Kasi Mtende wa Kristu Ungawusa Wuli mu Mitima Yithu?
Kasi Mtende wa Kristu Ungawusa Wuli mu Mitima Yithu?
‘Mtende wa Kristu uwuse mu mitima yinu, weneuwo mukacemekerako mu thupi limoza.’—ŴAKOLOSE 3:15.
1, 2. Ni mwauli umo “mtende wa Kristu” ukuwusira mu mitima ya Ŵakristu?
ŴANTU ŵanandi ŵakutinka lizgu lakuti kuwusa, cifukwa likupereka cithuzithuzi ca kucicizgana pakucita vintu panji kuryerana masuku pa mutu. Mwanteura, umo Paulos wakayowoyera ku Ŵakristu ŵa mu Kolose kuti ‘mtende wa Kristu uwuse mu mitima yinu,’ ŵantu ŵanyake ŵanganyanyara nagho mazgu agha. (Ŵakolose 3:15) Asi tili na wanangwa wa kusanka ico tikukhumba? Ipo ncifukwa wuli tikwenera kuzomerezga cintu cinyake panji muntu munyake kuwusa mu mitima yithu?
2 Paulos kuti wakaphaliranga Ŵakolose kuti ŵataye pasi wanangwa wawo wa kusanka ico ŵakukhumba cara. Lizgu la Cigiriki, lakung’anamurika ‘kuwusa’ pa Ŵakolose 3:15 likuyana na murongozgi wa maseŵero uyo wakaperekanga njombe kwa awo ŵakacitanga ciphalizgano ca maseŵero mu nyengo yakale. Awo ŵakaphalizgananga ŵakaŵa na wanangwa wakucita ico ŵakhumba mu seŵero, kweni paumaliro, murongozgi wakawoneseskanga kuti muntu uyo waruska mu seŵero ilo, ni mweneuyo warondezganga marango apo waseŵeranga. Mwakuyana waka, nase tili na wanangwa wa kucita vintu vinandi mu umoyo withu, kweni para tikucita ntena, mtende wa Kristu uŵe “murongozgi” withu—panji, nga ni umo Edgar J. Goodspeed wakang’anamulira kuti uŵe “nkongono yakurongozga” mitima yithu.
3. Kasi “mtende wa Kristu” ni vici?
3 Kasi “mtende wa Kristu” ni vici? Ni mukhaliro wapheee, wakufwasa, weneuwo tikuŵa nawo para taŵa ŵasambiri ŵa Yesu na kumanya kuti Yehova Ciuta na Mwana wake ŵakutitemwa. Apo Yesu wakakhala pacoko waka kuti walekane na ŵasambiri ŵake, iye wakaŵaphalira kuti: ‘Mtende wane nkumupani . . . Mitima yinu yingakweŵekanga cara, nanga nkopa.’ (Yohane 14:27) Ŵakristu ŵakuphakazgika, awo ni viŵaro vya thupi la Kristu, ŵaŵa na mtende uwu kwa virimika 2,000, ndipo ŵanyawo awo ni “mberere zinyake” nawo ŵali na mtende uwu. (Yohane 10:16) Mtende uwu ndiwo ukwenera kuwusa mu mitima yithu. Para tili mu ciyezgo cazanimuwone, mtende uwu utovwirenge kuti mitima yithu yileke kukweŵeka panji kutenthema. Tiyeni sono tiwone umo mtende uwu ungatovwilira para ŵantu ŵaticitira nkaza, para tenjerwa, ndiposo para tikujiwona nga kuti tili ŵawakawaka.
Para Ŵantu Ŵaticitira Nkaza
4. (a) Kasi Yesu wakamanya wuli kuti kucaru kuli nkaza? (b) Kasi Ŵakristu ŵacitapo vici na nkaza izo ŵantu ŵakuŵacitira?
4 Themba Solomoni likawona kuti ‘muntu wakupweteka munyake para wakuwusa.’ (Mupharazgi 8:9) Yesu wakajiwonera yekha unenesko wa mazgu agha. Apo wakaŵa kucanya, Yesu wakawonanga nkaza zinandi izo ŵantu ŵakacitirananga. Apo wakaŵa pacaru capasi, ŵantu ŵakamucitira nkaza zinandi Yesu—muntu wambura kwananga—ŵakamutetera mrandu wa kutuka, ndipo pamanyuma pake ŵakamukoma nga ni umo ŵakakomeranga ŵankhungu. (Mateyu 26:63-66; Marko 15:27) Lero, nkaza zandana comene, ndipo pa cifukwa ici, Ŵakristu ŵaunenesko ŵakusuzgika kwazanimuwone, enya, ‘ŵakutinkika na mitundu yose.’ (Mateyu 24:9) Ŵakristu aŵa nangauli ŵakuhoyeka, kuzengeka mirandu yautesi, kunyozeka ku misasa yakusuzgirako ŵantu, na ku Soviet Gulag, kweni mtende wa Kristu waŵakhwimiska kuti ŵaleke kusunkunika. Iwo ŵarondezga Yesu uyo malemba yakuti: “Para wakatukikanga, kuti wakawezga kutuka cara; para wakakomwanga, kuti wakafinganga cara; kweni wakajipereka kwa mweneuyo wakweruzga nyoronyoro.”—1 Petros 2:23.
5. Para tapulika kuti ŵabali mu mpingo ŵamuyowoyera uheni munyithu, kasi tikwenera kucitaci?
5 Mwakuyanako pacoko na nkani iyi, nyengo zinyake tingapulika kuti ŵabali mu mpingo ŵamuyowoyera uheni munyithu. Tingaghanaghana nga ni umo Paulos wakayowoyera kuti: “Ndi njani wakukhuŵaliskika, ndipo ine nkureka kupya mtima?” (2 Ŵakorinte 11:29) Kasi tingacitaci? Tijifumbe kuti, ‘Kasi ni nkaza nadi izo ŵamucitira?’ Kanandi tikumanya makora cara nkani yose umo yanguŵira. Mutepanyake tingayowoya uheni pamanyuma pa kupulika kwa muntu uyo nayo wacita waka kupulika nkani iyo. Baibolo likuyowoya mwakupulikikwa kuti: “Muzereza wakupulikana bweka vyose.” (Zintharika 14:15) Mwanteura, tikhale ŵakucenjera pa nkani ya nga ni iyi.
6. Kasi tingacita wuli usange tamanya kuti munyithu mu mpingo waticitira nadi nkaza?
6 Tiyerezgere kuti ŵanyithu ŵaticitira nadi nkaza. Kasi muntu uyo wali na mtende wa Kristu mu mtima wake wangacita wuli? Tiyowoye nayo muntu uyo tamanya kuti watinangira. Pamanyuma pake, mu malo mwa kuyowoya na muntu waliyose, talekeraci kupereka nkani iyo kwa Yehova mu pempero na kugomezga mwa iye kuti wacitepo urunji? (Salmo 9:10; Zintharika 3:5) Usange ticitenge ici, tikhorwenge kuti tamazga nkani mu mtima withu na ‘kukhala cete.’ (Salmo 4:4) Nyengo zose, nciwemi kugwiriskira ncito mazgu gha Paulos ghakuti: ‘Zizipizgiranani, na kugowokerana usange muntu wali na kafukwa pa munyake; nteura umo Fumu yikamugowokererani imwe, namweso ndimo mucitirenge.’—Ŵakolose 3:13.
7. Kasi nyengo zose tikwenera kukumbuka vici para tikucita vintu na ŵabali ŵithu?
7 Cilicose ico tingacita, tikwenera kukumbuka kuti nangauli tingasisita yayi ico cikacitika, kweni tingajikora umo tingacitira nayo nkani iyo. Para tamanya kuti munyithu waticitira nadi nkaza kweni ise tikuzgora mwambura kujikora, ici ciŵenge na vyakufumapo viheni comene pa mtende withu kuruska nkaza izo ŵaticitira. (Zintharika 18:14) Kacitiro aka kangatipangiska kukhuŵara na kuleka kuwungana na mpingo mupaka nkani iyo yimare mwaurunji. Ku ŵantu awo ŵakutemwa marango gha Yehova, wamasalmo wakayowoya kuti “palije kantu kangamanya kuŵakhuŵazga.” (Salmo 119:165) Unenesko ngwakuti waliyose nyengo na nyengo nkaza zikumusanga. Lekani kuzomerezga ciyezgo ici kumutondeskani kuteŵetera Yehova. Kweni zomerezgani mtende wa Kristu kuwusa mu mtima winu.
Para Tenjerwa
8. Ni vintu wuli vikutipangiska kwenjerwa, ndipo kwenjerwa kungambiska vici?
8 Kwenjerwa nkhwakusuzga comene mu “mazuŵa gha ku umaliro” agha. (2 Timote 3:1) Mbunenesko kuti Yesu wakati: “Mungenjerwanga na umoyo winu, kuti muryengeci: panji na thupi linu, kuti muvwarengeci.” (Luka 12:22) Kwenjerwa uko tingaŵa nako kukucitika cifukwa ca kusoŵa malaya na cakurya pera cara. Loti “wakasuzgika comene” cifukwa ca mukhaliro uheni wa mu Sodom. (2 Petros 2:7) Paulos ‘wakenjerwera mipingo yose.’ (2 Ŵakorinte 11:28 NW) Yesu wakakweŵeka comene pa usiku wakuti wafwenge kwakuti ‘manthonyezi ghakuru gha ndopa ghakanthonyera pasi.’ (Luka 22:44) Kwenjerwa kose uko tingaŵa nako kukurongora cara kuti cigomezgo cithu ncakuwayawaya. Kweni ndipouli, cilicose ico cingambiska, kwenjera para nkukuru ndiposo para kwarutilira, kungapoka mtende withu. Cifukwa ca kwenjerwa, ŵanji ŵajiwona kuti ŵangakwaniska cara milimo yakukhwaskana na uteŵeti wa Yehova. Baibolo likuti: “Kuzingiziwa kukuwusindamiska mtima wa muntu.” (Zintharika 12:25) Ipo kasi tingacita wuli usange kwenjerwa kwativivika?
9. Ni ntowa wuli izo tingacita kuti ticizge ntenda ya kwenjerwa, kweniso ni vici ivyo vikwambiska kwenjerwa ivyo tingaviwuskapo cara?
9 Nyengo zinyake tingacita makora kupenja ntowa zinyake zakucizgira kwenjerwa. Usange kwenjerwa kwambiska matenda, cingaŵa ciwemi kuruta kwa dokotala, nangauli iyi ni nkani ya muntu waliyose payekha. a (Mateyu 9:12) Usange tawona kuti milimo yinandi ya mpingo yikutifyenya, cingaŵa ciwemi kugaŵirako ŵanyithu. (Exodus 18:13-23) Pakuti ŵapapi ŵali na milimo iyo yingapika cara ku muntu munyake, kasi iwo ŵangacita wuli? Kasi Mkristu uyo wali kutora wangacita wuli usange munyake wakukana unenesko? Wuli usange mbumba njikavu comene panji yikukhala mu caru ico mukucitika nkondo, kasi yingacita wuli? Kuyowoya unenesko, tingawuskapo vyose cara ivyo vikwambiska kwenjerwa mu caru ciheni ici. Kweni ndipouli, nyengo zose tingaŵa na mtende wa Kristu mu mitima yithu. Mwauli?
10. Ni ntowa ziŵiri zini izo Mkristu wangamazgira kwenjerwa?
10 Ntowa yinyake yakucizgira kwenjerwa ndiyo kusanga cisangurusko mu Mazgu gha Ciuta. Themba Davide likalemba kuti: ‘Para kukweŵeka kwa mtima wane kukaŵa kukuru, visangurusko vinu vikakondwereska umoyo wane.’ (Salmo 94:19) “Visangurusko” vya Yehova vili mu Baibolo. Kuŵazga Buku lakuperekeka na Ciuta, kutovwirenge kuti tiŵe na mtende wa Kristu mu mitima yithu. Baibolo likuti: “Katundu wako umuyeghiske Yehova ndipo iye tiwakufighirire; kuti tiwazomerenge cara na kantini kose kuti muntu murunji wasunkunike.” (Salmo 55:22) Paulos nayo wakalemba mwakuyana waka, wakati: “Mungenjerwanga na kantu; kweni mu vintu vyose, mu kuromba na kuŵeya pamoza na kuwonga mafumbo ghinu ghamanyikwe kwa Ciuta. Ndipo mtende wa Ciuta, uwo ukuzungura kuwamo kose, uti usungirirenge mitima yinu na maghanoghano ghinu mwa Kristu Yesu.” (Ŵafilipi 4:6, 7) Kupempera pafupi-pafupi kutovwirenge kuti mtende uleke kufumamo mwa ise.
11. (a) Ni mwauli umo Yesu wakaŵira ciyerezgero ciwemi pa nkani ya kupempera? (b) Kasi pempero tikwenera kuliwona wuli?
11 Yesu wakaŵa ciyerezgero ciwemi nkanira pa nkani iyi. Pa nyengo yinyake, iye wakayowoya na Ŵadada ŵake mu pempero kwa maora ghanandi. (Mateyu 14:23; Luka 6:12) Pempero likamovwira kuti wazizipizge masuzgo ghakuru. Pa usiku wakuti wafwenge, Yesu wakakweŵeka comene. Kasi wakacitapo vici? “Wakafwiririra mu kuromba.” (Mateyu 22:44) Enya, Mwana murunji wa Ciuta wakaŵa muntu wakufwilirapo pa kuromba. Usange iye wakarombanga, asi ŵarondezgi ŵake ŵambura urunji ndiwo ŵakwenera kufwilirapo comene pa kuromba? Yesu wakasambizga ŵasambiri ŵake kuti ‘ŵarombenge ruta-ruta, kwambura kureka.’ (Luka 18:1) Pempero ni ntowa yiwemi ndiposo yakuzirwa ya kuyowoyeskana na Uyo wakumanya makora kalengekero kithu kuruska ise taŵene. (Salmo 103:14) Usange tikukhumba kuŵa na mtende wa Kristu mu mitima yithu, ipo ‘tirombenge kwambura kureka.’—1 Ŵatesalonika 5:17.
Umo Tingatondera Kugongowa
12. Ni vici ivyo vingapangiska ŵanji kughanaghana kuti uteŵeti wawo ngwawakawaka?
12 Yehova wakuwona muteŵeti wake waliyose kuti ngwakukhumbikwa na wakuzirwa. (Hagai 2:7) Nangauli vili ntena, kweni ŵanandi ŵakukayika za ici. Ŵanyake ŵangagongowa cifukwa cakuti ŵacekura, ŵali na ncito yinandi ya kupwererera mbumba yawo, panji cifukwa cakuti ŵakurwara-rwara. Ŵanji ŵangajiwona kuti ŵalije mwaŵi cifukwa ca masuzgo agho ŵakakumana nayo apo ŵakaŵa ŵana ŵacoko. Ŵanyake njuŵi yawo yingaŵasuzga cifukwa ca maubudi agho ŵakacita kale, ŵakukayika usange Yehova wangaŵagowokera. (Salmo 51:3) Kasi tingacitaci kuti timazge maghanoghano agha?
13. Ncisangurusko wuli ico cili mu Malemba kwa awo ŵakujiwona kuti mbakutondeka?
13 Mtende wa Kristu utisimikizgirenge kuti Yehova wakutitemwa. Tingawezgeramo mtende uwu mu mitima yithu usange tingaghanaghana fundo yakuti Yesu wandayowoyepo kuti uteŵeti withu ukuzirwa mwa kuyaniska na uteŵeti wa ŵanyithu. (Mateyu 25:14, 15; Marko 12:41-44) Kweni ico iye wakayowoya mwakusimikizga nkugomezgeka. Wakaphalira ŵasambiri ŵake kuti: “Mweneuyo wakuzizipizga mpaka ku umariro, ndiyo wamkuponoskeka.” (Mateyu 24:13) Yesu “wakayuyurika” na ŵantu, kweni ndipouli, wakamanya kuti Ŵadada ŵake ŵakamutemwanga. (Yesaya 53:3; Yohane 10:17) Wakaphaliraso ŵasambiri ŵake kuti iwo nawo ŵakaŵa ŵakutemweka. (Yohane 14:21) Kuti wasimikizge fundo iyi, Yesu wakati: “Asi tumpeta tuŵiri tukugulika kakopara? Ndipo palive kamoza kakuwa pasi kwambura Ŵawiskemwe: kweni masisi nagho gha mitu yinu ghali kupendeka ghose. Nteura mungopanga; imwe muli ŵakuzirwa kwakuruska tumpeta tunandi.” (Mateyu 10:29-31) Mwee, naco ncisimikizgo cakuti Yehova wakutitemwa!
14. Kasi tikusimikizga wuli kuti Yehova wakutemwa waliyose wa ise?
14 Yesu wakayowoyaso kuti: “Palive muntu wakumanya kwiza kwa ine, kwambura kuti Ŵadada aŵo ŵakandituma ŵamuguze.” (Yohane 6:44) Pakuti Yehova watiguza kuti tirondezge Yesu, Iye wakukhumba kuti tizakapone. Yesu wakaphalira ŵasambiri ŵake kuti: “Ŵawiskemwe ŵa kucanya ŵalive kukhumba kuti yumoza wa ŵacoko ŵeneaŵa watayike.” (Mateyu 18:14) Pa cifukwa ici, sekelerani para mukucita milimo yinu yiwemi na mtima wose. (Ŵagalatiya 6:4) Usange mukukweŵeka na maubudi agho mukacita kumanyuma, manyani kuti Yehova ‘wakugowokera’ awo ŵarapa kufumira pasi pamtima. (Yesaya 43:25; 55:7) Usange mwakhuŵara na vifukwa vinyake, kumbukani kuti “Yehova wali pafupi na aŵo mbakupyoka mu mtima, ndipo wakuponoska aŵo mba mzimu wakupera.”—Salmo 34:18.
15. (a) Kasi Satana wakupoka wuli mtende withu? (b) Ncigomezgo wuli ico tikwenera kuŵa naco mwa Yehova?
15 Satana wali maso comene kuti wapoke mtende winu. Ndiyo walikwambiska zakwananga izo tose tikulimbana nazo. (Ŵaroma 7:21-24) Iye wakusangirapo mwaŵi pa zakwananga izo muli nazo na kumucitiskani kuti muwone uteŵeti winu kuŵa wambura kuzomerezgeka kwa Ciuta. Lekani kuzomerezga Diabolosi kuti wamugongoweskani! Iŵani maso na maucenjezi ghake, ndipo khwimani mtima kuti m’mutonde. (2 Ŵakorinte 2:11; Ŵaefeso 6:11-13) Kumbukani kuti ‘Ciuta ndi mukuru wakuruska mtima withu, ndipo wakumanya vyose.’ (1 Yohane 3:20) Yehova wakuwona vinandi kujumpa pa maubudi ghithu. Iye wakuwonaso ivyo tikughanaghana. Mwanteura sekelerani pakuŵazga mazgu gha wamasalmo: ‘Yehova nta tiwataye ŵantu ŵake; nesi kusida ciharo cake.’—Salmo 94:14.
Kukolerana mu Mtende wa Kristu
16. Ni mwauli umo tiliri tekha cara penepapo tikuzizipizga masuzgo?
16 Paulos wakalemba kuti tikwenera kuzomerezga mtende wa Kristu kuwusa mu mitima yithu cifukwa ‘tikacemeka mu thupi limoza.’ Ŵakristu ŵakuphakazgika awo Paulos wakaŵalembera ndiwo ŵakacemeka kuti ŵaŵe thupi limoza na Kristu, nga ni umo ŵaliri Ŵakristu ŵakuphakazgika awo ŵali kukhalira. Ŵanyawo awo ni “mberere zinyake” ŵakukolerana nawo nga ni “mskambo umoza” mwakurongozgeka na “muliska yumoza,” Yesu Kristu. (Yohane 10:16) Pacaru cose capasi, mskambo wose pamoza ukuzomerezga mtende wa Kristu kuwusa mu mitima yawo. Kumanya kuti tili tekha cara kukutovwira kuti tizizipizge masuzgo. Petros wakalemba kuti: ‘Mikanani nayo [Satana], ngangamikani mu cipulikano cinu, uku mukumanya kuti vipyo vyakuyana pera vikuŵawira na ŵabali ŵinu aŵo ŵali mu caru.’—1 Petros 5:9.
17. Kasi tili na cifukwa wuli ca kuzomerezgera mtende wa Kristu kuwusa mu mitima yithu?
17 Tiyeni tose tirutilire kuŵa na mtende, weneuwo ncipambi cakuzirwa ca mzimu utuŵa wa Ciuta. (Ŵagalatiya 5:22, 23) Awo Yehova wakuŵawona kuti mbakunyoroka, awo ŵalije kabanga, ndiposo awo mbamtende ndiwo ŵazamutumbikika mwa kuŵapa umoyo wamuyirayira pacaru capasi ca paradiso, mwenemumo muzamuŵa urunji. (2 Petros 3:13, 14) Tili na cifukwa ciwemi ca kuzomerezgera mtende wa Kristu kuwusa mu mitima yithu.
[Mazgu ghamusi]
a Nyengo zinyake kwenjerwa kungambika panji kukura cifukwa ca urwari, nga ni ntenda ya maghanoghano.
Kasi Mukukumbuka?
• Kasi mtende wa Kristu ni vici?
• Kasi mtende wa Kristu ungawusa wuli mu mitima yithu para ŵantu ŵaticitira nkaza?
• Ni mwauli umo mtende wa Kristu ukutovwilira kumazga kwenjerwa?
• Kasi mtende wa Kristu ukutisanguruska wuli para tikujiwona nga kuti tili ŵawakawaka?
[Mafumbo]
[Cithuzithuzi pa peji 29]
Yesu wakalaŵiska kwa Yehova yekha apo ŵantu ŵakamunyozanga
[Cithuzithuzi pa peji 30]
Nga ni umo dada wacitemwa wakuvumbatilira mwana wake, cisangurusko ca Yehova cingapozga kwenjerwa
[Cithuzithuzi pa peji 32]
Kuzizipizga nkhwakuzirwa comene kwa Ciuta