Kasi Muli na Mzimu Uwo Ukuleka Kufwa?

MPOSTOLE Paulos wakati: “Malembo ghose ghakuperekeka na Ciuta ghakwanduliraso kusambizga, na kucenya, na kunozga, na kulanga uko kuli mu urunji.” (2 Timote 3:16) Enya, Baibolo ni buku la unenesko ilo liri kufuma kwa Ciuta waunenesko, Yehova.—Salmo 83:18.

Pakuti Yehova ni Mlengi wa vintu vyose, kusazgapo ŵantu, iye wakumanya makora ico cikucitika para tafwa. (Ŵahebere 3:4; Civumbuzi 4:11) Pakuyowoya za ico cikucitika pamanyuma pa nyifwa, Ciuta walikupereka unenesko na mazgoro ghakukhorweska kwizira mu Mazgu ghake, Baibolo.

Kasi Mzimu ni Vici?

Mu Baibolo, mazgu ghakuti “mzimu” comene-comene ghakung’anamura “mvuci.” Kweni ici cikusazgapo vinandi kuruska waka kuthuta. Mwaciyerezgero, mulembi wa Baibolo, Yakobe wakati: “Thupi padera pa mzimu ndakufwa.” (Yakobe 2:26) Pa cifukwa ici, mzimu ni nkongono iyo yikupangiska thupi kuŵa lamoyo.

Nkongono iyi yingaŵa waka mvuci cara nesi mpepu iyo yikwenda mu maphapu. Cifukwa wuli? Cifukwa panyengo iyo muntu walekera kuthuta, umoyo ukuŵa ucali mu maselo ya thupi kwa nyengo yicoko—“kwa maminiti ghanandi,” nga ni umo likuyowoyera The World Book Encyclopedia. Panyengo iyo, usange mungayezga kuphutiramo mvuci mu maphapu, muntu uyo wangambaso kuthuta. Kweni usange nkongono ya umoyo yamara mu maselo ya thupi, nanga mungayezgera umu na umu kuti muntu wambe kuthuta, cingacitika cara. Panyengo iyi palije mvuci panji mpepu iyo yingawuska nanga lingaŵa selo limoza. Pa cifukwa ici, mzimu, ni nkongono ya umoyo iyo yikukolera maselo na kupangiska muntu kuŵa wamoyo. Mvuci ndiwo ukupangiska nkongono ya umoyo iyi kuti yigwirenge ncito.—Job 34:14, 15.

Kasi mzimu uwu ukugwira ncito pa ŵantu pera? Baibolo likutovwira kuzgora fumbo ili. Themba lavinjeru Solomon likamanya kuti ŵantu na vinyama, vyose vili na “mvuci umoza,” ndipo wakafumba kuti: ‘Ndinjani wakumanya mzimu wa muntu panji ukukwera kucanya, na mzimu wa nyama ukukhilira kusi ku caru?’  (Mupharazgi 3:19-21) Apa tawona kuti ŵantu na vinyama, vyose vili na mzimu. Kasi ici cingaŵa wuli ntena?

Mzimu panji nkongono ya umoyo, yingayerezgereka na nkongono ya magesi umo yikwendera mu mashini panji mu cintu cilicose ico cikugwiriskira ncito magesi. Mwakuyana na mashini ayo, ncito zinandi zingacitika cifukwa ca, nkongo yambura kuwoneka ya magesi. Mwaciyerezgero, sitovu yingathukizga vintu, kompyuta yingawoneska malemba, TV yingawoneska vithuzithuzi na kufumiska mazgu. Nangauli vingaŵa ntena, kweni nkongono ya magesi yikuzgoka mashini ayo yikugwirirapo ncito yayi. Iyo yikuŵa nkongono waka. Mwakuyana waka, nkongono ya umoyo nayo yikuzgoka cara cilengiwa ico yikugwirirapo ncito. Nkongono iyi yikughanaghana cara panji kuŵa na mikhaliro ya wuntu. Ŵantu na vinyama, vyose vili na “mvuci umoza.” (Mupharazgi 3:19) Para muntu wafwa, mzimu wake ukurutilira kuŵapo cara ku malo yanyake nga ncilengiwa cauzimu

Ipo kasi muntu wakuŵa wuli para wafwa? Ncivici cikucitikira mzimu para iye wafwa?

“Ku Fuvu Tiuwerereko”

Apo mwanarumi wakwamba, Adamu, wakaswa dango la Ciuta, Yehova wakati kwa iye: ‘Tiuryenge cakurya ca thukuta la pa cisko cako usuke uwerere ku fuvu, cifukwa ukatoreka mwenemumo; ndiwe fuvu, ndipo ku fuvu tiuwerereko.’ (Genesis 3:19) Kasi Adamu wakaŵanku apo Yehova wakaŵa wandamulenge kufuma ku dongo? Wakaŵako yayi! Wakaŵa wandalengeke. Mwanteura, apo Yehova Ciuta wakaphalira Adamu kuti ‘wawererenge ku fuvu,’ wakang’anamuranga kuti Adamu wafwenge na kuzgoka dongo. Adamu wakaruta ku malo ya mizimu cara. Apo Adamu wakati wafwa, iye wakaŵako cara. Cilango cake cikaŵa nyifwa—kufwa kwa umoyo—kuruta ku malo yanyake yayi.—Ŵaroma 6:23.

Wuli pakuyowoya za ŵantu ŵanyake awo ŵalikufwa? Pa Mupharazgi 9:5, 10, pakuyowoya makora za umo ŵakufwa ŵaliri, ipo pakuti: ‘Ŵakufwa ŵakumanya kantu cara . . . Kulije mlimo, panji maghanoghano, panji mahara, panji vinjeru, ku malalo uko ukuya.’ Mwanteura, nyifwa yikung’anamura kuti muntu kulije. Wamasalmo wakalemba kuti muntu para wafwa, ‘mvuci wake ukuwerera ku dongo; mu zuŵa leneilo pera vyose ivyo wapukwanga vikumara.’—Salmo 146:4.

Apa tawona makora comene kuti ŵakufwa ŵalije umoyo. Ŵangamanya kantu cara. Ŵangamuwonani cara, kumupulikani cara panji kuyowoya namwe, yayi. Ŵangamovwirani panji kumupwetekani cara. Mungaŵawopanga yayi. Kweni kasi ni mwauli umo mzimu ‘ukufumiramo’ panyengo iyo muntu wakufwira?

‘Mzimu Ukuwerera kwa Ciuta’

Baibolo likuyowoya kuti muntu para wafwa, ‘mzimu ukuwerera kwa Ciuta uyo wakawulenga.’ (Mupharazgi 12:7) Kasi ici cikung’anamura  kuti mzimu ukwenda nadi mu mlengalenga na kuruta kwa Ciuta? Yayi! Umo Baibolo likuyowoyera, lizgu lakuti ‘kuwerera’ likung’anamura kwenda kweneco yayi kufuma pa malo yanyake kuruta ku yanyake. Mwaciyerezgero, Ŵaisrayeli ŵambura kupulikira ŵakaphalirika kuti: “‘Wererani kwa ine, nane ndiwerere kwa imwe,’ wakuti Yehova wa mipingo.” (Malaki 3:7) Ŵaisrayeli kuti ‘ŵawerere’ kwa Yehova kukang’anamuranga kuleka ntowa yawo yiheni na kwamba kurondezga ntowa yaurunji ya Ciuta. Ndiposo Yehova kuti ‘wawerere’ kwa Ŵaisrayeli kukang’anamuranga kwambaso kutemwa ŵantu ŵake. Ku vigaŵa vyose viŵiri, ‘kuwerera’ kukasazgapo kaghanaghaniro, kuti kukasazgapo kwenda kufuma pa malo yanyake kuruta ku yanyake cara.

Mu ntowa yakuyana waka, para muntu wafwa pakuŵavya kwenda kweneco kufuma pacaru capasi kuruta kumalo yakucanya para mzimu ‘ukuwerera’ kwa Ciuta. Usange nkongono ya umoyo yafumamo mu muntu, Ciuta yekha ndiyo wali na mazaza ya kumuwezgeraso muntu uyo mzimu wake. Mwanteura, mzimu ‘ukuwerera kwa Ciuta’ mu ntowa yakuti cilindizga ca muntu uyo ca umoyo wamuntazi cili mu mawoko gha Ciuta.

Mwaciyerezgero, awonani ivyo Malemba yakuyowoya za nyifwa ya Yesu Kristu. Luka, yumoza wa ŵalembi ŵa Makani Ghawemi, wakuti: “Yesu wakabangula na lizgu likuru, wakati, ‘Ŵadada, nkukorezga mzimu wane mu mawoko ghinu.’ Ndipo wakati wayowoya nteura, ndipera ngawakupereka mzimu wake.” (Luka 23:46) Apo mzimu wake ukafumamo mwa iye, panyengo iyo, Yesu kuti wakamba kwenda na kuruta kucanya cara. Yesu wakakhala mu dindi mazuŵa ghatatu, ndipo wakakwelera kucanya pakati pajumpa mazuŵa 40. (Milimo 1:3, 9) Panyengo yakuti walipafupi kufwa, Yesu wakaŵika mzimu wake mu mawoko gha Ŵadada ŵake, cifukwa wakasimikizga nkanira kuti Yehova yekha ndiyo wangamuwuska.

Enya, Ciuta yekha ndiyo wangawezgera muntu wakufwa ku umoyo. (Salmo 104:30) Mwee, naco ncilindizga cakukondweska kwa ise!

Cilindizga Cakugomezgeka

Baibolo likuti: “Ora likwiza mu leneilo ŵose aŵo ŵali mu mararo [ghacikumbukiro, NW] ŵati ŵapulike mazgu [gha Yesu], ndipo ŵati ŵafumengemo.” (Yohane 5:28, 29) Enya, Yesu Kristu wakalayizga kuti wose awo Yehova wakuŵakumbuka wazamuŵawuska na kuŵaso na umoyo. Kwambura kukayika, pakati pawo pazamuŵa awo ŵakurondezga ntowa yaurunji—ŵateŵeti ŵa Yehova. Kweni paliso ŵantu ŵanandi awo ŵalikufwa kwambura kurongora kuti panyake ŵakatenge ŵarondezgenge marango ghaurunji gha Ciuta. Kwali ŵakafwa kwambura kumanya ivyo Yehova wakukhumba, panji ŵakaŵavya nyengo yinandi yakuti ŵasinte mikhaliro yawo. Ciuta wakukumbukaso ŵantu ŵa mtundu uwu ndipo wazamuŵawuska, cifukwa Baibolo likuti: ‘Kuzamuŵa ciwuka ca ŵarunji na ŵambura urunji wuwo.’—Milimo 24:15.

Lero, caru cazura na nkaza na zimpindano, ucigeŵenga, kunangika kwa dongo, mpepu na maji, ndiposo pali matenda. Usange ŵakufwa ŵangazakawuskika na kukhala mu caru ca nga ni ici, mbwenu cimwemwe cizamuŵa ca nyengo yicoko. Kweni Mlengi walayizga kuti sono-sono apa waparanyenge caru ici, ceneico cili mu nkongono ya Satana Diabolosi. (Zintharika 2:21, 22; Daniel 2:44; 1 Yohane 5:19) Ŵarunji ŵekha—“caru cipya”—ndiwo ŵazamuŵapo.—2 Petros 3:13.

Panyengo iyo ‘nanga njumoza wa ŵenecaru wazamuyowoya kuti: “Ndarwara.”’ (Yesaya 33:24) Nanga ni nyifwa nayo yizamumara, cifukwa Ciuta ‘wazamufyura sozi lose ku maso ghaŵo; ndipo nyifwa yizamuŵakoso cara; panji nesi citengero cizamuŵakoso cara, nesi kulira, panji nesi kuŵinya: cifukwa vyakudanga viri kuruta.’ (Civumbuzi 21:4) Ici ndico ŵakulindirira wose awo ŵali “mu mararo ghacikumbukiro.”

Para Yehova wazamuwuskapo uheni pacaru capasi, iye wazamuparanya yayi ŵantu ŵarunji pamoza na ŵaheni. (Salmo 37:10, 11; 145:20) “Mzinda ukuru” wakufuma ‘ku mitundu yose, na ku mafuko na ku ŵantu na ku malulimi,’ uzamupona “cisuzgo cikuru”  ceneico cizamuparanya caru ici. (Civumbuzi 7:9-14) Mwanteura, pazamuŵa wumba unandi uwo uzamupokelera awo ŵakafwa.

Kasi mukunweka kuzakawonanaso na ŵakutemweka ŵinu? Kasi mukukhumba kuzakakhala na umoyo wamuyirayira mu Paradiso pacaru capasi? Usange ni ntena, ipo mukwenera kumanya Ciuta waunenesko yekha na ivyo wakukhumba. (Yohane 17:3) Khumbo la Ciuta ndakuti “ŵantu ŵose ŵaponoskeke, na kufikapo pa kumanya unenesko.”—1 Timote 2:3, 4.

[Cithuzithuzi pa peji 29]

“Ndiwe fuvu, ndipo ku fuvu tiuwerereko”

[Cithuzithuzi pa peji 30]

Mzimu ungayerezgereka na magesi

[Cithuzithuzi pa peji 32]

Ciwuka cizamwiziska cimwemwe cambura kumara