Kuti Mupokere Njombe, Muŵe Ŵakujikora!
Kuti Mupokere Njombe, Muŵe Ŵakujikora!
“Muntu yose uyo wakulimba-limba mu masoŵero [wakujikora, NW] mu vintu vyose.”—1 ŴAKORINTE 9:25.
1. Mwakukolerana na lemba la Ŵaefeso 4:22-24, ni mwauli umo ŵantu ŵanandi ŵazomerera kucita khumbo la Yehova?
PENEAPO mukabapatizikanga nga njumoza wa Ŵakaboni ŵa Yehova, mukajirongora pakweru kuti muli ŵakunozgeka kucita cipharizgano ico njombe yake mbumoyo wamuyirayira. Mukazomera kuti mucitenge khumbo la Yehova. Pambere tindajipatulire kwa Yehova, taŵanandi tikenera kusinta danka mwakuti Ciuta wazomerezge kujipatulira kwithu. Tikarondezga urongozgi wa mpostole Paulos kwa Ŵakristu wakuti: “Muvure [wuntu wakale, NW] wakunangika kwakuyana na vikhumbisko vya kupusika . . . Ndipo muvware wuntu wupya weneuwo uli kulengeka umo waliri Ciuta mu urunji na mu utuŵa wa unenesko.” (Ŵaefeso 4:22-24) Mu kayowoyero kanyake, pambere tindajipatulire kwa Ciuta, tikenera kukana danka ntowa zakale za umoyo wambura kuzomerezgeka.
2, 3. Ni mwauli umo lemba la 1 Ŵakorinte 6:9-12, likurongorera kuti mitundu yiŵiri ya masintiro yikwenera kucitika mwakuti tizomerezgeke na Ciuta?
2 Vigaŵa vinyake vya wuntu wakale ivyo awo ŵakukhumba kuŵa Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakwenera kuvura ni maluso agho Mazgu gha Ciuta ghakukana. Paulos wakazunurapo vinyake mu karata yake kwa Ŵakorinte, wakati: “Manyi mbazaghali, manyi mbakusopa vikozgo, manyi mbareŵi, manyi mbauyaya, manyi mbakukazuzgana ŵanarumi pera, manyi mbankhungu, manyi mbakudokera, manyi mbaroŵevu, manyi mbakutuka, panji nesi ŵakukwapula, kuti ŵamkuharira Ufumu wa Ciuta cara.” Ndipo wakarongora kuti Ŵakristu ŵa mu handiredi lakudanga ŵakasinta comene, wakasazgirapo kuti: “Ndipo nteura ndimo mwaŵanyake mukaŵira.” Wonani kuti ndimo ŵakaŵira, kweni ŵakasinta.—1 Ŵakorinte 6:9-11.
3 Paulos wakayowoyaposo kuti kusinta kunyakeso kungakhumbikwira, cifukwa wakarutirizga kuti: “Vintu vyose kwa ine nvyakulangulika; kweni vyose kuti vikwandula cara.” (1 Ŵakorinte 6:12) Anteura, ŵanandi awo ŵakukhumba kuŵa Ŵakaboni ŵa Yehova mazuŵa ghano, ŵakuwona kukhumbikwa kwa kukana vintu ivyo nangauli vingaŵa vyakuzomerezgeka, kweni vilije candulo, panji kuzirwa kwake nkucoko. Ivi vingaŵa vyakutayiska waka nyengo ndipo vingaŵatimbanizga waka mwakuti ŵacite vintu vyakuzirwa comene.
4. Kasi Ŵakristu ŵakujipatulira ŵakukolerana na Paulos pa nkani wuli?
4 Tikukhumba tekha kujipatulira kwa Ciuta, kuti tikucicizgika cara, nga ni para pali murandu. Ŵakristu ŵakujipatulira ŵakukolerana na Paulos, uyo pamanyuma pa kuzgoka murondezgi wa Kristu wakati: ‘Cifukwa ca [Yesu] nkataya vyose ndipo nkuvipima kuti ni vya ku cizara pera, mwakuti ndandule Kristu.’ (Ŵafilipi 3:8) Paulos wakakanirathu vintu vyambura candulo mwakuti warutilire kuteŵetera Ciuta.
5. Ni mtundu wuli wa cipharizgano uwo Paulos wakacitako, ndipo ise tingacita wuli mwakuyana waka?
5 Paulos wakajikora pa kucimbira cipharizgano cake cauzimu ndipo paumaliro wakayowoya kuti: “Ndiri [kurwa] nkondo yiweme, ndiri kumarizga cipharizgano cane, ndiri kusungirira cipulikano. Kufuma kuno ku lero, yiri kundiŵikikira mpumpu ya urunji, iyo Fumu, mweruzgi murunji, yiti yindipenge pa zuŵa lira, ndipo ine pera cara, kweniso wose awo ŵakutemwa kuwonekaso kwake.” (2 Timote 4:7, 8) Kasi nase nyengo yinyake tingazakayowoya mazgu ghakuyana waka agha? Enya, usange mu cipulikano tikujikora uku tikucimbira cipharizgano ca Cikristu kwambura kureka mpaka kuumaliro.
Kujikora Kuti Ticite Uweme
6. Kasi kujikora ni vici, ndipo tikwenera kujikora mu ntowa ziŵiri zi?
6 Mazgu gha Cihebere na Cigiriki ghakung’anamurika “kujikora” mu Baibolo ghakurongora kuti muntu wali na nkongono panji mazaza pa thupi lake. Kanandi ghakupereka ghanoghano la kujiwezga wamwene ku uheni. Kweni ncakumanyikwirathu kuti kujikora nkhwakukhumbikwaso usange tikukhumba kugwiriskira ncito mathupi ghithu pa kucita milimo yiweme. Mwakawiro, ŵantu ŵali na kaluso ka kucita uheni, anteura tiri na nkondo za mitundu paŵiri. (Mupharazgi 7:29; 8:11) Uku tikukana kucita uheni, tikwenera kujikoserezga kuti ticite uweme. Inya, kukora thupi lithu mwakuti ticite uweme njimoza mwa ntowa ziweme comene zakutceŵera kucita uheni.
7. (a) Kasi tikwenera kuromba vici nga ni umo wakacitira Davide? (b) Kuti tiŵe ŵakujikora comene tikwenera kughanaghanira vici?
7 Nadi pano, kujikora nkhwakuzirwa nkanira usange tikukhumba kukhala mwakuyana na kujipatulira kwithu kwa Ciuta. Tikwenera kuromba nga ni umo wakacitira Davide uyo wakati: “Lengani mtima wakutowa mwa ine, A Ciuta, ŵikani mkati mwane mzimu upya na wakunyoroka.” (Salmo 51:10) Tingaghanaghanira uweme wa kutceŵa vintu viheni na vya kupwetekeska. Aghanaghanirani waka vyakufumapo vya kucita vintu viheni nga ni: matenda ghakofya, kutimbanizgika kwa ubwezi, nanga ni kufwa mwaluŵiro. Kulwande linyake, ghanaghanirani vyakufumapo viweme vinandi vya kudemelera ku ntowa ya umoyo iyo Yehova wakupereka. Kweni kwambura kubisa, tingaruwanga yayi kuti mtima withu ngwakupusika. (Yeremiya 17:9) Tikwenera kusimikizga kukanizga mtima withu para ukuyezga kuwezgera nyuma mwampu withu wa kudemelera ku vipimo vya Yehova.
8. Kasi ivyo tikuviwona vikutisambizgaci? Perekani ciyerezgero.
8 Taŵanandi tikujiwonera tekha kuti thupi lithu likukhumba kuzimwa mzimu wa kunweka. Mwaciyerezgero, ghanaghanani za kupharazga Ufumu. Yehova wakukondwa kuwona ŵantu ŵakujipereka kucita ncito iyi ya kuponoska umoyo. (Salmo 110:3; Mateyu 24:14) Ku taŵanandi, kusambira kupharazga pakweru cikaŵa cipusu cara. Tikakhumbikwiranga kujikora, mutepanji na sono wuwo, tikukhumbikwira kuti tilikore thupi lithu, “kulidufyura” na “kulitorera mu wuzga,” kuruska kulizomerezga kuti litipuruske.—1 Ŵakorinte 9:16, 27; 1 Ŵatesalonika 2:2.
“Mu Vintu Vyose”?
9, 10. Kasi “kujikora mu vintu vyose” kukusazgapo vici?
9 Urongozgi wa Baibolo wa “kujikora mu vintu vyose” ukurongora kuti ni vinandi ivyo vikukhumbikwa kuruska kureka waka kukaripa na kutceŵa makhaliro ghaheni. Tingaghanaghana kuti tikujikora mu vigaŵa vyose ivi, ndipo usange ni nteura, tingaŵa ŵakukondwa nadi. Kweni, wuli pakuyowoya za vigaŵa vinyake vya umoyo apo kujikora kungawoneka nga nkhwakukhumbikwa viŵi yayi? Tiyerezgere kuti muntu wakukhala mu caru cisambazi ndipo wakukhala umoyo wapacanya. Kasi cingaŵa camahara yayi kusambira kureka kusakaza ndarama mwambura kwenerera? Ŵapapi ŵangacita makora kusambizga ŵana ŵawo kureka kugula cilicose ico ŵaciwona, kwali cifukwa cakuti casangika, ncakudokeska, panji cifukwa cakuti ŵali na makopara. Kweni, kuti urongozgi uwu uŵe wacandulo, ŵapapi ŵakwenera kupereka ciyerezgero ciweme.—Luka 10:38-42.
10 Kusambira kukhala kwambura cintu cinyake kungakhozga kujikora kwithu. Ndiposo kungakuzga kuwongera vintu ivyo tiri navyo kweniso kungatipangiska kufwira lusungu awo ŵakukhala kwambura vintu vinyake, kuti ncifukwa ca khumbo lawo cara, kweni cifukwa cakuti ŵalije kantu. Mbunenesko, umoyo uweme ukupambana comene na mzimu uwo wazara wakuti “jikondweskani mwaŵene” panji “imwe mukwenerera vintu vya pacanya.” Caru ca kutemwa kusaska malonda cikukhuŵirizga khumbo lakuti mujikondweske nyengo yeneyiyo, kweni cikucita ntena mwakuti cisange candulo mu bizinesi. Ukhaliro uwu ungajandizga kuyezgayezga kwithu kuti tirongore kujikora. Kale viŵi yayi, magazini yinyake mu caru cisambazi ca ku Europe yikati: “Usange ŵantu awo ŵali mu ukavu wa kutinya nyinda ndiwo ŵakupiripita kuti ŵaŵe ŵakujikora, ipo awo ŵakukhala mu vyaru vya mkaka na uci—mu vyaru visambazi vya mazuŵa ghano, ŵakwenera kujikora kwakuruska!”
11. Cifukwa wuli kusambira kukhala kwambura vintu vinyake nkhwacandulo, kweni ncifukwa wuli ici cikuŵa cinonono?
11 Usange tikutondeka kupambaniska pakati pa ivyo tikukhumba na ivyo tikusoŵa nadi, cingaŵa ciweme kuti tirondezge ntowa yakovwira mwakuti tireke kucita vintu kwambura kupwererako. Mwaciyerezgero, usange tikukhumba kutonda kaluso ka kusakaza ndarama, tingasanka kureka kugura vintu pa ngongole panji para tikuruta ku musika tingayegha ndarama zakuyana na ivyo tikukhumba kukagula mbwenu. Kumbukirani kuti Paulos wakati “kusopa Ciuta pamoza na kukhorwa ncandulo cikuru.” Iye wakupereka cifukwa wakuti: “Tikizamo na kantu mu caru cara, nesi tingamanya kufumamo na kantu. Kweni pakuŵa na vyakurya na vyakuvwara, tikhorwenge navyo.” (1 Timote 6:6-8) Kasi ise tikukhorwa? Kuti tisambire kukhala umoyo wambura kukhumba vinandi, kureka kuŵa na vintu vyambura kuzirwa—kwali viŵe vintu wuli, tikukhumbikwira kusimikizga na kujikora. Ipo ni sambiro liweme nadi.
12, 13. (a) Kasi kujikora nkhwakuzirwa wuli pa maungano gha Cikristu? (b) Kasi mpa vintu wuli vinyake apo tikwenera kujikora?
12 Kuti tisangike pa maungano gha Cikristu, maungano gha dera, na gha cigaŵa tikukhumbikwiraso kujikora. Mwaciyerezgero, kujikora nkhwakwenerera mwakuti maghanoghano ghithu ghareke kuŵa kunyake pa nyengo ya maungano. (Zintharika 1:5) Pangakhumbikwira kujikora kuti tireke kutimbanizga ŵanji mwa kupwepwerezgana na awo takhala nawo pafupi m’malo mwa kutegherezga comene kwa muyowoyi. Kusinta ndondomeko yithu mwakuti tifikenge mwakutendekera kungakhumbikwira kujikora. Mwakusazgirapo, kujikora kungaŵa kwakukhumbikwa kuti tipatule nyengo ya kunozgekera maungano kweniso kuti nase tikazgorepo.
13 Kujikora mu tuntu tucoko kungatovwira kuti tijikorenge na mu vintu vikuru wuwo. (Luka 16:10) Anteura, nciweme nadi kujisambizga kuŵazga Mazgu gha Ciuta na mabuku ghakurongosora Baibolo nyengo zose, kughasambira na kuranguruka pa ivyo tasambira! Nagho ni mahara kutceŵa ncito zakulembeka zambura kwenerera, mabwezi ghambura kurongosoka, maghanaghano ghaheni, vizgoŵi viheni, panji kusambira kuyowoya kuti yayi ku vintu ivyo vingatiryera nyengo yakuzirwa yakucitira uteŵeti wa Ciuta! Kuŵa ŵakutangwanika mu uteŵeti wa Yehova ncivikiliro cakukwana pakulimbana na vintu ivyo vingatiguzira kutali na paradiso wauzimu wa mpingo wa Yehova wa pa caru cose.
Muŵe Ŵakukhoma mwa Kujikora
14. (a) Kasi ŵana ŵakwenera kusambira wuli kujikora? (b) Ni vyandulo wuli ivyo vikuŵapo usange ŵana ŵakusambira kujikora ŵacali ŵacoko?
14 Kabonda kakubabika papo kuti kakumanya kujikora cara. Kabuku kanyake kakukhwaskana na nkaro ya ŵana kakurongosora kuti: “Kujikora kukwiza kwekha yayi nesi mwamabuci. Ŵabonda na ŵana awo ŵayamba kwenda ŵakukhumbikwira urongozgi na civikiliro ca ŵapapi kuti ŵambe kusambira kujikora. . . . Na urongozgi wa ŵapapi, kujikora kukusazgikira mupaka mu virimika vyose ivyo ŵakuŵa pa sukulu.” Kafukufuku wa ŵana ŵa virimika vinayi wakavumbura kuti wose awo ŵakasambirapo kujikora “kanandi ŵakukura na mahara, ŵakumanyikwa comene, ŵakukhwima maghanoghano, ŵakujiyimira paŵekha ndipo ŵakuŵa ŵawukirano ŵakugomezgeka.” Kweni awo ŵakareka kusambirako “ŵakaŵa ŵaphukwa, ŵakukwiya luŵiro ndiposo ŵankhwesa. Ŵakwenjerwa comene ndipo ŵakutondeka kucita milimo yinonono.” Nadi pano, kuti mwana wazakaŵe wakurongosoka pa urara, wakwenera kusambira kujikora.
15. Kasi kutondeka kujikora kukurongoraci, ndipo kukupambana na cilato wuli ico cili mu Baibolo?
15 Mwakuyana waka, usange tikukhumba kuŵa Ŵakristu ŵakukhwima, tikwenera kusambira kujikora. Usange tikutondeka kujikora ndikuti ticali ŵabonda mwauzimu. Baibolo likuticiska kuti ‘tiŵenge ŵakukhoma mu mahara.’ (1 Ŵakorinte 14:20) Cilato cithu ncakuti ‘tifike ku umoza wa cipulikano na wa kamanyiro ka Mwana wa Ciuta, ku muntu wakufikapo, ku ciyerezgero ca msinku wa uzali wa Kristu.’ Cifukwa? “Kuti tireke kuŵaso ŵanici, ŵakuyungwayungwa, na ŵakupungwa–pungwa mu mpepo yose ya cisambizgo na vibizi vya ŵantu, mu ucenjezi kwakuyana na uryarya wa usovyi.” (Ŵaefeso 4:13, 14) Nadi pano, kusambira kujikora nkhwakuzirwa comene pa umoyo withu wauzimu.
Kusambira Kujikora
16. Kasi Yehova wakupereka wuli wovwiri?
16 Kuti tisambire kujikora, tikukhumbikwira wovwiri wa Ciuta, ndipo wulipo. Mazgu gha Ciuta, nga ni galasi liweme, ghakutirongora apo tikukhumbikwira kusinta, ndipo ghakupereka urongozgi wa umo tingacitira nteura. (Yakobe 1:22-25) Ŵabali ŵithu ŵacitemwa nawo mbakunozgeka kupereka wovwiri. Ŵarara Ŵacikristu ŵakughanaghanira pakupereka wovwiri kwa muntu waliyose. Yehova mweneko wakupereka kwawanangwa mzimu wake utuŵa usange tikuwuromba. (Luka 11:13; Ŵaroma 8:26) Anteura, tiyeni tigwiriskire ncito vintu vyose ivi mwacimwemwe. Masacizgo gha pa peji 21 ghangawovwira.
17. Kasi ncikhuŵirizgo wuli ico lemba la Zintharika 24:16, likutipa?
17 Nako nkupembuzga kumanya kuti Yehova wakuwonga citatata cithu peneapo tikuyezga kuti timukondweske! Ici cikwenera kuticiska kuti tirutilire kuŵa ŵakujikora. Nangauli tingakhuŵara nyengo zinandi, tikwenera kugongowa yayi. “Murunji wakuwa kankondi na kaŵiri, na kuwukaso.” (Zintharika 24:16) Nyengo yiliyose apo tacita makora pa kukondweska Yehova, tikuŵa na cifukwa ca kuŵira ŵakukondwa. Ndipo tingaŵaso ŵakusimikizga kuti Yehova nayo wakukondwa nase. Kaboni munyake wakayowoya kuti pambere wandapatulire umoyo wake kwa Yehova, nyengo yiliyose wakajikoranga kureka kukhweŵa hona sabata yose, ndipo wakajipindulira yekha mwa kugwiriskira ncito ndarama izo wakasunga cifukwa ca kureka kugura hona, kugulira vintu vinyake vyamahara.
18. (a) Kasi nkondo yithu ya kujikora yikusazgapo vici? (b) Kasi Yehova wakupereka cisimikizgo wuli?
18 Kuruska vyose, tikwenera kukumbukira kuti kujikora kukusazgapo mtima na maghanoghano. Tingaciwona ici kufuma mu mazgu gha Yesu ghakuti: “Yose uyo wakulaŵiska mwanakazi na kumukhumbira, wareŵana nayo kale mu mtima wake.” (Mateyu 5:28; Yakobe 1:14, 15) Uyo wakumanya kukora mtima na maghanoghano ghake cingamuŵira cipusu kukora thupi lake lose. Ipo tiyeni tiŵe ŵakusimikizga kutceŵa kucita vintu viheni pera cara, kweniso kureka kuvighanaghanira. Usange maghanoghano ghaheni ghafika, tighakane mwaluŵiro. Tingacimbira ciyezgo mwa kudodoliska maso ghithu pa Yesu mu lurombo. (1 Timote 6:11; 2 Timote 2:22; Ŵahebere 4:15, 16) Peneapo tikuyezgayezga comene, tipulikirenge urongozgi wa lemba la Salmo 55:22 wakuti: “Katundu wako umuyeghiske Yehova ndipo iye tiwakufighirire. Kuti tiwazomerenge cara . . . kuti muntu murunji wasunkunike.”
Kasi Mukukumbukira?
• Kasi tikwenera kujikora mu ntowa ziŵiri zi?
• Kasi “kujikora mu vintu vyose” kukung’anamuraci?
• Ni masacizgo ngani gha kujikora agho imwe mwasanka mu sambiro lithu?
• Kasi kujikora kukwambira nku?
[Mafumbo]
[Bokosi/Vithuzithuzi pa peji 21]
Umo Mungakhozgera Kujikora
• Sambirani kujikora nanga ni mu tuntu tucoko
• Rangurukani pa vyandulo vyake vya sono na vya muntazi
• Wuskanimo mu mtima winu ivyo Ciuta wakutinka na kuŵikamo vintu ivyo wakuzomerezga
• Kanani maghanoghano ghaheni mwaluŵiro
• Zuzgani mtima winu na maghanoghano ghakukhozga mwauzimu
• Pokerani wovwiri uwo Ŵakristu ŵakukhwima ŵangapereka
• Tceŵani vintu vyakupereka ciyezgo
• Rombani wovwiri wa Ciuta mu nyengo ya ciyezgo
[Vithuzithuzi pa peji 18, 19]
Kujikora kukuticiska kuti ticite uweme