“Muŵe Maso”!
“Muŵe Maso”!
“Ico nkunenera imwe nkunenera wose, Muŵe maso.”—Marko 13:37.
1, 2. (a) Ni sambiro wuli ilo mwanarumi munyake wakatorapo pa nkani ya kuvikilira katundu wake? (b) Kuyana na ciyerezgero ca Yesu ca munkhungu, kasi tikusambirapo vici za kuŵa maso?
JUAN wakaŵikanga katundu wakuzirwa mu nyumba yake. Wakabisanga kusi ku bede—mu maghanoghano ghake wakatenge wabisika pa malo ghaweme. Usiku unyake, uku iyo na muwoli wake ŵali mu tulo, munkhungu wakiza na kunjira ku cipinda uko ŵakagona. Munkhungu wakwenera kuti wakaŵanika malo gheneko apo wangasanga katundu. Wakakhupa makora-makora katundu yose wakuzirwa kusi ku bede kusazgapo ndarama izo Juan wakaŵika mu kabati pafupi na bede. Namulenji wati wawuka, Juan wakasanga kuti munkhungu wakusa katundu. Juan waruwenge caa sambiro ilo wakatorapo: Muntu uyo wali mu tulo wangavikilira yayi katundu wake.
2 Ndimo viliriso ku cigaŵa cauzimu. Tingavikilira yayi cilindizga na cipulikano cithu usange tikusiwa. Lekani Paulos wakuticiska kuti: “Tileke kugona tulo, nga ndi umo ŵakucitira ŵanyake, kweni . . . tizize [tiŵe maso, NW].” (1 Ŵatesalonika 5:6) Kuti warongore kuti kuŵa maso nkhwakukhumbika, Yesu wakayerezgera umo munkhungu wakucitira. Wakarongosora ivyo vicitikenge pambere wandize kuzakeruzga caru, ndipo wakacenjezga wakati: “Muŵe maso: pakuti mulive kumanya zuŵa ilo Fumu yinu yikwizira. Kweni ceneici manyani, cakuti, nga wamanyenge mwene-nyumba nyengo yakwizira munkhungu, mphanyi wakakhala maso, ndipo nga wakazomerezga cara kuti nyumba yake yigumulike. Nteura imwe muŵe ŵakunozgeka: cifukwa mu ora ilo mulive kughanaghana ndilo Mwana wa muntu wakwiza.” (Mateyu 24:42-44) Munkhungu wakuyowoyerathu yayi kuti nkhwiza pa zuŵa lakuti nte. Wakwiza panyengo iyo mweneko nyumba wajifwasira. Mwakuyana waka, nga ni umo Yesu wakuyowoyera, umaliro wa caru wizenge pa ‘ora ilo tilive kughanaghana kuti wangiza.’
‘Iŵani Maso, Cintani mu Cipulikano’
3. Kasi Yesu wakarongora wuli kuzirwa kwa kuŵa maso mu ciyerezgero ca ŵateŵeti awo ŵakulindirira fumu yawo kuwerako ku ukwati?
3 Mu buku la Luka, Yesu wakayerezgera Ŵakristu na ŵateŵeti awo ŵakulindirira fumu yawo kuwerako ku ukwati. Iwo ŵakeneranga kuŵa maso mwakuti para yikwiza ŵazakaŵe ŵakunozgeka kuyipokelera. Ndimo Yesu wakayowoyeraso kuti: “Mu ora ilo mulive kughanaghana Mwana wa muntu wati wize.” (Luka 12:40) Ŵanyake awo ŵateŵetera Yehova virimika vinandi ŵangamba kusurako za nyengo iyo tirimo. Nyengo zinyake ŵangaghanaghana kuti umaliro wuli kutali comene. Kweni kaghanaghaniro aka kangatipangiska kuzerezga vintu vyauzimu na kurondezga vintu vyathupi, ivyo vikucitiska kugona tulo.—Luka 8:14; 21:34, 35.
4. Kasi nkugomezga vici uko kutitumenge kuti tiŵe maso, ndipo Yesu wakarongora wuli?
4 Tingasambiraposo kantu kanyake pa ciyerezgero ca Yesu. Nangauli ŵateŵeti ŵakamanya yayi ora ilo fumu yawo yizirenge, kweni ŵakamanya usiku uwo yizirenge. Kukatenge kuŵenge kunonono kuŵa maso usiku wose usange ŵamanyenge kuti fumu yawo yizenge usiku unyake. Kweni ŵakamanya kuti yizenge pa usiku wenewuwo, ici cikaŵapa nkongono zakuti ŵalindirire. Mu ntowa yakuyana waka, maucimi gha Baibolo ghakurongora makora kuti tikukhala mu nyengo yaumaliro; kweni ghakutiphalira yayi zuŵa panji ora ilo umaliro wizirenge. (Mateyu 24:36) Kumanya kuti umaliro wizenge kukutovwira kuti tilindirire, kweni kuŵa na cigomezgo cose kuti zuŵa la Yehova laneng’enera nadi, kutitumenge kuti tiŵe maso.—Zefaniya 1:14.
5. Kasi tingaticitapo vici pa mazgu gha Paulos ghakuti ‘iŵani maso’?
5 Apo wakalemberanga Ŵakorinte, Paulos wakaŵaciska kuti: ‘Iŵani maso, cintani mu cipulikano.’ (1 Ŵakorinte 16:13) Inya, kuŵa maso kukwendezgana na kukhora mu cipulikano ca Cikristu. Kasi tingaŵa wuli maso? Mwa kusambira mwakupwererera Mazgu gha Ciuta. (2 Timote 3:14, 15) Kucita sambiro la taŵene na kuruta ku maungano nyengo zose kukovwira kuti cipulikano cithu ciŵe cakukhora, ndiposo kukumbuka kuti zuŵa la Yehova liri pafupi ncigaŵa cakuzirwa ca cipulikano cithu. Nyengo na nyengo kusanda ukaboni wa mu Malemba uwo ukurongora kuti caru cili pafupi kumara, kutovwirenge kuti tileke kuruwa kuzirwa kwa umaliro uwo ukwiza. a Nciweme kumanyaso vyakucitika vya mu caru ivyo vikukwaniriska ucimi wa Baibolo. Mbali munyake ku Germany wakalemba kuti: “Nyengo zose para nkupulikizga nkani za nkondo, vindindindi, nkaza na kunangika kwa pulaneti lithu, mbukaboni wakuti umaliro wasenderera nkanira.”
6. Kasi Yesu wakayerezgera wuli na kugona tulo twa kuuzimu apo nyengo yikusenderera?
6 Mu Marko cipaturo 13, tikuwona nkani yinyakeso iyo Yesu wakayowoyera ŵarondezgi ŵake kuti ŵaŵe maso. Mu cipaturo ici, kuyana na umo vintu vikaŵira, Yesu wakayerezgera na mulinda wa pa muryango uyo wakulindirira fumu yake kuwerako uko yikaruta. Mulinda yura wakamanya yayi ora ilo fumu yake yizirenge. Wakeneranga kulindirira. Yesu wakazunura ulinda wa vigaŵa vinayi, mu maora ghakupambana-pambana agho fumu yake yingizira. Ulinda wacinayi ukambanga pa 3 koloko mupaka kufuma kwa dazi. Pa ulinda waumaliro uwu, tulo tukatenge tukomenge mulinda yura. Ŵanyake ŵakuyowoya kuti ŵasilikari ŵakuwona kuti nyengo ya ku matandakuca njiweme comene kukolera ŵarwani mwakubucizga. Ndimo viliriso kucigaŵa cauzimu. Mu nyengo iyi yaumaliro apo caru cafwa na tulo, tikwenera kulimba-limba kuti tiŵe maso. (Ŵaroma 13:11, 12) Lekani Yesu mu ciyerezgero cake mwakuwerezga-werezga wakuti: “Cenjerani, muŵe maso . . . Nteura muŵe maso . . . Ico nkunenera imwe nkunenera wose, Muŵe maso.”—Marko 13:32-37.
7. Ni ngozi wuli iyo yilipo, ndipo kanandi Baibolo likuciska kuti ticite vici?
7 Mu uteŵeti wake na pamanyuma pakuti wawuka, Yesu kanandi wakaciskanga za kuŵa wakunozgeka. Nyengo zose para Malemba ghakuyowoya kuti caru ici ciparanyikenge, ghakuticiska kuti tiŵe ŵakunozgeka panji kuŵa maso. b (Luka 12:38, 40; Civumbuzi 3:2; 16:14-16) Apa tawona kale kuti kugona tulo twa uzimu ni ngozi nadi. Tose ndimo tikucenjezgekera!—1 Ŵakorinte 10:12; 1 Ŵatesalonika 5:2, 6.
Ŵapostole Ŵatatu Awo Ŵakatondeka Kuŵa Maso
8. Apo Yesu wakaphalira ŵapostole ŵake ŵatatu mu munda wa Getisemani kuti ŵaŵe maso, kasi iwo ŵakacitapo vici?
8 Kuŵa maso kukusazgapo vinandi kuruska kuŵa waka na maghanoghano ghaweme, nga ni umo ŵakacitira Petros, Yakobe, na Yohane. Ŵantu aŵa ŵakaŵa ŵakutemwa vyauzimu, ŵakaŵa ŵasambiri ŵakugomezgeka ŵa Yesu ŵeneawo ŵakamutemwa comene. Ndipouli, pa usiku wa Nisani 14, 33 C.E., ŵakatondeka kuŵa maso. Ŵati ŵafuma mu cipinda ca pacanya umo ŵakacitiranga Paska, ŵapostole ŵatatu ŵakarongozgana na Yesu kuruta ku munda wa Getisemani. Ŵali kwenekura, Yesu wakati kwa iwo: “Mzimu wane ukwenjerwa comene, kuya na ku nyifwa: khalani papano, mucerezge pamoza nane.” (Mateyu 26:38) Yesu wakafwilirapo kuromba katatu kwa Ŵawiske, wakiza katatu kwa ŵabwezi ŵake, kweni wakasanga kuti ŵali mu tulo.—Mateyu 26:40, 43, 45.
9. Ncivici cikwenera kuti cikapangiska ŵapostole kugona?
9 Cifukwa wuli ŵanarumi ŵakugomezgeka aŵa ŵakamugongoweska Yesu pa usiku wura? Cikaŵa cifukwa ca vyakulema. Nyengo yikaŵa kuti yamara, panyake usiku-pakati ukaŵa kuti wajumpa, ndipo “maso ghaŵo ghakazotopa” na tulo. (Mateyu 26:43) Ndipouli, Yesu wakati: “Muŵe maso murombenge, kuti mureke kunjira mu kuyezgeka: mzimu ndiwo ngwa pampu, kweni thupi ndilo ndakutomboroka.”—Mateyu 26:41.
10, 11. (a) Nangauli wakaŵa na vyakulema, ncivici cikamovwira Yesu kuŵa maso mu munda wa Getisemani? (b) Kasi tingasambirapo vici pa ico cikacitikira ŵapostole ŵatatu apo Yesu wakaŵaphalira kuti ŵaŵe maso?
10 Yesu nayo wakwenera kuti vikalema pa usiku wambura kuruwika wura. Ndipouli, m’malo mwakuti wagone, wakafwilirapo kuromba. Mazuŵa ghacoko agho ghajumpa, wakaphalira ŵarondezgi ŵake kuti ŵarombenge, wakati: ‘Iŵani maso nyengo zose, murombenge kuti muphokwe ku vyose vyeneivi vyaneng’enera kucitika, na kwimirira pamaso pa Mwana wa muntu.’ (Luka 21:36; Ŵaefeso 6:18) Para tipulikirenge urongozgi wa Yesu na kurondezga ciyerezgero ciweme pa nkani ya kuromba, maŵeyelero ghithu kwa Yehova ghatovwirenge kuti tiŵe maso mwauzimu.
11 Nangauli ŵasambiri ŵake panyengo yira ŵakamanya kantu yayi, kweni Yesu wakamanya kuti kwakhala pacoko kuti wakakike na kukomeka. Suzgo yake yizamufika peneko apo wazamukhomeka pa khuni lakusuzgikirapo. Yesu wakaŵaphalirirathu vyose ivi, kweni ŵakapulikiska yayi cifukwa ico wakayowoyera ntena. Uku Yesu wakutchezera na kuromba, iwo ŵakaŵa kuti ŵafwa kale na tulo. (Marko 14:27-31; Luka 22:15-18) Nga ni umo kukaŵira kwa ŵapostole, thupi lithu nalo ndambura nkongono ndiposo pali vintu ivyo ticali tindavimanye. Usange tikuruwa nyengo iyo tirimo, tingamba kugona tulo twauzimu. Kwekha para tikuŵanika nyengo, apo ndipo tiŵenge maso.
Mikhaliro Yakukhumbika Yitatu
12. Ni mikhaliro yitatu nji iyo Paulos wakazunura iyo yingatovwira kuŵa maso?
12 Kasi tingaŵa wuli na maghanoghano ghakuti tiri mu nyengo yaumaliro? Tawona kale ncito ya lurombo na kukhumbika kwa kusunga zuŵa la Yehova mu maghanoghano. Mwakusazgirapo, Paulos wakuzunura mikhaliro yakukhumbika yitatu iyo tikwenera kugwilirapo ncito. Wakuti: “Ise, umo tiriri ŵa muhanya, tizize, tivware ngunya ya pa cifuŵa ya cipulikano na kutemwa; ndipo nga ncikhupiko cigomezgo ca ciponosko.” (1 Ŵatesalonika 5:8) Tiyeni tiwone pacoko waka umo cipulikano, cigomezgo, na citemwa vingatovwilira kuti tiŵe maso mwauzimu.
13. Kasi cipulikano cikugwira ncito wuli kuti tiŵe maso?
13 Tikwenera kuŵa na cipulikano cakukhora kuti Yehova waliko ndipo “[“wakupereka njombe kwa,” NW] ŵeneaŵo ŵakumupenja.” (Ŵahebere 11:6) Kukwaniriskika kwakwamba kwa ucimi wa Yesu wakuti umaliro wizenge, kukukhozga cipulikano cithu kuti kukwaniriskika kweneco kucitikenge mu nyengo yithu. Cipulikano cithu cikutipangiska kulindirira zuŵa la Yehova, kugomezga kuti ‘[ciwonesko ca ucimi] cizenge nadi, ciziulikenge cara.’—Habakuk 2:3.
14. Kasi cigomezgo ncakuzirwa wuli kuti tiŵe maso?
14 Cigomezgo cithu cili nga ni “nyanguru ya mzimu” iyo yikutovwira kuzizipizga masuzgo para tikulindirira kukwaniriskika kwa malayizgano gha Ciuta. (Ŵahebere 6:18, 19) Margaret, ni mdumbu wakuphakazgika wa virimika vyakujumpa pa 90, uyo wakwaniska virimika 70 kufuma apo wakababatizikira. Iyo wakuti: “Apo mfumu wane wakafwanga na ntenda ya kansa mu 1963, nkaghanaghananga kuti nciweme kuti umaliro wa caru wize luŵiro. Kweni sono nkuwona kuti nkaghanaghananga vya ine pera. Panyengo yira nkamanyanga yayi umo ncito iyi yikulirenge pa caru cose. Nanga ni sono ntena, pacali malo ghanandi agho ncito yajurika waka. Nkukondwa kuti Yehova warongora kuzizipizga.” Mpostole Paulos wakuti: “Citatata [cikubaba] cikhomeska-mtima; ndipo cikhomeska-mtima [cikubaba] cigomezgo: ndipo cigomezgo kuti cikulengeska cara.”—Ŵaroma 5:3-5.
15. Kasi citemwa cikutovwira wuli nanga kungaŵa kuti talindirira nyengo yatali?
15 Citemwa ca Cikristu ni mukhaliro wapadera nkanira cifukwa cilicose ico tikucita cikuthemba pa mukhaliro uwu. Tikuteŵetera Yehova cifukwa tikumutemwa, kwambura kupwererako za nyengo yake iyo wacitengepo kantu. Kutemwa ŵanyithu kukutituma kuti tipharazge makani ghaweme gha Ufumu nanga kungaŵa kuti Ciuta wakukhumba kuti ticite ici nyengo yitali na kuwelerako kanandi-nandi pa nyumba yimoza. Nga ni umo Paulos wakalembera, ‘cipulikano, cigomezgo, na citemwa, vitatu ivi [vikukhalirira]: ndipo cikuru comene ca ivi ncitemwa.’ (1 Ŵakorinte 13:13) Citemwa cikutovwira kuti tizizipizge na kukhalirira kuŵa maso. ‘[Citemwa] cikugomezga vyose, cikuzizipizga vyose. Citemwa cikupereŵera cara.’—1 Ŵakorinte 13:7, 8.
‘Koreskani Ico Muli Naco’
16. M’malo mwa kulepweteska mawoko, kasi tikwenera kucitaci?
16 Tikukhala mu nyengo yakofya iyo vyakucitika vya caru vikutikumbuska kaŵiri-kaŵiri kuti tiri mu mazuŵa ghaumaliro. (2 Timote 3:1-5) Sono ni nyengo yakulepweteska mawoko yayi, kweni ni nyengo ya ‘kukoreska ico tiri naco.’ (Civumbuzi 3:11) Para ‘tifwilirengepo kuromba,’ kuŵa na cipulikano, cigomezgo na citemwa, mbwenu tiŵenge ŵakunozgeka pa nyengo yakuyezgekera. (1 Petros 4:7) Tiri na vyakucita vinandi mu ncito ya Fumu. Kutangwanika na milimo iyo yikurongora kusopa Ciuta kutovwirenge kuti tileke kugona.—2 Petros 3:11.
17. (a) Cifukwa wuli tikwenera kugongowa yayi nangauli nyengo zinyake tingasuzgika? (Wonani bokosi pa peji 31.) (b) Kasi tingarondezga wuli Yehova, ndipo ni njombe wuli yikulindirira awo ŵakumurondezga?
17 Yeremiya wakalemba kuti: ‘Yehova ndiye phande lane, nteura ndigomezgenge mwa iye. Yehova ndi muweme kwa ŵeneaŵo ŵakumulindirira, ku mzimu weneuwo ukumupenja iye. Nkuweme kuti muntu walindirire zikiti ciponosko ca Yehova.’ (Citengero ca Yeremiya 3:24-26) Taŵanyake talindirira nyengo yicoko waka. Taŵanyake talindirira virimika vinandi kuti tiwone ciponosko ca Yehova. Kulindirira uku nkhwa nyengo yifupi comene pakuyaniska na muyirayira uwo ukwiza. (2 Ŵakorinte 4:16-18) Penepapo tikulindirira nyengo yakuŵikika ya Yehova, tingalimbikira kuti tiŵe na mikhaliro yakukhumbika ya Cikristu na kovwira ŵantu kuti ŵacitepo kantu pa kuzizipizga kwa Yehova na kusambira unenesko. Tiyeni tose tiŵe maso. Tiyeni tirondezge Yehova na kuŵa ŵakuzikira, timuwonge cifukwa ca kutipa cigomezgo. Uku tiri maso nyengo na nyengo, tiyeni tikoreske na nkongono zose cigomezgo ca umoyo wamuyirayira. Apo ndipo mazgu ghaucimi agha ghazamukwaniriskika pa ise: “[Yehova] tiwakukwezge kuti uhare caru; para ŵaheni ŵadumulika iwe tiuwonepo.”—Salmo 37:34.
[Mazgu ghamusi]
a Cingaŵa ciweme kuwona fundo zinkondi na yimoza mu Nsanja ya Olonda ya January 15, 2000 mapeji 12-13, izo zikurongora kuti tiri nadi mu “mazuŵa gha ku umaliro.”—2 Timote 3:1.
b Kuyana na lizgu la Cigiriki lakuti ‘kuŵa maso,’ mlembi wa madikishonare W.E. Vine wakuti likung’anamura “kucimbizga tulo, kubenura waka maso yayi, kweni kuwona-wona awo ŵakukhumba kwiba.”
Kasi Muzgorenge Wuli?
• Kasi tingakhorwa wuli kuti umaliro wa caru ici wuli pafupi?
• Kasi tingasambirapo vici pa ivyo Petros, Yakobe, na Yohane ŵakacita?
• Ni mikhaliro yitatu nji iyo yitovwirenge kuti tiŵe maso mwauzimu?
• Cifukwa wuli iyi ni nyengo ya ‘kukoreska ico tiri naco’?
[Mafumbo]
[Bokosi/Cithuzithuzi pa peji 31]
“Ngwakutumbikika Uyo Wakulindizga”—Daniel 12:12
Aghanaghanani kuti mulinda wamanya kuti munkhungu wizenge kuzakiba pa malo apo wakulinda. Mdima wati wafika, mulinda wakhazga khutu ku mubungundu-bungundu wuliwose uwo ungarongora kuti munkhungu wiza. Ora lirilose wakuthya makutu na maso. Ncipusu kupusikika na mubungundu-bungundu wawakawaka—ciwawa ca mpepo panji pusi wakukora mbeŵa.—Luka 12:39, 40.
Ndimo vingaŵiraso kwa awo ‘ŵakulindirira kuvumbukwa kwa Fumu yithu Yesu Kristu.’ (1 Ŵakorinte 1:7) Ŵapostole ŵakaghanaghananga kuti Yesu ‘wawezgerenge ufumu kwa Israyeli’ para wawuka waka. (Milimo 1:6) Virimika vikati vyamarapo, Ŵakristu mu Tesalonika ŵakenera kukumbuskika kuti kwiza kwa Yesu kukaŵa mu nyengo yakuntazi. (2 Ŵatesalonika 2:3, 8) Nangauli vikaŵa ntena, kweni mubungundu-bungundu wawakawaka wakukhwaskana na zuŵa la Yehova ukapangiska yayi ŵarondezgi ŵa Yesu kuleka ntowa ya ku umoyo.—Mateyu 7:13.
Mu nyengo yithu iyi, tingalekanga yayi kuŵa maso cifukwa cakuti umaliro wa caru ukuŵa nga ukucedwa. Mulinda uyo wali maso wangapusikika na mubungundu-bungundu wawakawaka, kweni wakwenera kukhalirira pa ulinda cifukwa ndiyo ncito yake. Ndimo viliriso na Ŵakristu.
[Cithuzithuzi pa peji 29]
Maungano, lurombo, na kusambira vikutovwira kuti tiŵe maso