Kasi Mwapokera “Mzimu wa Unenesko”?
Kasi Mwapokera “Mzimu wa Unenesko”?
“Ŵadada, . . . ŵati ŵamupani [“movwiri,” NW] munyake, kuti wakhalenge namwe mazuŵa ghose swi, ndiyo mzimu wa unenesko.”—YOHANE 14:16, 17.
1. Ncintu wuli cakuzirwa ico Yesu wakaphalira ŵasambiri ŵake pa nyengo yaumaliro apo wakaŵa nawo mu cipinda ca pacanya?
“FUMU, mukuyanku?” Ili ndimoza mwa mafumbo agho ŵapostole ŵa Yesu ŵakafumba pa nyengo yaumaliro apo wakaŵa nawo mu cipinda ca pacanya mu Yerusalemu. (Yohane 13:36) Apo kudumbiskana kukaŵa mukati, Yesu wakaŵaphalira kuti walipafupi kuruta kwa Ŵadada ŵake. (Yohane 14:28; 16:28) Iye waŵengeso nawo maso na maso cara kuti waŵasambizge na kuzgora mafumbo ghawo. Ndipouli iye wakati: “Ine nditi ndirombenge Ŵadada, ndipo ŵati ŵamupani movwiri munyake, kuti wakhalenge namwe mazuŵa ghose swi.”—Yohane 14:16.
2. Kasi Yesu wakalayizga ŵasambiri ŵake kuti wamuŵatumira vici para waruta?
2 Yesu wakayowoya za movwiri uyu ndiposo wakarongosora umo wazamovwilira ŵasambiri ŵake. Wakaŵaphalira kuti: “Pa ciyambo kuti nkamunenerani vyeneivi cara, pakuti nkaŵanga namwe pamoza. Kweni sono nkuruta kwa uyo wakandituma . . . Nkuweme kwa imwe kuti ndirute: cifukwa usange nkureka kuruta, [“movwiri,” NW] kuti wati wizenge kwa imwe cara; kweni usange nkuruta, ndamkumutuma kwa imwe. Kweni para wiza iye, mzimu wa unenesko, wizamkumurongozgerani mu unenesko wose.”—Yohane 16:4, 5, 7, 13.
3. (a) Mpauli apo “mzimu wa unenesko” ukiza pa Ŵakristu ŵakwambilira? (b) Ni ntowa wuli yakuzirwa iyo mzimu ukaŵira “movwiri” kwa Ŵakristu ŵakwambilira?
3 Nga ni umo mpostole Petros wakakhozgera, mazgu gha Yesu ghakafiskika pa Pentekoste wa 33 C.E., Petros wakati: ‘Yesu, mweneuyo Ciuta wakamuwuska, ise tose tiri ŵakaboni ŵa ceneici. Nteura pakukwezgeka na woko la maryero la Ciuta na kupokera ku Ŵawiske cilayizgano ca mzimu utuŵa, wapungulira ici, ceneici mukuwona na kupulika.’ (Milimo 2:32, 33) Nga ni umo tiwonerenge, mzimu utuŵa uwo ukapungulika pa Pentekoste ndipo ukacitiska Ŵakristu ŵakwambilira kucita vintu vinandi. Yesu wakalayizga kuti “mzimu wa unenesko” ‘uzamuŵakumbuska vyose ivyo wakayowoya nawo.’ (Yohane 14:26) Mzimu ukenera kuŵakumbuska za uteŵeti na visambizgo vya Yesu—inya, kuŵakumbuska mazgu ghake na kughalemba. Kuumaliro wa virimika vya mu handiredi lakwamba C.E., mzimu ukamovwira mpostole Yohane apo wakalembanga Makani ghawemi. Ivyo wakalemba vikusazgapo urongozgi uwo Yesu wakapereka pa nyengo iyo wakambiska Cikumbusko ca nyifwa yake.—Yohane cipaturo 13-17.
4. Kasi “mzimu wa unenesko” ukawovwira wuli Ŵakristu ŵakwambilira ŵakuphakazgika?
4 Yesu wakalayizgaso ŵasambiri ŵake kuti mzimu ‘uzamuŵasambizga vyose’ na ‘kuŵarongozga mu unenesko wose.’ (1 Ŵakorinte 2:10; Ŵaefeso 4:3) Mzimu ukaŵawovwira kupulikiska vintu vinonono vya mu Malemba na kuŵa na cipulikano cimoza. Mzimu utuŵa ukakhozga Ŵakristu ŵakwambilira kuŵa nga ni “muzga wa magomezgeko na wa vinjeru,” kupereka “vyakurya mu nyengo yakwenerera” ku Mkristu waliyose wakuphakazgika panyengo iyo.—Mateyu 24:45.
Mzimu Ukupanikizga
5. (a) Ncintu wuli cacilendo ico Yesu wakaphalira ŵasambiri ŵake pa usiku wa Nisan 14, 33 C.E.? (b) Ni ncito wuli iyo mzimu ukenera kucita pakukwaniriska ivyo Yesu wakalayizga?
5 Pa usiku wa Nisan 14, 33 C.E., Yesu wakayowoya na ŵasambiri ŵake kuti wazamuŵapokelera na kukhala na iye na Ŵadada ŵake kucanya. Wakati kwa iwo: “Mu nyumba ya Ŵadada muli malo ghanandi ghakukhalamo; nga kuwurenge kuŵa nteura, mphanyi nkamuphalirani; pakuti nkuruta kuya kamunozgerani malo. Ndipo usange nkuruta kuya kamunozgerani malo, nkwizaso, ndipo ndizamkumupokererani kwa ndamwene; mwakuti uko ndiri ine, ndiko namweso mukaŵenge.” (Yohane 13:36; 14:2, 3) Iwo ŵamuwusa pamoza na iye mu Ufumu wake. (Luka 22:28-30) Kuti ŵaŵe na cigomezgo ici ca kukakhala kucanya, iwo ŵakenera ‘kubabika na mzimu’ nga mbana ŵauzimu ŵa Ciuta na kuphakazgika mwakuti ŵazakateŵetere nga ni mafumu na ŵasofi pamoza na Kristu kucanya.—Yohane 3:5-8; 2 Ŵakorinte 1:21, 22; Tito 3:5-7; 1 Petros 1:3, 4; Civumbuzi 20:6.
6. (a) Mphauli apo kucemeka kuruta kucanya kukambika, ndipo mbalinga awo ŵakacemeka? (b) Kasi awo ŵakacemeka ŵakabapatizika mu vici?
6 ‘Kucemekera kucanya’ kukamba pa Pentekoste wa 33 C.E. ndipo kukuwoneka kuti kukamara mukatikati mwa 1930. (Ŵahebere 3:1) Ciŵerengero ca awo ŵakasankika na mzimu utuŵa kuŵa ŵamoza ŵa Israyeli wauzimu ni 144,000, ŵeneawo “ŵakawomboleka mu ŵantu.” (Civumbuzi 7:4; 14:1-4) Aŵa ŵakabapatizika mu thupi lauzimu la Kristu, mu mpingo wake, na mu nyifwa yake. (Ŵaroma 6:3; 1 Ŵakorinte 12:12, 13, 27; Ŵaefeso 1:22, 23) Ŵati ŵabapatizika mu maji, ndiposo pamanyuma pakuti ŵaphakazgika na mzimu utuŵa, ŵakanjira mu umoyo wa kujipereka iwo ŵene kuŵa nga ni sembe, ndiko kuti umoyo wakugomezgeka mupaka pa nyifwa yawo.—Ŵaroma 6:4, 5.
7. Ncifukwa wuli Ŵakristu ŵakuphakazgika ŵekha ndiwo mbakwenelera kurya vimanyikwiro pa Cikumbusko?
7 Nga Mbaisrayeli ŵauzimu, Ŵakristu ŵakuphakazgika aŵa ŵakanjira mu pangano lipya la pakati pa Yehova na “Ŵaisrayeli ŵa Ciuta.” (Ŵagalatiya 6:16; Yeremiya 31:31-34) Pangano lipya likakhozgeka na ndopa za Kristu. Yesu wakazunura za ici apo wakambiska Cikumbusko ca nyifwa yake. Luka wakalemba kuti: ‘[Yesu] wakatora cingwa, ndipo wakati wawonga, wakacimenya, wakaŵapa, wakati, “Ici ndi thupi lane ilo liri kupika cifukwa ca imwe: citani ici kuti mundikumbuke ine.” Na nkombo nteura pera wakati wawoneska, wakati, “Nkombo iyi ndi pangano lipya mu ndopa zane, izo zathikira imwe.”’ (Luka 22:19, 20) Ŵakristu ŵakukhalira—ŵamoza ŵa 144,000, ndiwo mbakwenelera kurya vimanyikwiro pa Cikumbusko ca nyifwa ya Kristu.
8. Kasi Ŵakristu ŵakuphakazgika ŵakumanya wuli kuti ŵacemeka kuruta kucanya?
8 Kasi Ŵakristu ŵakuphakazgika ŵakumanya wuli kuti ŵacemeka kuruta kucanya? Mzimu utuŵa ukuŵapanikizgira. Pakuyowoya za iwo, mpostole Paulos wakati: ‘Wose awo ŵakurongozgeka na mzimu wa Ciuta, ŵeneawo ndiwo mbana ŵa Ciuta. . . . Mzimu ukupanikizga pamoza na mizimu yithu, kuti tiri ŵana ŵa Ciuta; ndipo usange tiri ŵana, tiriso ŵahariri; ŵahariri ŵa Ciuta, na ŵakuharira pamoza na Kristu; usange nadi tikukomwera pamoza na iyo, mwakuti ticindikikeso pamoza na iyo.” (Ŵaroma 8:14-17) Kupanikizga uku kuli na nkongono kwakuti awo ŵakukayika kuti ŵacemeka kuruta kucanya, ŵangawona kuti ŵakwenelera yayi, ndipo ŵakuleka kurya vimanyikwiro pa Cikumbusko.
Mzimu na Mberere Zinyake
9. Ni magulu ghaŵiri nga ghakupambana agho ghakuzunurika mu Makani ghawemi na mu buku la Civumbuzi?
9 Pakuti Mbakristu ŵacoko awo ŵakucemeka kuruta kucanya kukapanga Israyeli wauzimu, Yesu wakayowoya za iwo kuti ‘nkhamskambo kacoko.’ Ndipo kamskambo aka kali mu “lukutu” lwa pangano lipya, mwakupambana na ciŵerengero cikuru ca “mberere zinyake,” izo Yesu wakati waziwunjikenge. (Luka 12:32; Yohane 10:16) Mu nyengo iyi ya umaliro, mberere zinyake zikuwunjikika kupanga “mzinda ukuru” uwo uzamupona pa “cisuzgo cikuru,” na kuzakakhala na umoyo wamuyirayira mu paradiso pacaru capasi. Cakukondweska ncakuti mboniwoni iyo Yohane wakawona kuumaliro kwa handiredi lakwambilira C.E., yikupambaniska pakati pa mzinda ukuru na ŵa 144,000 awo Mbaisrayeli ŵauzimu. (Civumbuzi 7:4, 9, 14) Kasi Ŵakristu awo ni mberere zinyake nawo ŵakupokera mzimu utuŵa? Usange ni ntena, kasi ukukhwaska wuli umoyo wawo?
10. Kasi mberere zinyake zikubapatizika wuli mu ‘zina la Ŵawiske na la Mwana na la mzimu utuŵa’?
10 Kuyowoya unenesko, mzimu utuŵa ukucita ncito yikuru mu umoyo wa mberere zinyake. Iwo ŵakurongora kujipatulira kwawo kwa Yehova mwa kubapatizika mu ‘zina la Ŵawiske na la Mwana na la mzimu utuŵa.’ (Mateyu 28:19) Ŵakumanya kuti Yehova ngwakwenelera kuwusa cilengiwa cose, ŵakujilambika kwa Kristu pakuŵa Fumu na Muwomboli, na kupulikira ivyo mzimu wa Ciuta ukucita mu umoyo wawo. Zuŵa na zuŵa, ŵakuyezga kupambika “vipambi vya mzimu,” nga ni “kutemwa, cimwemwe, mtende, kuzizipizga, wezi, uweme, magomezgeko, kuzika, kujikora.”—Ŵagalatiya 5:22, 23.
11, 12. (a) Ni mwauli umo Ŵakristu ŵakuphakazgika ŵakutuŵiskikira mwapadera? (b) Kasi mberere zinyake zikutuŵiskika wuli?
11 Mberere zinyake zikweneraso kuzomerezga kuti zituŵiskike na Mazgu gha Ciuta na mzimu wake. Ŵakristu ŵakuphakazgika ŵali kutuŵiskika kale mwapadera, iwo mbarunji na ŵatuŵa nga ni mwali wa Kristu. (Yohane 17:17; 1 Ŵakorinte 6:11; Ŵaefeso 5:23-27) Mprofeti Daniel wakayowoya za iwo kuŵa “ŵatuŵa ŵa Wapacanya-pa-vyose” awo ŵakupokera Ufumu pasi pa “mwana wa muntu,” Yesu Kristu. (Daniel 7:13, 14, 18, 27) Mu nyengo yakale, kwizira mwa Moses na Aroni, Yehova wakati ku mtundu wa Israyeli: “Ndine Yehova Ciuta winu; mujipatule-toweske muŵenge ŵatuŵa, cifukwa ine ndine mutuŵa.”—Leviticus 11:44.
12 Lizgu lakuti “kupatura-toweske” likung’anamura “kupangiska cintu kuŵa cituŵa, cambura kabanga, kuŵika pampepete cintu cinyake cifukwa ca uteŵeti panji Yehova Ciuta; mukhaliro wa kuŵa ŵatuŵa, panji ŵakutowa.” Kukwambilira kwa cirimika ca 1938, Gongwe la Mulinda la Cingelezi likayowoya kuti Ŵayonadab, panji ŵa mberere zinyake, “ŵakwenera kumanya kuti kujipatulira na kujipatura-toweske ni vintu vyakukhumbikwa kwa waliyose uyo wali mu wumba ukuru uwo uzamukhala pa caru capasi.” Mu mboniwoni iyo Yohane wakawona ya mzinda ukuru, yeneiyo yili kulembeka mu Civumbuzi, awo ŵali mu mzinda uwu ŵakuyowoyeka kuti ‘ŵakusukutura minjirira yaŵo, ndipo ŵakuyituŵiska mu ndopa za Mwana-mberere’ ndipo “ŵakumuteŵetera muhanya na usiku mu tempele lake.” (Civumbuzi 7:9, 14, 15) Na covwiro ca mzimu utuŵa, ŵa mberere zinyake ŵakufwilirapo mwakuti ŵafika pa utuŵa uwo Yehova wakukhumba.—2 Ŵakorinte 7:1.
Kucitira Uwemi Ŵabali ŵa Kristu
13, 14. (a) Kuyana na ntarika ya Yesu ya mberere na mbuzi, kasi ciponosko ca mberere zinyake cikuthemba pa kucita vici? (b) Mu nyengo ya umaliro iyi, ni mwauli umo mberere zinyake zacitira uwemi ŵabali ŵa Kristu?
13 Mu ntarika yake ya mberere na mbuzi, Yesu wakarongora kukolerana uko kuli pakati pa mberere zinyake na kamskambo kacoko apo wakayowoya za ucimi wa “umariro wa mgonezi.” Mu ntarika iyi, Kristu wakarongora kuti ciponosko ca mberere zinyake cikukolerana na milimo yawo kurazga kwa ŵakuphakazgika, awo Yesu wakati ‘mbabali ŵake.’ Iye wakati: “Karonga wati waŵanenerenge ŵa ku maryero, ‘Zaninge, mwa ŵakutumbikika ŵa Ŵadada, muhare Ufumu uwo ukamunozgekerani kufuma ku mtendeko wa caru. . . . Inya nadi nkumunenerani, Penepapo pose mukamucitira yumoza wa ŵabali ŵane ŵeneaŵa ŵacoko, mukandicitira ine.’”—Mateyu 24:3; 25:31-34, 40.
14 Mazgu ghakuti ‘penepapo pose mukacita,’ ghakurongora za covwiro ico cikuperekeka ku ŵabali ŵakuphakazgika ŵa Kristu, awo caru ca Satana caŵazgora ŵalendo—inya, ŵanyake ŵa iwo ŵaŵikika mu jere. Iwo ŵaŵa ŵakusuzgika kuti ŵasange vyakurya, maraya na munkhwala para ŵarwara. (Mateyu 25:35, 36) Mu nyengo ya umaliro iyi, kwambira mu 1914, Ŵakristu ŵanandi ŵakuphakazgika ŵasangana na masuzgo gha nga ni agha. Mdauko wasono wa Ŵakaboni ŵa Yehova ukukhozgera kuti mwakukhuŵirizgika na mzimu, mberere zinyake zawovwira ŵabali ŵakuphakazgika aŵa.
15, 16. (a) Ni mulimo wuli uwo mberere zinyake zawovwira ŵabali ŵa Kristu pano pasi? (b) Ni mwauli umo Ŵakristu ŵakuphakazgika ŵakuwongera mberere zinyake?
15 Mu nyengo ya umaliro iyi, ŵabali ŵakuphakazgika ŵa Yesu pano pasi ŵapokera nadi covwiro kufuma ku mberere zinyake pakucita mulimo wa Ciuta wa ‘kupharazga makani ghaweme gha Ufumu mu vyaru vyose kuti ghaŵe cipanikizgo ku mitundu yose.’ (Mateyu 24:14; Yohane 14:12) Penepapo ciŵerengero ca Ŵakristu ŵakuphakazgika cikukhira, ciŵerengero ca mberere zinyake cikusazgikira comene. Ŵanandi ŵa iwo mbapharazgi ŵanyengo zose—ŵapayiniya na ŵamishonale—ŵeneawo ŵakuthandazga makani ghaweme gha Ufumu na ku “vigoti vya caru.” (Milimo 1:8) Ŵanyake ŵakucita mulimo uwu mwakuyana na umo ŵaliri na kovwira mwakupereka makopara.
16 Pakuwona covwiro cose ici kufuma ku mberere zinyake, mwee, navyo ni viwongo ivyo ŵabali ŵa Kristu ŵali navyo! Kuwonga kwawo kuli kulembeka mu buku lakuti Chisungiko cha Padziko Lonse mu Ulamuliro wa “Kalonga wa Mtendere,” lakusindikizgika na gulu la muzga wamagomezgeko na wa vinjeru mu 1986. Buku ili likuti: “Kufuma apo Nkondo Yaciŵiri ya caru cose yikacitika, ucimi wa Yesu wa ‘umariro wa mgonezi’ wafiskika cifukwa ca mulimo uwo ‘mzinda ukuru’ wa ‘mberere zinyake’ ukucita. . . . Pa cifukwa ici, tikuwonga comene ‘mzinda ukuru’ cifukwa ca mulimo wambura kuyerezgereka uwo ukucita pakufiska ucimi [wa Yesu] wa pa Mateyu 24:14!”
‘Ŵakafiskika Cara Kwambura Ise’
17. Ni mwauli umo ŵantu ŵakugomezgeka ŵakale awo ŵazamuwuka ‘ŵakafiskika cara kwambura’ Ŵakristu ŵakuphakazgika?
17 Apo wakayowoyanga nga njumoza wa Ŵakristu ŵakuphakazgika, ndiposo pakuyowoya za ŵanarume na ŵanakazi ŵakugomezgeka awo ŵakaŵako pambere Kristu wandize, mpostole Paulos wakalemba kuti: “Ŵose ŵeneaŵa, ŵakati ŵapokerera mbiri yiweme mu cipulikano, kuti ŵakafikako ku layizgano cara, cifukwa Ciuta wakatiŵikira ise cintu ciweme cakuruska, cakuti kwambura ise iŵo ŵareke kufiskika.” (Ŵahebere 11:35, 39, 40) Mu muwuso wa Virimika 1000, Kristu na ŵabali ŵake ŵakuphakazgika 144,000 ŵazamuŵa mafumu na ŵasofi ndipo ŵazamurongora candulo ca sembe ya Kristu pano pasi. Mwanteura, mberere zinyake zizamuŵa zirunji mwa kuthupi ndiposo mu kaghanaghaniro.—Civumbuzi 22:1, 2.
18. (a) Kasi Malemba gha mu Baibolo ghakwenera kovwira mberere zinyake kumanya vici? (b) Kasi mberere zinyake zili na cilindizga wuli para ‘ŵana ŵa Ciuta ŵavumbulika’?
18 Pa cifukwa ici, mberere zinyake zikwenera kumanya cifukwa ico Malemba gha Cikristu gha Cigiriki kaŵiri-kaŵiri ghakuyowoya mwakuwerezga-werezga za Kristu na ŵabali ŵake ŵakuphakazgika na ncito yakuzirwa iyo ŵakucita pakufiska khumbo la Yehova. Mwanteura mberere zinyake zikuwona kuti ni mwaŵi wapadera kovwira Ŵakristu ŵakuphakazgika penepapo ‘ŵakulindirira kuvumbulika kwa ŵana ŵa Ciuta’ pa Haramagedoni na mukati mwa Virimika 1000. Iwo ŵakulindirira ‘kusutuka ku wuzga wa kuvunda, na kunjira mu wanangwa wa ucindami wa ŵana ŵa Ciuta.’—Ŵaroma 8:19-21.
Kukolerana mu Mzimu pa Cikumbusko
19. Kasi “mzimu wa unenesko” waŵacitira vici Ŵakristu ŵakuphakazgika na mberere zinyake, ndipo ni mwauli umo ŵazamukolerana nyengo ya namise pa March 28?
19 Mu pempero lake lakujalira pa usiku wa Nisan 14, 33 C.E., Yesu wakati: “Nkuŵarombera iŵo, . . . mwakuti ŵose ŵaŵenge ŵamoza; nga ndi umo imwe, Ŵadada, muriri mwa ine, na ine mwa imwe, kuti ndimo naŵoso ŵaŵirenge mwa ise: mwakuti caru cipulikane kuti imwe mukandituma.” (Yohane 17:20, 21) Cifukwa ca citemwa, Ciuta, wakatuma Mwana wake kuzakapereka umoyo wake ku caru mwakuti ŵakuphakazgika na ŵantu wose awo ŵakupulikira ŵaponoskeke. (1 Yohane 2:2) Cifukwa ca “mzimu wa unenesko,” ŵabali ŵa Kristu ŵakolerana na mberere zinyake. Nyengo ya namise pa March 28, para dazi lanjira, magulu ghaŵiri agha ghazamuwungana kuti ghakumbukire nyifwa ya Kristu na kukumbukira vyose ivyo Yehova waŵacitira kwizira mu sembe ya Mwana wake wakutemweka, Yesu Kristu. Kufika kwawo pa Cikumbusko mphanyi kwakhozga kukolerana kwawo na kuti ŵarutilire kucita khumbo la Ciuta, mwakuti ŵarongore kuti ŵakukondwa kuŵa ŵamoza ŵa awo Yehova wakutemwa.
Kuweleramo
• Mphauli apo “mzimu wa unenesko” ukiza pa Ŵakristu ŵakwambilira, ndipo ukarongora wuli kuti ukaŵa “movwiri”?
• Kasi Ŵakristu ŵakuphakazgika ŵakumanya wuli kuti ŵacemeka kuruta kucanya?
• Ni mu ntowa wuli izo mzimu wa Ciuta ukugwilira ncito pa mberere zinyake?
• Ni mwauli umo mberere zinyake zacitira uwemi ŵabali ŵa Kristu, ndipo ncifukwa wuli ‘zizamufiskika cara’ kwambura Ŵakristu ŵakuphakazgika?
[Mafumbo]
[Cithuzithuzi pa peji 29]
“Mzimu wa unenesko” ukapungulika pa ŵasambiri pa Pentekoste wa 33 C.E.
[Vithuzithuzi pa peji 31]
Mberere zinyake zacitira uwemi ŵabali ŵa Kristu mwa kovwira kufiska ncito ya Ciuta ya kupharazga