Kasi Nyifwa Mukuyiwona Wuli?

NYIFWA yikutifipiska mtima mu umoyo withu, kwali tiŵe ŵambura kurwara-rwara panji ŵasambazi. Tingafwa para tikujumpa pa msewu panji para tagona. Masoka gha nga ni ucigeŵenga uwo ukacitika pa September 11, 2001, mu msumba wa New York na Washington, D.C., ghakutipangiska kuwona kuti “murwani waumaliro,” nyifwa, wakutora umoyo wa ŵantu ŵa mitundu yakupambana-pambana na misinku yose, ndipo nyengo zinyake wakutora vikwi vya ŵantu pa kanyengo kacoko waka.—1 Kor. 15:26.

Nanga viŵe ntena, nyifwa yikuwoneka kuti yikuhangayiska ŵantu. Palije cintu cinyake ico cikupangiska kuti manyuzipepala ghagulike comene panji kupangiska ŵantu kuwonelera comene TV kuruska nkani za nyifwa za ŵantu, comene-comene usange paŵa nyifwa za ŵantu ŵanandi cifukwa ca cakucitika cinyake cakofya. Ŵantu ŵakuvuka yayi kupulika malipoti gha nyifwa, kwali ni nyifwa zakucitika na nkondo, masoka, kuswa- marango, panji matenda. Kuŵinya kwa nyifwa kukuwoneka mu ivyo vikuyowoyeka na kucitika para kwacitika nyifwa ya ŵantu ŵakuzirwa panji ŵakumanyikwa.

Vyose ivi nvyakuti tingavikana yayi. Ŵantu ŵakuhangayika na nyifwa. Ndipouli, para ŵakumbuka za nyifwa yawo, ŵakukhumba yayi kuyighanaghana. Taŵanandi tikukhumba yayi kuranguruka pa nkani yakukhwaskana na nyifwa yithu.

Kusuzgika Maghanoghano na Nyifwa?

Kughanaghana za nyifwa yithu nkhwambura kukondweska, ndipo ndimo viliri nyengo zose. Cifukwa wuli? Cifukwa ncakuti Ciuta wakatilenga na khumbo la kukhalirira muyirayira. “Waŵika umuyirayira mu mtima wa muntu,” ndimo likuyowoyera lemba la Mupharazgi 3:11, Anchor Bible. Mwanteura, kuŵapo kwa nyifwa kwapereka maghanoghano ghanandi ku ŵantu ndipo kukurutilira kususkana na khumbo lawo. Kuti ŵajipembuzge, na kukhorweska khumbo lawo la kukhalirira muyirayira, ŵantu ŵapanga vigomezgo vyakupambana-pambana, nga ni cisambizgo cakuti mzimu ukufwa cara, na cisambizgo cakuti muntu wakubabikaso para wafwa.

Mulimose umo vingaŵira, nyifwa ncintu cakofya, ndipo kopa nyifwa ncintu ico cili kulikose. Mwanteura, tileke kuzizwa para ŵantu wose ŵakuwona nyifwa kuŵa cintu cakuŵinya comene. Cintu cimoza ncakuti nyifwa yikuvumbura kuŵavya candulo kwa kupenjeseska cuma panji mazaza.

Kasi Ŵakufwira Kwaŵekha?

Mu nyengo ya kumanyuma, muntu uyo warwara comene panji uyo wapwetekeka comene, wakazomerezgekanga kuti wakafwire kukwakhe,  uko iye wakutemwa. Ndimo vintu vikaŵiranga mu nyengo za Baibolo, ndipo ndimo viliriso mu vigaŵa vinyake. (Genesis 49:1, 2, 33) Pa nyengo ya nga ni iyi, mbumba yikukumana pamoza, ndipo ŵana ŵakuŵapo panyengo iyo ŵakudumbiskana za nyifwa iyo yacitika. Ici cikupangiska kuti waliyose mu mbumba wawone kuti ni yekha pera yayi wakulira, kweniso ici cikupembuzga cifukwa wose ŵakugaŵana maudindo na kulirira pamoza.

Ici cikupambana comene na ivyo vikucitika mu vigaŵa umo ni muziro kudumbiskana vya nyifwa, ndiposo mu vigaŵa umo ŵana ŵakuŵawuskapo panyengo ya kudumbiskana nkani izo “ni zikuru” kwa iwo. Kufwa mazuŵa ghano ncintu cinyake comene, ndipo kanandi ŵantu ŵakufwa kwambura muntu wakuŵapwererera. Nangauli ŵanandi ŵangatemwa kufwira mu cikaya cawo, mwamtende na kupwerereka na ŵabali ŵawo, kweni suzgo njakuti ŵanandi ŵakufwira mu cipatala, kanandi kwambura muntu wakuŵapwererera, uku ŵali mu vyakuŵinya vikuru na kuŵikika ku mashini ghapacanya. Kusazgaso apa, ŵantu ŵanandi ŵakufwa mwambura kumanyikwa makora, cifukwa ca nkondo, njara, matenda gha AIDS, nkondo za pa ŵene-na-ŵene, panji cifukwa ca ukavu.

Nkani Yakuti Tirangurukepo

Baibolo likukana yayi kuranguruka pa nkani ya nyifwa. Lemba la Mupharazgi 7:2 likutiphalira kuti: “Nkuweme kuruta ku nyumba ya citengero, kwakuruska kuya ku nyumba ya ciphikiro; cifukwa kura kuli umaliro wa ŵantu wose.” Para kwacitika nyifwa, tingaleka kughanaghana vintu ivyo tikughanaghana nyengo zose na kuŵika maghanoghano ghithu pa kufupika kwa umoyo withu. Ici cingatovwira kuti tigwiriskirenge ncito makora umoyo withu m’malo mwa kuwuseŵezga waka.

Kasi nyifwa mukuyiwona wuli? Kasi mwasanda maghanoghano ghinu, vigomezgo, vilindizga, na ivyo mukopa vyakukhwaskana na umaliro wa umoyo winu?

Nga ni umo ŵantu ŵakutondekera kurongosora umo umoyo uliri, nyifwa nayo ŵangayirongosora yayi. Ni Mlengi withu yekha uyo wangayowoya vintu vyakugomezgeka vyakukhwaskana na nkani iyi. Cifukwa ncakuti ‘cisimi ca umoyo ciri na Iye’ ndipo “nkwa Ciuta Yehova kuphokweska [muntu] ku nyifwa.” (Salmo 36:9; 68:20) Nangauli cingawoneka kuŵa cakuzizwiska, kweni kusanda vigomezgo vyakukhwaskana na nyifwa mwakugwiriskira ncito ungweru wa Mazgu gha Ciuta kuŵenge kwakupembuzga na kwakukhozga. Kuvumburenge kuti nyifwa mbumaliro wa vyose yayi.

[Mazgu Ghakukhozgera pa peji 4]

Kuŵapo kwa nyifwa kukutovwira kuti tigwiriskirenge ncito mwamahara umoyo withu