Mafumbo Ghakufumira ku Ŵaŵazgi

Kasi ni ‘mupumulo’ wuli uwo ukuyowoyeka pa Ŵahebere 4:9-11, ndipo muntu ‘wakunjira wuli mu mupumulo’ uwu?

Mpostole Paulos wakalembera Ŵakristu ŵa Cihebere ŵa mu virimika vya mu handiredi lakwamba kuti “Nteura cikaŵakhalirako ŵantu ŵa Ciuta Cipumulo ca sabata. Cifukwa uyo wali kunjira mu cipumulo cake iye nayo wali kupumula ku milimo yake nga ndi umo Ciuta wakapumulira ku yake. Nteura tipampuke kunjira mu cipumulo ico mzire muntu yumo wawe mu ntowa yimoza pera ya kuwura kupulikira.”—Ŵahebere 4:9-11.

Apo Paulos wakayowoyanga zakuti Ciuta wakapumula ku ncito zake, mwambura kukayikira wakayowoyanga za mazgu agho ghali pa lemba la Genesis 2:2, apo tikuŵazga kuti: “Pa zuŵa la cinkonde na ciŵiri Ciuta wakafiska mlimo wake uwo wakawucita, ndipo wakapumula pa zuŵa la cinkonde na ciŵiri ku milimo yake yose.” Kasi ncifukwa wuli Yehova “wakapumula pa zuŵa la cinkonde na ciŵiri”? Kuyowoya unenesko, kuti cikaŵa cifukwa cakuti wakavuka ndipo wakakhumbanga kuti nkongono ziweleremo cifukwa ca “mlimo wake uwo wakawucita” cara. Vesi lakulondezgapo likutovwira kumanya cifukwa cake, ilo likuti: “Ciuta wakatumbika zuŵa la cinkonde na ciŵiri, wakalipatula na kulituŵiska, cifukwa kuti mwa ilo wakapumula ku milimo yake yose iyo Ciuta wakayicita pa kulenga.”—Genesis 2:3; Yesaya 40:26, 28.

“Zuŵa la cinkonde na ciŵiri” likaŵa lakupambana na mazuŵa ghose ghankonde na limoza cifukwa likaŵa zuŵa ilo Ciuta wakalitumbika na kulipanga kuŵa lakupatulika, ici cikung’anamura kuti wakaliŵika pampepete, panji kulipatura cifukwa ca khumbo lapadera. Kasi likaŵa khumbo wuli? Kukwambilira, Ciuta wakavumbura khumbo lake pa mtundu wa ŵantu na caru capasi. Ciuta wakaphalira ŵakutorana ŵakwamba kuti: “Babanani, mwandane, muzuzge caru, mucithereske; muŵe na mazaza pa somba zamu nyanja, na pa viyuni vyamu dera, na pa vyamoyo vyose ivyo vikwenda pa caru?” (Genesis 1:28) Nangauli ŵantu na caru capasi vikaŵa na ciyambi cakukondweska, kweni pakeneranga kutora nyengo kuti caru cithereskeke na kuzgoka paradiso wakuzura na ŵantu ŵarunji, nga ni umo Yehova wakanozgera. Mwanteura, “pa zuŵa la cinkonde na ciŵiri,” Ciuta wakapumula, panji kuti, wakaleka danka kulenga vintu vinyake vya mu caru capasi mwakuti vintu ivyo wakaŵa kuti wavilenga kale vicitike mwakukolerana na khumbo lake. Kuumaliro wa “zuŵa” ili, vyose ivyo Ciuta wakakhumbanga vizamuŵa kuti vyafiskika. Kasi mupumulo uwu utorenge nyengo ya utali wuli?

Para tingati tiwelereso ku mazgu gha Paulos gha mu buku la Ŵahebere, tikuwona kuti iye wakayowoya kuti “cikaŵakhalirako ŵantu ŵa Ciuta Cipumulo ca sabata,” ndipo wakaciska Ŵakristu ŵanyake kuti ŵayezgeyezge “kunjira mu cipumulo ico.” Ici cikurongora kuti panyengo iyo Paulos wakalembanga mazgu agha, “zuŵa la cinkonde na ciŵiri” la mupumulo wa Ciuta, ilo likamba virimika 4,000 kumanyuma, likaŵa kuti licali kurutilira. Ilo limarenge yayi mupaka khumbo la Ciuta pa ŵantu na pa caru capasi lifiskike ku umaliro wa Muwuso wa Yesu wa Virimika Cikwi, mweneuyo ni “Mweneco wa Sabata.”—Mateyu 12:8; Civumbuzi 20:1-6; 21:1-4.

Pakughanaghanira za ici, Paulos wakalongosora umo muntu wanganjilira mu mupumulo wa Ciuta. Iye wakalemba kuti: “Cifukwa uyo wali kunjira mu cipumulo cake [ca Ciuta] iye nayo wali kupumula ku milimo yake.” Mazgu agha ghakutiphalira kuti nangauli ŵantu ŵakaŵa na wambiro uwemi, iwo ŵali kunjira cara mu mupumulo wa Ciuta. Cifukwa ncakuti Adamu na Heva ŵakarondezga kwa nyengo yitali yayi mupumulo wa Ciuta pa “zuŵa la cinkonde na ciŵiri” mwa kukana manozgero agho iye wakaŵanozgera. Mumalo mwake, iwo ŵakagarukira Ciuta ndipo ŵakakhumba kujiyimira paŵekha. Naunenesko, iwo ŵakarondezga makhumbiro gha Satana mumalo mwa kupulikira urongozgi wa citemwa wakufumira kwa Ciuta. (Genesis 2:15-17) Nga ncakufumapo cake, iwo ŵakatayikirika cawanangwa ca kukhala kwamuyirayira mu paradiso pacaru capasi. Kufuma panyengo iyi kuya muntazi, ŵantu wose ŵakazgoka ŵazga ŵa kwananga na nyifwa.—Ŵaroma 5:12, 14.

Kugaruka kwa ŵantu kukatondeska yayi khumbo la Ciuta. Nyengo ya mupumulo wake yikurutilira. Ndipouli, Yehova wakapanga manozgero gha citemwa—ciwombolero—kwizira mwa Mwana wake, Yesu Kristu, mwakuti yose uyo wazomerenge mwana wake mwakuŵa na cigomezgo waŵe na cilindizga ca kuwombokwa na kupumula ku mphingo ya kwananga na nyifwa. (Ŵaroma 6:23) Ici ndico cifukwa cake Paulos wakaciska Ŵakristu ŵanyake kuti ‘ŵapumule ku ncito zawo.’ Iwo ŵakakhumbikwiranga kuzomera manozgero gha Ciuta gha kuponoska ŵantu na kuleka kupenjapenja  muntazi muwemi pa iwo ŵekha, nga ni umo ŵakacitira Adamu na Heva. Iwo ŵakenerangaso kutceŵa kucita vintu vyakujirunjiska.

Kuleka mukhaliro wa uzukusi panji wa kupenjerezga vintu vyakuthupi mwakuti ticite khumbo la Ciuta kukupereka nadi mupumulo. Yesu wakayowoya ncemo yakuti: ‘Zani kwa ine mose imwe mukulemerwa na kuzotofyeka, ndipo ine nditi ndimupumuzganinge. Jitorerani goriwori lane, ndipo musambire kwa ine; cifukwa ndine wakuzika na wakujipepura mu mtima: ndipo muti musangenge kupepuka mu umoyo winu. Cifukwa goriwori lane ndipusu, na katundu wane ni mupepu.’—Mateyu 11:28-30.

Mazgu gha Paulos ghakukhwaskana na mupumulo wa Ciuta na umo muntu wanganjilira mu mupumulo uwu, mwambura kukayikira ghakaŵa gha cikhuŵirizgo ku Ŵakristu Ŵacihebere mu Yerusalemu, awo ŵakazizipizga ntambuzgo na kuyezgeka kwa cigomezgo cawo. (Milimo 8:1; 12:1-5) Mwakuyana waka, mazgu gha Paulos ghangaŵa gha cikhuŵirizgo kwa Ŵakristu mazuŵa ghano. Pakuwona kuti kukwaniriskika kwa layizgo la Ciuta lakukhwaskana na caru cipya ca paradiso mu Ufumu wake waurunji kuli pafupi, naseso tikwenera kupumula ku milimo yithu na kuyezgayezga kuti tizakanjire mu mupumulo uwu.—Mateyu 6:10, 33; 2 Petros 3:13.

[Vithuzithuzi pa peji 31]

Ciuta wazamufiska layizgo lake la kwiziska caru cipya ca paradiso kuumaliro wa zuŵa la mupumulo wake