Ŵanakazi Ŵakugomezgeka Ŵacikristu—Ŵasopi Ŵakuzirwa Ŵa Ciuta

“Uweme ungapusika ndipo utozi panji ngwawaka, kweni mwanakazi uyo wakumopa Yehova tiwarumbike.”—ZINTHARIKA 31:30.

1. Kasi Yehova na ŵantu ŵakupambana wuli umo ŵakuwonera kutowa?

 CARU cikupwererera comene za kawonekero ka kuwaro, comene-comene pakuyowoya za ŵanakazi. Kweni, Yehova wakuwona wuntu wa mkati, uwo ungaŵaso uweme comene na para muntu wakucekura wuwo. (Zintharika 16:31) Rekani Baibolo likuciska ŵanakazi kuti: ‘Kujitozga kwinu kureke kuŵa kwa kuwaro, kwa kuluka sisi, na kwa kuvwara vya golide, panji kuvwara minjilira, kweni kwa wuntu wakubisika wa mu mtima, kutozga kwambura kwanangika, kwa mzimu wakujiyuyura na wakuzika, uwo ku maso gha Ciuta ngwakuzirwa comene.’—1 Petros 3:3, 4.

2, 3. Kasi ŵanakazi ŵakapangiska wuli kuti makani ghaweme ghathandazgike mu nyengo yakale, ndipo ni mwauli umo ici cikayowoyekerathu?

² Mzimu wakurumbika uwu ukarongoreka na ŵanakazi ŵanandi ŵakuzunurika mu Baibolo. Mu nyengo yakale, ŵanji ŵa iwo ŵakaŵa na mwaŵi wakuteŵetera Yesu na ŵapostole ŵake. (Luka 8:1-3) Panyuma pake, ŵanakazi Ŵacikristu ŵakaŵa ŵapharazgi ŵamwampu; ŵanji ŵakavwiranga ŵanarumi Ŵacikristu awo ŵakarongozganga, kusazgapo mpostole Paulos; ndipo ŵanji ŵakapokereranga ŵalendo, nanga nkupereka nyumba zawo kuti mucitikirenge maungano gha mpingo.

³ Fundo yakuti Yehova wazamugwiriskira ncito ŵanakazi mu ntowa yakuzirwa pa kufiska vilato vyake yikayowoyekerathu mu Malemba. Mwaciyerezgero, lemba la Joel 2:28, 29 likayowoyerathu kuti ŵanarumi na ŵanakazi wuwo, ŵana na ŵarara, ŵazamupokera mzimu utuŵa ndipo ŵazamucitako ncito ya kuthandazga makani ghaweme gha Ufumu. Ucimi uwu ukamba kufiskika pa Pentekoste wa 33 C.E. (Milimo 2:1-4, 16-18) Ŵanakazi ŵanyake ŵakuphakazgika na mzimu ŵakapika vyawanangwa vyakuzizwiska, nga ni cawanangwa ca kucima. (Milimo 21:8, 9) Cifukwa ca mwampu wawo mu uteŵeti, mzinda ukuru wa ŵasilikari ŵauzimu wa ŵadumbu ŵakugomezgeka aŵa, ukapangiska kuti Cikristu cithandazgike mwaluŵiro mu nyengo yakale. Ndipo nadi, mu ma 60 C.E., mpostole Paulos wakalemba kuti makani ghaweme ‘ghakapharazgika mu cilengiwa cose kusi ku mtambo.’—Ŵakolose 1:23.

Ŵakarumbika Cifukwa ca Cikanga Cawo, Mwampu, na Kupokerera Ŵalendo

4. Cifukwa wuli Paulos wakaŵa na cifukwa ciweme ca kuwongera ŵanakazi ŵanyake mu mpingo Ŵacikristu mu nyengo yakale?

⁴ Mwaciyerezgero, mpostole Paulos wakawongera uteŵeti uwo ŵanakazi ŵanyake ŵakacitanga—nga ni umo ŵalaŵiliri Ŵacikristu lero  ŵakuwongera uteŵeti uwo ŵanakazi ŵamwampu ŵakucita. Mu ŵanakazi awo Paulos wakaŵazunura mazina pakaŵa ‘Trufina na Trufosa, awo ŵakafukafukanga mu Fumu,’ ndiposo “Persisi wakutemweka, mweneuyo wakafukafuka comene mu Fumu.” (Ŵaroma 16:12) Paulos wakalemba kuti Yuodiya na Suntuke, “ŵakateŵetera pamoza na [iye] mu ivangeli.” (Ŵafilipi 4:2, 3) Priska pamoza na mfumu wake Akula, nawoso ŵakateŵetera lumoza na Paulos. Priska na Akula, ‘ŵakaŵika umoyo wawo pangozi’ cifukwa ca Paulos, ivyo vikamuciska kulemba kuti: ‘Kuti ndine pera nkuŵawonga cara kweniso na maekleziya ghose gha ŵamitundu.’—Ŵaroma 16:3, 4; Milimo 18:2.

5, 6. Ni mwauli umo Priska wali kuperekera ciyerezgero ciweme kwa ŵadumbu lero?

⁵ Ncivici cikamupangiska Priska kuŵa na mwampu kweniso cikanga? Nkani yake yikusangika pa lemba la Milimo 18:24-26, peneapo tikuŵazga kuti iye na mfumu wake ŵakawovwira Apolo, muntu wakusalala lulimi, kuti wasambizgenge mwakuyana na unenesko wakuvumburika. Ipo ncakuwonekerathu kuti Priska wakaŵa musambiri muweme wa Mazgu gha Ciuta na visambizgo vya ŵapostole. Rekani iye wakasambira mikhaliro yiweme comene iyo yikamupangiska kuŵa wakuzirwa kwa Ciuta na kwa mfumu wake, kweniso kuŵa ciŵaro cakuzirwa ca mpingo wakwambilira. Mwakuyana waka, ŵadumbu ŵanandi Ŵacikristu lero mbakuzirwa, ŵeneawo ŵakusambira Baibolo mwakukwana nakutiso ŵakurya cakurya cauzimu ico Yehova wakupereka kwizira mwa “mulinda wa magomezgeko.”—Luka 12:42.

⁶ Akula na Priska ŵakaŵa nadi ŵakupokerera ŵalendo. Paulos wakakhalanga mu nyumba yawo apo wakaŵavwirangako kusona mahema ku Korinte. (Milimo 18:1-3) Ŵakati ŵasamukira ku Efeso ndipo panyuma pake ku Roma, ŵakarutilira kurongora mzimu Wacikristu wa kupokererana, ndipo ŵakapereka nyumba yawo kuti mucitikirenge maungano gha mpingo. (Milimo 18:18, 19; 1 Ŵakorinte 16:8, 19) Numfa na Mariya nyina wa Yohane Marko, nawo ŵakapereka nyumba zawo kuti mucitikirenge maungano gha mpingo.—Milimo 12:12; Ŵakolose 4:15.

Ciŵiya Cakuzirwa Lero

7, 8. Ni lumbiri wuli lwakuwongeka lwa uteŵeti wakupatulika ulo ŵanakazi Ŵacikristu ŵalero ŵali nalo, ndipo kasi ŵangaŵa ŵakusimikizga za vici?

⁷ Nga umo vikaŵira kale, ŵanakazi ŵakugomezgeka Ŵacikristu lero ŵakucita ncito yikuru comene pa kufiskika kwa vilato vya Ciuta, comene-comene mu mlimo wakupharazga. Nalo ni lumbiri luweme ulo ŵadumbu aŵa ŵali nalo! Ghanaghanani ciyerezgero ca Gwen, uyo wakateŵetera Yehova mwakugomezgeka kwa virimika 50 mupaka pa nyifwa yake mu 2002. Mfumu wake wakati: “Mwampu wa Gwen nga ni mupharazgi ukaŵa wakumanyikwa comene mu msumba withu. Kwa iye, muntu waliyose wakaŵa wakwenerera kupokera citemwa na malayizgo gha Yehova. Cifukwa cakuti wakaŵa wakugomezgeka kwa Ciuta, ku gulu Lake, na ku mbumba yithu—kweniso cifukwa ca cikhuŵirizgo cake ca citemwa para takhuŵara—ine na ŵana ŵithu takhozgeka comene mu umoyo withu. Tikudokera nga tingamuwonaso.” Gwen na mfumu wake ŵakaŵa pa nthengwa kwa virimika 61.

⁸ Wumba unandi wa ŵanakazi Ŵacikristu, ŵakutengwa na ŵambura kutengwa, ŵakuteŵetera nga mbapayiniya na ŵamishonale, mbakukhorweskeka na ivyo ŵali navyo ndipo ŵakuthandazga uthenga wa Ufumu mu misumba yikuru na vigaŵa vya kutali wuwo. (Milimo 1:8) Ŵanandi ŵareka kuzenga nyumba panji kubaba ŵana mwakuti ŵateŵetere Yehova mwakukwana. Paliso ŵanji awo mwakugomezgeka ŵakovwira ŵafumu ŵawo ŵeneawo ŵakuteŵetera nga mbalaŵiliri ŵakwendakwenda, ndiposo ŵadumbu ŵanandi ŵakuteŵetera pa nyumba za pa Beteli kuzingirira caru cose capasi. Nadi pano, ŵanakazi ŵakujipereka aŵa mbamoza ŵa “vyuma vya mitundu yose”  ivyo vikuzuzga nyumba ya Yehova na ucindami.—Hagai 2:7.

9, 10. Nimwauli umo viŵaro vinyake vya mbumba vyawongera ciyerezgero ciweme ico ŵanakazi na ŵamama Ŵacikristu ŵakupereka?

⁹ Mbunenesko kuti ŵanakazi ŵanandi Ŵacikristu ŵali na mbumba izo ŵakupwererera, kweni ŵakuŵika vintu vya Ufumu pantazi. (Mateyu 6:33) Mudumbu uyo ni mupayiniya wambura kutengwa wakalemba kuti: “Cifukwa ca cipulikano ca amama cambura kusunkunika na ciyerezgero cawo ciweme, vikanipangiska kuti nane niŵe mupayiniya wanyengo zose. Nakuti, amama ŵakaŵa yumoza wa ŵanyane ŵaweme comene ŵakwenda nawo mu uteŵeti wa upayiniya.” Mwanarumi munyake wakayowoya za muwoli wake uyo ni mama wa ŵasungwana ŵankondi kuti: “Nyumba yithu nyengo zose yikaŵanga yakutowa na yiweme. Bonnie wakayipwereranga makora mwakuti mbumba yithu yighanaghanirenge vintu vyauzimu. Cifukwa cakuti wakapwerereranga makora ndarama cikaniŵira cipusu kugwira waka maganyu kwa virimika 32, ivyo vikanovwira kumalira nyengo yinandi pa mbumba yithu na pa vintu vyauzimu. Muwoli wane wakasambizgaso ŵana kuzirwa kwa kutokatoka. Nilije vinandi kweni marumbo pera kwa iye.” Lero Bonnie na mfumu wake ŵakuteŵetera ku cinyina ca Ŵakaboni ŵa Yehova.

¹⁰ Mwanarumi munyake wakalemba nteura pa kuyowoya za muwoli wake uyo ni mama wa ŵana ŵarara: “Mikhaliro iyo nkudokera comene mwa Susan ni citemwa cake pa Ciuta na ŵantu ŵake, kweniso umanyi, ciwuravi, na kugomezgeka. Nyengo zose wakuwoneseska kuti Yehova ngwakwenerera kuti timupe viweme comene—fundo iyo wakayigwiriskiranga ncito iye mwene nga ni muteŵeti wa Ciuta kweniso nga ni mama.” Na wovwiri wa muwoli wake, mwanarumi uyu waŵa na mwaŵi wa kuteŵetera mu maudindo ghanandi kusazgapo kuteŵetera nga ni murara, mupayiniya, movwiri wa mulaŵiliri wa dera, ndiposo membara wa Komiti Yakudumbiskana na Cipatala. Nako nkuzirwa kwa ŵanakazi aŵa ku ŵafumu ŵawo, ku Ŵakristu ŵanyawo, comene-comene, kwa Yehova!—Zintharika 31:28, 30.

Ŵanakazi Ŵakuzirwa Ŵambura Ŵanarumi

11. (a) Kasi Yehova warongora wuli kuti wakughanaghanira ŵanakazi ŵakugomezgeka, comene-comene vyokoro? (b) Kasi vyokoro vya Cikristu na ŵadumbu ŵakugomezgeka awo ŵalije ŵanarumi ŵangaŵa ŵakusimikizga za vici?

¹¹ Kanandi Yehova wakapwerereranga vyokoro. (Duteronome 27:19; Salmo 68:5; Yesaya 10:1, 2) Iye wandasinte yayi. Wacali kupwererera vyokoro kweniso ŵanakazi awo ŵalije ŵafumu ŵawo kusazgaposo ŵanakazi awo ŵali kusanka kureka kutengwa panji awo ŵandamusange mwanarumi wakwenerera Wacikristu. (Malaki 3:6; Yakobe 1:27) Usange ndimwe yumoza wa awo ŵakuteŵetera Yehova mwakugomezgeka kwambura wovwiri wa munyinu wa mu nthengwa, manyani kuti muli ŵakuzirwa pamaso pa Ciuta.

12. (a) Kasi ŵadumbu ŵanyake Ŵacikristu ŵakurongora wuli kugomezgeka kwawo kwa Yehova? (b) Kasi ŵanyake mwa ŵadumbu ŵithu ŵakusuzgika na maghanoghano wuli?

¹² Mwaciyerezgero, ghanaghanani za ŵadumbu ŵithu Ŵacikristu awo ŵandatengwe cifukwa ŵakupulikira urongozgi wa Yehova wa kutengwa “mu Fumu pera.” (1 Ŵakorinte 7:39; Zintharika 3:1) Mazgu gha Ciuta ghakuŵasimikizgira kuti: “[Awo] ŵakufiska pangano [Yehova] wakufiska pangano.” (2 Samuel 22:26) Ndipouli, kwa ŵanandi ŵa iwo, kuŵa wambura kutengwa ni  suzgo. Mudumbu yumoza wakati: “Nkukhumba kuti nitengwe mu Fumu pera, kweni nyengo zinandi nkulira para nkuwona ŵanyane ŵakutengwa kwa ŵanarumi ŵaweme Ŵacikristu uku ine nicali kukhala ndekha.” Mudumbu munyake wakati: “Nateŵetera Yehova kwa virimika 25. Nili wakusimikizga kuti nirutilirenge kugomezgeka kwa iye, kweni citima cikunikora cifukwa ca phukwa.” Iye wakusazgirapo kuti: “Ŵadumbu nga ine ŵakukhumba cikhuŵirizgo.” Kasi tingawovwira wuli ŵantu ŵakugomezgeka ŵantena aŵa?

13. (a) Kasi tikusambirapo vici pa ciyerezgero ca awo ŵakamwenderanga mwana msungwana wa Yefita? (b) Ni ntowa wuli zinyake izo tingarongolera kuti tikughanaghanira ŵadumbu ŵambura kutengwa mu mpingo withu?

¹³ Ntowa yimoza yikuwoneka mu ciyerezgero cakale. Apo mwana msungwana wa Yefita wakareka kutengwa, ŵantu ŵakamanya kuti warapa cirapo. Ncivici cikacitika kuti ŵamukhuŵirizge? ‘Cirimika na cirimika ŵasungwana ŵa mu Israyeli ŵakarutanga [kukamuwonga, NW] mwana wa Yefita wa ku Gileyadi mazuwa ghanayi caka cilicose.’ (Ŵeruzgi 11:30-40) Mwakuyana waka, tikwenera kuŵawonga kufumira pasi pamtima ŵadumbu ŵambura kutengwa awo ŵakupulikira dango la Ciuta mwakugomezgeka. a Kasi ntowa yinyake iyo tingarongolera kuti tikuŵaghanaghanira ni nji? Mu malurombo ghithu tikwenera kuŵeyelera Yehova kuti waŵavikilire ŵadumbu ŵithu ŵakutemweka na ŵakugomezgeka aŵa kuti ŵarutilire kugomezgeka mu uteŵeti wawo. Tikwenera kuŵasimikizgira kuti ŵakutemweka na kuwongeka comene na Yehova kweniso na mpingo wose Wacikristu.—Salmo 37:28.

Umo Ŵapapi Ŵambura Munyawo Ŵakucitira Makora

14, 15. (a) Cifukwa wuli Ŵakristu awo mbamama ŵambura munyawo ŵakwenera kupempa wovwiri wa Yehova? (b) Kasi ŵapapi ŵambura munyawo ŵangacita wuli mwakukolerana na malurombo ghawo?

¹⁴ Ŵanakazi Ŵacikristu awo mbapapi ŵambura ŵanyawo nawoso ŵakukumana na masuzgo ghanandi. Ndipouli, ŵangazgokera kwa Yehova kuti waŵawovwire kulera ŵana ŵawo mwakuyana na marango gha Baibolo. Mbunenesko kuti usange ndimwe mupapi wambura munyinu, mungakwaniska yayi kuŵa mama na dada mu vintu vyose. Nanga viŵe nteura, Yehova wamovwiraninge kupwererera maudindo ghinu ghanandi usange mwamupempa na cipulikano. Tiyerezgere kuti mwathwika cithumba cikuru ca vingoma, mukuya naco ku nyumba yinu iyo yili kutali comene. Kasi mungakana usange muntu munyake wakuti wamuyegheraniko pa njinga yake? Nadi pano, mungakana yayi! Mwakuyana waka, rekani kupyoka mwekha na katundu muzito wa maghanoghano peneapo mungamupempa Yehova kuti wamovwiraniko. Nakuti, iye wakumupempani kuti mumucemenge. Lemba la Salmo 68:19 likuti: ‘Yehova watumbikike, uyo [wakuyegha katundu withu, NW] zuŵa na zuŵa.’ Mwakuyana waka,  lemba la 1 Petros 5:7 likumupempani kuti mumuthulire Yehova kwenjerwa kwinu kose “cifukwa wakumupwererani imwe.” Ipo para vyakumara mahara na vyenjezgo vyamupyorani, muthulirani Dada winu wakucanya, ndipo citani nteura “kwambura kureka.”—1 Ŵatesalonika 5:17; Salmo 18:6; 55:22.

¹⁵ Mwaciyerezgero, usange ndimwe mama, kwambura kukayika mukufipira mtima umo ŵana ŵinu ŵangapusikikira na ŵanyawo ku sukulu panji kuyezgeka cifukwa ca cigomezgo cawo. (1 Ŵakorinte 15:33) Ivi ni vintu vyakufipiska mtima nadi. Kweniso ni vintu ivyo tikwenera kuvizunura mu lurombo. Ipo mwalekeraci kuromba pamoza na ŵana ŵinu za vintu ivi pambere ŵandarute ku sukulu, mutepanji pamanyuma pa kudumbiskana lemba la zuŵa pamoza? Lurombo lwakudunjika lwakufumira pasi pa mtima, lungakhozga comene maghanoghano gha ŵana ŵinu. Kuruska vyose, para mukuyezgayezga kusambizga na kunjizga Mazgu gha Ciuta mu mitima ya ŵana ŵinu ndikuti mukupempa vitumbiko vya Yehova. (Duteronome 6:6, 7; Zintharika 22:6) Kumbukani kuti “maso gha Fumu [Yehova] ghali pa ŵarunji, ndipo makutu ghake ghakutegherezga kuŵeya kwawo.”—1 Petros 3:12; Ŵafilipi 4:6, 7.

16, 17. (a) Kasi mwana munyake mwanarumi wakayowoyaci kuyana na citemwa ico ŵanyina ŵakarongora? (b) Kasi umo mama yura wakawoneranga vintu vyauzimu vikakhwaska wuli ŵana ŵake?

¹⁶ Ghanaghanani ciyerezgero ca Olivia, mama wa ŵana ŵankondi na yumoza. Mfumu ŵake wambura kupulikana wakacimbira pa nyumba apo mwana waumaliro wakati wababika waka, kweni mwaluŵiro Olivia wakamba kusambizga ŵana ntowa ya Ciuta. Mwana mwanarumi wa Olivia, Darren, uyo sono wali na virimika 31 ndipo wakuteŵetera nga murara Wacikristu kweniso mupayiniya, wakaŵa wa virimika pafupifupi vinkondi pa nyengo iyo. Kusazgira pa kwenjerwa kwa Olivia, Darren wakamba kurwara ntenda yakofya comene iyo mupaka na sono yicali kumusuzga. Pakukumbukira wanici wake, Darren wakulemba kuti: “Nicali kukumbuka kuti nakhala pa bedi mu cipatala nkulindilira amama. Iwo ŵakakhalanga pafupi nane na kuniŵazgira Baibolo zuŵa lirilose. Kufuma apo ŵakaniyimbiranga sumu ya Ufumu yakuti ‘Tikuyamikani, Yehova.’ b Mupaka sono iyi ni sumu yane ya Ufumu ya pamtima.”

¹⁷ Cifukwa ca kugomezga na kutemwa Yehova, Olivia wakacita makora nkanira nangauli wakaŵavya mwanarumi. (Zintharika 3:5, 6) Kaghanaghaniro kake kaweme kakarongoreka na vilato ivyo wakaŵikira ŵana ŵake. Darren wakuti “Nyengo zose amama ŵakatikhuŵirizganga kuti tiŵe na vilato vya uteŵeti wanyengo zose. Nga ncakufumapo cake, ŵadumbu ŵane ŵanayi na ine tikanjira mu uteŵeti wanyengo zose. Ndipouli, amama ŵakajikuzganga na vintu ivi ku ŵanyawo yayi. Nkuyezgayezga comene kuti nirondezge  mikhaliro yawo yapadera comene.” Mbunenesko kuti mbana wose yayi awo ŵakukura na kuteŵetera Ciuta nga ni umo ŵakacitira ŵana ŵa Olivia. Kweni usange mama wakuyezgayezga kuskeperera ku marango gha Baibolo, wangaŵa na cisimikizgo kuti Yehova wamurongozgenge na kumovwira mwacitemwa.—Salmo 32:8.

18. Tingarongora wuli kuti tikuwongera mpingo Wacikristu uwo Yehova wali kutipa?

¹⁸ Wovwiri unandi wa Ciuta ukuperekeka kwizira mu mpingo Wacikristu, na maprogramu ghake ghauzimu, ŵabali Ŵacikristu, na mu ‘vyawanangwa mu ŵanarumi’ ŵakukhwima mwauzimu. (Ŵaefeso 4:8) Ŵarara ŵakugomezgeka ŵakutokatoka kukhozga mpingo wose, na kupwererera “ŵaranda na vyokoro mu kusuzgika kwawo.” (Yakobe 1:27) Ipo khalani pafupi na ŵantu ŵa Ciuta, mungajipatulanga yayi.—Zintharika 18:1; Ŵaroma 14:7.

Uweme wa Kujilambika

19. Cifukwa wuli kujilambika kwa mwanakazi kuti nkucepa nkongono yayi, ndipo nciyerezgero wuli ca mu Baibolo ico cikukhozgera fundo iyi?

¹⁹ Yehova wakalenga mwanakazi nga ni movwiri wa mwanarumi. (Genesis 2:18) Rekani para mwanakazi wakujilambika ku mfumu wake cikung’anamura kuti walije nkongono yayi. M’malo mwake, wakucindikika, ndipo wakuŵa na mwaŵi wa kugwiriskira ncito vyawanangwa na maluso ghake ghanandi mwakukolerana na khumbo la Ciuta. Cipaturo 31 ca buku la Zintharika cikurongosora milimo yakupambana-pambana ya mwanakazi wamagomezgeko wa mu Israyeli wakale. Wakavwiranga ŵasokwano, wakapandanga mpeska, na kugura munda. Inya “mtima wa mfumu wake ukumugomezga . . . , ndipo kuti tiwareke kuwona phindu cara.”—Zinth. 31:11, 16, 20.

20. (a) 4Kasi mwanakazi Wacikristu wakwenera kuwona wuli maluso na vyawanangwa vyake ivyo Ciuta wali kumupa? (b) Kasi ni mikhaliro wuli yiweme iyo Esitere wakarongora, ndipo Yehova wakamugwiriskira wuli ncito?

²⁰ Mwanakazi wakujiyuyura na wakopa Ciuta kuti wakujikuzga panji kulimbana na mfumu wake cara. (Zintharika 16:18) Kuti wakwamba kujikondweska yekha na vintu vyakuthupi cara, kweni wakugwiriskira ncito vyawanangwa ivyo Ciuta wali kumupa comene-comene kuti wateŵetere mbumba yake, Ŵakristu ŵanyake, ŵazengezgani, ndiposo kwakuruska wose, Yehova. (Ŵagalatiya 6:10; Tito 2:3-5) Ghanaghanani ciyerezgero ca mu Baibolo ca Fumukazi Esitere. Nangauli wakaŵa wakutowa nadi, kweni wakaŵa wakujiyuyura na wakujilambika. (Esther 2:13, 15) Wakati watengwa, wakacindikanga comene Themba Ahaswero, mfumu wake, kupambana na Vashiti, muwoli wakale wa themba. (Esther 1:10-12; 2:16, 17) Mwancindi, Esitere wakapulikiraso muvyara wake, Morodekayi, pa nkani zakwenerera—nanga pangaŵa apo wakaŵa fumukazi. Kweni wakaŵa wakuleghalegha yayi! Wakaconjora pakweru Hamani, muntu wankongono na wankaza uyo wakakhumbanga kukoma Ŵayuda wose. Yehova wakagwiriskira ncito Esitere kuti wathaske ŵantu ŵake.—Esther 3:8–4:17; 7:1-10; 9:13.

21. Kasi ŵanakazi Ŵacikristu ŵangaŵa wuli ŵakuzirwa nkanira kwa Yehova?

²¹ Tawona nadi kuti mu nyengo zakale kweniso lero, ŵanakazi ŵarongora kujipereka kwawo kukuru kwa Yehova na kumusopa iye. Anteura, ŵanakazi ŵakopa Ciuta mbakuzirwa pamaso pa Yehova. Ŵadumbu Ŵacikristu, zomerezgani Yehova kwizira mu mzimu wake kuti wamuwumbani kuti muŵe “ciŵiya” ico ‘canozgekera milimo yose yiweme.’ (2 Timote 2:21; Ŵaroma 12:2) Kuyana na ŵasopi ŵakuzirwa aŵa, Mazgu gha Ciuta ghakuti: “Mumupe vipasi vya mawoko ghake, ndipo milimo ya mawoko ghake tiyimurumbe mu vipata.” (Zintharika 31:31) Mphanyi ndimo vyaŵira kwa waliyose wa imwe.

[Mazgu ghamusi]

Kasi Mukukumbukira?

• Kasi ŵanakazi Ŵacikristu ŵakale ŵakarongora wuli kuti ŵakaŵa ŵakuzirwa pamaso pa Yehova?

• Kasi ŵadumbu ŵanandi mu nyengo yithu yino ŵajipanga wuli kuŵa ŵakuzirwa kwa Ciuta?

• Kasi Yehova wakovwira wuli ŵapapi ŵambura munyawo na ŵadumbu awo ŵalije ŵanarumi?

• Kasi mwanakazi wangarongora wuli ncindi zakufumira pasi pamtima ku manozgero gha umutu?

[Mafumbo]

[Bokosi pa peji 31]

VIYEREZGERO VYAKUTI MUGHANAGHANIREPO

Kasi mungatemwa kumanya viyerezgero vyakusazgikira vya ŵanakazi ŵakugomezgeka ŵakuzunurika mu Baibolo? Usange ni nteura, conde ŵazgani malemba agho ghali pasi apa. Peneapo mukughanaghanira za ŵantu ŵakupambana-pambana awo ŵazunurika, yezgani kusangapo fundo izo mungagwiriskira ncito mu umoyo winu.—Ŵaroma 15:4.

◆ Sara: Genesis 12:1, 5; 13:18a; 21:9-12; 1 Petros 3:5, 6.

◆ Ŵanakazi Ŵalusungu Ŵaciisrayeli: Exodus 35:5, 22, 25, 26; 36:3-7; Luka 21:1-4.

◆ Debora: Ŵeruzgi 4:1–5:31.

◆ Rute: Ruth 1:4, 5, 16, 17; 2:2, 3, 11-13; 4:15.

◆ Mwanakazi wa ku Shunemu: 2 Mathemba 4:8-37.

◆ Mwanakazi wa ku Foyinike: Mateyu 15:22-28.

◆ Marita na Mariya: Luka 10:38-42; Yohane 11:17-29; 12:1-8.

◆ Tabita: Milimo 9:36-41.

◆ Ŵana-ŵanakazi ŵanayi ŵa Filipu: Milimo 21:9.

◆ Febe: Ŵaroma 16:1, 2.

[Cithuzithuzi pa peji 29]

Kasi mukuŵawonga ŵadumbu ŵambura kutengwa awo ŵakupulikira dango la Ciuta mwakugomezgeka?

[Cithuzithuzi pa peji 30]

Kasi ni fundo wuli zakudunjika izo zingazunurika mu lurombo pambere ŵana ŵandarute ku sukulu?