaza, mpostole Paulos nayo wakamanya za ici lekani wakalemba kuti: “Ku Karonga wakukhalirira swi, wambura kwanangika, wambura kuwoneka, Ciuta uyo njeka na yeka, kuŵenge ncindi na ucindami muyirayira swi. Amen.” (1 Timote 1:17) Nyengo zose tiyeni timupe Yehova ncindi zakufumira pasi pa mtima. Tileke kuwayawaya na cintu cilicose ico cingatiwira, kweni tisimikizge kuti tiŵe ŵakukhora nga ni para tikulaŵiska Uyo ngwambura kuwoneka.
Kasi Mungazgora Wuli?
• Kasi ŵantu ŵangamuwona wuli Ciuta?
• Usange tikumuwona Yehova, kasi ticitenge wuli para tikusuzgika cifukwa ca unenesko?
• Kasi cikung’anamuraci kuwona Yehova kuŵa Musambizgi withu Mukuru?
• Ncifukwa wuli tikwenera kupempa Yehova kuti watisande?
[Mafumbo]
[Cithuzithuzi pa peji 14]
Cifukwa cakuti wakaleka kopa ukari wa Faro, Moses wakacita vintu nga ni para wakalaŵiskanga Yehova, Ciuta wambura kuwoneka
[Cithuzithuzi pa peji 17]
Tileke kucita vintu nga ni para Yehova wangawona cara ivyo tikucita
[Cithuzithuzi pa peji 19]
Tikupenja cimanyisko ca Yehova na mtima withu wose cifukwa tikumuwona kuŵa Musambizgi withu Mukuru