Iŵani Ŵakupulikira Penepapo Umaliro Ukusenderera

“Kwa [“Shilo,” NW] kwamkuŵa kupulikira kwa ŵantu.”—GENESIS 49:10.

1. (a) Mu nyengo yakale, kasi kupulikira Yehova kukasazgapo vici? (b) Ni ucimi wuli uwo Yakobe wakayowoya wakukhwaskana na kupulikira?

 KUPULIKIRA Yehova nyengo zinandi kwasazgapo kupulikira ŵantu awo ŵakumwimira. Ŵantu aŵa ŵasazgapo ŵangelo, ŵasekuru ŵa fuko, ŵeruzgi, ŵasofi, ŵaprofeti, na mathemba. Nanga ni citengo ca mathemba gha Ŵaisrayeli cikacemekanga uthemba wa Yehova. (1 Midauko 29:23) Cacitima ncakuti mafumu ghanandi gha Ŵaisrayeli ghakaleka kupulikira Ciuta, na kujicemera masoka pa iwo ŵeneko na pa ŵantu ŵawo. Kweni Yehova wakaŵaleka waka yayi ŵantu ŵake ŵakugomezgeka; wakaŵalayizga kuti waŵapenge Fumu yamuyirayira, yeneiyo ŵarunji ŵakondwenge pakuyipulikira. (Yesaya 9:6, 7) Sekuru Yakobe apo wakaŵa pafupi kufwa wakayowoyerathu za fumu yakuntazi iyi, wakati: ‘Ntonga ya ufumu kuti yamkuwukako kwa Yuda cara, nesi ndodo ya kazembe kufumapo pakati pa marundi ghake, wasuke [“Shilo,” NW] wize; kwa iye kwamkuŵa kupulikira kwa ŵantu.’—Genesis 49:10.

2. Kasi zina lakuti “Shilo” likung’anamuraci, ndipo ufumu wake ukusazgapo ŵanjani?

² “Shilo” ni zina la Cihebere ilo likung’anamura  “Mweneuyo ni Mweneco.” Inya, Shilo waharenge kuwusa, mwakuyana na cimanyikwiro ca ntonga, na mazaza, agho ghakuyimilirika na ndodo ya kazembe. Ufumu wake kuti ukusazgapo mpapu ya Yakobe pera cara, kweni “ŵantu” wose. Ici cikuyana waka na layizgo la Yehova kwa Abrahamu: “Mpapu yako tiyitanire cipata ca ŵarwani ŵake, mu mpapu yako mitundu yose ya caru tiyitumbikike.” (Genesis 22:17, 18) Yehova wakarongora “mpapu” iyi mu 29 C.E. apo wakaphakazga Yesu wa ku Nazarete na mzimu utuŵa.—Luka 3:21-23, 34; Ŵagalatiya 3:16.

Ufumu Wakwamba wa Yesu

3. Ni ufumu wuli uwo Yesu wakapokera apo wakati wakwera kucanya?

³ Apo Yesu wakati wakwera kucanya, wakamba kuwusa ŵantu pa caru capasi nyengo yeneyiyo yayi. (Salmo 110:1) Nangauli vikaŵa ntena, kweni wakapokera “ufumu” pamoza na ŵantu ŵake awo ŵakumupulikira. Mpostole Paulos wakayowoya za ufumu uwu apo wakalemba kuti: ‘[Ciuta] wakatiponoska [Ŵakristu ŵakuphakazgika] ku mazaza gha cisi, ndipo wakatambuskira ku ufumu wa Mwana wa kutemwa kwake.’ (Ŵakolose 1:13) Kuponoska uku kukamba pa Pentekoste wa 33 C.E. apo mzimu utuŵa ukiza pa ŵarondezgi ŵa Yesu ŵakugomezgeka.—Milimo 2:1-4; 1 Petros 2:9.

4. Kasi ŵasambiri ŵa Yesu ŵakarongora wuli kupulikira, ndipo Yesu wakati wose pamoza ŵakupanga vici?

⁴ Ŵasambiri ŵakuphakazgika, pakuŵa ŵimiliri ŵa Kristu, ŵakayamba kuwunganya ŵanyawo ŵeneawo ‘mbamoza ŵa ŵene-cikaya’ mu ufumu wauzimu. (2 Ŵakorinte 5:20; Ŵaefeso 2:19; Milimo 1:8) Ŵantu aŵa ŵakenera kukhala ‘mwakukolerana mu mtima umoza na maghanoghano ghamoza’ mwakuti ŵakondweske Fumu yawo Yesu Kristu. (1 Ŵakorinte 1:10, NW) Wose pamoza, ŵakapanga “muzga wa magomezgeko na wavinjeru,” panji mulinda wa magomezgeko.—Mateyu 24:45; Luka 12:42.

Kutumbikika Cifukwa ca Kupulikira “Muzga” wa Ciuta

5. Kufuma nyengo zakale, ni mwauli umo Yehova wasambizgira ŵantu ŵake?

⁵ Nyengo zose Yehova waŵa wakupereka ŵasambizgi ku ŵantu ŵake. Mwaciyerezgero, Ŵayuda ŵati ŵawerako ku Babulone, Ezra na ŵanarumi ŵanandi ŵakukhwima ŵakaŵazga waka cara Dango la Ciuta ku ŵantu, kweni ‘ŵakalipataula’ na kurongosora ng’anamuro la Mazgu gha Ciuta.—Nehemiya 8:8.

6, 7. Kasi muzga wapereka wuli cakurya cauzimu mu nyengo yakwenelera kwizira mu Wupu Wakurongozga, ndipo cifukwa wuli ncakwenelera kujilambika kwa iyo?

⁶ Mu virimika vya mu handiredi lakwamba, apo nkani ya ukotoli yikawuka mu 49 C.E., wupu wakurongozga wa muzga wakwambilira  ukaghanaghanirapo nkani iyi mwa kuromba na kuyimazga mwakuyana na Malemba. Apo ŵakati ŵaphalira ŵantu mu karata ivyo iwo ŵakakolerana, mipingo yikapulikira urongozgi wawo ndipo yikapokera vitumbiko vinandi kufuma kwa Ciuta. (Milimo 15:6-15, 22-29; 16:4, 5) Ndimo viliriso na lero, muzga wa magomezgeko kwizira mu Wupu Wakurongozga warongosora makora nkani za nga ni kuleka kunjira mu ndyari, kuzirwiska ndopa, na kugwiriskira ncito munkhwara wakuroŵezga na hona. (Yesaya 2:4; Milimo 21:25; 2 Ŵakorinte 7:1) Yehova watumbika ŵantu ŵake cifukwa ca kupulikira Mazgu ghake na muzga wakugomezgeka.

⁷ Ŵantu ŵa Ciuta ŵakurongoraso kuti ŵakujilambika kwa Fumu, Yesu Kristu para ŵakupulikira muzga. Lero, kujilambika uku nkhwakukhumbika comene cifukwa Yesu sono wali na mazaza ghakuru, nga ni umo Yakobe wakacimira apo wakaŵa pafupi kufwa.

Shilo Ni Fumu Yakwenelera ya Caru

8. Ni mwauli ndiposo mphauli apo mazaza gha Kristu ghakasazgikira?

⁸ Ucimi wa Yakobe ukayowoyerathu kuti Shilo wazamukhumba kuti ‘ŵantu ŵamupulikire.’ Ncakuwonekerathu kuti kuwusa kwake kuŵenge pa Ŵaisrayeli ŵauzimu pera yayi. Kasi kuwusa kwake kufikenge mphani? Lemba la Civumbuzi 11:15 likuzgora kuti: ‘Ufumu wa caru wazgoka wa Fumu yithu na wa Kristu wake: ndipo yiti yiwusenge muyirayira swi.’ Baibolo likurongora kuti Yesu wakapokera mazaza pa umaliro wa ‘nyengo zaucimi zinkonde na ziŵiri’—‘nyengo zakuŵikika za Ŵamitundu,’ mu 1914. a (Daniel 4:16, 17; Luka 21:24) Mu cirimika ici, [“kuŵapo,” NW] kwa Kristu nga ni Fumu Mesiya, kukayamba apo wakamba ‘kuwusa pakati pa ŵarwani ŵake.’—Mateyu 24:3; Salmo 110:2, NW.

9. Ncivici ico Yesu wakacita apo wakati wapokera Ufumu, ndipo kasi ŵantu ŵakakhwaskika wuli, comene-comene ŵasambiri ŵake?

⁹ Ncito iyo Yesu wakacita wati wapika nkongono za ufumu yikaŵa ya kupondomoska Satana—nyina wa ucigaruka—na viŵanda vyake, wose ‘ŵakaponyekera pa caru capasi.’ Kufuma pa nyengo yira, mizimu yiheni iyi yambiska masoka ghanandi pa ŵantu, padera pa kucitiska ŵantu kuleka kupulikira Yehova. (Civumbuzi 12:7-12; 2 Timote 3:1-5) Comene-comene wakulimbana na ŵantu ŵakuphakazgika ŵa Yehova, awo ‘ŵakusungirira marango gha Ciuta, na kukoreska cipanikizgo ca Yesu,’ ndiposo na “mberere zinyake.”—Civumbuzi 12:17; Yohane 10:16.

10. Ni maucimi wuli gha Baibolo agho ghakukwaniriskika agho ghakurongora kuti Satana watondeka kulimbana na Ŵakristu ŵaunenesko?

¹⁰ Satana watondekerathu nkanira, cifukwa ili ni “zuŵa la Fumu,” ndipo palije cilicose cingalekeska Yesu ‘kutonda.’ (Civumbuzi 1:10; 6:2) Yesu wawoneseskenge kuti Ŵaisrayeli ŵauzimu, ŵa 144,000 ŵamare kuŵikika cimanyikwiro. Wavikilirengeso ‘mzinda ukuru, uwo palije muntu wakumanya kupenda, kufuma  ku mitundu yose, na ku mafuko na ku ŵantu na ku malulimi.’ (Civumbuzi 7:1-4, 9, 14-16) Ndipouli, mwakupambana na ŵanyawo ŵakuphakazgika, ŵa mzinda ukuru ŵazamukhala pa caru capasi. (Daniel 7:13, 14) Umo ŵaliri pano pasi, kwarongora kale kuti Shilo ni Fumu nadi pa “ufumu wa caru.”—Civumbuzi 11:15.

Sono Ni Nyengo ya “Kupulikira Ivangeli”

11, 12. (a) Mbanjani awo ŵazamupona pa umaliro wa caru ciheni ici? (b) Ni mikhaliro wuli iyo yili na awo ŵakuthuta “mzimu wa caru”?

¹¹ Wose awo ŵakukhumba umoyo wamuyirayira ŵakwenera kuŵa ŵakupulikira, cifukwa Baibolo likuyowoya makora kuti awo ‘ŵalive kumanya Ciuta, na awo ŵakureka kupulikira ivangeli la Fumu yithu Yesu’ ŵazamupona yayi pa zuŵa la Ciuta lakuwezgera nduzga. (2 Ŵatesalonika 1:8) Ndipouli, mukhaliro uheni wa mu caru na mzimu wa kusura marango gha Baibolo kukupangiska kuŵa kunonono kupulikira ivangeli.

¹² Baibolo likuyowoya za mzimu wakugarukira Ciuta uwu kuŵa “mzimu wa caru.” (1 Ŵakorinte 2:12) Pakurongosora ivyo mzimu uwu ukucita pa ŵantu, mpostole Paulos wakalembera Ŵakristu ŵakwambilira ŵa ku Efeso kuti: ‘Ivyo mukendangamo kale kwakulingana na mendero gha caru cino, kwakulingana na fumu ya mazaza gha mudera, mzimu weneuwo ukucita sono mu ŵana ŵa mtafu; mukati mwa ŵeneaŵo ise nase tose kale tikendangamo mu makhumbiro gha mathupi ghithu, tikacitanga makhumbo gha thupi na gha mano, ndipo mu kawiro tikaŵa ŵana ŵa ukali, nga mbanyakeso.’—Ŵaefeso 2:2, 3.

13. Ni mwauli umo Ŵakristu ŵangakanizgira mzimu wa caru, ndipo cakufumapo cake cingaŵa civici?

¹³ Cakukondweska ncakuti Ŵakristu ŵa ku Efeso ŵakarutilira yayi kuŵa ŵazga ŵa mzimu waukajilange. Kweni, ŵakasinta na kuŵa ŵana ŵakupulikira ŵa Ciuta mwa kujilambika ku mzimu wake ndipo ŵakavuna vipambi vyake viweme na vinandi. (Ŵagalatiya 5:22, 23) Na lero wuwo, mzimu wa Ciuta—nkongono yikuru yakuruska—ukovwira ŵantu ŵanandi kuti ŵapulikire Yehova, mwakuti ŵaŵe na “cigomezgo cakufikapo kuya kafika na ku umariro.”—Ŵahebere 6:11; Zekariya 4:6.

14. Kasi Yesu wakacenjezga wuli Ŵakristu wose awo ŵakakhalanga mu mazuŵa gha umaliro za vintu ivyo viyezgenge kupulikira kwawo?

¹⁴ Kumbukaniso kuti tiri na nkongono yikuru ya Shilo iyo yikutivikilira, mweneuyo pamoza na Adada ŵake ŵazomerezgenge yayi kuti murwani—ciŵanda panji muntu—wayezge mwakujumpizga kupulikira kwithu. (1 Ŵakorinte 10:13) Nakuti, kuti watovwire kutonda nkondo yakulimbana na mzimu wa caru, Yesu wakayowoya za vyakumara-mahara vinandi ivyo tikumanenge navyo mu mazuŵa ghaumaliro agha. Wakacita ici mwa kulemba makarata ghankondi na ghaŵiri agho wakapereka kwa mpostole Yohane kwizira mu mboniwoni. (Civumbuzi 1:10, 11) Inya, makarata ghara ghakaŵa na urongozgi wakuzirwa nadi ku Ŵakristu mu nyengo yira, kweni wuliso wakuzirwa comene mu “zuŵa la Fumu” ilo likamba mu 1914. Mwee, naco ncakwenelera kuti tipulikire mauthenga agha! b

Lekani Kuŵa Ŵakupora, Ŵazaghali, na Ŵakutemwa Cuma

15. Cifukwa wuli tikwenera kuŵa maso na suzgo ilo likaŵa na mpingo wa ku Efeso, ndipo tingacita wuli ici? (2 Petros 1:5-8)

¹⁵ Karata yakwamba ya Yesu yikaruta ku mpingo wa Efeso. Wati wawonga mpingo uwu cifukwa ca kuzizipizga, Yesu wakati: “Kweni . . . nkukususka, kuti wasida kutemwa kwako kwakudanga.” (Civumbuzi 2:1-4) Lero, ŵanyake awo ŵakaŵa Ŵakristu ŵakulimbikira sono ŵapora pakutemwa Ciuta. Kupora uku kungananga ubwezi uwo muntu wali nawo na Ciuta ndipo wakwenera kumazga mwaluŵiro suzgo ili. Kasi iye wangambaso wuli kutemwa Ciuta? Mwa kucita sambiro la Baibolo nyengo na nyengo, kufika pa maungano, kuromba, na kughanaghanirapo pa ivyo wakuŵazga. (1 Yohane  5:3) Mbunenesko kuti kukukhumbikira citatata, kweni pali njombe yikuru. (2 Petros 1:5-8) Usange mwajisanda na mtima wose ndipo mwawona kuti citemwa capora, nciweme kumazga mwaluŵiro mukhaliro uwu mwa kupulikira mazgu gha Yesu ghakuti: ‘Kumbukani uko mukawa, ndipo ng’anamukani mu mtima, ndipo citaninge milimo yakudanga.’—Civumbuzi 2:5.

16. Ni mikhaliro wuli yangozi iyo yikaŵa mu mipingo ya Pergamo na Thuatera, ndipo ncifukwa wuli mazgu gha Yesu kwa iwo ngakwenelera nyengo yalero?

¹⁶ Ŵakristu ŵa mu Pergamo na Thuatera ŵakawongeka cifukwa ca kugomezgeka, kuzizipizga, na kulimbikira kwawo. (Civumbuzi 2:12, 13, 18, 19) Ndipouli, ŵakanyengeka na ŵantu awo ŵakaŵa na mzimu uheni wa Balamu na Jezebele, ŵeneawo ŵakagwiriskira ncito uzaghali na kusopa ciuta Bala kupuruskira Ŵaisrayeli ŵakale. (Maŵazgo 31:16; 1 Mathemba 16:30, 31; Civumbuzi 2:14, 16, 20-23) Wuli nyengo yalero—mu “zuŵa la Fumu”? Kasi mikhaliro yiheni iyi yilipo? Nkanira, pakuti uzaghali ndico cifukwa cikuru ico ŵantu ŵa Ciuta ŵakusezgekera mu mpingo. Mwee, naco nciweme kuti tileke kwendezgana na ŵantu—mukati na kuwaro kwa mpingo—awo ŵali na mikhaliro ya uzaghali! (1 Ŵakorinte 5:9-11; 15:33) Awo ŵakukhumba kuŵa ŵantu ŵakupulikira ŵa Shilo ŵakweneraso kutinka vyakusekereska na vithuzithuzi vyakukayikiska vya mu mabuku ndiposo na vya pa kompyuta.—Amosi 5:15; Mateyu 5:28, 29.

17. Nga ni umo Yesu wakayowoyera ku cigaŵa cauzimu, kasi mipingo ya Sardesi na Laodikeya yikayananga wuli mu vyakucitika?

¹⁷ Kupatulapo ŵantu ŵacoko waka, mpingo wa ku Sardesi ukawongeka cara napacoko-pose. Ukaŵa “na zina” pera, panji kawonekero kakuti ngwamoyo, kweni ku cigaŵa cauzimu ukaŵa wakupora kwakuti Yesu wakati ‘ngwakufwa.’ Ukawoneskanga mwadango waka kuti ukupulikira makani ghaweme. Mwee, nako nkucenyeka! (Civumbuzi 3:1-3) Mpingo wa ku Laodikeya nawo ukaŵa na suzgo lakuyana waka. Ukajikuzganga cifukwa ca cuma ico ukaŵa naco, ukatenge “Ndine musambazi,” kweni kwa Kristu ukaŵa ‘usokwano na wacitima na ukavu na waciburumutira na wa nkhuli.’—Civumbuzi 3:14-17.

18. Ni mwauli umo muntu wangalekera kuŵa wakupora kuuzimu pa maso pa Ciuta?

¹⁸ Lero, Ŵakristu ŵanyake awo pakwamba ŵakaŵa ŵakugomezgeka ŵanjira mu mukhaliro wa kuleka kupulikira. Mutepanyake ŵazomerezga mzimu wa caru kuzimwa citatata cawo, na kwamba kuŵa na mtima wakupora  kurazga ku sambiro la Baibolo, lurombo, maungano, na uteŵeti. (2 Petros 3:3, 4, 11, 12) Mwee, nako nkuzirwa kuti ŵantu ŵa nga ni aŵa ŵapulikire Kristu mwa kugwiriskira ncito cuma cauzimu—‘kugula kwa [Kristu] golide lakwengeka mu moto’! (Civumbuzi 3:18) Cuma ceneco ici cikusazgapo kuŵa ‘ŵasambazi mu milimo yiweme, kuŵa mcanya kugaŵana na ŵantu.’ Para tikugwiriskira ncito cuma cakuzirwa ici mu ntowa iyi, ndikuti ‘tikujinozgera cakuzikapo ciweme mu nyengo iyo yikwiza, mwakuti tikoreske umoyo weneco.’—1 Timote 6:17-19.

Ŵakawongeka Cifukwa ca Kupulikira

19. Kasi Yesu wakarumba wuli ndiposo wakacenjezga wuli Ŵakristu ŵa mu Smurna na Filadelfiya?

¹⁹ Mipingo ya mu Smurna na Filadelfiya ni viyerezgero viweme nkanira pa nkani ya kupulikira, cifukwa makarata agho Yesu wakaŵalembera mukaŵavya mazgu gha kuŵacenya. Ku ŵantu ŵa mu Smurna, wakati: “Nkumanya suzgo yako na ukavu wako kweni uli musambazi.” (Civumbuzi 2:9) Mpingo uwu ukupambaniranathu nkanira na wa Laodikeya uwo ukajikuzganga na cuma cakuthupi kweni ukaŵa ukavu kwazanimuwone! Kuyowoya unenesko, Diabolosi wakakondwa yayi kuwona kuti waliyose wakaŵa wakupulikira na wakugomezgeka kwa Kristu. Lekani Yesu wakaŵacenjezga kuti: “Ungopanga vyeneivyo waneng’enera kukomwa navyo: ehena, Satana waneng’enera kuponya ŵanji ŵa imwe mu nyumba ya vikondo mwakuti muyezgeke; ndipo muti muŵenge na suzgo mazuŵa khumi. Uŵe wakugomezgeka kuya kafika na ku nyifwa, ndipo nditi ndikupenge mpumpu ya umoyo.” (Civumbuzi 2:10) Mwakuyana waka, Yesu wakarumbaso mpingo wa Filadelfiya kuti: “Ukasungirira mazgu ghane [panji ukanipulikira], ndipo ukakana zina lane cara. Nkwiza luŵiro: koreska ico uli naco, mwakuti paŵavye muntu wapoke mpumpu yako.”—Civumbuzi 3:8, 11.

20. Ni mwauli umo ŵanandi lero ŵasungirira mazgu gha Yesu, ndipo kwambura kupwererako vici?

²⁰ Mu “zuŵa la Fumu,” ilo likamba mu 1914, Ŵakristu ŵakukhalira na ŵa mberere zinyake, awo mbanandi comene, nawoso ŵapulikira mazgu gha Yesu mwa kucita na nkongono zose uteŵeti wawo na kukoreska cigomezgo cawo. Nga ni umo ŵakacitira ŵabali ŵawo mu nyengo yakale, ŵanyake ŵasuzgikirapo cifukwa ca kupulikira Kristu, nanga nkuŵikika mu majere. Ŵanyake ŵasungirira mazgu gha Yesu mwa kuŵa na ‘jiso liweme,’ nangauli ŵakukhala mu vyaru visambazi. (Mateyu 6:22, 23) Inya, mu malo ghalighose na mu mikhaliro yiliyose, cifukwa ca kupulikira kwawo, Ŵakristu ŵaunenesko ŵakurutilira kukondweska mtima wa Yehova.—Zintharika 27:11.

21. (a) Ni ncito wuli yauzimu iyo muzga warutilirenge kucita? (b) Kasi tingarongora wuli kuti tikukhumba nadi kupulikira Shilo?

²¹ Penepapo suzgo yikuru yikusenderera, “muzga wa magomezgeko na wavinjeru” wimilira nga-nga-nga ndipo walekengepo cara kupulikira Fumu yake, Kristu. Ici cikusazgapo kunozga cakurya cauzimu ca ŵa mu nyumba ya Ciuta mu nyengo yakwenelera. Pa cifukwa ici, tiyeni tirutilire kuwonga gulu liweme la Yehova na ivyo likutipa. Mu ntowa iyi, tikurongora kuti tikujilambika kwa Shilo, mweneuyo wazamupereka umoyo wamuyirayira ku ŵantu ŵake ŵakupulikira.—Mateyu 24:45-47; 25:40; Yohane 5:22-24.

[Mazgu ghamusi]

Kasi Mukukumbuka?

• Kasi apo Yakobe wakaŵa pafupi kufwa wakayowoyerathu kuti Yesu wazamucitaci?

• Kasi tikuzomerezga wuli kuti Yesu ni Shilo, ndipo ni mzimu wuli uwo tikwenera kuleka kuŵa nawo?

• Ni urongozgi wuli uwo ngwakuzirwa lero uwo wuli mu makarata gha ku mipingo yinkondi na yiŵiri ya mu Civumbuzi?

• Ni mu ntowa wuli izo tingarondezgera mipingo yakale ya Smurna na Filadelfiya?

[Mafumbo]

[Vithuzithuzi pa peji 28]

Yehova wakutumbika ŵantu ŵake cifukwa ca kupulikira “mulinda” wa magomezgeko

[Cithuzithuzi pa peji 29]

Nkongono ya Satana yikupangiska kupulikira Ciuta kuŵa kwakusuzga

[Vithuzithuzi pa peji 31]

Ubwezi wakukhora na Yehova ukutovwira kuti tiŵe ŵakumupulikira