Cifukwa Wuli Tikwenera Kuromba Kwambura Kureka?
Cifukwa Wuli Tikwenera Kuromba Kwambura Kureka?
“Rombani kwambura kureka; mu vyose muwongenge.”—1 Ŵatesalonika 5:17, 18.
1, 2. Kasi Daniyeli wakarongora wuli kuti kuromba ni mwaŵi wapadera, ndipo cikakhwaska wuli ubwezi wake na Ciuta?
MPROFETI Daniyeli wakaŵa na kaluso ka kuromba kwa Ciuta katatu pa zuŵa. Wakagwadanga pafupi na windo mu cipinda cake ca pacanya kurazga ku msumba wa Yerusalemu na kuromba. (1 Mathemba 8:46-49; Daniel 6:10) Nanga ni apo dango likaperekeka kuti ŵantu ŵareke kuromba kwa muntu waliyose kweni kwa Dariyasi pera, Themba la Ŵamedi, Daniyeli wakasunkunyika yayi. Kwali umoyo wake ukaŵa pangozi, kwali yayi, muntu wakutemwa kuromba uyu wakaŵeyelera Yehova kwambura kureka.
2 Yehova wakamuwona wuli Daniyeli? Apo mungelo Gabriyeli wakiza kuzakazgora lurombo lunyake lwa Daniyeli, wakati mprofeti uyu wakaŵa “wakutemweka comene.” (Daniel 9:20-23) Mu ucimi wa Ezekiel, Yehova wakati Daniyeli ni muntu murunji. (Ezekiel 14:14, 20) Ncakuwonekerathu kuti mu virimika vyose vira, malurombo gha Daniyeli ghakakhozga ubwezi wake na Ciuta, ndipo nanga ni Dariyasi wakamanya ici.—Daniel 6:16.
3. Nga ni umo carongolera ciyerezgero ca mishonale munyake, kasi lurombo lungatovwira wuli kuti tiŵe ŵakugomezgeka?
3 Kuromba nyengo zose kungatovwira para tiri mu viyezgo vyakofya. Mwaciyerezgero, ghanaghanani za Harold King, mishonale wa ku China uyo wakajalirika mu jere la yekha kwa virimika vinkondi. Pakuyowoya za ivyo vikamucitikira, Mbali King wakati: “Ningapatuskika ku ŵabali ŵane, kweni palije uyo wanganipatuska kwa Ciuta. . . . Waliyose uyo wakajumpanga pa selo yane wakawonanga kuti nkagwadanga katatu pa zuŵa na kuromba mwakukwezga, umo wakacitiranga Daniyeli uyo wakuzunurika mu Baibolo. . . . Vikuwoneka kuti panyengo zanteura mzimu wa Ciuta ukanikhuŵirizganga kughanaghanira vintu vyakuzirwa ndipo mtima ukazikanga. Lurombo lukanipa nkongono zikuru zauzimu na cipembuzgo!”
4. Ni mafumbo wuli ghakukhwaskana na lurombo agho tizgorenge mu nkani iyi?
4 Baibolo likuti: “Rombani kwambura kureka; mu vyose muwongenge.” (1 Ŵatesalonika 5:17, 18) Pakughanaghanira urongozgi uwu, tiyeni tiwone mafumbo ghakurondezgapo agha: Cifukwa wuli tikwenera kupwererera pakuromba? Kasi tiri na vifukwa wuli vyakufikira Yehova nyengo zose? Ndipo tikwenera kucita wuli usange tikujiwona kuti tiri ŵambura kwenerera kuromba kwa Ciuta cifukwa ca ivyo tikubuda?
Pangani Ubwezi Kwizira mu Lurombo
5. Ni ubwezi wuli wapadera uwo malurombo ghakutovwira kuŵa nawo?
5 Kasi mungatemwa kuti Yehova wamuwoneni nga ni mubwezi wake? Umu ndimo wakayowoyera kwa sekuru Abrahamu. (Yesaya 41:8; Yakobe 2:23) Yehova wakukhumba kuti ise tiŵe pa ubwezi wantena uwu na iye. Wakuticema kuti tisenderere kwa iye. (Yakobe 4:8) Kasi ncemo iyi yikucitiska kuti tighanaghanirepo yayi pa cawanangwa capadera ca lurombo? Usange ncakusuzga kusanga mupata wa kuyowoyeskana na murara wa boma, ipo kuŵa nayo pa ubwezi ncinonono comene! Kweni, Mlengi wa kucanya na pasi wakutikhuŵirizga kuti timufikirenge na lurombo mwakufwatuka apo takhumbira. (Salmo 37:5) Malurombo ghithu ghambura kureka ghakutovwira kuŵa pa ubwezi wapafupi na Yehova.
6. Kasi tikusambirako vici kwa Yesu za kuzirwa kwa kuromba “kwambura kureka”?
6 Kweni ncipusu kuruwa kuromba! Tingaŵika mahara ghithu ghose pa vyakucita vya zuŵa na zuŵa na kureka kuyowoyeskana na Ciuta. Yesu wakakhuŵirizga ŵasambiri ŵake “kuromba kwambura kureka,” ndipo iye ndimo wakacitira. (Mateyu 26:41, NW) Nangauli wakaŵa wakutangwanika nyengo zose kufuma mulenji mupaka usiku, wakapatulanga nyengo ya kuyowoya na Ŵawiske ŵakucanya. Nyengo zinyake Yesu wakawukanga “macerocero, kundace,” mwakuti warombe. (Marko 1:35) Madazi ghanyake namise wakafumanga kuruta kwayekha, kukayowoya na Yehova. (Mateyu 14:23) Nyengo zose Yesu wakasanganga nyengo yakuti warombe, nase ndimo ticitirenge.—1 Petros 2:21.
7. Mpa vintu wuli apo tikukhuŵirizgika kuyowoya na Dada withu wakucanya zuŵa lirilose?
7 Pakuŵa mipata yinandi yiweme apo tingaromba zuŵa lirilose, para tasangika mu suzgo, para tikuyezgeka na pakusanka vyakucita. (Ŵaefeso 6:18) Para tikupempa Ciuta kuti watirongozge pa vintu vyose mu umoyo withu, ubwezi withu na iye ukurenge. Usange ŵantu ŵaŵiri awo ŵali paubwezi ŵasangika mu suzgo, kasi ubwezi wawo ukukhora yayi? (Zintharika 17:17) Ndimo vikuŵira usange tikugomezga Yehova na kuwona umo wakutovwilira.—2 Midauko 14:11.
8. Kasi tikusambirapo vici za utali wa lurombo pa ciyerezgero ca Nehemiya, Yesu na Hana?
8 Tingakondwa comene kuti Ciuta wakuŵika mphaka yayi pa utali panji unandi wa malurombo ghithu kwa iye! Nehemiya wakaromba mwacisisi na mwaluŵiro pambere wandapereke dandauro lake kwa themba la Persia. (Nehemiya 2:4, 5) Yesu nayo wakaromba mwakudumura kuti Yehova wamupe nkongono zakuwuskira Lazaro. (Yohane 11:41, 42) Kweni Hana ‘wakarutilira kuromba pamaso pa Yehova’ kumuphalira vyakusingo. (1 Samuel 1:12, 15, 16) Malurombo ghithu ghangaŵa ghafupi panji ghatali mwakuyana na ivyo tikukhumba ndiposo mipata yithu.
9. Cifukwa wuli tikweneraso kurumba na kuwonga Yehova pa vyose ivyo wakuticitira?
9 Malurombo ghanandi mu Baibolo nga kuwonga Yehova kufumira pasi pa mtima cifukwa ca ukuru wake na ncito zake. (Exodus 15:1-19; 1 Midauko 16:7-36; Salmo 145) Mu mboniwoni, mpostole Yohane wakawona ŵarara 24—kwimira Ŵakristu ŵakuphakazgika mu maudindo ghawo gha kucanya, ŵakarumbanga Yehova kuti: ‘Ŵakwenerera ndimwe, Fumu yithu na Ciuta withu, kupokera ncindi na thumbiko na nkongono: Pakuti imwe mukalenga vyose, ndipo cifukwa ca khumbo linu vikaŵako, ndipo vikalengeka.’ (Civumbuzi 4:10, 11) Nase tiri na cifukwa ca kurumbira Mlengi nyengo zose. Ŵapapi ŵakukondwa comene usange mwana wawo wakuŵawonga kufumira pasi pa mtima cifukwa ca ivyo ŵamucitira! Kughanaghanira lusungu lwa Yehova na kuwonga kufumira pasi pa mtima ni ntowa yiweme yakucitira kuti malurombo ghithu ghaŵenge ghaweme.
“Rombani Kwambura Kureka”—Cifukwa?
10. Kasi lurombo luri na ncito wuli pa kukhozga cipulikano cithu?
10 Kuromba nyengo zose nkhwakuzirwa kuti cipulikano cithu ciŵe cakukhora. Yesu wakati wapereka ciyerezgero pa kukhumbikwa kwa “kuromba ruta ruta, kwambura kuwa nkumbi,” wakafumba kuti: “Para Mwana wa muntu wakwiza, kasi wati wasangepo cipulikano pa caru?” (Luka 18:1-8) Lurombo lwakufumira pasi pa mtima lukukhozga cipulikano. Apo sekuru Abrahamu wakacekuranga ndipo wakaŵavye mpapu, wakaphalira Ciuta nkani iyi. Pakuzgora, cakwamba Yehova wakamuphalira kuti walaŵiske kucanya na kupenda nyenyezi, usange wangafiska. Ndipo Ciuta wakasimikizgira Abrahamu kuti: “Nteura ndimo tiyiŵirenge mpapu yako.” Cakurondezgapo? Abrahamu “wakapulikana na Yehova; ndipo . . . wakamupimira nga mburunji.” (Genesis 15:5, 6) Para tapungulira mitima yithu kwa Yehova mu lurombo, kugomezga ukaboni wa mu Baibolo na kumupulikira, wazamukhozga cipulikano cithu.
11. Kasi lurombo lungatovwira wuli pakulimbana na masuzgo?
11 Lurombo lungatovwiraso umo tingacitira na masuzgo. Kasi mukukhala mwakusuzgikira, ndipo ncakusuzga kuzizipizga ivyo vikumuwirani? Baibolo likutiphalira kuti: ‘Katundu wako umuyeghiske Yehova ndipo iye wakufighirirenge; kuti wazomerenge cara na [pacoko pose] kuti muntu murunji wasunkunyike.’ (Salmo 55:22) Para ncakusuzga kusanka vyakucita, tingarondezga ivyo wakacita Yesu. Wakaromba usiku wose pambere wandasore ŵapostole ŵake 12. (Luka 6:12-16) Pa usiku wakuti namacero wafwenge, Yesu wakaromba comene mwakuti “mavuci ghake ghakaŵa nga ndi manthonyezi ghakuru gha ndopa ghakunthonyera pasi.” (Luka 22:44) Cakufumapo cake? “Wakapulikikwa cifukwa ca kopa Ciuta.” (Ŵahebere 5:7) Malurombo ghithu ghakufumira pasi pa mtima ghatovwirenge kuzizipizga mu nyengo zakusuzga na mu viyezgo.
12. Kasi lurombo lukurongora wuli kuti Yehova wakughanaghanira waliyose?
12 Cifukwa cinyake cakuti tisenderere kwa Yehova mu lurombo ncakuti nayo wazamusenderera kwa ise. (Yakobe 4:8) Usange tajura mtima withu kwa Yehova mu lurombo, kasi tikuwona yayi kuti iye wakughanaghanira ivyo tikukhumba na kutipwererera mwacitemwa? Tikuwona citemwa ca Ciuta pa ise. Yehova wandapereke kwa muntu munyake udindo wa kupulikizga vyose ivyo ŵateŵeti ŵake ŵakuromba kwa iyo nga ni Dada wawo wakucanya. (Salmo 66:19, 20; Luka 11:2) Ndipo wakutipempa kuti ‘timuthulirenge kwenjerwa kwithu kose, cifukwa wakutipwererera.’—1 Petros 5:6, 7.
13, 14. Kasi tiri na vifukwa wuli vyakuti tirombenge kwambura kureka?
13 Lurombo lungatipa mwampu ukuru mu uteŵeti na kutikhozga para ŵantu ŵa mphwayi panji ŵakususka ŵatigongoweska ndipo tikukhumba kureka. (Milimo 4:23-31) Lurombo lungativikiliraso ku “mauryarya gha Satana.” (Ŵaefeso 6:11, 17, 18) Para tikulimbana na viyezgo zuŵa lirilose, tingaromba Ciuta nyengo zose kuti watikhozge. Mu lurombo lwake lwa ciyerezgero, Yesu wakapempa kuti Yehova ‘watithaske kwa muheni,’ Satana Dyabulosi.—Mateyu 6:13.
14 Para tikurutilira kuromba covwiro kuti titonde makhumbiro ghaheni, tiwonenge kuti Yehova wakovwira nadi. Tiri na cisimikizgo cakuti: “Ciuta ngwa magomezgeko, mweneuyo kuti wati wazomere . . . cara kuti muyezgeke kwakujumpa nkongono zinu; kweni pamo na ciyezgo wati wacite ntowa yakufumiramo, kuti muŵe na nkongono za kuzizipizgira.” (1 Ŵakorinte 10:13) Mpostole Paulos iyemwene wakapika nkongono pa vyakucitika vinandi. Iyo wakati: “Ndingamanya kucita vyose mwa mweneuyo wakundikhomeska.”—Ŵafilipi 4:13; 2 Ŵakorinte 11:23-29.
Mufwirirenge mu Kuromba Nangauli Muŵe Ŵakupereŵera
15. Cingacitika ncivici usange nkaro yithu yapereŵera pa vipimo vya Ciuta?
15 Kuti malurombo ghapulikikwe makora, tireke kukana urongozgi wa Mazgu gha Ciuta. Mpostole Yohane wakalemba kuti: “Cose ico tikuromba, tikupokera kwa iyo, cifukwa tikusunga marango ghake, ndipo tikucita [vyakukondweska] pamaso pake.” (1 Yohane 3:22) Kweni ncivici ico cingacitika para nkaro yithu yikupereŵera pa vipimo vya Ciuta? Adamu na Heva ŵakajibisa mu munda wa Edeni ŵakati ŵananga. Nase tingacicizgika ‘kubisama pamaso pa Yehova’ na kureka kuromba. (Genesis 3:8) Klaus, mulaŵiliri wakwendakwenda uyo wakumanya tuntu wakati: “Nawona kuti kanandi kureka kuromba ni ubudi wakwamba uwo ŵantu awo ŵawelera nyuma kwa Yehova na gulu lake ŵakucita.” (Ŵahebere 2:1) Umu ndimo vikaŵira kwa José Ángel. Iyo wakuti: “Kwa virimika pafupifupi 8, nkarombanga kamoza-kamoza kwa Yehova. Nkajiwonanga kuŵa wambura kwenerera kuromba kwa iyo, nangauli nkamuwonanga nga ni Dada wane wakucanya.”
16, 17. Perekani viyerezgero vya umo kuromba nyengo zose kungatovwilira para talopwa.
16 Taŵanyake tingajiwona kuti tiri ŵambura kwenerera kuromba cifukwa ca kupereŵera mwauzimu panji cifukwa cakuti tananga. Kweni iyi ndiyo ni nyengo yakuti tigwiriskire ncito cawanangwa ca lurombo. Yona wakacimbira uko wakatumika. Kweni ‘mu suzgo lake, Yona wakalira kwa Yehova, ndipo wakamuzgora; mu nthumbo ya Sheol Yona wakalira, ndipo Yehova wakapulika [kulira] kwake.’ (Yona 2:2) Yona wakaromba, Yehova wakazgora lurombo lwake, ndipo Yona wakasanga nkongono zauzimu.
17 José Ángel nayo wakaromba covwiro mwakuŵeya. Iyo wakukumbukira kuti: “Nkajura mtima wane na kuromba Ciuta kuti wanigowokere. Ndipo wakanovwira nadi. Nkughanaghana kuti nirekenge kovwirika na lurombo, mphanyi nkaweleramo yayi mu unenesko. Sono nkuromba zuŵa lirilose, ndipo nyengo zose nkunweka kuromba.” Nyengo zose tiŵenge ŵakufwatuka kuyowoya pakweru kwa Ciuta ivyo tabuda na kuromba kuti watigowokere. Apo Fumu Davide yikavumbura zakwananga zake, Yehova wakagowoka. (Salmo 32:3-5) Yehova wakukhumba kutovwira, m’malo mwa kutinena. (1 Yohane 3:19, 20) Ndipo malurombo gha ŵanarumi ŵarara ŵa mpingo ghangatovwira mwauzimu, cifukwa ghali na “nkongono comene.”—Yakobe 5:13-16.
18. Kasi ŵateŵeti ŵa Yehova ŵangaŵa ŵakusimikizga za vici nangauli panji ŵakapuruka?
18 Ni dada wa mtundu wuli uyo wangakana mwana wake para wajiyuyura na kuwelera kwa iye kuti wamovwire na kumurongozga usange wakabuda? Ntharika ya mwana wakuzgeŵa yikurongora kuti nanga tingapuruka wuli, Dada withu wakucanya wakukondwa para tawelera kwa iye. (Luka 15:21, 22, 32) Yehova wakuphalira wose awo ŵapuruka kuti ŵamuceme, ‘cifukwa wakugowokera comene.’ (Yesaya 55:6, 7) Nangauli Davide wakacita zakwananga zinandi zikuru, wakacema Yehova, wakati: ‘Tegherezgani khutu ku lurombo lwane, A Ciuta; mungajibisanga ku kuŵeya kwane.’ Kweniso wakati: “Na mise, ndipo na mlenji, na mhanya-pakati, nkudagha na kutampa, ndipo [Yehova] tiwapulike mazgu ghane.” (Salmo 55:1, 17) Mazgu ghakukhwimiska comene!
19. Cifukwa wuli para malurombo ghakucedwa kuzgoreka tireke kughanaghana kuti Ciuta wandaghapokelere?
19 Wuli usange pempo lithu likuzgoreka luŵiro yayi? Ipo tikwenera kuwoneseska kuti ivyo tikuromba vikukolerana na khumbo la Yehova ndiposo kuti tikuromba mu zina la Yesu. (Yohane 16:23; 1 Yohane 5:14) Musambiri Yakobe wakayowoya za Ŵakristu ŵanyake awo malurombo ghawo ghakareka kuzgoreka cifukwa ‘ŵakarombanga na cilato ciheni.’ (Yakobe 4:3, NW) Kulwande linyake, tireke kughanaghana kuti malurombo agho ghakuwoneka kuti ghakucedwa kuzgoreka ngambura kupokelereka kwa Ciuta. Nyengo zinyake Yehova wakuzomerezga ŵateŵeti ŵake kuromba mwakuwerezga-werezga pa nkani yinyake pambere wandazgore. Yesu wakati: “[Rutilirani kuromba, NW] ndipo kuti kupikenge kwa imwe.” (Mateyu 7:7) Nteura tikukhumbikwira ‘kufwirirapo mu kuromba.’—Ŵaroma 12:12.
Rombani Nyengo Zose
20, 21. (a) Cifukwa wuli tikwenera kuromba kwambura kureka mu “mazuŵa gha ku umaliro” agha? (b) Kasi tizamupokera vici usange zuŵa lirilose tikusenderera ku cizumbe ca ucizi ca Yehova?
20 Viyezgo na masuzgo vikusazgikira mu “mazuŵa gha ku umaliro” agho ghakumanyikwa kuti “nyengo zinonono.” (2 Timote 3:1) Ndipo tingayamba kughanaghana za viyezgo pera. Kweni kuromba kwambura kureka kuwovwirenge kuti umoyo withu urutilire mu ntowa yauzimu nanga tingaŵa na masuzgo ghambura kumara, viyezgo na vyakugongoweska. Malurombo ghithu gha zuŵa na zuŵa kwa Yehova ghangatipa covwiro ico tikukhumba.
21 Yehova, uyo ‘wakupulika malurombo,’ ngwakutangwanika comene yayi kuti watondeke kupulikizga kwa ise. (Salmo 65:2) Nase tireke kutangwanika comene na kutondeka kuyowoya nayo. Ubwezi withu na Ciuta ngwakuzirwa comene kuruska katundu uyo tiri nayo. Tireke kuwuwona mwakupepuka. “Nteura tisenderere na cikanga ku cizumbe ca ucizi, mwakuti tipokere lusungu, ndipo tisange ucizi wakutovwira mu nyengo ya usokwano.”—Ŵahebere 4:16.
Kasi Mungazgora Wuli?
• Kasi tikusambirako vici kwa mprofeti Daniyeli za kuzirwa kwa lurombo?
• Kasi tingakhozga wuli ubwezi withu na Yehova?
• Cifukwa wuli tikwenera kuromba kwambura kureka?
• Cifukwa wuli kujiwona kuti tiri ŵambura kwenerera kukwenera kutijandizga yayi kuromba kwa Yehova?
[Mafumbo]
[Cithuzithuzi pa peji 16]
Nehemiya wakapereka lurombo lufupi lwacisisi pambere wandayowoye na Fumu
[Cithuzithuzi pa peji 17]
Hana ‘wakarutilira kuromba pamaso pa Yehova’
[Vithuzithuzi pa peji 18]
Yesu wakaromba usiku wose pambere wandasore ŵapostole ŵake 12
[Vithuzithuzi pa peji 20]
Mipata yakuti tingaromba yikusangika kanandi waka pa zuŵa