Ncivici Cikucitikira Kapelekero ka Vyalusungu?

PAMANYUMA pa ucigeŵenga wa pa September 11, 2001 mu misumba ya New York na Washington D.C., ŵantu ŵakapereka covwiro cikuru comene kwa awo ŵakakhwaskika na ngozi. Mawupu ghakovwira ŵakusuzgika ghakapokera ndarama zakukwana madola 2.7 biliyoni izo zikaperekeka kuti ziwovwire mbumba izo zikakhwaskika na ngozi. Ŵantu ŵakaŵa na citima comene cifukwa ca ukuru wa ngozi iyo, lekani ŵakanweka kuti ŵavwirepo.

Kweni pakati pajumpa nyengo yicoko waka, ŵanyake ŵakayamba kukwiya apo kukayamba kupulikikwa kuti mawupu ghakumanyikwa ghakibangapo ndarama izo. Ŵantu ŵakakwiya comene na lipoti lakuti wupu unyake wakovwira ŵakusuzgika wukakhumbanga kubisa pafupifupi hafu ya ndarama zakukwana madola 546 miliyoni izo wukapokera kuti wuzigwiriskire ncito pa vintu vinyake. Nangauli pamanyuma pake wupu uwo wukasinta maghanoghano na kuphepiska, kweni mwanakazi munyake mu lipoti lake wakati: “Ŵanji ŵakuwona kuti ncakusuzga kukhorweska ŵantu kuti ŵaŵeso na cigomezgo mu wupu uwu” nga ni umo vikaŵira pakwamba pambere ucigeŵenga undacitike. Imwe ke? Kasi namwe mwayamba kutaya cigomezgo mu mawupu ghakovwira ŵakusuzgika?

Kasi Nkovwira Panji Nkutaya mu Maji?

Kanandi kukuwoneka kuti ncintu ciweme kupereka covwiro ku mawupu ghakovwira ŵakusuzgika. Kweni ni waliyose yayi uyo wakughanaghana ntena. Virimika vyakujumpa 200 ivyo vyarutapo, Samuel Johnson, mulembi wa nkani za Cingelezi wakalemba kuti: “Ukuŵa wakukhorwa comene kuti ukucita cintu ciweme para ukupereka malipiro ku ŵantu cifukwa ca ncito iyo ŵakugwira, kuruska para ukupereka vyawanangwa.” Lero, ŵanandi ŵakugongowa kupereka vyawanangwa, ndipo malipoti ghakuti mawupu ghakovwira ŵakusuzgika ghakusakaza na kuleka kugwiriskira ncito makora ndarama ghakupangiska kuti ŵantu ŵalekenge kughagomezga. Wonani viyerezgero viŵiri vya sono-sono apa.

Ku San Francisco, murara wa wupu wa cisopo uwo wukovwira ŵakusuzgika, wakafumiskika ncito cifukwa ca kusazga ngongoli zake pa ngongoli za wupu uwo. Izi zikaŵa ngongoli za opareshoni na za ku restiranti uko wakaryanga cakurya ca ndarama zakukwana madola 500 sabata yiliyose, kwa virimika viŵiri. Ku Britain, awo ŵakanozga programu ya pa TV yakukhwaskana na kupereka vyawanangwa ŵakakhozgeka soni. Kukasangika kuti pa ndarama zakukwana madola 10 miliyoni izo  zikatumizgika ku Romania kukazengera nyumba za ŵana ŵaranda, nyumba 12 pera zambura kuwoneka makora ndizo zikazengeka, ndipo ndarama zinyake zakukwana madola ghanandi comene zikazgeŵa. Cifukwa ca malipoti ghantena, ncakupulikikwa kuti ŵanyake ŵali maso comene, kuwoneseska ukuru wa cawanangwa ico ŵaperekenge na uko ciperekekenge.

Kupereka Panji Kureka Kupereka

Cingaŵa cacitima comene usange tingazomerezga kuti vyakucita viheni vya ŵantu panji mawupu ghacoko waka vitigongoweske kurongora mtima uweme ku ŵanyithu. Baibolo likuti: ‘Kusopa kuweme na kwambura kukazuzgika pantazi pa Ciuta withu na Dada ndi uku, kupwererera ŵaranda na vyokoro mu kusuzgika kwawo.’ (Yakobe 1:27) Enya, kucitapo kantu kuti tovwire ŵakavu na awo ŵakusoŵeka vintu vinyake ncigaŵa cakuzirwa comene ca Cikristu.

Ndipouli, mungajifumba kuti, ‘Kasi nkhwenera kurutilira kupereka vyawanangwa ku mawupu ghakovwira ŵakusuzgika, panji niwovwirenge waka ŵantu ŵakusuzgika pa ine nekha?’ Kasi Ciuta wakukhumba kuti tiperekenge wuli? Nkani yakurondezgapo yizamuzgora mafumbo agha.