Masuzgo gha Ŵantu—Ghamarenge Sono-Sono Apa!

“IVYO ŴANTU ŵangacita kuti ŵamazge ivyo vikwambiska mpindano vikuŵa vyambura kukwanira, comene-comene usange ŵakutondeka kusanga ntowa ziweme ndiposo usange ŵakucita kwambura wovwiri wa mawupu gha ndyari. Maukaboni ghakurongora kuti ŵantu ŵangamazga cara masuzgo gha ndyari.”—The State of the World’s Refugees 2000.

Nangauli pali mulimo wakovwira ŵantu, kweni masuzgo ghacali kurutilira pantazi. Kasi pali ukaboni wakuti ndyari zizamumazgirathu masuzgo? Kuyowoya unenesko, ncakukayikiska comene. Sono, ni nku uko tingasangako wovwiri? Paulos wakarongosora umo Ciuta wazamumazgira masuzgo ghose gha ŵantu mu ndime yakwamba ya karata iyo wakalembera Ŵakristu ŵaku Efeso. Iye wakazunura cirwero ico Ciuta wazamugwiriskira ncito kumazgira ico cikwambiska masuzgo agho ŵantu ŵakukumana nagho mazuŵa ghano. Tiyeni tisande ivyo Paulos wakayowoya. Ndime iyi yikusangika pa Ŵaefeso 1:3-10.

‘Kuwunganiska Vintu Vyose Pamoza mwa Kristu’

Mpostole Paulos wakayowoya kuti Cilato ca Ciuta ni ‘kufiska vintu vyose panyengo yakuŵikika.’ Kasi ici cikung’anamuraci? Cikung’anamura kuti Ciuta wali na nyengo iyo wazamucita vintu mwa ‘kuwunganiska vintu vyose pamoza mwa Kristu, vintu vya mu macanya na vintu vya caru.’ (Ŵaefeso 1:10, NW) Enya, Ciuta wapanga manozgero ghakuwunganiska vintu vyose vyakucanya na pa caru capasi kuti viŵe mu mawoko ghake. Ncakukondweska comene kuti mazgu agho gharongosoreka apa kuti ‘kuwunganiska pamoza,’ Nkhwanta yinyake ya Baibolo J. Thayer yikayowoya kuti ghakung’anamura: “kuwunganiskiraso kwa iyemwene . . . vintu vyose na ŵantu wose (awo ŵali kulekaniskika na kwananga) kuti ŵawe gulu limoza lakukolerana na Kristu.”

Ici cikurongora kukhumbikwa kwakuti Ciuta  wacite ici pakughanaghanira za umo kuwura kukolerana kukambira. Ku uyambiliro wa mdauko wa ŵantu, ŵapapi ŵithu ŵakudanga, Adamu na Heva, ŵakarondezga Satana Diabolosi kugarukira Ciuta. Iwo ŵakakhumbanga wanangwa wakujisankira ico nciweme na ciheni. (Genesis 3:1-5) Mwakukolerana na urunji wa Ciuta, iwo ŵakacimbizgika mu mbumba ya Ciuta ndipo ŵakataya ubwezi wawo na iye. Iwo ŵakanjizga ŵantu mu kwananga kukuru uko vyakufumapo vyake ndivyo tikukumana navyo lero.—Ŵaroma 5:12.

Kuzomerezga Kwananga kwa Nyengo Yicoko

Ŵanji ŵangafumba kuti ‘ncifukwa wuli Ciuta wakaŵazomerezga kucita nteura?’ ‘Kasi wakalekeraci kugwiriskira ncito nkongono zake zakuruska kufiskira khumbo lake, kutivikilira ku masuzgo ghose agho tikukumana nagho sono?’ Cingaŵa cakupulikikwa kughanaghana nteura. Kweni kasi kugwiriskira ncito nkongono zakuruska mu ntowa iyi kukatenge kurongorengeci? Kasi mukudokera panji kuzomerezga muntu uyo ŵakukoma nyengo yeneyiyo awo ŵakumususka, kwekha cifukwa cakuti iye ngwankongono zakucitira nteura? Cara, mungacita yayi nteura.

Ŵantu ŵakugaruka aŵa ŵakasuskanga cara kuti Ciuta ngwankongono-zose. Iwo ŵakasuska fundo yakuti Ciuta ndiyo ngwakwenelera kuwusa. Kuti wamazge nkani iyi, Yehova wazomerezga ŵantu kujiwusa ŵekha mwambura kurongozgeka na iye kwa nyengo yakuŵikika. (Mupharazgi 3:1; Luka 21:24) Para nyengo iyi yamara, iye wazamunjilirapo na kuwusa caru cose. Panyengo iyo kuzamuwonekerathu kuti kuwusa kwake ndiko kwekha uko kungiziska mtende wambura kumara na cimwemwe ku ŵantu awo ŵakukhala pa caru capasi. Panyuma pake ŵaheni wose ŵazamusezgeka kwamuyirayira.—Salmo 72:13-14; Daniel 2:44.

‘Penepapo Caru Cikaŵa Cindazikike’

Ni kale comene apo Yehova wakakhumba kucita vintu ivi. Paulos wakarongosora kuti pakaŵa apo “caru cikaŵa cindazikike.” (Ŵaefeso 1:4) Ici kuti cikung’anamura pambere wandalenge caru panji Adamu na Heva cara. Cifukwa caru ico cikaŵapo cikaŵa ‘ciweme comene’ ndipo ŵantu ŵakaŵa kuti ŵandagaruke. (Genesis 1:31) Sono, kasi ni “caru” wuli ico Paulos wakang’amuranga? Ni caru ca ŵana ŵa Adamu na Heva—caru ca ŵantu ŵakwananga ŵakuŵa na cilindizga ca kuzakaponoskeka. Pambere mwana waliyose wandababike, Yehova wakamanyanga umo wazamucitira vintu kuti wapereke cipembuzgo kwa mpapu za Adamu.—Ŵaroma 8:20.

Ici cikung’anamura kuti Fumu ya cilengiwa cose yikwenera kucita vintu nga ni umo ŵakucitira ŵantu cara. Ŵantu para ŵamanya kuti kuŵenge suzgo, ŵakunozgekera ntowa izo ŵangamazgira masuzgo agho. Kweni vili nteura cara na Ciuta Wankongono-zose, iye wakuŵika waka cilato cake na kucifiska. Paulos wakarongosora ntowa izo Yehova wakasanka kuti wamazge masuzgo mwakuti ŵantu ŵafwatuke kwamuyirayira. Kasi iye wakacita wuli?

Ni Njani Uyo Wazamutifwatura?

Paulos wakarongosora za ŵarondezgi ŵa Kristu ŵakuphakazgika na mzimu kuti ŵali na mulimo wapadera wakutifwatura ku kwananga uko kukamba cifukwa ca Adamu. Yehova “wakatisorera mwa [Kristu],” ndimo wakayowoyera Paulos, kuwusa na Yesu mu Ufumu wake wakucanya. Iye wakarutizga kurongosora kuti, Yehova wakatimikira nkanira kulereka na Mweneco nga mbana mwa Yesu Kristu.” (Ŵaefeso 1:4, 5) Mbunenesko kuti Yehova wakasanka, panji kuŵayimikirathu nga ni muntu pa yekha cara. Kweni wakasanka gulu la ŵantu ŵakugomezgeka awo ŵangateŵetera na Kristu pa kumazga masuzgo agho Satana Diabolosi pamoza na Adamu na Heva wakiziska ku ŵantu.—Luka 12:32; Ŵahebere 2:14-18.

Mwee, ici ncakuzizwiska comene! Peneapo wakamba waka kugarukira muwuso wa Ciuta, Satana, wakayowoya kuti, Ciuta wakalenga  ŵantu ŵambura kufikapo, ndipo usange ŵangatambuzgika panji kunyengelereka, wose ŵangagarukira muwuso wa Ciuta. (Job 1:7-12; 2:2-5) Pakurongora “ucindami wa ucizi wake,” Yehova Ciuta wakaŵa na cigomezgo mu cilengiwa cake mwakusanka ŵanji ŵa mu mbumba ya Adamu yakwananga kuti ŵaŵe ŵana ŵake ŵauzimu. Awo mba gulu licoko ili ŵazamutoreka kuti ŵakateŵetere kucanya. Kasi ŵamucitaci?—Ŵaefeso 1:3-6; Yohane 14:2, 3; 1 Ŵatesalonika 4:15-17; 1 Petros 1:3, 4. 

Mpostole Paulos wakayowoya kuti ŵana ŵa Ciuta aŵa ŵakuŵa “ŵakuharira pamoza na Kristu” mu Ufumu wakucanya. (Ŵaroma 8:14-17) Nga ni mafumu na ŵasofi, iwo ŵazamutoramo cigaŵa pa kufwatura ŵantu ku masuzgo agho tikukumana nagho sono. (Civumbuzi 5:10) Mbunenesko kuti, “cakwatika cose cikutampira mu mihero kufika kuno ku lero.” Sono-sono apa ŵana ŵakusankika ŵa Ciuta aŵa ŵazamukolerana na Yesu Kristu kucitapo kantu, ndipo ŵantu wose ‘ŵazamusutuka ku wuzga wa kuvunda, na kunjira mu wanangwa wa ucindami wa ŵana ŵa Ciuta.’—Ŵaroma 8:18-22.

“Uwombozi mu Ndopa”

Vyose ivi vyaŵa vyamacitiko cifukwa ca sembe ya Yesu Kristu iyo ncirongorero ca citemwa cambura mayerezgereko ca Ciuta kurazga ku ŵantu ŵake. Paulos wakalemba kuti: ‘Mwa [Yesu Kristu] tiri na uwombozi mu ndopa zake, kugowokereka kwa majuvyo ghitu, kwakulingana na usambazi wa ucizi wake.”—Ŵaefeso 1:7.

Yesu Kristu ndiyo wali na cigaŵa cikuru pakufiska khumbo la Ciuta. (Ŵahebere 2:10) Sembe yake yakuwombola yikapereka mwaŵi wakuti Yehova wasanke ŵanyake ŵa mpapu ya Adamu kuŵa ŵamoza ŵa mbumba yake yakucanya na kufwatura ŵantu ku masuzgo agho ŵakukumana nagho cifukwa ca kwananga kwa Adamu. (Mateyu 20:28; 1 Timote 2:6) Yehova wacita nteura mwakukolerana na urunji wake.— Ŵaroma 3:22-26.

“Camucindindi” ca Ciuta

Kwa virimika vikwi vinandi, Ciuta wakavumbura cara umo wazamufiskira khumbo lake pa caru capasi. Mu virimika 100 vyakwambilira, ‘wakamanyiska [Ŵakristu] camucindindi ca khumbo lake.” (Ŵaefeso 1:9) Paulos na Ŵakristu ŵanyake ŵakuphakazgika ŵakapulikiska makora mulimo wakuzirwa uwo ukapika kwa Yesu Kristu pakufiska khumbo la Ciuta. Ndiposo ŵakamba kupulikiska uteŵeti wawo wapadera nga ni ŵahariri ŵamoza na Kristu mu Ufumu wakucanya. (Ŵaefeso 3:5, 6, 8-11) Enya, Ufumu uwo wuli mu mawoko gha Yesu Kristu na ŵawusi ŵanyake ndico cirwero ico Ciuta wazamugwiriskira ncito kwiziska mtende kucanya na pa caru capasi. (Mateyu 6:9, 10) Kwizira mu Ufumu uwu, Yehova wazamunozgaso caru ici kuti ciŵe nga ni umo cikaŵira pakudanga mwakuyana na khumbo lake.—Yesaya 45:18; 65:21-23; Milimo 3:21.

Nyengo yake yakuŵikika yakumazgira masuzgo ghose yaneng’enera. Kweni Yehova wakamba mulimo wake wakunozgaso vintu pa Pentekoste 33 C.E. Mwauli? Nyengo iyi, iye wakamba kuwunganiska pamoza “vintu vya mu macanya,” awo ŵazamuwusa pamoza na Kristu kucanya. Ŵakristu ŵa ku Efeso ŵakaŵa ŵamoza mwa iŵo. (Ŵaefeso 2:4-7) Mu nyengo  yithu Yehova waŵa wakuwunganiska pamoza “vintu vya caru.” (Ŵaefeso 1:10) Kwizira mu ncito yakupharazga pa caru cose, iye wakumanyikwiska ku mitundu yose makani ghaweme ghakuyowoya za Ufumu wake uwo uli mu mawoko gha Yesu Kristu. Awo ŵakuzomera sono ŵakuwunganiskika ku malo ghacivikiliro ndiposo ghakucizga mwauzimu. (Yohane 10:16) Sono-sono apa, mu paradiso wakutozgeka, iwo ŵazamukondwa na wanangwa cifukwa kuzamuŵevye masuzgo.—2 Petros 3:13; Civumbuzi 11:18.

Milimo yakovwira kumazga masuzgo gha ŵantu “yaruta pantazi mwakuzizwiska comene.” (The State of the Worlds Children 2000) Kweni, cakuzizwiska comene cizamuŵa kunjilirapo kwa Yesu Kristu pamoza na ŵawusi ŵanyake mu Boma la Ufumu wa kucanya. Iwo ŵazamumazgirathu vyose ivyo vikucitiska nkondo na masuzgo ghose agho ghakutisuzga. Enya, ŵazamumazgirathu masugo ghose gha ŵantu.—Civumbuzi 21:1-4.

[Cithuzithuzi pa peji 4]

Milimo ya ŵantu yindamazge masuzgo agho ŵantu ŵakukumana nagho

[Cithuzithuzi pa peji 6]

Sembe yakuwombola ya Kristu yikafwatura ŵantu ku kwananga kwa Adamu

[Cithuzithuzi pa peji 7]

Ncamacitiko kusanga civikiliro na kucizgika mwauzimu lero

[Cithuzithuzi pa peji 7]

Sono-sono apa Ufumu wakuwusika na Mesiya wuzamumazgirathu masuzgo gha ŵantu