Rutilirani Kuteŵeta na Mtima Umoza
Rutilirani Kuteŵeta na Mtima Umoza
“Nding’anamure kayowoyero ka ŵantu kuŵa kayowoyero katuŵa, mwakuti wose ŵacemenge pa zina la Yehova na kumuteŵetera iye na mtima umoza.”—ZEFANIYA 3:9.
1. Ncivici cikucitika pakukwaniriska Zefaniya 3:9?
LERO, pa caru cose capasi pali viyowoyero pafupifupi 6,000. Padera pa viyowoyero ivi, paliso viyowoyero vinyake vicoko-vicoko. Nangauli ŵantu ŵangayowoya viyowoyero vyakupambaniranathu nkanira nga ni Chiarabu na Chizulu, kweni Ciuta wacita cintu cinyake cakuziziswa. Wacitira ŵantu kulikose kuti ŵasambire na kuyowoya ciyowoyero cimoza cituŵa. Inya, wacita ici kuti wakwaniriske layizgo ilo wakapereka kwizira mwa mprofeti Zefaniya kuti: “[Ine Yehova] nding’anamure kayowoyero ka ŵantu kuŵa kayowoyero katuŵa [mlomo wakutowa], mwakuti wose ŵacemenge pa zina la Yehova na kumuteŵetera iye na mtima umoza.”—Zefaniya 3:9.
2. Kasi “kayowoyero katuŵa” ni vici, ndipo kapangiska vici?
2 “Kayowoyero katuŵa” ni unenesko wa Ciuta uwo wuli mu Mazgu ghake, Baibolo. Comene-comene ni unenesko wa Ufumu wa Ciuta—Ufumu uwo uzamutuŵiska zina la Yehova, na kuwoneska kuti ngwakwenelera kuwusa, ndiposo kupereka vitumbiko ku ŵantu. (Mateyu 6:9, 10) Pakuti ni lulimi lwekha lwakutowa mwauzimu pano pasi, kayowoyero aka katuŵa kakuyowoyeka na ŵantu ŵa mitundu yose na mafuko ghose. Kayowoyero aka kakuŵapangiska kuti ŵateŵetere Yehova “na mtima umoza.” Inya, ŵakumuteŵetera mu umoza panji “mwakukolerana.”—The New English Bible.
Paŵavye Kusankana
3. Ncivici cikutipangiska kuteŵetera Yehova mwakukolerana?
3 Nga Mbakristu, tikukondwa na kukolerana uko kuli pakati pithu. Nangauli tikupharazga makani ghaweme gha Ufumu mu viyowoyero vinandi, kweni tikuteŵetera Ciuta mu umoza. (Salmo 133:1) Ici cili ntena cifukwa, kulikose uko tikukhala, tikuyowoya kayowoyero katuŵa kamoza ako kakurumba Yehova.
4. Cifukwa wuli pakwenera kuŵa kusankana cara pakati pa ŵantu ŵa Ciuta?
4 Pakati pa ŵantu ŵa Ciuta pakwenera kuŵa kusankana cara. Mpostole Petros wakayowoya makora nkani iyi apo wakapharazganga pa nyumba ya Korneliyo, murara wankondo kweniso Wamitundu mu 36 C.E. Petros wakatoreka mtima, ndipo wakati: “Kwakuneneska nkuwona kuti Ciuta ndi murumbacisko cara: kweni mu mitundu yose uyo wakumopa na kucita urunji ngwa mapokereko na iyo.” (Milimo 10:34, 35) Pakuti ndimo nadi viliri, mpingo Wacikristu ni malo gha kurumba-cisko cara, kusankana tekha-tekha, nesi kutemwera.
5. Cifukwa wuli nciheni kwambiska mphatukano mu mpingo?
5 Muntu munyake wa ku koleji wakati wafika pa Nyumba ya Ufumu wakati: “Kanandi matcharitchi ghakukopa ŵantu ŵa mtundu panji fuko lakuyana na lawo. . . . Kweni Ŵakaboni ŵa Yehova wose ŵakakhala pamoza, ŵakasankana mu tumagulu yayi.” Ndipouli, ŵanyake mu mpingo wakale wa Korinte ŵakaŵa na mphatukano. Cifukwa ca mphatukano izi, ŵakajandanga mzimu wa Ciuta kugwira ncito yake, pakuti ndiwo ukucitiska ŵantu kukolerana na kukhala mwamtende. (Ŵagalatiya 5:22) Usange tikwambiska mphatukano mu mpingo, mbwenu ndikuti tikucita mwakupambana na urongozgi wa mzimu. Pa cifukwa ici, tikwenera kukumbuka mazgu gha mpostole Paulos ku Ŵakorinte kuti: ‘Nkumuŵeyani, mwa ŵabali, mu zina la Fumu yithu Yesu Kristu, kuti imwe mose muyowoye mwakuyana, nakuti muŵavye mphatukano mwa imwe; kweni muŵe ŵakukolerana mu mtima na mu maghanoghano.’ (1 Ŵakorinte 1:10, NW) Mu karata iyo wakalembera Ŵaefeso, Paulos wakayowoyaso mwakuwerezga-werezga za umoza.—Ŵaefeso 4:1-6, 16.
6, 7. Ni urongozgi wuli uwo Yakobe wakapereka kuyana na kurumba-cisko, ndipo mazgu ghake ghakugwira wuli ncito?
6 Ŵakristu nyengo zose ŵakwenera cara kurumba-cisko. (Ŵaroma 2:11) Cifukwa cakuti ŵanyake mu mpingo wakale ŵakatemweranga ŵasambazi, musambiri Yakobe wakalemba kuti: “Mwa ŵabali ŵane, korani cipulikano ca Fumu yithu Yesu Kristu, Fumu ya ucindami, kwambura kurumba-cisko. Cifukwa usange wakunjiramo mu sunagoge linu muntu uyo wavwara mphete ya golide na munjirira wakugabuka, ndiposo wakunjiramo mukavu uyo wavwara munjilira wakufipirwa: ndipo imwe mukucindika uyo wavwara munjirira wakugabuka, ndipo mukuti, ‘Khala pano pa malo ghaweme’; ndipo mukumunenera mukavu, ‘Iwe imirira uko,’ panji, ‘Khala kusi ku citambaliro ca marundi ghane’; asi muli ŵakurumba-cisko mu mitima yinu, ndipo mwazgoka ŵeruzgi ŵa maghanoghano ghaheni?”—Yakobe 2:1-4.
7 Usange muntu wambura cipulikano wavwara mphete za golide na malaya ghakunyezima wiza pa maungano gha Cikristu kweniso mukavu nayo wambura cipulikano wiza wavwara vyakubinka, musambazi wakacindikikanga comene. Wakapikanga “malo ghaweme,” kweni mukavu wakaphalirikanga kuti wimilire panji kukhala pa cuvu. Kweni Ciuta wali kupereka sembe ya Yesu pa musambazi na mukavu wuwo. (Job 34:19; 2 Ŵakorinte 5:14) Usange tikukhumba kukondweska Yehova na kumuteŵetera na mtima umoza, ipo tingaŵanga ŵakutemwera cara nesi kurumba-cisko cifukwa ca ‘candulo ca ise taŵene.’—Yuda 4, 16.
Lekani Kudinginyika
8. Ncivici cikacitikira Ŵaisrayeli cifukwa ca kudinginyika?
8 Kuti tikhalirire ŵakukolerana ndiposo kuti Ciuta warutilire kukondwa nase, tikwenera kupulikira urongozgi wa Paulos wakuti: “Citani vyose kwambura kunyunyuta.” (Ŵafilipi 2:14, 15) Ŵaisrayeli ŵambura cipulikano awo ŵakafuma mu wuzga wa ku Egupto, ŵakadinginyikira Moses na Aroni nanga ni Yehova Ciuta wuwo. Cifukwa ca kudinginyika, ŵanarumi wose ŵa virimika 20 kuya muntazi, kuwuskapo Yoswa na Kalebu na Ŵalevi, ŵakanjira yayi mu Caru ca Layizgano, ŵakafwa mukati mwa ulendo wawo wa virimika 40 mu mapopa. (Maŵazgo 14:2, 3, 26-30; 1 Ŵakorinte 10:10) Mwee, nako nkujikoma!
9. Ncivici cikacitikira Miriyamu cifukwa ca kudinginyika?
9 Ici cikurongora ivyo vingacitikira mtundu wose uwo ukunyinyirika. Wuli pakuyowoya za muntu payekha uyo wakudinginyika? Mdumbu wa Moses, Miriyamu pamoza na mdumbu wake Aroni ŵakadinginyika kuti: “Kasi Yehova wakuyowoya na Moses pera? Kasi walije kuyowoyaso mwa ise?” Nkani yikuti: ‘Yehova wakapulikanga.’ (Maŵazgo 12:1, 2) Ncivici cikacitika? Miriyamu, uyo wakaŵa pantazi kudinginyika, Ciuta wakamukhozga soni. Mwauli? Vyoni vikamutaka uheni ndipo wakafumiskika na kukakhala kuwaro kwa msasa mazuŵa ghankondi na ghaŵiri mupaka vikamara.—Maŵazgo 12:9-15.
10, 11. Usange kudinginyika kukurutilira, kasi kungambiska vici? Yerezgerani.
10 Kudinginyika kuti nkudandaura waka za uheni yayi. Awo nyengo na nyengo ŵakudinginyika ŵakughanaghanira vya iwo ŵekha m’malo mwa Ciuta. Usange mukhaliro uwu ukurutilira, ungambiska mphatukano pakati pa ŵabali ŵithu ŵauzimu ndipo ungatitondeska kuteŵetera Yehova na mtima umoza. Ici cili ntena cifukwa awo ŵakukwininika kanandi ŵakucita ici na cigomezgo cakuti ŵanyawo ŵaŵacitirenge citima.
11 Mwaciyerezgero, ŵanyake ŵangayowoya kuti mbali munyake murara wakwendeska makora cara milimo yake mu mpingo. Usange timupulikizgenge uyo wakudinginyika, nase tingamba kucita nga ndiyo. Pa nyengo iyo mzimu wa kukayikira ukaŵa undanjire mwa ise, ivyo mbali wakacitanga vikaŵa makora waka kwa ise, kweni sono viwonekenge viheni. Paumaliro pake, vyose ivyo mbali uyo wacitenge tiwonge nga ni viheni pera, ndipo nase tingambaso kumudinginyikira. Kacitiro aka kakukhumbika yayi mu mpingo wa ŵantu ŵa Yehova.
12. Kasi kudinginyika kungaŵa na cakufumapo wuli pa ubwezi withu na Ciuta?
12 Kudinginyikira ŵanarumi awo ncito yawo nja kuliska mberere za Ciuta kungapangiska muntu kwamba kuŵatuka. Kudinginyikira ŵanarumi aŵa panji kuŵatemba kungananga ubwezi withu na Yehova. (Exodus 22:28) Uyo wakutuka usange wakuleka kusinta wazamunjira cara mu Ufumu wa Ciuta. (1 Ŵakorinte 5:11; 6:10) Musambiri Yuda wakalemba za ŵanyake awo ŵakadinginyikanga ŵeneawo “[ŵakayuyuranga, NW] ufumu, na kutuka maucindami,” panji ŵarara mu mpingo. (Yuda 8) Ciuta wakakondwa nawo yayi ŵara ŵakadinginyikanga, ndipo cingaŵa ciweme kuleka kurondezga ntowa yawo yiheni.
13. Cifukwa wuli ni kudinginyika kose yayi uko nkuheni?
13 Nangauli vili ntena, kuti ni kudinginyika kose yayi uko Ciuta wakutinka. Ciuta wakazerezga yayi ‘kulira na kudandaura’ kwa ŵantu cifukwa ca uheni wa mu Sodomu na Gomora, m’malo mwake wakaparanya mizi yira. (Genesis 18:20, 21, NW; Gen. 19:24, 25) Mu Yerusalemu, nyengo yicoko pamanyuma pa Pentekoste wa 33 C.E., ‘kukaŵa kudinginyika kwa Ŵahelene pa Ŵahebere, pakuti vyokoro vyawo vikanorekanga pa kugaŵana kwa zuŵa na zuŵa.’ Pa cifukwa ici, “khumi-na-ŵaŵiri” ŵakamazga suzgo yira mwa kwimika “ŵanarumi ŵankondi na ŵaŵiri ŵa lumbiri luweme” kuti ŵapwererere “mulimo” wakukhumbika wura. (Milimo 6:1-6) Ŵabali ŵarara lero ŵakwenera yayi ‘kujara makutu ghawo’ ku madandauro ghaweme. (Zintharika 21:13) Ndiposo, m’malo mwa kunena Mkristu munyawo, ŵarara ŵakwenera kumukhozga.—1 Ŵakorinte 8:1.
14. Kuti tileke kudinginyika, kasi ni mukhaliro wuli uwo ngwakukhumbika comene?
14 Ise tose tikwenera cara kudinginyika, cifukwa kudandaura kuli na urwani pa umoyo wauzimu. Kudandaura uku kukunanga umoza withu. M’malo mwake, nyengo zose tiyeni tizomerezge mzimu utuŵa kupambika citemwa mwa ise. (Ŵagalatiya 5:22) Kupulikira ‘dango lakufiskika la citemwa’ kutovwirenge kuti titeŵetere Yehova na mtima umoza.—Yakobe 2:8; 1 Ŵakorinte 13:4-8; 1 Petros 4:8.
Cenjerani na Kusesa
15. Kasi mungapambaniska wuli pakati pa kusesa na kuŵereŵeta?
15 Pakuti kudinginyika kungacitiska muntu kwamba kusesa, ipo tikwenera kucenjera na ivyo tikuyowoya. Kusesa ni kuyowoya vyakucita vya ŵantu ŵanyake. Kweni kuŵereŵeta ni kuthandazga lumbiri lwautesi na khumbo la kunanga nkaro ya muntu. Ciuta wakunyanyara na nkani za nga ni izi. Lekani wakaphalira Ŵaisrayeli kuti: ‘Ungendendekanga cara kuteta utesi mukati mwa ŵakwinu.’—Leviticus 19:16.
16. Kasi Paulos wakati wuli na ŵantu ŵanyake awo ŵakasesanga, ndipo urongozgi wake ukutikhwaska wuli?
16 Pakuti kusesa kungacitiska muntu kwamba kuŵereŵeta, Paulos wakacenya ŵantu ŵanyake awo ŵakaŵa na kaluso ka kusesa. Wati wayowoya za vyokoro ivyo vingawovwira mpingo, wakayowoyaso za vyokoro vinyake ivyo vikasambira “ukata, pakuyingayinga ku nyumba na nyumba; ndipo kuti mbukata pera cara, kweniso vikuŵereŵeta tuntu twa waka, ndipo vikwenda nato, vikuyowoya vintu vyambura kwenera.” (1 Timote 5:11-15) Usange mwanakazi Wacikristu wakuwona kuti wali na suzgo la kusesa leneilo lingamwambiska kuŵereŵeta, ipo nciweme kuti warondezge urongozgi wa Paulos wa kuŵa ‘mukongorekwa, wakusesa cara.’ (1 Timote 3:11) Inya, ŵanarumi Ŵacikristu nawo ŵakweneraso kucenjera na kusesa.—Zintharika 10:19.
Lekani Kweruzga!
17, 18. (a) Kasi Yesu wakati wuli pa nkani ya kweruzga ŵabali ŵithu? (b) Kasi tingarondezga wuli mazgu gha Yesu ghakuyowoya za kweruzga?
17 Nangauli tingasesa waliyose cara, kweni tikwenera kuwoneseska kuti tikweruzga ŵanyithu yayi. Yesu wakasuska kacitiro aka, wakati: “Mungeruzganga, mwakuti mureke kweruzgika. Cifukwa na keruzgiro ako mukweruzga, muti mweruzgikenge nako: ndipo na kapimiro ako mukupima, kuti kupimikirenge imwe. Ndipo ukulaŵiskiraci kapanti uyo wali mu jiso la mbali wako, kweni mciko uwo uli mu jiso lako kuti ukuranguruka nawo cara? Panji ungamunenera uli mbali wako, ‘Reka ndifumyeko kapanti mu jiso lako’; ndipo ehena wamwene, mciko uli mu jiso lako? Wa mpusikizgi iwe, fumyamo nanga mciko wa mu jiso lako; sono ndipo uti uwonenge makora kufumyamo kapanti mu jiso la mbali wako.”—Mateyu 7:1-5.
18 Tileke kucimbilira kuwuskamo “kapanti” mu jiso la mbali withu apo “mciko” wakuyerezgera wuli mu jiso lithu. Nakuti, usange tikumanya nadi lusungu lwa Ciuta, mbwenu teruzgenge yayi ŵabali na ŵadumbu ŵithu ŵauzimu. Kasi tingaŵamanya wuli ŵabali ŵithu nga ni umo Dada withu wakucanya wakucitira? Ndico cifukwa cake Yesu wakacenjezga kuti “mungeruzganga, mwakuti mureke kweruzgika”! Kujimanya kuti tiri ŵakwananga kukwenera kutipangiska kuleka kweruzga mwakuti Ciuta waleke kutiŵika mu gulu la ŵaheni.
Mbakucepa Nkongono Kweni Mbakucindikika
19. Kasi tikwenera kuŵawona wuli ŵasopi-ŵanyithu?
19 Usange tikukhumba nadi kuteŵetera Yehova mwakukolerana na Ŵakristu ŵanyithu, ipo tikwenera kuŵambara kuŵeruzga pera yayi, kweniso tiŵe ŵakwamba kuŵapa ncindi. (Ŵaroma 12:10) Nakuti, tidangizgenge ivyo iwo ŵakukhumba, vithu yayi, ndiposo tiŵacitirenge milimo na mtima wose. (Yohane 13:12-17; 1 Ŵakorinte 10:24) Kasi tingaŵa wuli na mtima uweme uwu nyengo zose? Mwa kumanya kuti musopi waliyose ngwakuzirwa kwa Yehova ndiposo kuti tikukhumbikira ŵanyithu, nga ni umo ciŵaro cilicose ca thupi cikukhumbikira cinyake.—1 Ŵakorinte 12:14-27.
20, 21. Kasi mazgu gha pa 2 Timote 2:20, 21 ghali na ng’anamuro wuli pa ise?
20 Inya, Ŵakristu ni viŵiya vya dongo vyakucepa nkongono ivyo vili kupika usambazi wakuzirwa nkanira. (2 Ŵakorinte 4:7) Usange tikukhumba kurumba Yehova mwa kucita mulimo wakupatulika uwu, ipo tikwenera kuŵa na mukhaliro wakutowa pamaso pake na pa Mwana wake. Usange tiri ŵakutowa mwauzimu na mu mikhaliro, apo ndipo pekha Ciuta wangatigwiriskira ncito. Mwakuyana na nkani iyi, Paulos wakalemba kuti: “Mu nyumba yikuru kuti virimo viŵiya vya golide na siliva pera cara, kweni virimoso vya kuni na vya dongo; ndipo vinji vya ncindi, vinyake vyambura ncindi. Nteura usange muntu wakujiphotora ku vyeneivi, wati waŵenge ciŵiya ca ncindi, cakutozgeka, cakwandulira ku mweneco, cakunozgekera milimo yose yiweme.”—2 Timote 2:20, 21.
21 Ŵantu awo ŵakuleka kukhala mwakuyana na ivyo Ciuta wakukhumba ni “viŵiya vyambura ncindi.” Ndipouli, usange tirondezgenge ntowa iyo Ciuta wakutemwa, mbwenu tiŵenge ‘viŵiya vya ncindi, vyakutozgeka, panji kupatulikira uteŵeti wa Yehova na kunozgekera milimo yose yiweme.’ Pa cifukwa ici, nciweme kujifumba kuti: ‘Kasi nili “ciŵiya ca ncindi”? Kasi nili na lumbiri luweme pa ŵasopi-ŵanyane? Kasi mu mpingo ndine yumoza uyo wakuteŵeta pamoza na ŵasopi-ŵanyane na mtima umoza?’
Rutilirani Kuteŵeta na Mtima Umoza
22. Kasi mpingo Wacikristu ungayerezgereka na vici?
22 Mpingo Wacikristu wuli nga ni mbumba. Mu mbumba, usange viŵaro vyose vikusopa Yehova, mukuŵa kutemwana, kovwirana, na kakhaliro kakukondweska. Mbumba yingaŵa na ŵantu ŵanandi ŵa mikhaliro yakupambana-pambana, kweni waliyose wali na malo ghake ghakucindikika. Ndimo viliriso na mpingo. Nangauli tose tiri ŵakupambana ndiposo ŵambura urunji, Ciuta watiguzira kwa iyo kwizira mwa Kristu. (Yohane 6:44; 14:6) Yehova na Yesu ŵakutitemwa, ndipo nga ni mbumba yakukolerana, nase tikwenera kutemwana yumoza na munyake.—1 Yohane 4:7-11.
23. Kasi tikwenera kukumbuka vici, ndipo tikwenera kucitaci na mtima wose?
23 Mpingo Wacikristu uwo wuli nga ni mbumba ni malo agho tingasangamo kugomezgeka. Mpostole Paulos wakalemba kuti: “Nkukhumba kuti mu malo ghose ŵanarumi ŵarombenge, ŵatumpuskenge mawoko [ghakugomezgeka, NW], kwambura ukali na suskano.” (1 Timote 2:8) Paulos wakakoleraniska kugomezgeka na kuromba pawumba “mu malo ghose” agho Ŵakristu ŵakukumanapo. Ŵanarumi ŵekha awo mbakugomezgeka ndiwo ŵakwenera kwimira mpingo pakuromba. Inya, Ciuta wakukhumba kuti tose tiŵe ŵakugomezgeka kwa iyo na kwa ŵanyithu. (Mupharazgi 12:13, 14) Pa cifukwa ici, tiyeni na mtima wose titeŵete pamoza mwakukolerana, nga ni viŵaro vya thupi. Pakuti tiri ŵamoza ŵa mbumba ya ŵasopi ŵa Yehova, tiyeni titeŵete mu umoza. Kuruska vyose, tikumbuke kuti tikukhumbikira ŵanyithu mwakuti Ciuta wakondwe nase na kupokera vitumbiko vyake usange tikurutilira kuteŵetera Yehova na mtima umoza.
Kasi Muzgorenge Wuli?
• Ncivici cikupangiska ŵantu ŵa Yehova kumuteŵetera na mtima umoza?
• Cifukwa wuli Ŵakristu ŵakutemwera yayi?
• Kasi mungayowoyapo vici kurongora kuti kudinginyika nkuheni?
• Cifukwa wuli tikwenera kucindika ŵasopi-ŵanyithu?
[Mafumbo]
[Cithuzithuzi pa peji 15]
Petros wakamanya kuti Ciuta ni “murumba-cisko” yayi
[Cithuzithuzi pa peji 16]
Kasi mukumanya cifukwa ico Ciuta wakamukhozgera soni Miriyamu?
[Cithuzithuzi pa peji 18]
Ŵakristu ŵakugomezgeka ŵakukondwa pakuteŵetera Yehova na mtima umoza