‘Muŵe Ŵankongono na Ŵakukhwima Mtima!’
‘Muŵe Ŵankongono na Ŵakukhwima Mtima!’
“Khwimani mtima; ine ndavivya caru.”—YOHANE 16:33.
1. Pakuwona ivyo Ŵaisrayeli ŵakenera kukumana navyo mu Kenani, ncikhuŵirizgo wuli ico ŵakapokera?
APO Ŵaisrayeli ŵakaŵa pafupi kwambuka Mronga wa Yordani kuya mu Caru ca Layizgano, Moses wakaŵaphalira kuti: “Muŵe ŵankongono na ŵakukhwima-mtima, mungopanga panji kofiwa nawo, pakuti Yehova Ciuta winu ndiye wakwenda namwe.” Ndipo Moses wakacema Yoswa, uyo wakasankika kuti warongozge Ŵaisrayeli kunjira mu Kenani, na kumuphaliraso urongozgi uwu payekha kuti waŵe wakukhwima mtima. (Duteronome 31:6, 7) Pamanyuma pake Yehova iye mwene wakakhozga Yoswa, wakati: “Iŵa wankongono na wakukhwima mtima . . . Iŵa wankongono na wakukhwima mtima comene.” (Joshua 1:6, 7, 9) Mazgu agha ghakaŵa gha pa nyengo yake. Ŵaisrayeli ŵakakhumbikwiranga cikanga kuti ŵakumane na ŵarwani ŵankongono awo ŵakaŵalindiliranga kusirya kwa Yordani.
2. Ni mukhaliro wuli uwo tilimo lero, ndipo ncivici ico tikukhumbikwira?
2 Sono-sono apa Ŵakristu ŵayambukirenge mu caru cipya ca layizgano, ndipo nga ni Yoswa, ŵakukhumbikwira kuŵa ŵakukhwima-mtima. (2 Petros 3:13; Civumbuzi 7:14) Kweni vikupambanako na umo vikaŵira kwa Yoswa. Yoswa wakarwa nkondo na malupanga ndiposo mikondo. Ise tikurwa nkondo yauzimu ndipo tizamunyamurapo yayi virwero vya nkondo. (Yesaya 2:2-4; Ŵaefeso 6:11-17) Mwakusazgirapo, Yoswa wakarwa nkondo zinandi zakofya nanga ni apo wakati wanjira mu Caru ca Layizgano. Kweni ise tikulimbana na masuzgo ghakofya comene sono—pambere tindayambuke kuya mu caru cipya. Tiyeni tiwone mikhaliro yinyake iyo yikukhumbikwira kuti tiŵe ŵakukhwima.
Cifukwa Wuli Tikwenera Kulimba-limba?
3. Kasi Baibolo likuvumbura vici pakuyowoya za murwani murara?
3 Mpostole Yohane wakalemba kuti: “Tikumanya kuti tiri ŵa Ciuta, ndipo caru cose cikugona mu nkongono za muheni.” (1 Yohane 5:19) Mazgu agha ghakurongora cifukwa ceneko ico Ŵakristu ŵakwenera kulimba-limba kuti ŵasungilire cipulikano cawo. Usange Mkristu wakurutilira kugomezgeka kwa Ciuta, ndikuti watonda Satana Dyabulosi. Nteura, mwakuyerezgera Satana wakuyingayinga ‘nga ni nkaramu yakuwuruma’ kuyezga kofya na kumirimitizga Ŵakristu ŵakugomezgeka. (1 Petros 5:8) Inya nadi, wakurwa nkondo na Ŵakristu ŵakuphakazgika kweniso ŵabali ŵawo. (Civumbuzi 12:17) Mu nkondo iyi, Satana wakugwiriskira ncito ŵantu awo mwadala panji mwambura kumanya ŵakucita khumbo lake. Pakukhumbikwira kukhwima-mtima kuti tirwe na Satana ndiposo wose awo ŵakumuteŵetera.
4. Ni cenjezgo wuli ilo Yesu wakapereka, kweni Ŵakristu ŵaunenesko ŵakarongora mukhaliro wuli?
4 Pakuti Yesu wakamanyirathu kuti Satana na ŵantu ŵake ŵazamuyezga ntowa yiliyose kuti ŵakanizge makani ghaweme, wakacenjezga ŵarondezgi ŵake kuti: “Ŵamkumuperekani ku suzgo, ndipo ŵamkumukomani: ndipo mwamkutinkika na mitundu yose cifukwa ca zina lane.” (Mateyu 24:9) Mazgu agha ghakafiskika nadi kale, ndipo lero napo ghakukwaniriskika. Kuyowoya unenesko, masuzgo agho Ŵakaboni ŵa Yehova lero ŵakumana nagho ngakuru kuyana na agho ghaŵapo kwamba kale. Ndipouli, Ŵakristu ŵaunenesko mbakukhwima-mtima. Ŵakumanya kuti ‘kopa ŵantu kukuthya cipingo,’ ndipo ŵakukhumba yayi kuti ŵawire mu cipingo.—Zintharika 29:25.
5, 6. (a) Ni mikhaliro wuli iyo yikukhumba kuti tiŵe ŵakukhwima mtima? (b) Ni mwauli umo Ŵakristu ŵakugomezgeka ŵakucitira usange ŵakuyezgeka?
5 Padera pa kutambuzgika, paliso masuzgo ghanyake agho ghakukhumbikwira kuti tiŵe na cikanga. Ŵapharazgi ŵanyake ŵakuwona kuti ncakusuzga kuphalira ŵantu ŵacilendo makani ghaweme. Ŵana ŵa sukulu ŵanyake ŵakuyezgeka usange ŵaphalirika kuti ŵayowoye mazgu gha kulayizga kuti ŵaŵenge ŵakujilambika ku caru cawo panji kujikamira ndembera. Pakuti layizgo ili nda cisopo, ŵana ŵa Ŵakristu ŵakusanka kucita ivyo vikukondweska Ciuta, ndipo ici caŵa cakukondweska.
6 Tikweneraso kuŵa ŵakukhwima mtima usange awo ŵakutitinka ŵakunyengelera awo ŵakuthandazga makani kuti ŵapharazge utesi pakuyowoya za ŵateŵeti ŵa Ciuta, panji para ŵakukhumba kukanizga kusopa kwaunenesko kwizira ‘mu dango.’ (Salmo 94:20) Mwaciyerezgero, tikwenera kujipulika wuli usange nyuzipepala, wayilesi panji TV yapereka malipoti ghakupuvyika pakuyowoya za Ŵakaboni ŵa Yehova, panji utesi wapakweru? Kasi tikwenera kuzizwa? Yayi. Tikulindizga kuti ivi vicitikenge. (Salmo 109:2) Ndipo tikuzizwa yayi usange ŵanyake ŵakugomezga mautesi panji nkani zakupuvyika, pakuti ‘muzereza wakugomezga mazgu ghose.’ (Zintharika 14:15, NW ) Ndipouli, Ŵakristu ŵakugomezgeka ŵakukana kugomezga vyose ivyo ŵantu ŵakuyowoyera ŵabali ŵawo, ndipo ŵakuleka yayi kuruta ku maungano gha Cikristu cifukwa ca malipoti ghaheni, panji kuwelera nyuma mu uteŵeti wa m’munda, nesi kulopwa mu cipulikano. M’malo mwake, ‘ŵakujilumba ŵekha nga mbateŵeti . . . mu ucindami na mu kuyuyuka, na mu mbiri yiheni ndiposo na mbiri yiweme; nga mbakupusika [umo ŵakuyowoyera awo ŵakutitinka], kweni [fundo njakuti] tiri ŵakuneneska.’—2 Ŵakorinte 6:4, 8.
7. Ni mafumbo wuli ghakuvumbura ivyo viri mukati mwithu agho tingajifumba?
7 Paulos wakalembera Timote kuti: “Ciuta kuti wakatipa mzimu wa wofi cara; kweni wa nkongono . . . Nteura ungaŵanga nawo na soni ukaboni wa Fumu yithu.” (2 Timote 1:7, 8; Marko 8:38) Tati taŵazga mazgu agha, tingajifumba kuti: ‘Kasi nili na soni cifukwa ca cipulikano cane, panji kasi nili na cikanga? Uko nkugwira ncito (panji kusambira), kasi nkuŵaphalira awo nkuŵa nawo kuti ndine Kaboni wa Yehova, panji kasi nkujibisa? Kasi nkucita soni kuŵa wakupambana na ŵanji, panji kasi nili wakukondwa cifukwa cakuti nili pa ubwezi na Yehova?’ Uyo wali na wofi pakupharazga makani ghaweme panji kuŵa na cipulikano cakupambana na ŵanji, wakwenera kukumbukira urongozgi wa Yehova kwa Yoswa kuti: ‘Iŵa wankongono na wakukhwima mtima.’ Tingaruwanga yayi kuti cakuzirwa ni kaghanaghaniro ka awo tikugwira nawo ncito panji awo tikusambira nawo yayi, kweni kaghanaghaniro ka Yehova na Yesu Kristu.—Ŵagalatiya 1:10.
Umo Tingaŵira Ŵakukhwima Mtima
8, 9. (a) Ni mwauli umo Ŵakristu ŵakale ŵakayezgekera pa nyengo yinyake? (b) Ni mwauli umo Petros na Yohane ŵakacitira apo ŵakapulika mafingo, ndipo cakufumapo cake cikaŵa civici pa iwo na ŵabali ŵawo?
8 Ni mwauli umo tingaŵira ŵakukhwima mtima kuti tirutilire kuŵa ŵakugomezgeka kwa Ciuta mu nyengo zinonono izi? Ni mwauli umo Ŵakristu ŵakwambilira ŵakaŵira ŵakukhwima mtima? Ghanaghanani ico cikacitika apo ŵasofi na ŵanarumi ŵarara mu Yerusalemu ŵakaphalira Petros na Yohane kuti ŵaleke kupharazga mu zina la Yesu. Ŵasambiri ŵara ŵakakana ndipo ŵakaŵafingira na kuŵaleka. Pamanyuma pake, ŵakawelera kwa ŵabali, ndipo ŵakaromba pamoza kuti: “Fumu, [Yehova] mulaŵiske mafingo ghaŵo: ndipo mupe ŵazga ŵinu kuyowoya mazgu ghinu na cikanga.” (Milimo 4:13-29) Yehova wakazgora mwa kuŵakhozga na mzimu utuŵa, ndipo pamanyuma pake, nga ni umo ŵakayowoyera ŵarongozgi Ŵaciyuda, ‘ŵakazuzga Yerusalemu’ na kusambizga kwawo.—Milimo 5:28.
9 Tiyeni tiwone ivyo vikacitika pa nyengo yira. Apo ŵarongozgi Ŵaciyuda ŵakafingira ŵasambiri, ŵakaleka yayi mulimo wawo. M’malo mwake, ŵasambiri ŵakaromba kuti ŵaŵe ŵakukhwima-mtima mwakuti ŵarutilire kupharazga. Ŵakacita mwakuyana na lurombo lwawo, ndipo Yehova wakaŵakhozga na mzimu wake. Cakucitika ici cikurongora kuti ivyo Paulos wakalemba virimika vinandi panyuma pake vikukhwaskaso Ŵakristu usange ŵakutambuzgika. Paulos wakati: “Ndingamanya kucita vyose mwa mweneuyo wakundikhomeska.”—Ŵafilipi 4;13.
10. Kasi ico cikacitikira Yeremiya cikovwira wuli awo ŵali na wofi mwakawiro?
10 Tiyerezgere kuti muntu ngwawofi mwakawiro. Kasi wangateŵetera Yehova mwacikanga usange wakususkika? Nkanira! Kumbukirani umo wakacitira Yeremiya apo Yehova wakamusora kuti waŵe ncimi. Munyamata uyu wakati: “Ndiri mwana.” Ncakuwonekerathu kuti wakajiwona kuŵa wakupereŵera. Ndipouli, Yehova wakamukhozga na mazgu agha: “Reka kunena kuti, Ndiri mwana; pakuti utiurutenge kwa wose awo ndamkutumako, ndipo cose ico ndakulangulira, uciyowoye. Ungopanga visko vyawo, cifukwa Ine ndiri nawe kukutaska iwe.” (Yeremiya 1:6-10) Yeremiya wakaŵa na cigomezgo mwa Yehova, ndipo cakufumapo cake cikaŵa cakuti mu nkongono za Yehova wakaleka kucita wofi na kwamba kupharazga mwacikanga mu Israyeli.
11. Ncivici ico cikovwira Ŵakristu lero kuti ŵaŵe ŵakukhwima-mtima nga ni Yeremiya?
11 Lero, Ŵakristu ŵakuphakazgika ŵali na ncito yakuyana na ya Yeremiya, ndipo ŵakovwirika na ŵa “mzinda ukuru” wa “mberere zinyake.” Ŵakurutilira kupharazga ivyo Yehova wacitenge, nangauli ŵantu ŵangasurako uthenga wawo, kuŵayowoyera musinjiro panji kuŵasuzga. (Civumbuzi 7:9; Yohane 10:16) Ŵakukhozgeka na mazgu agho Yehova wakayowoya kwa Yeremiya kuti: ‘Ungawopanga.’ Ŵakuruwa yayi kuti ŵatumika na Ciuta ndipo ŵakupharazga uthenga wake.—2 Ŵakorinte 2:17.
Viyerezgero vya Kukhwima Mtima Vyakuti Tirondezge
12. Nciyerezgero wuli ciweme ico Yesu wakapereka, ndipo wakakhozga wuli ŵasambiri ŵake?
12 Apo tikulimbikira kuti tiŵe ŵakukhwima-mtima, tingawovwirika para tingaghanaghanira viyerezgero vya ŵanyake awo ŵakacita vintu mwacikanga nga ni Yeremiya. (Salmo 77:12) Mwaciyerezgero, para tikusanda uteŵeti wa Yesu, tikudokera cikanga cake apo wakayezgeka na Satana apo ŵarongozgi Ŵaciyuda ŵakamususkanga. (Luka 4:1-13; 20:19-47) Mu nkongono za Yehova, Yesu wakasunkunyika yayi, ndipo nyengo yicoko waka pambere wandafwe, wakati kwa ŵasambiri ŵake: “Mu caru muli na suzgo; kweni khwimani mtima; Ine ndavivya caru.” (Yohane 16:33; 17:16) Mwakurondezga ciyerezgero ca Yesu, ŵasambiri ŵake nawo ŵakenera kuvivya. (1 Yohane 2:6; Civumbuzi 2:7, 11, 17, 26) Kweni ŵakenera ‘kukhwima-mtima.’
13. Ncikhuŵirizgo wuli ico Paulos wakaŵapa Ŵafilipi?
13 Virimika vikati vyajumpapo pamanyuma pa nyifwa ya Yesu, Paulos na Sila ŵakajalirika mu jere ku Filipi. Pamanyuma pake, Paulos wakakhuŵirizga mpingo wa ku Filipi ‘kungangamika mu mzimu umoza, na kuti na mtima umoza ŵalimbe-limbe mu cipulikano ca makani ghaweme, kwambura kopa ŵarwani [ŵawo].’ Kuti waŵakhozge pa nkani iyi, Paulos wakati: ‘Kwa iwo [kusuzgika kwa Ŵakristu] ncimanyikwiro ca paraniko, kweni kwa imwe [Ŵakristu awo ŵakasuzgikanga] nca ciponosko, ceneico naco cikufuma kwa Ciuta; pakuti kwa imwe kwapika kwawanangwa cifukwa ca Kristu kupulikana nayo pera cara, kweni na kukomwa wuwo cifukwa ca iye.’—Ŵafilipi 1:27-29.
14. Cikanga ca Paulos ku Roma cikaŵa na cakufumapo wuli?
14 Apo Paulos wakalembera karata mpingo wa ku Filipi, wakaŵaso mu jere, kweni apa wakaŵa ku Roma. Kweni wakarutilira kupharazgira ŵanji mwacikanga. Cakufumapo cikaŵa civici? Wakalemba kuti: ‘Vikondo vyane vikawoneka na ŵalinda wose ŵa mu Pretoriyo, na ŵanji wose, kuti nkakakika cifukwa ca Kristu; ndiposo ŵabali ŵanandi mu Fumu, pakukhomeskeka na vikondo vyane, . . . ŵakuyowoya mazgu gha Ciuta kwambura wofi.’—Ŵafilipi 1:13, 14.
15. Ni nku uko tingasanga viyerezgero viweme vya cipulikano ivyo vizamutikhozga kuti tiŵe ŵakukhwima-mtima?
15 Ciyerezgero ca Paulos cikutikhozga. Tikukhozgekaso na viyerezgero viweme vya Ŵakristu ŵalero awo ŵazizipizga masuzgo ghanandi mu vyaru ivyo viri na ŵawusi ŵankaza panji ŵarongozgi ŵa cisopo. Nkani zinandi za Ŵakristu aŵa zalembeka mu Gongwe la Mulinda na Galamukani! na mu Yearbook of Jehovah’s Witnesses. Usange mukuŵazga nkani izi, kumbukani kuti awo mukuŵazga nkani zawo ni ŵantu ŵapadera ŵakupambana na ise yayi, ŵali nga ndise; kweni apo ŵakaŵa mu masuzgo ghakuru, Yehova wakaŵapa nkongono kuruska za kawiro ndipo ŵakazizipizga. Tingaŵa na cigomezgo cakuti ndimo Yehova wazamucitira kwa ise usange nkhwakwenelera.
Kukhwima Mtima Kwithu Kukukondweska na Kucindika Yehova
16, 17. Kasi ise lero tingacita wuli kuti tiŵe ŵakukhwima-mtima?
16 Usange Mkristu wakwimilira nga-nga-nga mu unenesko na urunji, ndikuti ngwakukhwima-mtima. Usange muntu wakucita ntena, nangauli wangaŵa na wofi, nakoso nkukhwima-mtima nipera. Inya, Mkristu waliyose wangaŵa wakukhwima-mtima usange wakukhumba nadi kucita khumbo la Yehova, usange wakukhumba nadi kuŵa wakugomezgeka, usange nyengo zose wakuthemba Ciuta, ndiposo usange nyengo zose wakukumbuka kuti kumanyuma uku Yehova wakakhozga ŵantu ŵanandi comene ŵa nga ndiye. Mwakusazgirapo, usange tikumanya kuti kukhwima-mtima kwithu kukukondweska na kucindika Yehova, tiŵenge ŵakusimikizga kuti tileke kugongowa. Tiŵenge ŵakunozgeka kuzizipizga usange ŵakutiyowoyera musinjiro nanga nipara ŵakuticitira nkaza, cifukwa cakuti tikumutemwa kufumira pasi pa mtima.—1 Yohane 2:5; 4:18.
17 Tileke kuruwa kuti usange tikusuzgika cifukwa ca cipulikano cithu, cikung’anamura kuti tabuda kalikose yayi. (1 Petros 3:17) Tikusuzgika cifukwa cakuti tikuyimira Ufumu wa Yehova, cifukwa ca kucita uweme na cifukwa cakuti tiri ŵa caru cara. Pa nkani iyi, mpostole Petros wakati: “Para mukuvimyantirapo pakucita uweme ndipo mukuzizipizga, ceneici ncamapokerereko na Ciuta.” Wakayowoyaso kuti: “Ŵeneaŵo ŵakukomwa kwakuyana na khumbo la Ciuta ŵapereke mizimu yaŵo mu kucita uweme ku Mlengi wakugomezgeka.” (1 Petros 2:20; 4:19) Inya, cipulikano cithu cikukondweska Ciuta withu wacitemwa, Yehova, ndipo cikupereka ncindi kwa iye. Nawo mbukuru wa cifukwa cakuŵira ŵakukhwima-mtima!
Kuyowoya na Ŵarara ŵa Boma
18, 19. Usange taŵa ŵakukhwima-mtima pamaso pa mweruzgi, kasi ni uthenga wuli uwo tikupharazga?
18 Apo Yesu wakaphalira ŵarondezgi ŵake kuti ŵasuzgikenge, wakayowoyaso kuti: “[Ŵantu] ŵamkumuperekani ku zimphara, ndipo mu masunagoge ghaŵo ŵamkumutyapulani; inya ŵamkumuperekani ku ŵeruzgi na ŵakaronga, cifukwa ca ine, mwakuti muŵenge cipanikizgo kwa iwo na ku ŵamitundu.” (Mateyu 10:17, 18) Usange tikwimilira pantazi pa mweruzgi panji murara wa boma cifukwa cakuti ŵatiyowoyera utesi, tikukhumbikwira kukhwima-mtima. Kweni usange tikusangirapo mwaŵi kuŵapharazgira mwacikanga, ndikuti tikupangiska nyengo yakusuzga kuŵa mupata wakucitira cintu cakuzirwa. Para tikucita ntena, ndikuti tikuphalira ŵeruzgi mazgu gha Yehova ghakulembeka mu Salmo laciŵiri kuti: “Sono cenjerani, mwa mafumu mwe; langikani, mwa ŵeruzgi ŵa caru. Teŵeterani Yehova na wofi.” (Masalmo 2:10, 11) Kanandi, usange ŵantu ŵapusikizgira Ŵakaboni ŵa Yehova mu khoti, ŵeruzgi ŵakwimira wanangwa wa cisopo, ndipo tikuwonga cifukwa ca ici. Kweni ŵeruzgi ŵanyake ŵazomerezga kukhuŵirizgika na awo ŵakutitinka. Kwa ŵantena aŵa, Lemba likuti: “Langikani.”
19 Ŵeruzgi ŵakwenera kumanya kuti dango likuru comene pa ghose ni Dango la Yehova Ciuta. Ŵakwenera kukumbuka kuti ŵantu wose, kusazgapo ŵeruzgi, ŵazamweruzgika pamaso pa Yehova Ciuta na Yesu Kristu. (Ŵaroma 14:10) Kweni ise, kwali ŵeruzgi ŵakuticitira urunji kwali yayi, tiri na vifukwa vyakukwana vyakuŵira ŵakukhwima-mtima, pakuti Yehova wakutovwira. Baibolo likuti: “Mbamwaŵi wose awo ŵakutamira iye.”—Salmo 2:12.
20. Cifukwa wuli tingaŵa ŵakukondwa usange tizizipizgenge kuzikizgika na utesi?
20 Mu Upharazgi wake wa pa Phiri, Yesu wakati: “Ŵa mwaŵi ndimwe para ŵati ŵamutombozganinge na kumuzikizgani, na kumuteterani uheni wose, cifukwa ca ine. Kondwani, sekererani comene; pakuti njombe yinu njikuru kucanya: cifukwa ndimo ŵakazikizgira ŵaprofeti aŵo ŵakamutendekerani.” (Mateyu 5:11, 12) Kuyowoya unenesko, kuzikizgika pa iko kwekha nkhwakukondweska yayi, kweni kucinta, mwambura kupwererako ntambuzgo, kusazgapo malipoti ghautesi gha pa wayilesi na manyuzi, ndiko kukupangiska kuti tiŵe ŵakukondwa. Kukung’anamura kuti tikukondweska Yehova, ndipo tizamupokera njombe. Kukhwima-mtima kwithu kukurongora kuti tiri na cipulikano caunenesko nakuti tikukhorwa kuti Ciuta wali nase. Inya, cikurongora kuti tikuthemba Yehova mwakufikapo. Kuthemba Yehova nkhwakuzirwa kwa Mkristu, nga ni umo nkani yakurondezgapo yizamurongolera.
Kasi Mwasambirapo Vici?
• Ni mikhaliro wuli lero iyo yikukhumbikwira kukhwima mtima?
• Ni mwauli umo tingaŵira ŵakukhwima mtima?
• Mbanjani ŵanyake awo ni viyerezgero viweme vya kukhwima mtima?
• Cifukwa wuli tikukhumba kucita vintu mwakukhwima mtima?
[Mafumbo]
[Vithuzithuzi pa peji 22]
Simone Arnold (sono ni Liebster) ku Germany, Widdas Madona, ku Malaŵi, ndiposo Lydia na Oleksii Kurdas ku Ukraine ŵakarongora cikanga cakufuma kwa Yehova na kukanizga Satana
[Vithuzithuzi pa peji 23]
Tikucita soni yayi na makani ghaweme
[Cithuzithuzi pa peji 24]
Kukhwima-mtima kwa Paulos mu jere kukawovwira pa kupharazga makani ghaweme
[Cithuzithuzi pa peji 25]
Para tikurongosora mwakukhwima mtima cigomezgo cithu ca mu Malemba kwa mweruzgi, tikupereka uthenga wakuzirwa