Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Muŵe Maso Sono Kuruska na Kale Lose!

Muŵe Maso Sono Kuruska na Kale Lose!

Muŵe Maso Sono Kuruska na Kale Lose!

“Tileke kugona tulo, nga ndi umo ŵakucitira ŵanyake, kweni . . . tizize [tiŵe maso, NW].1 ŴATESALONIKA 5:6.

1, 2. (a) Kasi Pompeii na Herculaneum yikaŵa misumba ya mtundu wuli? (b) Ni ncenjezgo wuli iyo ŵanandi mu Pompeii na Herculaneum ŵakasurako, ndipo ncivici cikaŵacitikira?

 MU nyengo yakale ya Fumu yithu Yesu, Pompeii na Herculaneum yikaŵa misumba yiŵiri yisambazi ya Ŵaroma iyo yikazengeka musi mwa Phiri la Vesuvius. Ŵaroma awo ŵakaŵa ŵasambazi ŵakarutanga kwenekuko kukaseŵera panyengo ya holide. Mu Herculaneum mukaŵa sitediyamu yakucitiramo maseŵero iyo mukanjiranga ŵantu ŵakujumpa 1000. Mu Pompeii namoso mukaŵa sitediyamu yikuru yakuti ŵantu wose ŵa mu msumba ŵanganjiramo. Ŵantu awo ŵali kufukura pa malo apo pakaŵa Pompeii ŵali kusanga nyumba 118 zakuguliskiramo moŵa, zinyake mwa izo zikaŵa zakutchoveramo njuga panji kucitiramo uzaghali. Mikhaliro yaukazuzi na kutemwa cuma vikaŵa vyambura kuyowoyeka, nga ni umo vikurongolera vithuzithuzi ivyo vikajamburika pa viwumba na pa vintu vinyake.

2 Pa August 24, 79 C.E., Phiri la Vesuvius likamba kuphuntha. Ŵantu awo ŵakupima kuphuntha kwa mapiri, ŵakuti apo phiri likarongoranga kuti liphuntenge—apo likafumiska waka bala lakotcha licoko na vyoto pa misumba yiŵiri—ŵantu ŵa mu misumba iyi ŵakatenge ŵatondekenge yayi kufumamo, ndipo nadi, ŵanandi ŵakafumamo. Ndipouli, pakaŵa ŵanyake awo ŵakasurako ncenjezgo iyi na kukhala mwenemumo. Kuzakafika usiku pakati, vibala vyakotcha, cithukivu na malimbwe vikaundira msumba wa Herculaneum, na kukhapizga wose awo ŵakakhalamo. Namulenji kwati kwaca, vibala vyakotcha vikakomaso waliyose mu msumba wa Pompeii. Ici cikaŵa cakufumapo ciheni comene cifukwa ca kuleka kupulikira ncenjezgo!

Umaliro wa Ndyari na Kasopero ka Ŵayuda

3. Kasi pali kuyana wuli pakati pa pharaniko la Yerusalemu, Pompeii na Herculaneum?

3 Kumara kwa misumba ya Pompeii na Herculaneum kukaŵa kucoko pakuyaniska na pharaniko la Yerusalemu ilo likacitika virimika vinkondi na vinayi pambere misumba iyi yindabwanganduke, nangauli likacitika na ŵantu. Pharaniko ili “likaŵa lakofya comene ilo lindacitikepo na kale,” ndipo Ŵayuda ŵakujumpa pa miliyoni yimoza ŵakafwa. Nga ni umo soka likaŵira mu Pompeii na Herculaneum, pharaniko la Yerusalemu naloso likacitika pamanyuma pakuti ŵantu ŵacenjezgeka.

4. Ni vimanyikwiro wuli ivyo Yesu wakayowoya kucenjezgera ŵarondezgi ŵake kuti umaliro ukaŵa pafupi, ndipo vikakwaniriskika wuli mu nyengo yira?

4 Yesu Kristu wakayowoyerathu kuti Yerusalemu waparanyikenge, ndipo wakayowoyaso za ivyo vizamucitika pambere pharaniko lindize—vintu vyakofya, nga ni nkondo, njara, vindindindi, na ucikana-marango. Ŵaprofeti ŵatesi ŵazamutora malo, kweni makani ghaweme gha Ufumu wa Ciuta ghazamupharazgika pa caru cose. (Mateyu 24:4-7, 11-14) Mu nyengo yira, mazgu gha Yesu ghakakwaniriskika mwapacoko waka, kweni kukwaniriskika kweneco kuli mu nyengo yasono. Mbiri yikurongora kuti mu Yudeya mukaŵa njara yakuphura mafiya. (Milimo 11:28) Josephus, muntu wakumanya mdauko wakuyowoya kuti kukaŵa cindindindi mu Yerusalemu nyengo yicoko waka pambere msumba undabwanganduke. Apo umaliro wa Yerusalemu ukaŵa pafupi, mu misumba yinandi mukaŵa kuwukirana pafupi-pafupi, nkondo pakati pa Ŵayuda ŵekha-ŵekha na kukomana pakati pa Ŵayuda na Ŵamitundu. Nangauli vikaŵa ntena, kweni makani ghaweme gha Ufumu ghakapharazgikanga “mu cakwatika cose kusi ku mtambo.”—Ŵakolose 1:23.

5, 6. Ni ucimi wuli uwo Yesu wakayowoya uwo ukakwaniriskika mu 66 C.E.? (b) Cifukwa wuli pakaŵa ŵantu ŵanandi comene awo ŵakafwa apo Yerusalemu wakamalirathu tyaka-tyaka mu 70 C.E.?

5 Kuzakafika mu 66 C.E., Ŵayuda ŵakagarukira Ŵaroma. Apo Cestius Gallus wakiza na ŵasilikari ŵake kuzakazingirizga Yerusalemu, ŵarondezgi ŵa Yesu ŵakakumbuka mazgu Ghake ghakuti: “Para mukuwona Yerusalemu wakuzingirizgika na nkondo, penepapo manyani kuti kupankuka kwake kwaneng’enera. Penepapo awo ŵali mu Yudeya ŵacimbirire ku mapiri; ndipo awo ŵali mukati mwake ŵafumengemo; ndipo awo ŵali mu minda muwaro ŵareke kuya kanjiramo.” (Luka 21:20, 21) Nyengo yikafika yakuti ŵafumemo mu Yerusalemu—kweni ŵafumengemo wuli? Mwamabuci, Gallus na ŵasilikari ŵake ŵakawelera, uwu ukaŵa mwaŵi wakuti Ŵakristu mu Yerusalemu na mu Yudeya ŵapulikire mazgu gha Yesu na kucimbilira ku mapiri.—Mateyu 24:15, 16.

6 Virimika vinayi vikati vyajumpapo—pa nyengo ya Paska—ŵasilikari Ŵaciroma ŵakurongozgeka na Titus murara wankondo—ŵakizaso, panyengo iyi ŵakakhuka nadi kuti ŵawuskepo ucigaruka wa Ŵayuda. Ŵasilikari ŵakazenga ‘ciluŵigho kuzingirira’ Yerusalemu, ndipo panyengo iyi kufumamo mu msumba kukaŵa kwakusuzga. (Luka 19:43, 44) Uku ŵapulika kuti kuŵenge nkondo, Ŵayuda awo ŵakakhalanga mu caru cose cakuwusika na Ŵaroma ŵakathirimukira ku Yerusalemu kukacita Paska. Aha ŵajikorekera sono! Umo Josephus wakuyowoyera, pakati pa ŵantu awo ŵakakoreka ŵanandi ŵakafwa ŵambura mrandu cifukwa ca nkondo ya Ŵaroma pa msumba uwu. a Apo msumba wa Yerusalemu ukamalirathu tyaka-tyaka, Ŵayuda ŵanandi mu caru cose cakuwusika na Ŵaroma ŵakafwa. Kubwanganduka kwa Yerusalemu na tempele lake ukaŵa umaliro wa ndyari na kasopero ka Ŵayuda mwakuyana na Dango la Moses. bMarko 13:1, 2.

7. Cifukwa wuli Ŵakristu ŵakugomezgeka ŵakapona apo Yerusalemu wakabwangandukanga?

7 Mu 70 C.E., Ŵakristu Ŵaciyuda ŵakatenge ŵakomekenge panji kuzgoka ŵazga pamoza na ŵantu ŵanyake mu Yerusalemu. Kweni, nga ni umo ukaboni ukurongolera, ŵakapulikira ncenjezgo iyo Yesu wakayowoya virimika 37 pambere soka lindaŵawire. Ŵakawusida msumba, ŵakafumamo kwambura kuweleramoso.

Ŵapostole Ŵakacenjezga Panyengo Yake

8. Petros wakamanya kuti nciweme kucitaci, ndipo ni mazgu wuli gha Yesu agho wakwenera kuti wakakumbuka?

8 Lero, pharaniko lakuruska ili likulingizga pa muryango, leneilo lizamumara caru cose. Virimika vinkondi na cimoza pambere Yerusalemu wandaparanyike, mpostole Petros wakapereka urongozgi wakukhumbika na wa panyengo yake uwo ukugwiraso ncito pa Ŵakristu lero: Kuŵa maso! Petros wakamanya kuti nciweme ‘kuciska mahara’ gha Ŵakristu mwakuti ŵaleke kuzerezga “dango la Fumu,” Yesu Kristu. (2 Petros 3:1, 2) Pakuciska Ŵakristu kuti ŵaleke kugona, Petros wakwenera kuti wakakumbuka mazgu agho wakapulika Yesu wakuyowoya na ŵapostole Ŵake mazuŵa ghacoko agho ghakakhalako kuti wafwe. Yesu wakati: “Cenjerani, muŵe maso murombenge: cifukwa mulive kumanya apo yiti yiŵirenge nyengo.”—Marko 13:33.

9. (a) Nkaghanaghaniro wuli kaheni ako ŵanyake ŵangamba kuŵa nako? (b) Cifukwa wuli kukayika nkuheni?

9 Lero, ŵanyake ŵakufumba mwakugoska kuti: ‘Lirinku layizgano la kwiza kwake?’ (2 Petros 3:3, 4) Ŵantu ŵantena aŵa ŵakughanaghana kuti vintu vindasinte, vicali nga ni umo vikaŵira kufuma apo caru cikalengekera. Kaghanaghaniro aka nkaheni. Kukayika kungawezgera nyuma kulimbikira kwithu, na kutipangiska kurondezga makhumbiro ghithu gha thupi. (Luka 21:34) Kweniso, nga ni umo Petros wakurongolera, ŵantu awo ŵakugoska ŵakuruwa Cigumura ca mu nyengo ya Nowa, ico cikaparanya caru cose. Caru cikasinta nadi nyengo yira!—Genesis 6:13, 17; 2 Petros 3:5, 6.

10. Ni mazgu wuli agho Petros wakuciskira awo ŵangaŵa na mtima wambura kuzikira?

10 Petros wakuŵawovwira awo ŵakuŵazga karata yake kuti ŵazikire, wakuŵakumbuska cifukwa ico Ciuta wakulekera kucitapo kantu mwaluŵiro. Pakwamba, Petros wakuti: “Zuŵa limoza ku Fumu [Yehova] likulingana na virimika cikwi, ndipo virimika cikwi nga ndi zuŵa limoza.” (2 Petros 3:8) Pakuti Yehova ngwamuyirayira, wakuwona danka vifukwa vyose na kusanka nyengo yakwenelera yakuti wacitirepo kantu. Pamanyuma pake, Petros wakuyowoya kuti Yehova wakukhumba kuti ŵantu kulikose ŵang’anamuke. Kuzizipizga kwa Ciuta kukung’anamura ciponosko kwa ŵanandi awo ŵatenge ŵaparanyikenge usange wacitengepo kantu mwaluŵiro. (1 Timote 2:3, 4; 2 Petros 3:9) Ndipouli, kuzizipizga kwa Yehova kukung’anamura kuti walekenge kucitapo kantu yayi. Petros wakuti: “Zuŵa la Fumu [Yehova] liti lizenge nga ndi munkhungu.”—2 Petros 3:10.

11. Kasi tikwenera kucitaci kuti tiŵe maso mwauzimu, ndipo kupangiskenge wuli zuŵa la Yehova “kwenda luŵiro”?

11 Ciyerezgero ca Petros nciweme nadi. Ncipusu yayi kukora ŵankhungu, kweni mulinda uyo wali maso usiku wose ndiyo wangawona munkhungu kuruska uyo kanandi wakusiwa. Ncivici cingawovwira mulinda kuti waŵe maso? Kwendendeka kungamovwira kuti waleke kusiwa kuruska kukhala waka dukuma usiku wose. Mwakuyana waka, kutokatoka mwauzimu kutovwirenge ise Ŵakristu kuti tiŵe maso. Lekani Petros wakuticiska kuti tiŵe ŵakutangwanika mu “makhaliro ghose ghatuŵa na [mu milimo iyo yikurongora] kusopa-Ciuta.” (2 Petros 3:11) Milimo iyi yitovwirenge kuti tirutilire ‘kunwekera kwiza kwa zuŵa la Ciuta.’ Lizgu la Cigiriki lakuti ‘kunwekera’ lingang’anamura “kwenda luŵiro.” (2 Petros 3:12) Mbunenesko kuti tingasinta yayi nyengo ya Yehova. Zuŵa lake lizenge pa nyengo yakuŵikika. Kweni kufuma sono kuzakafika pa zuŵa ilo, nyengo yiwonekenge nga yikwenda luŵiro comene usange tikutangwanika na uteŵeti wake.—1 Ŵakorinte 15:58.

12. Kasi waliyose payekha wangagwiriskira wuli ncito nyengo iyo Yehova wapereka?

12 Pa cifukwa ici, waliyose uyo wakuwona nga kuti zuŵa la Yehova likucedwa wakuciskika kuti wapulikire urongozgi wa Petros kuti walindirire mwakuzikira nyengo yakuŵikika ya Yehova. Inya nadi, tingagwiriskira ncito mwamahara nyengo ya bashera iyo Ciuta wapereka. Mwaciyerezgero, tingalimbikira kuti tiŵe na mikhaliro yakukhumbika ya Cikristu na kupharazgira makani ghaweme ŵantu ŵanandi. Usange tiŵenge maso, Yehova wazamutisanga “mu mtende, ŵambura kabanga na kamrandu” pa umaliro wa caru. (2 Petros 3:14, 15) Ili lizamuŵa thumbiko nadi!

13. Kasi Paulos wakayowoya mazgu wuli ku Ŵakristu ŵa ku Tesalonika agho ngakukhumbika lero?

13 Mu karata yakwamba ku Ŵakristu ŵa ku Tesalonika, Paulos nayo wakuyowoya za kukhumbika kwa kuŵa maso. Wakuti: “Tileke kugona tulo, nga ndi umo ŵakucitira ŵanyake, kweni . . . tizize [tiŵe maso, NW]. (1 Ŵatesalonika 5:2, 6) Lero, ncakukhumbika nkanira kuŵa maso cifukwa pharaniko la caru cose likusenderera! Ŵantu ŵa Yehova awo ŵali mu caru ico cikutinka vintu vyauzimu, mutepanyake ŵanganyengeka. Ndico cifukwa cake Paulos wakuti: “Tizize, tivware ngunya ya pa cifuŵa ya cipulikano na kutemwa; ndipo nga ncikhupiko cigomezgo ca ciponosko.” (1 Ŵatesalonika 5:8) Kusambira Mazgu gha Ciuta kaŵiri-kaŵiri, kuwungana na ŵabali ŵithu kutovwirenge kuti tipulikire urongozgi wa Paulos na kumanya kuti tikukhala nadi mu nyengo yaumaliro.—Mateyu 16:1-3.

Ŵantu Mamiliyoni Ŵali Maso

14. Ni mafigara wuli ghakurongora kuti ŵanandi lero ŵakupulikira mazgu gha Petros ghakuti tiŵe maso?

14 Kasi lero pali ŵanandi awo ŵakupulikira mazgu ghakuti tiŵe maso? Inya. Mu cirimika ca uteŵeti ca 2002, pakaŵa ŵapharazgi 6,304,645—ŵeneawo nkusazgikira kwa 3.1 peresenti kurususka 2001. Ŵakarongora kuti ŵali maso mwauzimu cifukwa ŵakamalira maora 1,202,381,302 kuphalira ŵantu za Ufumu wa Ciuta. Kwa iwo, ncito iyi yikaŵa yakumalirako waka nyengo yayi. Yikaŵa ncito yakuzirwa mu umoyo wawo. Ŵanandi ŵa iwo ŵakarongora mtima wakuyana na wa Eduardo na Noemi ku El Salvador.

15. Ni lipoti wuli la ku El Salvador ilo likurongora kuti ŵanandi ŵali maso mwauzimu?

15 Virimika vicoko waka ivyo vyajumpa, Eduardo na Noemi ŵakaghanaghanirapo mazgu gha Paulos ghakuti: ‘Mukhaliro wa caru ici ukusinta.’ (1 Ŵakorinte 7:31, NW) Ŵakacepeskako vinyake mu umoyo wawo na kwamba kucita upayiniya wanyengo zose. Nyengo yikati yajumpapo, ŵakatumbikika mu ntowa zinandi, nanga ni kwendera madera na vigaŵa wuwo. Nangauli ŵali na vyakusuzga, Eduardo na Noemi mbakukhorwa kuti ŵakasanka cintu ciweme apo ŵakaleka vintu vyakuthupi na kwamba uteŵeti wanyengo zose. Ku El Salvador, ŵanandi mwa ŵapharazgi 29,269—kusazgapo ŵapayiniya 2,454—ŵarongora mtima wakujipereka, lekani ŵapharazgi mu caru ici ŵasazgikirapo na 2 peresenti kuruska cirimika camara.

16. Kasi munyamata munyake ku Côte d’Ivoire wakarongora mtima wuli?

16 Ku Côte d’Ivoire, munyamata munyake nayo wakaŵa na mtima wantena uwu, wakalemba karata ku munthavi wakati: “Ndine muteŵeti wakuteŵetera. Kweni ningayowoya yayi ku ŵabali kuti ŵambe upayiniya usange ine nkuleka kurongora ciyerezgero ciweme. Pa cifukwa ici, naleka ncito yakulembeka ya ndarama zinandi na kwamba ncito yane-na-yane iyo yikunipa nyengo yinandi yakucitira uteŵeti.” Munyamata uyu njumoza wa ŵapayiniya 983 awo ŵakuteŵeta mu Côte d’Ivoire, umo mukaŵa ŵapharazgi 6,701 cirimika camara—sono pasazgikira 5 peresenti.

17. Kasi Kaboni munyake ku Belgium wakarongora wuli kuti wakupwererako yayi nanga ŵantu ŵaŵe na sanko?

17 Unonono mtima, kusankana mtundu na kutinkana vicali kwambiska masuzgo pa ŵapharazgi ŵa Ufumu ŵakukwana 24,961 ku Belgium. Nangauli viŵe ntena, kweni mbantu ŵakulimbikira, ŵakupwererako yayi nanga ŵantu ŵaŵe na sanko. Kaboni munyake wa virimika 16 apo wakapulika mu kilasi ŵakuyowoya kuti Ŵakaboni ŵa Yehova ni gulu lakugaruka, wakapempa kuti wayowoyepo uwo mbunenesko pakuyowoya za Ŵakaboni. Wati waŵarongora vidiyo yakuti Jehovah’s Witnesses—The Organization Behind the Name, na brosha lakuti Ŵakaboni ŵa Yehova—Kasi Iwo Mbanjani?, wakarongosora makora umo Ŵakaboni ŵaliri. Ŵantu wose mu kilasi ŵakapulikiska, ndipo sabata yakurondezgapo ŵakapika mayeso kuti ŵazgore mafumbo ghakukhwaskana na Ŵakaboni ŵa Yehova.

18. Kasi pali ukaboni wuli kuti ŵapharazgi ku Argentina na Mozambique ŵakaleka yayi kuteŵetera Yehova cifukwa ca ukavu?

18 Ŵakristu ŵanandi ŵakusangana na masuzgo ghakuru mu mazuŵa ghaumaliro agha. Nangauli viŵe ntena, kweni ŵakuwoneseska kuti ghaleke kuŵatangwaniska. Ku Argentina kuli ukavu uwo waliyose wakuwumanya, kweni cirimika camara kukaŵa ciŵerengero cikuru ca Ŵakaboni 126,709. Ku Mozambique kucali ukavu wambura kuyowoyeka. Ndipouli, lipoti likurongora kuti ŵantu 37,563 ŵakacita ncito yakupharazga, ndipo ŵali kusazgikira na 4 peresenti. Ku Albania, umoyo ngwakusuzga ku ŵantu ŵanandi, ndipouli, caru ici cili na ŵapharazgi 2,708—ŵali kusazgikira na 12 peresenti. Ncakuwonekerathu kuti mzimu wa Yehova ukujandika yayi na mikhaliro yakusuzga ya mu caru usange ŵateŵeti ŵake ŵakudangizga Ufumu.—Mateyu 6:33.

19. (a) Kasi pali ukaboni wuli kuti pacali ŵantu ŵanandi ŵa nga ni mberere awo ŵakukhumba unenesko wa mu Baibolo? (b) Ni vici vinyake mu lipoti la cirimika camara ivyo vikurongora kuti ŵateŵeti ŵa Yehova ŵali maso mwauzimu? (Wonani tchati pa peji 22-25.)

19 Mu cirimika camara, avereji ya masambiro gha Baibolo mwezi wuliwose ghakukwana 5,309,289 pa caru cose ghakurongora kuti pacali ŵantu ŵanandi ŵa nga ni mberere awo ŵakukhumba unenesko wa mu Baibolo. Wumba wa ŵantu 15,597,746 awo ŵakiza pa Cikumbusko, ŵanandi mwa iwo ŵandambe kuteŵetera Yehova mwakulimbikira. Tikupempa kuti ŵarutilire kusambira na kutemwa Yehova na ŵabali ŵanyawo. Ncakukondweska kuwona kuti “mzinda ukuru” wa “mberere zinyake” ukurutilira kupambika vipambi apo ukuteŵetera Mlengi “muhanya na usiku mu tempele lake” mwakukolerana na ŵabali ŵawo ŵakuphakazgika.—Civumbuzi 7:9, 15; Yohane 10:16.

Sambiro Kufuma kwa Loti

20. Kasi tikusambirapo vici pa nkani ya Loti na muwoli wake?

20 Mbunenesko kuti nanga ŵangaŵa ŵateŵeti ŵakugomezgeka ŵa Ciuta ŵangamba kuruwa kuti ŵali mu nyengo yaumaliro. Ghanaghanani za Loti, mwana wa mukuru wa Abrahamu. Ŵangelo ŵaŵiri ŵakamuphalira kuti Ciuta wali pafupi kotcha Sodomu na Gomora. Iyi yikaŵa nkani yacilendo yayi kwa Loti uyo “wakasuzgika comene na kukhala kwa ukwakwa kwa ŵaciswa-marango.” (2 Petros 2:7) Ndipouli, apo ŵangelo ŵakiza kuzakamuwuskamo mu Sodomu, Loti “wakazinazina.” Ŵangelo ŵakacita kumuguza iyo na mbumba yake kuruta nawo kuwaro kwa muzi. Panyengo yeneyiyo, muwoli wa Loti wakazerezga ivyo ŵangelo ŵakamuphalira kuti waleke kulaŵiska kumanyuma. Demwera likamukomeska. (Genesis 19:14-17, 26) Yesu wakacenjezga kuti: ‘Kumbukani muwoli wa Loti.’—Luka 17:32.

21. Cifukwa wuli ncakukhumbika kuŵa maso sono kuruska na kale lose?

21 Soka la mu Pompeii na Herculaneum na ivyo vikacitika mu Yerusalemu apo wakabwangandukanga, Cigumura ca mu nyengo ya Nowa na pharaniko mu nyengo ya Loti, vyose ivi vikurongora uweme wa kupulikira ncenjezgo. Pakuŵa ŵateŵeti ŵa Yehova, tikuwona vimanyikwiro vya nyengo yaumaliro. (Mateyu 24:3) Tiri kulekana naco cisopo cautesi. (Civumbuzi 18:4) Nga ni umo ŵakacitira Ŵakristu ŵakwambilira, nase ‘tikunwekera kwiza kwa zuŵa la Ciuta.’ (2 Petros 3:12) Inya, sono kuruska na kale lose, tiŵe maso! Ipo ni vici ivyo tingacita, ndipo ni mikhaliro wuli iyo tingagwilirapo ncito kuti tiŵe maso? Nkani iyo yikwiza yizamurongosora fundo izi.

[Mazgu ghamusi]

a Ncakukayikiska kuti msumba wa Yerusalemu nyengo yira ukaŵa na ŵantu ŵakujumpa pa 120,000. Eusebius wakuti pakaŵa ŵantu 300,000 awo ŵakafuma mu cigaŵa ca Yudeya kwiza ku Yerusalemu kuzakacita Paska mu 70 C.E. Ŵanyake awo ŵakafwa ŵambura mrandu ŵakwenera kuti ŵakafuma mu vigaŵa vinyake vyakuwusika na Ŵaroma.

b Kuyana na umo Yehova wakwendeskera vintu, pangano lipya likanjira mu malo mwa Dango la Moses mu 33 C.E.—Ŵaefeso 2:15.

Kasi Muzgorenge Wuli?

• Ni vimanyikwiro wuli vikawovwira Ŵakristu Ŵaciyuda kupona pharaniko la Yerusalemu?

• Kasi urongozgi wa mu karata ya mpostole Petros na Paulos ukutovwira wuli kuti tiŵe maso?

• Mbanjani lero ŵakurongora ukaboni wakuti ŵali maso?

• Kasi tikusambirapo vici pa nkani ya Loti na muwoli wake?

[Mafumbo]

[Chati pa peji 22-25]

LIPOTI LA CIRIMIKA CA UTEŴETI CA 2002 LA ŴAKABONI ŴA YEHOVA PA CARU COSE

(Mu magazini yakusindikizga ndimo vikuwoneka makora)

[Cithuzithuzi pa peji 26]

Kutangwanika na uteŵeti kukovwira Ŵakristu kuŵa maso