Kugomezgana Nkhwakuzirwa Kuti Tiŵe Ŵacimwemwe

MUNTU wakujipulika makora yayi para warya cakurya ico kuli majeremusi, panji usange kwathikira poyizoni. Muntu uyo vili kumucitikirapo vyantena ivi nyengo na nyengo wakwenera kupwererera comene karyero kake. Kweni kurekerathu kurya cakurya kuti mureke kupwetekeka ni ntowa yiweme yayi. Kucita ntena kungamazga masuzgo yayi, m’malo mwake kungambiska ghanyake ghanandi. Palije uyo wangakhala na umoyo nyengo yitali kwambura cakurya.

Mwakuyana waka, cikuŵa cakupweteka usange muntu uyo tamugomezganga watiyendera pasi. Usange ŵantu awo tagomezganga ŵaticitira ukhuluku mwakuwerezga-werezga, ici cingatipangiska kughanaghanirapo makora za mabwezi agho tikusanka. Ndipouli, kurekerathu kwenda na ŵantu ndiwo ni munkhwara yayi. Cifukwa? Cifukwa cimwemwe cithu cikumara usange ŵanyithu ŵamba ukathyali. Kuti tikhale makora, tikwenera kuŵa na ŵanyithu awo tikugomezgana.

“Kugomezgana ncimoza mwa vintu vyakuzirwa nkanira para tikukhala na ŵanyithu,” ndimo likuyowoyera buku la Jugend 2002. “Waliyose wakudokera mukhaliro wa kugomezgeka,” ndimo yikuyowoyera nyuzipepala ya Neue Zürcher Zeitung. “Kugomezgeka kukupangiska umoyo kuŵa wakunozga” comene ndipo “nkhwakuzirwa comene kuti tikhale makora.” Nyuzipepala iyi yikurutilira kuti kwambura mukhaliro wa kugomezgeka, “muntu wangawuwona makora yayi umoyo.”

Pakuti tikukhumba comene kuŵa na muntu wakugomezgeka, ninjani pera uyo tingamugomezga kwambura kughanaghanako kuti watiyenderenge pasi?

Gomezgani Yehova na Mtima Winu Wose

Baibolo likutiphalira kuti: “Tamira (gomezga) mwa Yehova na mtima wako wose.” (Zintharika 3:5) Inya nadi, Mazgu gha Ciuta kaŵiri-kaŵiri ghakuticiska kuti tigomezge Mlengi withu, Yehova Ciuta.

Cifukwa wuli tingagomezga Ciuta? Cifukwa cakwamba ncakuti Yehova Ciuta ni mutuŵa. Mprofeti Yesaya wakalemba kuti: “Mutuŵa, mutuŵa, mutuŵa ndi Yehova.” (Yesaya 6:3) Kasi mukwenera kukondwa yayi pakumanya kuti iyo ni mutuŵa? Inya, mukwenera  kukondwa cifukwa utuŵa wa Yehova ukung’anamura kuti iyo walije kabanga, walije uheni wuliwose, ndipo ngwakugomezgeka nkanira fikepo. Wazamuŵapo muheni cara nesi wakusuzga, nakuti cizamucitikapo yayi kuti timugomezge pawaka.

Kweniso, tingagomezga Ciuta cifukwa ca nkongono na khumbo lake lakuti wawovwire awo ŵakumuteŵetera. Mwaciyerezgero, nkongono zake zambura kuyerezgereka zikumupangiska kucitapo kantu. Urunji na vinjeru vyake vikumurongozga umo wakucitira. Ndipo citemwa cambura mphaka cikumutuma kucitapo kantu. “Ciuta nkutemwa,” ndimo wakalembera mpostole Yohane. (1 Yohane 4:8) Citemwa ca Ciuta cikukhwaska cilicose ico wakucita. Cifukwa cakuti Yehova ni mutuŵa kweniso wali na mikhaliro yinyake yapadera, iyo ni Dada muweme nkanira uyo tingamugomezga na mtima wose. Palije waliyose uyo wangaŵa wakugomezgeka kuruska Yehova.

Gomezgani Yehova Kuti Muŵe Ŵakukondwa

Cifukwa cinyake ciweme ico tingagomezgera Yehova ncakuti wakutimanya makora nkanira kuruska waliyose. Wakumanya kuti muntu waliyose wakukhumba kuti waŵe na ubwezi uweme, wakugomezgeka, na wakukhaliska na Mlengi. Awo ŵali na ubwezi wantena uwu ŵakuwona kuti mbakuvikilirika comene. “Ngwakutumbikika muntu mweneuyo wakumugomezga Ciuta,” ndimo Fumu Davide yikawonera ntena. (Salmo 40:4) Ŵantu ŵanandi lero ŵakugomezga Ciuta na mtima wose nga umo Davide wakayowoyera.

Tiyeni tiwone viyerezgero vinyake. Doris wali kukhalako ku Dominican Republic, Germany, Greece, na ku United States. Iyo wakuti: “Nili wakukondwa comene cifukwa naŵika cigomezgo cane mwa Yehova. Wakumanya umo wanganovwilira kuthupi na kuuzimu. Iyo ni bwezi liweme comene ilo muntu wangaŵa nalo.” Wolfgang, mwanarumi wakuwona vya mirandu, wakuyowoya kuti: “Nciweme comene kuthemba muntu uyo wakupwererera umoyo wako, uyo wangakucitira viweme pera.” Ham, uyo wakababikira ku Asia, kweni sono wakukhala ku Europe, wakuti: “Nili na cigomezgo cakuti Yehova wakurongozga vintu vyose, ndipo wakubuda yayi, pa cifukwa ici nili wakukondwa kuti nkuthemba iyo.”

Mbunenesko kuti waliyose wa ise wakwenera kugomezga Mlengi pera yayi, kweniso ŵantu ŵanyithu. Mwanteura, pakuŵa bwezi lamahara kweniso lakumanya vintu, Yehova wakutirongozga umo tingasankira ŵantu awo tingaŵagomezga. Para tiŵazgenge Baibolo mwakupwererera, tiwonenge urongozgi wake pa nkani iyi.

Ŵantu Awo Tingaŵagomezga

Wamasalmo wakalemba kuti: “Reka kutamira ŵakaronga, panji mwana wa muntu; [cifukwa] walije kumanya kovwira.” (Salmo 146:3) Lemba ili likutovwira kumanya kuti ŵantu ŵanandi mbakwenelera viŵi yayi kuti tiŵike cigomezgo cithu cose pa iwo. Kuti tikwenera kuŵagomezga bweka kuko yayi nanga ni ŵantu ŵapacanya—“ŵakaronga” ŵa caru, panji ŵantu ŵaluso lwa vyakupanga-panga. Urongozgi wawo kanandi ngwakupuruska, ndipo usange tingaŵika  cigomezgo mwa “ŵakaronga” aŵa, tikaŵenge yayi kukhuŵara.

Ici cingatipangiskanga kureka kugomezga waliyose yayi. Ndipouli, tikwenera kupwererera comene para tikusanka awo tiŵagomezgenge. Kasi ncivici ico cingatovwira kumanya uyo ngwakugomezgeka? Ciyerezgero ca mtundu wakale wa Israyeli cingatovwira. Apo nyengo yikafika yakuti wasanke ŵantu awo ŵangacita mlimo wakuzirwa mu Israyeli, Moses wakaphalirika kuti ‘wasore mukati mwa ŵantu wose ŵanarumi ŵakwenerera, ŵamahara, ŵakumopa Ciuta, ŵantu [ŵakugomezgeka, NW], [awo] ŵakutinka vimbundi.’ (Exodus 18:21) Kasi tingasambirapo vici apa?

Aŵa ŵakaŵa ŵanarumi awo ŵakarongora mikhaliro iyo Ciuta wakutemwa pambere ŵandasoreke na kupika mazaza. Ŵakaŵa kuti ŵarongora kale ukaboni wakuti ŵakawopanga Ciuta, kumupa ncindi zakwenelera Mlengi, inya, kopa kuti ŵangamukwiyiska. Waliyose wakwenera kuti wakawona kuti ŵanarumi aŵa ŵakacitanga makora nadi pakurondezga ivyo Ciuta wakukhumba. Ŵakatinkanga vimbundi, rekani ŵakaŵa na nkongono zakuti ŵareke kutukumuka cifukwa ca mazaza. Pakuti ŵantu ŵakaŵagomezganga, ŵanarumi aŵa ŵakasangirapo mwaŵi yayi kuti ŵacitire vintu vyawo na vyawo panji vya ŵabali ŵawo nesi ŵabwezi ŵawo.

Kasi cingaŵa camahara yayi kuti nase lero tigwiriskire ncito muyeso wakuyana waka para tikusanka ŵantu awo tikwenera kuŵagomezga? Kasi tikuŵamanya ŵantu awo nkaro yawo yikurongora kuti ŵakopa Ciuta? Kasi mbakunweka kuti ŵarondezge mikhaliro yake? Kasi mbakugomezgeka kuti ŵakanenge vintu viheni? Kasi mbantu ŵaunenesko, awo ŵasintenge yayi vintu kuti viŵe umo ŵakukhumbira panji kuti vyawo ndivyo vicitike? Ipo tikwenera kuŵagomezga ŵanarumi na ŵanakazi awo ŵali na mikhaliro yantena iyi.

Kugongowa Yayi Para Mwakhuŵazgika

Pakughanaghanira za uyo tingamugomezga, tikwenera kufwasa, cifukwa pakutora nyengo kuti muntu waŵe wakugomezgeka. Cintu ciweme ico tingacita ndico kwamba pacoko-pacoko kugomezga muntu uyo. Mwauli? Tiwoneseske nkaro ya muntu uyo nyengo yitali, kumuwona umo wakucitira mu mikhaliro yinyake. Kasi ngwakugomezgeka mu tuntu tucoko? Mwaciyerezgero, kasi para wabwereka cintu wakuwezga na kufiska mapangano pa nyengo yake? Usange ni ntena, ipo tingawona kuti nciweme kugomezga muntu wantena uyu na pa vintu vikuru wuwo. Nkani iyi yikuyana na fundo yakuti: “Uyo ngwakugomezgeka mu kacoko waka, ndiyo ngwakugomezgekaso mu vikuru.” (Luka 16:10) Kusanka mwakwenelera kweniso mwakuzikira kungatovwira kuti tireke kuzakakhuŵara comene.

Wuli pera usange muntu munyake watigongoweska? Awo ŵakusambira Baibolo ŵakukumbuka kuti pa usiku uwo Yesu Kristu wakakakika, ŵapostole ŵake ŵakamugongoweska comene. Yuda Iskariote wakapereka Yesu, ndipo cifukwa ca wofi, ŵanyake ŵakacimbira mbii. Nanga ni Petros wakamukana Yesu katatu. Kweni Yesu wakamanya kuti Yuda pera ndiyo wakacitira dala. Masabata ghacoko waka pamanyuma pake, Yesu wakareka yayi kugomezga ŵapostole ŵake 11 awo ŵakakhalapo nangauli ŵakamukhuŵazga pa nyengo yakusuzga yira. (Mateyu 26:45-47, 56, 69-75; 28:16-20) Mwakuyana waka, usange tawona kuti munyithu uyo tagomezganga watigongoweska, cingaŵa ciweme kuwona usange ncifukwa ca mtima wake wambura kugomezgeka panji cifukwa ca ubudi waka wa pa nyengo iyo.

Kasi Nili Wakugomezgeka?

Uyo wakukhumba kusanka muntu wakuti wamugomezge wakwenera kujifumba mwaunenesko kuti: ‘Kasi ine nili wakugomezgeka? Ni mikhaliro wuli ya kugomezgeka iyo ine na ŵanyane tikwenera kuŵa nayo?’

Nadi pano, muntu uyo ngwakugomezgeka kanandi wakuyowoya unenesko pera. (Ŵaefeso 4:25) Wakusintasinta yayi ivyo wakuyowoya kuti warumbike na muntu uyo wakuyowoya nayo. Usange wapangana na munyake, muntu uyo ngwakugomezgeka wakuŵikapo mtima kuti wafiske phangano. (Mateyu 5:37) Usange munyake wamuphalira nkani, muntu wakugomezgeka wakusunga cisisi, wakubwetura yayi. Muntu wakugomezgeka wakuŵa munenesko ku muwoli panji mufumu wake. Wakudaŵira vithuzithuzi vya ŵantu ŵambura kuvwara yayi. Wakughanaghana za mikhaliro yaukazuzi cara, nesi kuphatana  na ŵanakazi panji ŵanarumi. (Mateyu 5:27, 28) Muntu uyo ngwakugomezgeka wakulimbikira comene kuti wajipwererere yekha na mbumba yake, wakusanga ndarama za malikho yayi nesi kuryera ŵanyake. (1 Timote 5:8) Kumanya fundo zakwenelera izi za mu Malemba kutovwirenge kuti timanye ŵantu awo tingaŵagomezga. Kweniso, kurondezga comene fundo izi kovwirenge waliyose wa ise kuti ŵantu ŵamugomezge.

Cingaŵa cakukondweska nkanira usange tingakhala mu caru ico ŵantu wose mbakugomezgeka, mwenemumo kukhuŵara cifukwa ca kwenderana mphiska kuzamumara. Kasi agha ni maloto waka? Kwa ŵantu awo ŵakugomezga comene malayizgo gha Baibolo, zgoro ndakuti yayi. Cifukwa Mazgu gha Ciuta ghakutiphalira kuti “caru cipya” cizenge, mwenemumo muzamuŵavya ucenjezi, utesi, kuzgelerana, citima, urwari, nanga ni nyifwa. (2 Petros 3:13; Salmo 37:11, 29; Civumbuzi 21:3-5) Kasi cingaŵa ciweme yayi kumanya vinandi ivyo vizamuŵako kuntazi? Ŵakaboni ŵa Yehova mbakunozgeka kumuphalirani vinandi pa nkani iyi na zinyake.

[Cithuzithuzi pa peji 4]

Tikuŵavya cimwemwe usange tikureka kugomezgana

[Cithuzithuzi pa peji 5]

Yehova ngwakwenelera nadi kuti timugomezge

[Vithuzithuzi pa peji 7]

Tose tikukhumba kuti tigomezganenge