Gwiriskirani Ncito Ivyo Mwasambira
Gwiriskirani Ncito Ivyo Mwasambira
‘Ivyo mukasambira na kupokera na kupulika na kuwona mwa ine, ndivyo mucitenge: ndipo Ciuta wa mtende wati waŵenge namwe.’—ŴAFILIPI 4:9.
1, 2. Kasi Baibolo ndacandulo ku ŵantu awo ŵakujiwona kuti ŵakusopa? Rongosorani.
“CISOPO Cikuya Pantazi Penepapo Mikhaliro Yiweme Yikumara.” Uwu ukaŵa mutu wa nkani ya mu nyuzi ya Emerging Trends iyo yikarongora vyakufumapo vya kafukufuku uyo wakacitika mu caru cose ca United States. Caru ici cili na ciŵerengero cikuru ca ŵantu awo ŵakuya ku tcharitchi awo ŵakuyowoya kuti cisopo ncakuzirwa comene kwa iwo. Kweni, lipoti likuyowoya kuti: “Mwambura kupwererako za ciŵerengero cikuru ici, ŵantu ŵanandi ŵa ku America ŵakukayikira vintu ivyo cisopo cikucitira ŵantu mu vikaya.”
2 Kacitiro aka kali mu caru ici pera yayi. Pa caru cose, ŵantu ŵa visopo ŵakuyowoya kuti ŵakurondezga ivyo Baibolo likuyowoya kweni ŵakuzomerezga yayi Mazgu gha Ciuta kusinta umoyo wawo. (2 Timote 3:5) “Ticali kucindika comene Baibolo,” wakayowoya nteura mulaŵiliri wa gulu linyake lakucita kafukufuku, “kweni kuyowoya za kuliŵazga, kulisambira, na kugwiriskira ncito ivyo tasambira—ni cintu cakale.”
3. (a) Kasi Baibolo likuŵawovwira wuli Ŵakristu ŵaunenesko? (b) Kasi ŵarondezgi ŵa Kristu ŵakugwiriskira wuli ncito urongozgi wakulembeka pa Ŵafilipi 4:9?
3 Ndipouli, kuyowoya za Ŵakristu ŵaunenesko kacitiro nkakupambana. Kugwiriskira ncito urongozgi wa mu Baibolo kwasinta kaghanaghaniro kawo na nkaro yawo. Ndipo wuntu upya uwo ŵakurongora ukumanyikwa nadi na ŵanji. (Ŵakolose 3:5-10) Ku ŵarondezgi ŵa Yesu, Baibolo kuti ni buku ilo likukhala waka pa shelufu kubinka na cuvu cara. Mpostole Paulos wakaphalira Ŵakristu ŵa ku Filipi kuti: ‘Vintu ivyo mukasambira na kupokera na kupulika na kuwona mwa ine, ndivyo mucitenge: ndipo Ciuta wa mtende wati waŵenge namwe.’ (Ŵafilipi 4:9) Ŵakristu ŵakucita vinandi kuruska kuzomera waka unenesko wa Mazgu gha Ciuta. Iwo ŵakucita vintu mwakuyana na ivyo ŵasambira, nyengo zose ŵakugwiriskira ncito urongozgi wa mu Malemba, mu mbumba, pa ncito, mu mpingo, enya mu vintu vyose.
4. Cifukwa wuli ncipusu yayi kugwiriskira ncito marango gha Ciuta?
4 Kugwiriskira ncito marango gha Ciuta ncipusu yayi. Tikukhala mu caru ico cikuwusika na Satana Diabolosi, mweneuyo Baibolo likumuthya “ciuta wa caru cino.” (2 Ŵakorinte 4:4; 1 Yohane 5:19) Mwanteura, ncakukhumbikwa comene kuti paŵevye cintu ico cingatijandizga kucita vintu mwakugomezgeka kwa Yehova Ciuta. Ni mwauli umo tingaŵira ŵakugomezgeka?
Koreskani “Cirongorero ca Mazgu Gheneco”
5. Kasi Yesu wakang’anamuraci apo wakati: ‘Ndirondezgani kwambura kulekezga’?
5 Kugwiriskira ncito ivyo tasambira kukupangiska kuti ciŵe camacitiko kukoreska kusopa kwaunenesko mwambura kupwerererako kantu za ŵantu awo ŵakutisuska. Tikukhumbikwira kuzizipizga. “Usange muntu wakukhumba kundirondezga” wakati Yesu, “wajipate, wanyamule khuni lake lakusuzgikirapo zuŵa na zuŵa, ndipo wandirondezge [kwambura kulekezga, NW].” (Luka 9:23). Yesu wakayowoya kuti timurondezge kwa sabata, mwezi panji cirimika cimoza cara. Kweni wakati: ‘Timurondezge kwambura kulekezga.’ Mazgu ghake ghakurongora kuti timurondezge kwa kanyengo kacoko waka cara panji kumurondezga mwahuno macero mbwenu taleka. Kukoreska kusopa kwaunenesko kukung’anamura kuti tiŵe ŵakugomezgeka na kuzizipizga ntowa iyo tasanka, mwambura kupwerererako kantu za ivyo vingaticitikira. Kasi tingacita wuli nteura?
6. Kasi cirongorero ca mazgu gheneco ico Ŵakristu ŵa mu virimika vya mu handiredi lakudanga ŵakasambira kwa Paulos nivici?
6 Paulos wakaciska muteŵeti-munyake Timote kuti: “Koreska cirongorero ca mazgu gheneco agho wapulika kwa ine, mu cipulikano, na kutemwa, ivyo viri mwa Kristu Yesu.” (2 Timote 1:13) Kasi Paulos wakang’anamurangaci? Lizgu la Cigiriki ilo pano lalembeka kuti “cirongorero” likung’anamura cithuzithuzi ico cajamburika na muntu wakumanya kujambura. Nangauli cingarongora vinandi yayi, cithuzithuzi ca nga ni ici cikuŵa na vigaŵa vyakumanyikwa mwakuti muntu uyo wakuwona wakucimanya cintu ico. Mwakuyana waka, cirongorero ca unenesko ico Paulos wakasambizga Timote na ŵanji cikaperekanga zgoro la fumbo lirilose cara lakudunjika. Kweni cisambizgo ici cikaperekanga urongozgi wakukwanira makora, mwakuti ŵantu ŵanenesko mtima ŵangawona na kumanya ivyo Yehova wakukhumba kwa iwo. Kuti ŵamukondweske Ciuta, ŵakakhumbikwiranga kukoreska cirongorero ca mazgu gha unenesko mwakugwiriskira ncito ivyo ŵasambira.
7. Kasi Ŵakristu ŵangakoreska wuli cirongorero ca mazgu gheneco?
7 Mu virimika vya mu handiredi lakudanga, ŵantu ŵa nga ni Humeneyo, Alesandro, na Feleto ŵakasambizganga vintu ivyo vikakolerananga cara na “cirongorero ca mazgu gheneco.” (1 Timote 1:18-20; 2 Timote 2:16, 17) Kasi Ŵakristu ŵakutendekera ŵakenera kucita wuli kuti ŵatceŵe kupuruskika na ŵantu ŵakugaruka? Ŵakenera kuŵazga Mazgu gha Ciuta na kughagwiriskira ncito mu umoyo wawo. Awo ŵakarondezganga ciyerezgero ciweme ca Paulos na Ŵakristu ŵanji ŵakugomezgeka ŵakamanya ndipo ŵakatceŵanga cintu cilicose ico cikakolerananga yayi na unenesko uwo ŵakasambira. (Ŵafilipi 3:17; Ŵahebere 5:14) M’malo mwa ‘kuyaruka na mafumbo na masuskano gha mazgu,’ iwo ŵakarutirira kusopa-Ciuta. (1 Timote 6:3-6) Ndimo tikucitiraso para tikugwiriskira ncito unenesko uwo tasambira. Ncakukhozga comene kuwona kuti ŵantu mamiliyoni ŵakuteŵetera Yehova pa caru cose ndipo ŵakukoreska cirongorero ca unenesko wa mu Baibolo uwo ŵasambizgika.—1 Ŵatesalonika 1:2-5.
Kanani ‘Nkani Zautesi’
8. (a) Kasi Satana wakucita wuli kuti wazimwe cipulikano cithu lero? (b) Mwakuyana na 2 Timote 4:3, 4, kasi Paulos wakacenjezgaci?
8 Satana wakuyezgayezga kutimbanizga kugomezgeka kwithu mwakutipangiska kukayikira ivyo tasambira. Lero, nga ni umo vikaŵira mu virimika vya mu handiredi lakudanga, ŵantu awo mbakugaruka, na ŵanji ŵakuyezgayezga kuti ŵazimwe cipulikano cithu. (Ŵagalatiya 2:4; 5:7, 8) Nyengo zinyake ŵakugwiriskira ŵamutoramakani kuthandazga nkani zambura ukaboni zakukhwaskana na ntowa na vilato vya ŵantu ŵa Yehova. Paulos wakacenjezga kuti ŵanji ŵazamupuruskika na kuleka unenesko. “Nyengo yiti yizenge para ŵamkuwura kupulikizga cisambizgo ceneco; kweni, pakuŵa na makutu ghakunyenyera, ŵati ŵajiwunjikirenge ŵasambizgi ŵakuyana na makhumbiro ghawo; ndipo ŵati ŵareke kupulika unenesko, na kung’anamukira ku vidokoni.”—2 Timote 4:3, 4.
9. Kasi Paulos wakaghanaghanaci apo wakayowoya za ‘nkani zautesi’?
9 M’malo mwakukoreska cirongorero ca mazgu gheneco, ŵanji ŵakanyengeka na ‘nkani zautesi.’ Kasi izi zikaŵa nkani za mtundu wuli? Mutepanji Paulos wakaghanaghananga za vidokoni vyakale nga ni ivyo vikusangika mu buku la Tobit. a Mu nkani zautesi izi mutepanyake mukasazgikamo malumbiri gha ivyo ŵantu ŵakacitanga kughanaghanira waka. Ku ŵantu ŵanyake, “mwakuyana na makhumbiro ghawo,” ŵakwenera kuti ŵakanyengeka na awo ŵakacitanga vintu ivyo marango gha Ciuta ghakukana panji awo ŵakagarukira ŵarara ŵa mu mpingo. (3 Yohane 9, 10; Yuda 4) Mulimose umo vikaŵira, ŵanji ŵakatemwanga utesi kuruska kutemwa unenesko wa Mazgu gha Ciuta. Mukuruta kwa nyengo ŵakaleka kugwiriskira ncito vintu ivyo ŵakasambira, umoyo wawo wauzimu ukaŵa pangozi.—2 Petros 3:15.
10. Ni nkani wuli zautesi izo zikuyowoyeka mazuŵa ghano, ndipo Yohane wakadidimizga wuli kukhumbikwa kwa kuŵa ŵakucenjera?
10 Mazuŵa ghano tingatceŵa nkani zautesi usange tikusanda na kusanka makora nkani izo tikuŵazga na kutegherezga. Mwaciyerezgero, ŵantu ŵanyake ŵakuthandazga mikhaliro yiheni. Ŵanandi ŵakukayikira kuti Ciuta waliko. Ŵanyake ŵakususka kuti Baibolo likalembeka na Ciuta. Ŵantu ŵakugaruka ŵa mu nyengo yithu yino ŵakurutirira kupangiska Ŵakristu kuti ŵaŵe ŵakukayika nakuti cipulikano cawo ciŵe cakuwayawaya. Pakuyowoya za suzgo lakuyana waka ilo likacitika mu virimika vya handiredi lakudanga na ŵaprofeti ŵautesi, mpostole Yohane wakacenjezga Ŵakristu kuti: ‘Mwa ŵakutemweka, mungapulikananga na [nkani yiliyose], kweni mupime [nkani], usange panji njakufuma kwa Ciuta; pakuti ŵaprofeti ŵatesi ŵanandi ŵali kufuma na kuya mu caru.’ (1 Yohane 4:1) Mwanteura tikwenera kuŵa ŵakucenjera.
11. Ni ntowa wuli iyo tingajipimira kuti timanye usange tiri mu cipulikano?
11 Pa cifukwa ici, Paulos wakalemba kuti: “Jiyezgani mwaŵene, usange muli mu cipulikano.” (2 Ŵakorinte 13:5) Mpostole apa wakuticiska kuti tijipime taŵene kuti timanye usange tikukoreska cigomezgo cithu ca Cikristu. Usange tikutegherezga ku vintu vyawakawaka, tikwenera kujisanda kwizira mu lurombo. (Salmo 139:23, 24) Kasi tikupenjerezga vifukwa mu ŵantu ŵa Yehova? Usange ni nteura, cifukwa wuli? Kasi takukhuŵazgikapo na mazgu panji na vyakucita vya muntu munyake? Usange ni ntena, kasi tikuwona vintu muntowa yakwenerera? Suzgo yiliyose iyo tikukumana nayo mu caru ici nja kanyengo kacoko waka. (2 Ŵakorinte 4:17) Para tikukumana na suzgo yinyake mu mpingo, kasi tikwenera kuleka kuteŵetera Ciuta? Usange takhuŵazgika na cithu cinyake, kasi cingaŵa ciweme yayi kuyezgayezga kumazga suzgo iyo na kuleka vyose mu mawoko gha Yehova?—Salmo 4:4; Zintharika 3:5, 6; Ŵaefeso 4:26.
12. Kasi Ŵabereya ŵali kurongora ciyerezgero wuli ciweme kwa ise?
12 M’malo mwakususka waka, tikwenera kusungirira umoyo withu uweme wauzimu mwakugwiriskira ncito makora ivyo tikusambira pa maungano gha mpingo ndiposo pa sambiro lithu la taŵene. (1 Ŵakorinte 2:14, 15) M’malo mwakukayikira Mazgu gha Ciuta, ncamahara comene kucita vintu nga ni umo ŵakacitira Ŵabereya mu virimika vya mu handiredi lakudanga awo ŵakasanda Malemba mwakupwererera comene! (Milimo 17:10, 11) Mwanteura, tiyeni tigwiriskirenge ncito ivyo tikusambira, kutceŵerathu nkani zautesi na kukoreska unenesko.
13. Kasi tingathandazga wuli utesi kwambura kumanya?
13 Paliso mtundu unyake wa nkani zautesi izo tikwenera kucenjera nazo. Pali nkani zinandi zautesi izo zikuthandazgika mwakugwiriskira ncito kompyuta. Nciweme kuŵa ŵakucenjera comene na nkani zautesi izi, comene-comene usange tikumanya cara jando la nkani iyo. Nangauli nkani iyo yingaŵa kuti yatumizgika na Mkristu wakumanyikwa makora, kweni iyo wangaŵa kuti wakumanya yayi fundo zeneco za nkani iyo. Ndico cifukwa cake tikwenera kuthandazga cara makani agho tilije ukaboni wake weneco. Tikukhumba cara kuthandazga “nkani izo nzauciuta cara” panji “vidokoni vyawaka ivyo vikufipiska vintu ivyo nvituŵa.” (1 Timote 4:7; New International Version) Cifukwa cakuti tikwenera kuyowoya unenesko ku ŵanyithu, ipo cingaŵa ciweme kutceŵa cintu cilicose ico cingatipangiska kuthandazga utesi.—Ŵaefeso 4:25.
Uweme wa Kuyowoya Unenesko
14. Ni vyandulo wuli ivyo tikusanga para tikugwiriskira ncito ivyo tasambira mu Mazgu gha Ciuta?
14 Kugwiriskira ncito ivyo tikusambira mu sambiro lithu la Baibolo na mu maungano gha Cikristu kukwiziska vitumbiko vinandi. Mwaciyerezgero, tiwonenge kuti ubwezi withu na awo tikusopa nawo lumoza ukhorenge comene. (Ŵagalatiya 6:10) Para tikugwiriskira ncito marango gha Ciuta tiŵenge na kaghanaghaniro kaweme. (Salmo 19:8) Kusazgirapo apa, para tikugwiriskira ncito ivyo tikusambira ndikuti ‘tikutoweska cisambizgo ca Ciuta’ (NW) ndiposo tikukopera ŵanji ku kusopa kwaunenesko.—Tito 2:6-10.
15. (a) Kasi muwukirano wakaŵa wuli na cikanga kuti wapharazge pa sukulu? (b) Mwasambirapo vici pa cakucitika ici?
15 Pakati pa Ŵakaboni ŵa Yehova pali ŵawukirano awo ŵakugwiriskira ncito ivyo ŵasambira mu sambiro lawo la Baibolo ndiposo mu vyakupharazga vya Cikristu, na pa maungano gha mpingo nyengo zose. Kacitiro kawo kaweme aka ni ukaboni wankongono ku ŵasambizgi na ŵasambiri ŵanyawo pa sukulu. (1 Petros 2:12) Aghanaghanirani za Leslie, msungwana na virimika 13 wa ku United States. Iye wakuzomerezga kuti cikamuŵira cakusuzga kuphalira ŵasambiri-ŵanyake za cipulikano cake, kweni zuŵa limoza vintu vikasinta. “Ŵakadumbiskananga mu kalasi za umo ŵantu ŵangacitira kuti ŵamuguriskeni vintu vyawo. Msungwana munyake wakawuska woko lake na kuzunura Ŵakaboni ŵa Yehova nga nciyerezgero.” Pakuŵa Kaboni, kasi Leslie wakacita wuli? “Nkavikilira na kukhozgera cipulikano cane, ndipo nili wakusimikizga kuti waliyose wakazizwa, cifukwa nyengo zose nkaŵanga waka cete-ee mu kalasi.” Kasi pakaŵa vyakufumapo wuli cifukwa ca cikanga ca Leslie? “Nkagaŵira brosha na trakiti ku musambiri munyane cifukwa wakaŵa na mafumbo ghanyake,” wakayowoya nteura Leslie. Yehova wakukondwa comene para ŵawukirano ŵakugwiriskira ncito ivyo ŵasambira, kupharazga mwacikanga pa sukulu!—Zintharika 27:11; Ŵahebere 6:10.
16. Kasi Sukulu ya Uteŵeti wa Ciuta yikovwira wuli Ŵakaboni ŵaciwukirano?
16 Ciyerezgero cinyake nca Elizabeth. Kwambira apo wakaŵa na virimika vinkondi na viŵiri ndiposo apo ŵakaŵa ku sukulu ya pulayimare, msungwana uyu wakacemeranga ŵasambizgi ŵake ku Nyumba ya Ufumu nyengo yiliyose iyo wakaŵa na nkani mu Sukulu ya Uteŵeti wa Ciuta. Usange msambizgi watondeka kwiza, Elizabeth wakakhaliranga ku sukulu na kuyidumbaso nkani iyo pamaso pa msambizgi wake. Mu cirimika caumariro ku sukulu ya sekondale, Elizabeth wakalemba lipoti ilo likazura mapepala 10 la umo wasangira candulo na Sukulu ya Uteŵeti wa Ciuta na kuliŵazga pamaso pa ŵasambizgi ŵanayi. Ŵakamupempaso kuti wadumbe nkani nga ni umo wakucitira mu Sukulu ya Uteŵeti wa Ciuta ndipo iyo wakasanka mutu wakuti “Ncifukwa Wuli Ciuta Wazomerezga Uheni?” Elizabeth wandula comene na masambiro agho ghakusambizgika na Ŵakaboni ŵa Yehova mu Sukulu ya Uteŵeti wa Ciuta. Iye ni yumoza wa ŵawukirano ŵanandi awo ŵakurumba Yehova cifukwa ca kugwiriskira ncito ivyo wakusambira mu Baibolo.
17, 18. (a) Kasi Baibolo likupereka urongozgi wuli wakukhwaskana na kugomezgeka? (b) Kasi muntu munyake wakakhwaskika wuli na kugomezgeka kwa yumoza wa Ŵakaboni ŵa Yehova?
17 Baibolo likuciska Ŵakristu kuti ŵaŵe ŵaunenesko nyengo zose. (Ŵahebere 13:18) Kuleka kugomezgeka kukunanga ubwezi withu na ŵanji kweniso ubwezi withu wakuzirwa na Yehova. (Zintharika 12:22) Kugomezgeka kwithu kukupereka ukaboni wakuti tikugwiriskira ncito ivyo tikusambira, ndipo kwapangiska ŵantu ŵanandi kucindika Ŵakaboni ŵa Yehova.
18 Aghanaghanirani za msilikari munyake zina lake Phillip. Ceke cake cambura kusayinika cikazgeŵa ndipo iye wakamanyanga yayi za ici ndipo wakacenuka apo wakawona kuti muntu munyake wamutumira ceke ico pa positi. Ceke ici cikasangika na yumoza wa Ŵakaboni ŵa Yehova, ndipo kapepala ako wakatumira lumoza kakaŵa na mazgu ghakuti cipulikano ca uyo wakatora ceke ici ndico capangiska kuti waciwezge. Phillip wakazizwa comene ndipo wakatondeka na cakuyowoya. “Nga ŵakaniyibira $9,000!” wakayowoya nteura Phillip. Iye wakakhuŵara apo cisoti cake cikibika mu tcharitchi. Muntu uyo wakamumanyanga ndiyo wakiba cisoti cake, kweni muntu uyo wakamumanyanga yayi wakaŵezga ceke ca masauzande ghanandi! Inya, kugomezgeka kwa Ŵakristu kukwiziska marumbo kwa Yehova Ciuta!
Rutilirani Kugwiriskira Ncito Ivyo Mwasambira
19, 20. Ni candulo wuli ico tizamusanga para tikucita mwakuyana na Malemba vintu ivyo tikusambira?
19 Awo ŵakugwiriskira ncito ivyo ŵasambira mu Mazgu gha Ciuta ŵakuvuna vitumbiko vinandi. Musambiri Yakobe wakalemba kuti: “Uyo wakulaŵisiskamo mu dango lakufiskika la wanangwa, ndipo wakukhalirira nteura pera, ndipo kuti ngwakupurika na ciruwa cara, kweni ngwakucita na citatata, muntu mweneuyu wati waŵenge wa mwaŵi mu kucita kwake.” (Yakobe 1:25) Enya, usange tikucita vintu ivyo tasambira mwakuyana na Malemba, tizamuŵa na cimwemwe ceneco ndipo cizamuŵa cipusu kutonda masuzgo. Kweni cakuruska vyose, tizamutumbikika na Yehova na kuzakaŵa na umoyo wamuyirayira!—Zintharika 10:22; 1 Timote 6:6.
20 Nanga vintu viŵe wuli, rutilirani kuŵazga Mazgu gha Ciuta. Nyengo zose wunganani pamoza na ŵasopi ŵa Yehova na kutegherezga mwakupwererera ku nkani izo zikudumbika pa maungano. Gwiriskirani ncito ivyo mukusambira, “ndipo Ciuta wa mtende wati waŵenge namwe.”—Ŵafilipi 4:9.
[Mazgu ghamusi]
a Buku la Tobit likwenera kuti likalembeka mu virimika vyamu handiredi lacitatu B.C.E., likusazgamo nkani za mizimu yiheni za Muyuda zina lake Tobias. Iye wakuyowoyeka kuti wakaŵa na nkongono ya kucizga matenda na kufumiska viŵanda mwakugwiriskira ncito mtima, nyongo, na ciŵindi ca somba yikuru comene.
Kasi Mukukumbukira?
• Kasi “cirongorero ca Mazgu gheneco” ni vici, ndipo tingacikoreska wuli?
• Ni nkani wuli zautesi izo tikwenera kutceŵa?
• Awo ŵakugwiriskira ncito ivyo ŵakusambira mu Baibolo, kasi ŵakusanga candulo wuli?
[Mafumbo]
[Cithuzithuzi pa peji 15]
Kasi Ŵakristu ŵakutendekera ŵakatenge ŵatceŵenge wuli kupuruskika na ŵantu ŵakugaruka?
[Vithuzithuzi pa peji 16]
Kwizira mu ŵamutoramakani na Intaneti, ŵantu ŵakugaruka ŵangatipangiska kuti tiyambe kukayika
[Cithuzithuzi pa peji 17]
Nkupusa kuthandazga makani ghambura ukaboni
[Vithuzithuzi pa peji 18]
Pa ncito, pa sukulu, na pa malo ghalighose, Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakugwiriskira ncito ivyo ŵakuŵazga mu Baibolo