Yehova Wakutipa Ivyo Tikukhumba Zuŵa Lililose
Yehova Wakutipa Ivyo Tikukhumba Zuŵa Lililose
“Muleke kukanganya panji kwenjerwa mu mitima; cifukwa . . . Ŵawiskemwe ŵakumanya kuti mukukavuka vyeneivi.”—LUKA 12:29, 30.
1. Kasi Yehova wakulera wuli viyuni na vinyama?
KASI muli kuwonapo mpheta panji tuyuni tunyake tukupalasura na kusora? Mukwenera kuti mukazizwa usange tungasanga cakurya cilicose mwa kupalasura madongo. Mu Upharazgi wa pa Phiri, Yesu wakalongora kuti tingasambirapo kanthu umo Yehova wakulelera tuyuni. Wakati: “Awonani viyuni vya mu dera, kuti vikumija cara, panji nesi kuvuna, nesi kulonga mu nthamba; ndipo Ŵawiskemwe ŵa kucanya ŵakuvilera. Asi muli ŵakuzirwa kwakuluska ivyo?” (Mateyu 6:26) Yehova wakupeleka cakurya ku vilengiwa vyake vyose mu nthowa yakuzizwiska comene.—Salmo 104:14, 21; 147:9.
2, 3. Kufuma pa ivyo Yesu wakasambizga pa nkhani ya kupempha cakurya ca zuŵa na zuŵa, kasi tingasambirapo vici?
2 Ipo nchifukwa wuli mu lurombo lwake lwa ciyelezgero Yesu wakasazgamo pempho lakuti: “Mutipe lero kurya kwithu kwa lero”? (Mateyu 6:11) Mu lurombo lupusu ulu, tingasambiramo vinthu vyauzimu vyakuzirwa comene. Cakwamba, lukutikumbuska kuti Yehova ndiyo wakupeleka vyose. (Salmo 145:15, 16) Ŵanthu ŵangalima na kupanda, kweni Ciuta pera ndiyo wangakuzga, mwauzimu na kuthupi wuwo. (1 Ŵakorinte 3:7) Ciuta ndiyo wakutipa ivyo tikurya na kumwa. (Milimo 14:17) Para tikumupempha kuti watipe ivyo tikukhumba zuŵa na zuŵa tikulongora kuti ivyo wakutipa tikuvidelera yayi. Ndipouli, pempho ili likutipumuzga kuti tileke kugwira nchito cara.—Ŵaefeso 4:28; 2 Ŵatesalonika 3:10.
3 Caciŵiri, para tikupempha “kurya kwa lero” cikulongora kuti tingenjerwanga comene na vya munthazi yayi. Yesu wakalutilira kuti: “Ntheura lekani kwenjerwa kuti, ‘Tiryengeci?’ panji, ‘Timwengeci?’ panji, ‘Tivwalengeci?’ Cifukwa vyose vyeneivi Ŵamitundu ŵakupenja. Cifukwa Ŵawiskemwe ŵa kucanya ŵakumanya kuti mukukavuka vyose vyeneivi. Kweni penjani nanga Ufumu wake, na urunji wake; ndipo vyose vyeneivi viti visazgikilengeko kwa imwe. Ntheura lekani kwenjerwera macero: cifukwa macero ghati ghajenjerwerenge ghekha.” (Mateyu 6:31-34) Pempho lakuti watipe “kurya kwa lero” likutipa cakuwonerapo cakuti tikhalenge umoyo wambura kukhumba vinandi wa “kusopa Ciuta pamoza na kukhorwa.”—1 Timote 6:6-8.
Cakurya Cauzimu Zuŵa na Zuŵa
4. Ni vyakucitika wuli mu umoyo wa Yesu na wa Ŵaisrayeli ivyo vikulongora kuti kurya cakurya cauzimu nkhwakuzirwa?
4 Para tikupempha cakurya ca zuŵa na zuŵa tikwenera kukumbukaso kukhumbikwa kwa cakurya cauzimu zuŵa lililose. Nangauli njara yikamukora comene wakati waziŵizga nyengo yitali, Yesu wakakana ciyezgo ca Satana cakuti wazgore malibwe kuŵa cingwa, wakati: “Kuli kulembeka, ‘Munthu kuti wakhalenge wamoyo na cingwa pera cara, kweni na mazgu ghose agho ghakufuma mu mlomo wa Ciuta.’” (Mateyu 4:4) Apa Yesu wakayowoya mazgu gha mprofeti Mozesi, uyo wakaphalira Ŵaisrayeli kuti: ‘[Yehova] wakamucefyani, kumulekelerani njara, wakamulerani na mana agho kuti mukaghamanya cara, panji ŵasekuru ŵinu kughamanya; mwakuti wamumanyiskeni kuti munthu ntha wakukhala na umoyo na cingwa pera, kweni na mazgu ghose ghakufumira mu mlomo wa Yehova, ndigho wakuŵa nagho na umoyo.’ (Duteronome 8:3) Mana agho Yehova wakapelekanga kwa Ŵaisrayeli ghakaŵa ghakovwira kuthupi pera yayi kweniso kuti ŵasambirepo kanthu mwauzimu. Sambiro limoza ndakuti ŵakenera “kuyora mweso wa zuŵa na zuŵa.” Usange ŵayora vinandi comene, vinyake vikavundanga na kufuma mpholozi. (Exodus 16:4, 20) Kweni, para ŵayora vinandi pa zuŵa la cinkhondi na cimoza vyakuti ŵazakarye pa Sabata vikavundanga yayi. (Exodus 16:5, 23, 24) Antheura mana ghakaŵakumbuskanga kuti ŵakenera kuŵa ŵakupulikira nakuti umoyo wawo ukathembanga pa cingwa pera yayi kweni pa “mazgu ghose ghakufumira mu mlomo wa Yehova.”
5. Kasi Yehova wakutipa wuli cakurya cauzimu zuŵa na zuŵa?
5 Nase tikwenera kurya cakurya cauzimu ico Yehova wakupeleka kwizira mu Mwana wake. Pa cifukwa ici, Yesu wali kwimika “muzga wa magomezgeko na wa vinjeru” kuti wapeleke “vyakurya mu nyengo yakwenelera” ku mbumba ya cipulikano. (Mateyu 24:45) Muzga wa magomezgeko uyu wakutipa mabuku ghakovwira kusambira Baibolo pera yayi kweniso wakuticiska kuti tiŵazgenge Baibolo nyengo zose. (Joshua 1:8; Salmo 1:1-3) Nga ni Yesu, nase tingakhora mwauzimu para tikulimbikira zuŵa lililose kusambira za khumbo la Yehova na kulicita.—Yohane 4:34.
Kugowokera Zakwananga
6. Kasi ni mateu wuli panji ngongoli iyo tikwenera kupempha kuti watigowokere, ndipo Yehova ngwakunozgeka kusisita para tacitaci?
6 Pempho lakulondezgapo mu lurombo lwa fumu ndakuti: “Mutigowokere mateu ghithu, umo nase taŵagowokelera ŵa mateu ŵithu.” (Mateyu 6:12) Apa Yesu wakanenanga mateu gha ndarama yayi. Wakanenanga kugowokeleka kwa zakwananga zithu. Umo Luka walikulembera lurombo lwa fumu, pempho ili likuŵazgika nthena: “Mutigowokere zakwananga zithu; cifukwa taŵene nase tikugowokera ŵa mateu ŵithu wose.” (Luka 11:4) Ntheura, para tananga, tikuŵa ngati tili na ngongoli kwa Yehova. Kweni Ciuta withu wacitemwa ngwakunozgeka ‘kusisita’ panji kufufuta, ngongoli iyi usange talapa na mtima wose, ‘kuwelera,’ na kumupempha kuti watigowokere cifukwa ca cipulikano mu sembe yakuwombora ya Khristu.—Milimo 3:19; 10:43; 1 Timote 2:5, 6.
7. Cifukwa wuli tikwenera kupempha cigowokero zuŵa lililose?
7 Mu kayowoyero kanyake, tikwananga para tapuvya malango ghaurunji gha Yehova. Cifukwa ca kwananga uko tili kuhalira, tose tikupuluka mu kayowoyero, kacitiro, na kaghanaghaniro panji kutondeka kucita ivyo tikwenera kucita. (Mupharazgi 7:20; Ŵaroma 3:23; Yakobe 3:2; 4:17) Ntheura, kwali pa zuŵa ilo tamanya kuti tabuda panji yayi, kweni para tikuromba nyengo zose tikwenera kupempha kugowokeleka kwa zakwananga zithu.—Salmo 19:12; 40:12.
8. Kasi kupempha cigowokero kukwenera kutipangiska kucitaci, ndipo nchandulo wuli ico tizamusanga?
8 Tikwenera kupempha cigowokero para tajisanda mwaunenesko mtima, kulapa, na kuvumbura ubudi, mu cipulikano ca nkhongono yakuthaska ya ndopa za Khristu. (1 Yohane 1:7-9) Kuti tilongore kuti tikupempha nadi cigowokero, tikwenera kucita “milimo yakwenelera kung’anamuka.” (Milimo 26:20) Apo ndipo tingaŵa na cigomezgo kuti Yehova watigowokelenge zakwananga zithu. (Salmo 86:5; 103:8-14) Tizamuŵa na mtende unandi wa mu mtima, “mtende wa Ciuta uwo ukuzungura kuwamo kose,” weneuwo “usungilirenge mitima [yithu] na maghanoghano [ghithu] mwa Khristu Yesu.” (Ŵafilipi 4:7) Kweni lurombo lwa Yesu lwa ciyelezgero lukutisambizga vinandi ivyo tikwenera kucita kuti zakwananga zithu zigowokeleke.
Kuti Tigowokeleke, Tikwenera Kugowokera
9, 10. (a) Kasi Yesu wakasazgirapo mazgu wuli pa lurombo lwa ciyelezgero, ndipo ici cikutiphaliraci? (b) Kasi Yesu wakayowoya ntharika wuli yakulongora kuti tikwenera kuŵa ŵakugowokera?
9 Awonani kuti pempho lakuti “mutigowokere mateu ghithu, umo nase taŵagowokelera ŵa mateu ŵithu,” nchigaŵa cekha ca lurombo lwa fumu ico Yesu wakayowoyapo vinandi. Wakati wamara kuromba, wakasazgirapo kuti: “Cifukwa usange mukuŵagowokera ŵanthu kupuluka kwawo, Ŵawiskemwe ŵa kucanya naŵo ŵati ŵamugowokelaninge. Kweni usange mukuwura kuŵagowokera ŵanthu kupuluka kwawo, Ŵawiskemwe naŵo kuti ŵati ŵagowokerenge kupuluka kwinu cara.” (Mateyu 6:14, 15) Antheura, Yesu wakalongora pakweru kuti para tikukhumba kuti Yehova watigowokere nase tikwenera kugowokera ŵanyithu.—Marko 11:25.
10 Pa nyengo yinyake, Yesu wakayowoya ntharika yakulongora kukhumbikwa kwa kugowokera usange tikukhumba kuti Yehova watigowokere. Wakayowoya za fumu iyo yikagowokera ngongoli yikuru comene iyo muzga wake wakaŵa nayo kwa iyo. Pamanyuma pake fumu yikamulanga comene muzga uyu apo iye wakakana kugowokera muzga munyake uyo wakaŵa na ngongoli yicoko waka kwa iyo. Yesu wakamalizga ntharika yake kuti: “Ntheura Ŵadada ŵa kucanya ndimo ŵati ŵacitirenge na imwe, usange mukuleka kugowokera mu mitima yinu munthu yose mbali wake.” (Mateyu 18:23-35) Apa sambiro likuwonekerathu: Ngongoli ya kwananga uko Yehova watigowokera waliyose wa ise njikuru comene kuluska ubudi uwo munthu waliyose wangaticitira. Nakuŵanako, Yehova wakutigowokera zuŵa na zuŵa. Ipo mbunenesko kuti tingaŵagowokera ŵanyithu pa maubudi agho ŵakuticitira kamozakamoza.
11. Kasi ni ulongozgi wuli wa mpostole Paulosi uwo tilondezgenge usange tikukhumba kuti Yehova watigowokere, ndipo ni uwemi wuli uwo tizamusanga?
11 Mpostole Paulosi wakalemba kuti: “Muŵe ŵakucitirana wezi, ŵa mtima wa cisungusungu, ŵakugowokerana, umo Ciuta nayo mwa Khristu wakamugowokelerani imwe.” (Ŵaefeso 4:32) Kugowokerana kukupangiska mtende pakati pa Ŵakhristu. Paulosi wakalutilira kuti: “Ntheura nga mbakusoreka ŵa Ciuta, ŵatuŵa na ŵakutemweka, vwarani mtima wa cisungusungu, wezi, kujiyuyura, kuzika, kukunthirapo; pakuzizipizgirana, na kugowokerana usange munthu wali na kafukwa pa munyake. Ntheura umo Fumu yikamugowokelerani imwe, namweso ndimo mucitirenge. Ndipo pacanya pa vyeneivi vyose vwarani kutemwa, uko nchikondo ca ukongorekwa.” (Ŵakolose 3:12-14) Vyose ivi ndivyo tikusambira mu lurombo lwa Yesu lwakuti: “Mutigowokere mateu ghithu, umo nase taŵagowokelera ŵa mateu ŵithu.”
Civikiliro Para Tikuyezgeka
12, 13. (a) Kasi nchivici ico pempho laciŵiri kufuma kuumaliro mu lurombo lwa ciyelezgero likuleka kung’anamura? (b) Kasi Muyezgi mulara ni njani, ndipo pempho lakuti mungatitoleranga mu kuyezgeka likung’anamuraci?
12 Pempho laciŵiri kufuma kuumaliro wa lurombo lwa Yesu lwa ciyelezgero ndakuti: “Mungatitoleranga mu kuyezgeka [cara].” (Mateyu 6:13) Kasi Yesu wakang’anamuranga kuti tikwenera kupempha Yehova kuti waleke kutiyezga? Ndimo viliri yayi, cifukwa musambiri Yakobe wakalemba kuti: “Paŵavye munthu para wakuyezgeka, wanene kuti: ‘Nkhuyezgeka na Ciuta.’ Cifukwa Ciuta kuti wangayezga na uheni cara, ndipo iye kuti wakuyezga munthu cara.” (Yakobe 1:13) Kweniso, wamasalmo wakalemba kuti: “Usange imwe A Yehova muŵanikenge maubendezi, kasi ndinjani wangima, Fumu?” (Salmo 130:3) Yehova wakukhazga kuti tibude yayi, ndipo wangacita yayi kuti watiwiske. Ipo kasi cigaŵa ici ca lurombo lwa fumu cikung’anamuraci?
13 Satana Dyabulosi ndiyo wakulimbana nase kuti watiwiske, kuti tiwire mu mauryarya ghake, kweniso kuti watimilimitizge. (Ŵaefeso 6:11) Ndiyo ni Muyezgi mulara. (1 Ŵatesalonika 3:5) Para tikuromba kuti Yehova waleke kutitolera ku kuyezgeka, ndikuti tikumupempha kuti wangazomelezganga yayi kuti tiwe para tikuyezgeka. Tikumupempha kuti watovwire mwakuti “Satana waleke kutizgelera,” nakuti tileke kuthera ku viyezgo. (2 Ŵakorinte 2:11) Tikuromba kuti tilutilire kukhala mu “cakubisamamo ca Wapacanyapose,” kupokera civikiliro cauzimu ico cikupelekeka kwa awo ŵakumanya muwuso wa Yehova mu vyose ivyo ŵakucita.—Salmo 91:1-3.
14. Kasi mpostole Paulosi wakutipanikizgira wuli kuti Yehova watilekenge yayi usange tikulaŵiska kwa Iyo para tikuyezgeka?
14 Tingaŵa na cigomezgo kuti usange ili ndilo ni khumbo lithu lakufumira pasi pa mtima, lakulongoreka mu malurombo na vyakucita vithu, Yehova watilekengepo yayi. Mpostole Paulosi wakutipanikizgira kuti: “Palive ciyezgo cakumukorani kweni ico ncha munthu yose. Kweni Ciuta ngwa magomezgeko, Mweneuyo kuti wati wazomere cara kuti [imwe] muyezgeke kwakujumpha nkhongono zinu; kweni pamo na ciyezgo wati wacite nthowa yakufumiramo, kuti muŵe na nkhongono za kuzizipizgira.”—1 Ŵakorinte 10:13.
“Mutithaske kwa Muheni”
15. Cifukwa wuli sono nkhwakuzirwa comene kuromba kuti tivikilirike kwa muheni kuluska kale?
15 Kuyana na maukaboni ghakugomezgeka gha Malemba gha Cikhristu gha Cigiriki, lurombo lwa Yesu lwa ciyelezgero lukumara na mazgu ghakuti: “Mutithaske kwa Muheni.” a (Mateyu 6:13) Kuvikilirika kwa Dyabulosi nkhwakukhumbikwa comene mu nyengo yino ya umaliro. Satana na viŵanda vyake ŵakulwa nkhondo na ŵakukhalira ŵakuphakazgika, ‘awo ŵakusungilira malango gha Ciuta, na kukoreska cipanikizgo ca Yesu,’ ndiposo ŵanyawo ŵa “mzinda ukuru.” (Civumbuzi 7:9; 12:9, 17) Mpostole Petrosi wakacenjezga Ŵakhristu kuti: “Muzize, muŵe maso: mulwani winu Satana, nga ndi nkharamu yakuwuruma, wakuyingayinga pakupenja uyo wangamumilimitizga: mweneuyo mikanani nayo ŵakungangamika mu cipulikano.” (1 Petros 5:8, 9) Satana wakukhumba kulekeska nchito yithu ya kupharazga, ndipo wakuyezga kutofya kwizira mu ŵanthu ŵake ŵa pa caru—kwali mbacisopo, ŵamalonda, panji ŵandyali. Ndipouli, usange timilira nganganga, Yehova watithaskenge. Musambiri Yakobe wakalemba kuti: “Ntheura jilambikani kwa Ciuta; kweni yimikanani na Satana ndipo wati wamucimbirani.”—Yakobe 4:7.
16. Kasi Yehova wali na nthowa wuli zakovwilira ŵateŵeti ŵake awo ŵakuyezgeka?
16 Yehova wakazomelezga kuti Mwana wake wayezgeke. Kweni Yesu wati wasuska Dyabulosi, mwakugwiliskira nchito Mazgu gha Ciuta nga nchivikiliro, Yehova wakatuma ŵangelo kuzakamukhozga. (Mateyu 4:1-11) Mwakuyana waka, Yehova wakutuma ŵangelo ŵake usange tikuromba na cipulikano na kubisama mwa iye. (Salmo 34:7; 91:9-11) Mpostole Petrosi wakalemba kuti: “Fumu [Yehova] yikumanya kuŵathaska ku lwavyo awo ŵakusopa Ciuta, na kusungilira ŵakubendera mu kulangika kuya kafika ku zuŵa la ceruzgo.”—2 Petros 2:9.
Kuwombokwa Kweneco Kuli Pafupi
17. Mwakutipa lurombo lwa ciyelezgero, kasi Yesu wakaŵika wuli vinthu umo vikwenera kuŵira?
17 Mu lurombo lwa ciyelezgero, Yesu wakaŵika vinthu umo vikwenera kuŵira. Tikwenera kughanaghanira comene za kutuŵiska zina likuru na lakupatulika la Yehova. Pakuti Ufumu wa Mesiya ndiwo nchilwero ico cizamufiska cilato ici, lekani tikuromba kuti Ufumu uwu wize uzakabwangandure maufumu ghose gha ŵanthu, panji maboma, na kuzakawoneseska kuti khumbo la Ciuta likucitika fikepo pano pasi nga nkhucanya. Cilindizga cithu ca umoyo wamuyirayira mu paradiso pa caru capasi cikuthemba pa kutuŵiska zina la Yehova na kumanya muwuso wake wa urunji mu cilengiwa cose. Para tamara kupempha vinthu vyakuzirwa ivi, sono ndipo tingapempha ivyo tikukhumba zuŵa na zuŵa, kugowokeleka kwa zakwananga zithu, kweniso kuthaskika ku viyezgo na mauryarya gha muheni, Satana Dyabulosi.
18, 19. Kasi lurombo lwa Yesu lwa ciyelezgero lukutovwira wuli kuti tiŵe ŵakulimbikira kweniso kuti cigomezgo cithu ciŵe “cakukhora mupaka ku umaliro”?
18 Kuwombokwa kweneco kwa muheni na caru cake cakuvunda ici kwaneng’enera. Satana wakumanya makora nkhanira kuti wakhala na ‘kanyengo kacoko waka’ kuti walongore ‘ukali wake ukuru’ pa caru, comenecomene pa ŵateŵeti ŵakugomezgeka ŵa Yehova. (Civumbuzi 12:12, 17) Pa vimanyikwiro vinandi vya “umaliro wa mgonezi,” Yesu wakayowoya kale vyakucitika vyakukondweska, vinyake mwa ivyo vicali kunthazi. (Mateyu 24:3, 29-31) Peneapo tikuwona vinthu ivi vikucitika, cilindizga cithu ca kuwombokwa cikukhora. Yesu wakati: “Para vyeneivi vikwamba kucitika, mulaŵiske kucanya, mwinuskenge mitu yinu; pakuti kuwombokwa kwinu kukuneng’enera.”—Luka 21:25-28.
19 Lurombo lwa ciyelezgero ulo Yesu wakaphalira ŵasambiri ŵake, lukutipa ulongozgi uwemi comene wa ivyo tikwenera kuzunura mu malurombo ghithu peneapo umaliro ukuneng’enera. Tiyeni tiŵe na cigomezgo cakuti Yehova walutilirenge kutipa vinthu vyauzimu na kuthupi ivyo tikukhumba zuŵa na zuŵa, mupaka ku umaliro. Kulimbikira kuromba kutovwilenge kuti ‘tikoreske cigomezgo cithu cakudanga kuya kafika na ku umaliro.’—Ŵahebere 3:14; 1 Petros 4:7.
[Mazgu ghamusi]
a Mabaibolo ghanyake, mwaciyelezgero Phangano Liphya, ghakumalizga Lurombo lwa Fumu na mazgu agho ŵanthu ŵakuti nga kulumba Ciuta ghakuti: “Pakuti Ufumu, na nkhongono, na ucindami nvinu, kwa muyirayira, Ameni.” Kweni buku la The Jerome Biblical Commentary likuti: “Mazgu agha gha kulumba Ciuta . . . ghakusangika yayi mu maukaboni [mabuku] ghakugomezgeka.”
Kuweleramo
• Kasi para tikupempha kuti mutipe “kurya kwa lero” tikung’anamuraci?
• Longosorani pempho lakuti “mutigowokere mateu ghithu, umo nase taŵagowokelera ŵa mateu ŵithu.”
• Kasi para tikupempha Yehova kuti wangatitoleranga mu kuyezgeka tikung’anamuraci?
• Cifukwa wuli tikwenera kupempha Yehova kuti ‘watithaske ku muheni’?
[Mafumbo]
[Cithuzithuzi pa peji 25]
Tikwenera kugowokera ŵanyithu usange tikukhumba kugowokeleka
[Kulongosora Cithuzithuzi pa peji 23]
Lydekker