Penjani Ciuta na Mtima Winu na Vinjeru Vinu

Cikristu caunenesko cikukhuŵirizga kugwiriskira ncito mtima na vinjeru usange tikukhumba kuŵa na cipulikano ico cikukondweska Ciuta.

YESU KRISTU uyo wakambiska Cikristu, wakasambizga kuti tikwenera kutemwa Ciuta na ‘mtima withu wose,’ umoyo withu wose na ‘vinjeru vithu vyose,’ panji maghanoghano. (Mateyu 22:37) Enya, tikwenera kugwiriskira ncito vinjeru pakusopa.

Pakupempa ŵategherezgi ŵake kuti ŵaghanaghanire pa ivyo wakasambizganga, nyengo zinandi Yesu wakayowoyanga kuti: “Imwe mukuti uli?” (Mateyu 17:25; 18:12; 21:28; 22:42) Mwakuyana waka, mpostole Petros wakalembera Ŵakristu ŵanyake kuti ‘waciske mahara ghawo.’ (2 Petros 3:1) Mpostole Paulos wakaciska Ŵakristu kuti ŵagwiriskire ncito “vinjeru” vyawo na ‘kupima ico ndi khumbo la Ciuta, ciweme na cakukondweska, na cakufikapo.’ (Ŵaroma 12:1, 2) Mwa kusanda mwakupwererera vigomezgo vyawo, Ŵakristu ŵangaŵa na cipulikano ico cikukondweska Ciuta, ceneico cikovwira kuzizipizga viyezgo.—Ŵahebere 11:1, 6.

Kuti ŵawovwire ŵanji kuŵa na cipulikano ca nga ni ici, Ŵakristu ŵakudanka ‘ŵakadumbiskananga naŵo vya mu Malemba, ŵakarongosoranga na kupereka ukaboni’ wa ivyo ŵakasambizganga. (Milimo 17:1-3) Kacitiro kamahara aka kakaguza ŵantu ŵaweme mtima. Mwaciyerezgero, ŵantu ŵanandi ku Bereya, msumba wa ku Makedoniya, “ŵakapokera mazgu [gha Ciuta] na pampu lose, na kupenjerezga mu Malemba zuŵa na zuŵa, usange vyeneivi [ivyo Paulos na awo wakaŵa nawo ŵakarongosora] ndimo vikaŵira.” (Milimo 17:11) Mu lemba ili muli vintu viŵiri ivyo tikwenera kuvimanya.  Cakudanka, Ŵabereya ŵakaŵa ŵakukhumbisiska kutegherezga ku Mazgu gha Ciuta; caciŵiri, iwo ŵakazomerezganga waka cilicose ico ŵapulika cara, kweni ŵakawonanga danka mu Malemba kuti ŵawone usange ndimo vikaŵira nadi. Cifukwa ca ici, Ŵabereya ŵakawongeka comene na mumishonale Wacikristu Luka ndipo wakaŵacema kuti ŵantu “ŵamahara.” Kasi namwe mukurongora mahara gha nga ni agha pa nkani zakukhwaskana na vintu vyauzimu?

Vinjeru na Mtima Vikwendera Lumoza

Nga ni umo tawonera kale, kusopa kwaunenesko kukusazgapo vinjeru na mtima. (Marko 12:30) Aghanaghanirani za ciyerezgero ca mu nkani iyo yajumpa cakukhwaskana na muntu wakupenta nyumba uyo wakagwiriskira ncito penti yambura kwenelera. Wapulikirenge ivyo bwana wake wakamuphalira, wakatenge wacitenge ncito yake na mtima wose na kuŵa na cigomezgo kuti ncito yake yikondweskenge mweneco wa nyumba. Ndimoso viliri na kusopa kwithu.

Yesu wakati: “Ŵasopi ŵeneco ŵati ŵasopenge Ŵawiske mu mzimu na mu unenesko.” (Yohane 4:23) Mwanteura, mpostole Paulos wakalemba kuti: “Cifukwa ceneici ise nase, . . . tikureka cara kumuromberani na kumuŵeyerani, kuti muzuzgike na kamanyiro ka khumbo lake mu vinjeru na kuwamo kose kwa mzimu, kuti mwendenge kwakwenerera Fumu [Yehova] na kuyikondweska kose kose.” (Ŵakolose 1:9, 10) “Kamanyiro” ka nga ni aka kakovwira ŵantu ŵanenesko mtima kusopa na mtima wose na kuŵa na cigomezgo cose cifukwa ‘ŵakusopa ico ŵakumanya.’—Yohane 4:22.

Cifukwa ca ici, Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakubapatiza yayi ŵana ŵacoko panji ŵantu ŵapya awo ŵandasambire Malemba mwakukwana. Yesu wakatuma ŵarondezgi ŵake kuti: “Mukasambizge mitundu yose, . . . muŵasambizge kukoreska vyose ivyo ndamulangulirani.” (Mateyu 28:19, 20) Pekha para ŵasanga cimanyisko cakufikapo ca Ciuta ndipo awo ŵakusambira Baibolo ŵangapanga cakusanka ciweme cakukhwaskana na kusopa. Kasi mukuyezga-yezga kuti musange cimanyisko ca nga ni ici?

Kupulikiska Pempero la Fumu

Kuti tiwone mpambano pakati pa kuŵa na cimanyisko cakufikapo ca Baibolo na kuŵa na cimanyisko cicoko waka ca ivyo likuyowoya, tiyeni tidumbiskane pempero la Fumu, ilo liri pa Mateyu 6:9-13.

Ŵantu ŵanandi ku tcharitchi kwawo, ŵakuyowoya pamtima pempero ilo Yesu wakasambizga. Kweni kasi mbalinga awo ŵakumanya ico likung’anamura, comene-comene cigaŵa cakwamba ca pempero ili ico cikuyowoya za zina la Ciuta na Ufumu wake? Nkani izi nzakuzirwa comene mwakuti Yesu wakaziŵika pakwambilira pa pempero ili.

Likwamba nteura: “Ŵadada ŵitu mwa ŵa kucanya, litumbikike zina linu,” kung’anamura kuti lituŵiskike, panji lipaturike. Awonani kuti Yesu wakapemperera zina la Ciuta kuti lituŵiskike. Ku ŵantu ŵanandi, ici cikuwuska mafumbo ghaŵiri. Lakwamba, kasi zina la Ciuta ni njani? Ndipo laciŵiri, ncifukwa wuli likwenera kutuŵiskika?

Zgoro la fumbo lakwamba likusangika mu malo ghakujumpa 7,000 mu Baibolo mu ciyowoyero cake cakudanka. Ghamoza mwa malo agha ni Salmo 83:18 ilo likuti: “Ŵamanye nadi kuti imwe pera, mwaŵeneimwe zina linu ndi Yehova, ndimwe Wapacanyapose mu vyaru vyose.” Pakuyowoya za zina la Ciuta, Yehova, pa Exodus 3:15 pakuti: “Ili ndilo zina lane muyaya, ndipo ici ncikumbusko cane mu mazuŵa ghose.” a Kweni kasi ncifukwa wuli zina la Ciuta, ilo ndituŵa kale ndiposo lakupaturika, likwenera kutuŵiskika? Cifukwa laŵa lakutukika na kunyozeka kwambira kukwambilira kwa mdauko wa ŵantu.

 Mu Edeni, Ciuta wakaphalira Adamu na Heva kuti ŵafwenge usange ŵaryenge cipambi cakukanizgika. (Genesis 2:17) Satana wakamususka Ciuta. Iye wakaphalira Heva kuti: “Mutimufwenge cara.” Mwanteura, Satana wakacombora Ciuta kuti ni mutesi. Ndipouli, iye kuti wakalekera papo cara. Wakarutirizga kutuka zina la Ciuta. Wakaphalira Heva kuti Ciuta wakumunora cintu cinyake cakuzirwa comene. “Cifukwa Ciuta wakumanya kuti mu zuŵa leneilo timuryerengepo maso ghinu tighajurikenge, timuŵenge nga ndi Ciuta, kumanya uweme na uheni.” Mwee, nawo mbutesi!—Genesis 3:4, 5.

Mwa kurya cipambi cakukanizgika, Adamu na Heva ŵakakolerana na Satana. Kufumira pa nyengo iyo, mwadala panji yayi, ŵantu ŵanandi ŵakutuka zina la Ciuta, kukana vipimo vyake vyaurunji. (1 Yohane 5:19) Ŵantu ŵacali kutuka Ciuta mwa kuyowoya kuti ndiyo wakucitiska masuzgo agho ghakuŵawira, nanga kungaŵa kwakuti ncifukwa ca mauheni ghawo agho ŵakucita. Pa Zintharika 19:3 pakuyowoya kuti: “Undere wa muntu ukubendezga ntowa yake, kweni panyuma pake wakupa mrandu Ciuta.” (The New English Bible) Kasi mwawona cifukwa ico Yesu, mweneuyo wakatemwa comene Ŵadada ŵake, wakapemperera kuti zina Lake lituŵiskike?

“Ufumu Winu Wize”

Pamanyuma pa kupempera kuti zina la Ciuta lituŵiskike, Yesu wakati: “Ufumu winu wize. Khumbo linu licitike pano pasi, nga nkucanya.” (Mateyu 6:10) Pakuyowoya za vesi ili, tingafumba kuti: ‘Kasi Ufumu wa Ciuta ncici? Ndipo kwiza kwake kukukolerana wuli na kucitika kwa khumbo la Ciuta pa caru capasi?’

Mu Baibolo, lizgu lakuti “ufumu” comene-comene likung’anamura “boma lakuwusika na themba.” Ipo Ufumu wa Ciuta ukung’anamura muwuso, panji boma lakukhazikiskika na Ciuta, ilo likuwusika na themba lakusankika na iye. Themba ili ni muntu munyake yayi, kweni Yesu Kristu uyo ni “Karonga wa ŵakaronga na Fumu ya mafumu.” (Civumbuzi 19:16; Daniel 7:13, 14) Pakuyowoya za Ufumu wa Ciuta wakuwusika na Mesiya, ncimi Daniel yikalemba kuti: “Mu mazuŵa gha mathemba agha Ciuta wa kucanya wati wimike uthemba, uwo kuti wamkuparanyika cara muyirayira, panji mazaza ghake ghasidike ku fuko linyake cara. Wamkuteketa mauthemba ghose agha na kughamara kweni uwu tiwimirire muyirayira.”—Daniel 2:44.

Enya, Ufumu wa Ciuta wuzamuwusa caru cose, kuwuskapo mauheni na maufumu ghose ‘kwa muyirayira.’ Mwanteura, Ufumu wa Ciuta ndiyo ntowa iyo Yehova wakutuŵiskira zina lake, kuwuskapo mautesi ghose gha Satana na ŵantu ŵaheni.—Ezekiel 36:23.

Nga ni umo ghaliri maboma ghose, Ufumu wa Ciuta wuli na ŵantu ŵakuwusika. Kasi iwo mbanjani? Baibolo likuzgora kuti: “Ŵakuzika ndiŵo tiŵaharenge caru, tiŵakondwenge na kusakata comene.” (Salmo 37:11) Mwakuyana waka, Yesu wakati: “Mba mwaŵi ŵakuzika: pakuti ndiŵo ŵati ŵaharenge caru.” Enya, ŵantu ŵa nga ni aŵa ŵali na cimanyisko cakufikapo ca Ciuta, ico ncakukhumbikwa kuti muntu waŵe na umoyo.—Mateyu 5:5; Yohane 17:3.

Aghanaghanirani waka kuti caru cose capasi cazura na ŵantu ŵakuzika awo ŵakutemwa Ciuta na kutemwana yumoza na munyake! (1 Yohane 4:7, 8) Ici ndico Yesu wakapempereranga peneapo wakati: “Ufumu winu wize. Khumbo linu licitike pano pasi, nga nkucanya.” Kasi mukumanyisiska cifukwa ico Yesu wakasambizgira ŵarondezgi ŵake kupempera mwanteura? Ndipo kasi mukuwona umo kukwaniriskika kwa pempero ili kukumukhwaskirani imwe?

Ŵantu Ŵanandi Lero Ŵakudumbiskana vya mu Malemba

Yesu wakayowoyerathu za ncito yakusambizga na kupharazga Ufumu wa Ciuta. Wakati: “Makani ghaweme gheneagha gha Ufumu ghamkupharazgika mu vyaru vyose ghaŵe cipanikizgo ku mitundu yose; penepapo ndipo umariro [wa caru ici] uti wizenge.” Mateyu 24:14.

 Pa caru cose capasi Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakujumpa mamiliyoni ghankondi na limoza ŵakucita ncito iyi ya kupharazgira ŵazengezgani ŵawo makani ghaweme agha. Iwo ŵakumupempani kuti musambire vinandi pakuyowoya za Ciuta na Ufumu wake mwa ‘kupenjerezga mu Malemba mwakupwererera,’ kugwiriskira ncito vinjeru vinu. Kucita nteura kukhozgenge cipulikano cinu na kumupangiskani kuŵa wakukondwa cifukwa ca cilindizga ca umoyo mu caru capasi ca paradiso ico ‘cizamuzura na kumanya Yehova nga ni umo maji ghakuzuzgira nyanja.’—Yesaya 11: 6-9.

[Mazgu ghamusi]

 [Bokosi/Cithuzithuzi pa peji 8]

RONDEZGANI MUSAMBIZGI MUKURU

Nyengo zinandi Yesu wakasambizganga mwakulongosora nkani yinyake ya mu Baibolo. Mwaciyerezgero, pamanyuma pakuti wawuka, wakarongosolera ŵasambiri ŵake ŵaŵiri awo ŵakaŵa ŵakuzizikika na nyifwa yake, za ncito iyo wakucita pakukwaniriska khumbo la Ciuta. Luka wakuti: “Kwamba kwa Moses na ku Ŵaprofeti ŵose, wakaŵatantaulira mu Malembo ghose ivyo vikalembeka [vyakukhwaskana] na iyo mwene.”

Awonani kuti Yesu wakasanka mutu wa nkani wakuti wayowoye—“iyo mwene,” Mesiya—ndipo wakagwiriskira ncito “Malembo ghose” mu nkani yake. Yesu wakapereka maukaboni ghakupambana-pambana gha mu malemba, ico cikawovwira ŵasambiri ŵake kupulikiska unenesko. (2 Timote 1:13) Nga ncakufumapo cake, iwo ŵakangweruskika na kukhuŵirizgika comene. Pakuyowoya za cakucitika ici, Baibolo likuti: “Ndipo ŵakayowoyeskana, ŵakati, ‘Asi mitima yithu yapyanga, apo wayowoyanga nase mu ntowa, na apo watanduliranga Malembo?’”—Luka 24:32.

Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakuyezga-yezga kurondezga Yesu mu uteŵeti wawo. Iwo ŵakugwiriskira ncito brosha lakuti Kasi Ncici Ico Ciuta Wakukhumba kwa Ise? na buku lakuti Cimanyisko Ceneico Cikurongozgera ku Umoyo Wamuyirayira. Mabuku agha ghakurongosora mitu yakukondweska ya mu Baibolo, nga ni “Ciuta Ndi Njani?,” “Kasi Cifukwa Ncici Ciuta Wakuzomerezga Kusuzgika?,” “Ndi Mwauli Umo Mungasangira Cisopa Caunenesko?,” “Agha Ndi Mazuŵa gha ku Umariro!,” na “Kuzenga Mbumba Iyo Yikumucindika Ciuta.” Mutu wuliwose wuli na malemba ghanandi mukati mwake.

Mungafumba Ŵakaboni ŵa Yehova mu cikaya cinu panji kulembera kalata ku adiresi iyo yiri pa peji 2 la magazini yino usange mukukhumba sambiro la Baibolo lawanangwa.

[Cithuzithuzi]

Khorweskani musambiri winu mwakurongosora nkani yinyake ya mu Baibolo

[Cithuzithuzi pa peji 7]

Kasi mukumanya ng’anamuro la pempero ilo Yesu wakasambizga?

“Ŵadada ŵitu mwa ŵa kucanya, litumbikike [lituŵiskike] zina linu . . .”

“Ufumu winu [Waumesiya] wize . . .”

“Khumbo linu licitike pano pasi, nga nkucanya”