Cipulikano Cimoza Caunenesko Ciliko Nadi

YESU KRISTU wakambiska tcharitchi, panji titi mpingo umoza pera. Mpingo uwu ukaŵa gulu lauzimu, mbumba yauzimu. Apa tikung’anamura kuti ŵantu awo ŵakawungananga ŵakaŵa ŵakusankika na mzimu utuŵa wa Ciuta—Ciuta wakaŵawonanga wose kuŵa “ŵana” ŵake.—Ŵaroma 8:16, 17; Ŵagalatiya 3:26.

Yesu wakasambizga kuti Ciuta wakagwiriskiranga ncito ntowa yimoza pera kuti ŵantu ŵasange unenesko na umoyo. Kuti Yesu warongore kuzirwa kwa unenesko uwu, wakayaniska ntowa yakuruta ku umoyo wamuyirayira na ntowa iyo tikwendamo. Wakati: ‘Njiraninge pa cipata cifinyi: pakuti cipata ncikuru, ntowa nayo njisani, iyo yikuruta ku paraniko, ndipo mbanandi aŵo ŵakunjira mwenemumo. Pakuti cipata ncicoko, ntowa nayo njifinyi, iyo [yikuruta] ku umoyo, ndipo mbacoko aŵo ŵakuyisanga.’—Mateyu 7:13, 14; Yohane 14:6; Milimo 4:11, 12.

Mpingo Wakukolerana

Tireke kughanaghana kuti mpingo wa Ŵakristu ŵakwambilira ukaŵa “wakumanyikwa comene pa caru cose, na wakuthandazgika comene nga ni umo liliri tcharitchi la katolika lero,” ndimo yikuyowoyera The New Dictionary of Theology. Cifukwa wuli? “Cifukwa ncipusu waka,” ndipo ncakuti, “pa nyengo iyo kukaŵavya mpingo uwo ukaŵa wakuthandazgika caru cose,” ndimo yikuyowoyera dikishonare iyi.

Palije uyo wangasuska fundo yakuti mpingo wa Ŵakristu ŵakwamba ukupambana na matcharitchi gha lero. Ndipouli, vintu vikendanga mwakurongosoka. Mipingo kuti yikacitanga vintu pa iyo yekha yayi. Yikapokeranga urongozgi kufuma ku wupu wakurongozga ku Yerusalemu. Wupu uwu, uwo mukaŵa ŵapostole na ŵanarumi ŵarara ŵa mpingo wa mu Yerusalemu, ukawovwiranga kuti mu mpingo muŵenge umoza, pakuti “thupi [la Kristu] ndimoza.”—Ŵaefeso 4:4, 11-16; Acts 15:22-31; 16:4, 5.

Ncivici ico cikacitikira mpingo uwu waunenesko? Kasi ukazgoka Tcharitchi lankongono la Katolika? Kasi ukazgoka matcharitchi ghakugaŵikana gha Ciprotesitanti agho tikughawona mazuŵa ghano? Panji cintu cinyake cikacitika?

“Trigu” na “Duru”

Kuti tisange mazgoro, tiyeni tiwone mwakupwererera ivyo Yesu Kristu iyo mweneko wakayowoya kuti vizamucitika. Muzizwenge kumanya kuti Yesu wakalindizganga kuti mpingo wake uzamureka kumanyikwa ku ŵantu, nakuti wazamuzomerezga ici kurutilira kwa virimika vinandiko.

Pakuyerezgera mpingo wake na “ufumu wa kucanya,” iye wakati: “Ufumu wa kucanya ukulinganizgika na muntu uyo wakamija mbuto yiweme mu munda wake: kweni ŵantu ŵacali kugona tulo, murwani wake wakiza na kumija duru wuwo mukati mu trigu, ndipo wakaruta. Kweni mpozwa ukati wamera, ndipo ukapambika vipambi, ndipera duru nalo ngalikuwoneka. Ndipo ŵazga ŵa mwene-nyumba ŵakiza ŵakanena nayo, Fumu, asi imwe mukamija mbuto yiweme mu munda winu? Ipo duru lafumanku? Ndipo iye wakanena naŵo, Ndi “murwani uyo wacita ceneici.” Ndipo ŵazga ŵakati kwa iyo, Ipo kasi mukukhumba kuti tilicese? Kweni iye wakati, Cara; mzire pa kucesa duru, muti muzgure trigu nalo pamoza. Rekani vikurenge pamoza yisuke yize vuna: ndipo pa nyengo ya kuvuna nditi ndiŵanenere ŵakuvuna, Cesani nanga duru, mulikake zimpundwe, moce: kweni trigu muronge mu nthamba yane.”—Mateyu 13:24-30.

Yesu wakarongosora kuti iyo ndiyo wakaŵa ‘mumiji.’ “Mbuto yiweme” yikayimiranga ŵasambiri ŵake ŵaunenesko. “Murwani” wakaŵa Satana Dyabulosi. “Duru” likayimiranga Ŵakristu ŵakugaruka awo ŵakanjira mu mpingo wa Ŵakristu ŵakwambilira. Iye wakati wazomerezgenge kuti “trigu”  na “duru” vikulire lumoza mupaka pa nyengo ya “vuna,” iyo yizamuŵako “paumaliro wa mgonezi.” (Mateyu 13:37-43) Kasi vyose ivi vikang’anamurangaci?

Mpingo Wacikristu Ukatimbanizgika

Pamanyuma pa nyifwa ya ŵapostole, ŵasambizgi ŵatesi mu mpingo ndiwo ŵakayamba kwendeska vintu. Ŵakayowoyanga “vyakubendera, mwakuti ŵaguze ŵasambiri kuti ŵarondezge iwo.” (Milimo 20:29, 30) Cakufumapo cake cikaŵa cakuti Ŵakristu ŵanandi ‘ŵakataya cipulikano.’ Ŵakamba “kung’anamukira ku vidokoni.”—1 Timote 4:1-3; 2 Timote 4:3, 4.

The New Dictionary of Theology, yikuti, pakuzakafika mu handiredi lacinayi C.E., “Cisopo ca Katolika cikazgoka cisopo cakuzomerezgeka . . . ca Ŵaroma.” Pakaŵa “kucitira vintu pamoza pakati pa tcharitchi na caru”—kukolerana pakati pa tcharitchi na boma, uko kukaŵa kwakususkana comene na vigomezgo vya Ŵakristu ŵakwambilira. (Yohane 17:16; Yakobe 4:4) Dikishonare iyi yikuyowoya kuti nyengo yikati yarutapo, visambizgo, maluso, na vigomezgo vya tcharitchi vikayamba kusinta “cifukwa cakuti likayamba kusazga malemba gha testamenti lakale na visambizgo vyautesi vya Plato.” Nga ni umo Yesu Kristu wakayowoyera kale, ŵasambiri ŵake ŵaunenesko ŵakamanyikwanga yayi pa nyengo iyo Ŵakristu ŵatesi ŵakatora malo.

Ŵapulikizgi ŵa Yesu wakamanyanga kuti ncakusuzga comene kumanya trigu usange wamera pamoza na duru, cifukwa pa nyengo iyo vikukura vikukozgana comene. Mwanteura, Yesu wakang’anamuranga kuti kwa kanyengo, cizamuŵa cinonono kupambaniska pakati pa Ŵakristu ŵaunenesko na ŵatesi. Ici cikung’anamura kuti mpingo Wacikristu ukareka kuŵako yayi, pakuti Yesu wakalayizga kuti warutilirenge kurongozga ŵabali ŵake ŵauzimu “mazuŵa ghose mupaka ku umariro wa mgonezi.” (Mateyu 28:20) Yesu wakayowoya kuti duru wazamurutilira kukura. Nanga viŵe ntena, kwa virimika vinandi, Ŵakristu ŵaunenesko—wose pamoza panji waliyose payekha—mwambura kukayika ŵakayezgayezga kudemelera ku visambizgo vya Kristu. Kweni ŵakamanyikwanga yayi na ŵantu. Mwambura kukayika, Ŵakristu aŵa ŵakaŵa ŵakupambana comene na visopo vyakugaruka vya mu nyengo iyo, ivyo kwanyengo yitali vikakhozganga waka soni na kutukiska zina la Yesu Kristu.—2 Petros 2:1, 2.

‘Muntu Wakwananga Wavumbukwa’

Mpostole Paulos wakayowoyerathu cintu cinyakeso cakukhwaskana na kasopero aka kautesi. Wakalemba kuti: “Paŵavye muntu wamupusikani na pacoko pose: pakuti [zuŵa la Yehova] liti lizenge cara kwambura kuti [kugaruka, NW] kwize nanga, ndipo wavumbukwe muntu yura wakwananga.” (2 Ŵatesalonika 2:2-4) ‘Muntu wakwananga’ uyu ni munyakeso yayi, kweni mbarara ŵa visopo awo ŵakajikwezga na kujiŵika ŵekha pa udindo wa kurongozga mpingo “Wacikristu.” a

Ucigaruka uwu ukayamba mu nyengo ya mpostole Paulos. Ukakura comene ŵapostole ŵakati ŵafwa ndipo mpingo ukaŵavya civikiliro cakufuma kwa iwo. Paulos wakayowoya kuti ici cizamucitika pa nyengo iyo “Satana wakuŵacitira awo [ŵakugaruka] na nkongono zose na vimanyikwiro na mintondwe ya utesi, ndipo na kupusika kose kwa kubendera.” (2 Ŵatesalonika 2:6-12) Nadi mwe, mazgu agha ghakurongosora makora milimo ya ŵarongozgi ŵanandi ŵa visopo!

Kuti ŵakhozgere fundo yakuti tcharitchi la Roma Katolika ndilo ndaunenesko, ŵarongozgi ŵa Katolika ŵakuyowoya kuti mabishopu ghawo ghali “kuhara upostole ku ŵapostole ŵakwambilira—para mpostole munyake wafumapo, munyakeso wakutora mpando wake.” Kweni kuyowoya unenesko, palije mbiri panji lemba lirilose ilo likuyowoya za kulekerana upostole. Palije ukaboni wakugomezgeka wakuti mtundu wa kasopero uwo ukaŵako pamanyuma pa nyifwa ya ŵapostole ŵa Yesu ukaŵa wakurongozgeka na mzimu utuŵa wa Ciuta.—Ŵaroma 8:9; Ŵagalatiya 5:19-21.

Wuli pakuyowoya za matcharitchi ghanyake agho ghakapangika mu nyengo iyo pakaŵa kugaŵikana kwa matcharitchi? Kasi visambizgo vyawo vikayananga na vya Ŵakristu ŵakwambilira? Kasi visopo vyawo vikaŵa vituŵa nga nca Ŵakristu ŵakwamba? Mbunenesko kuti pamanyuma pa kugaŵikana kwa matcharitchi, Baibolo likayamba kusangika na ŵantu ŵanandi, mu viyowoyero vyawo. Ndipouli, mbiri yikurongora kuti matcharitchi agha ghakarutilira kusambizga visambizgo vyautesi. b—Mateyu 15:7-9.

 Ndipouli, manyani ici. Yesu Kristu wakayowoyerathu kuti mpingo umoza waunenesko uzamuŵakoso mu nyengo iyo wakayithya kuti umaliro wa mgonezi. (Mateyu 13:30, 39) Kukwaniskika kwa maucimi gha Baibolo kukurongora kuti sono tiri mu nyengo iyi. (Mateyu 24:3-35) Mwanteura, waliyose wakwenera kujifumba kuti, ‘Kasi tcharitchi limoza launenesko ili liri nku?’ Ilo likwenera kumanyikwa makora-makora.

Panji mukughanaghana kuti muli kulisanga kale tcharitchi panji mpingo uwu. Kweni nciweme kuti muŵe ŵakusimikizga. Cifukwa wuli? Cifukwa nga ni umo vikaŵira mu nyengo ya Ŵakristu ŵakwamba, sono napo pakwenera kuŵa tcharitchi limoza pera launenesko. Kasi muli kuŵapo na nyengo ya kuwoneseska usange visambizgo vya tcharitchi linu vikukolerana na mpingo wa Ŵakristu ŵakwambilira, na kuwona usange likurondezga nde-nde-nde visambizgo vya Yesu Kristu? Mwalekeraci kuti mulipende sono? Ŵakaboni ŵa Yehova ŵazamuŵa ŵakukondwa kumovwirani kucita ici.—Milimo17:11.

[Mazgu ghamusi]

[Vithuzithuzi pa peji 5]

Kasi tcharitchi linu likurondezga ciyerezgero ca Ŵakristu ŵakale ca kupharazga na kusambira Baibolo?