Ŵacekuru—ŵanthu Ŵakuzirwa mu Ubali Withu Wacikhristu

‘Ŵanthu awo ŵali kupandika mu nyumba ya Yehova, ŵakusunda. . . . Ŵakupasa vipasi ndipera mu ucekuru.’—SALMO 92:13, 14.

1. Kasi ŵanthu ŵanandi ŵakuŵawona wuli ŵacekuru?

 YEHOVA wakutemwa ŵateŵeti ŵake wose ŵakugomezgeka, kusazgapo awo mbacekuru. Kweni kuyana na lipoti la caru ca United States, cilimika cilicose, ŵacekuru pafupifupi  1 miliyoni ŵakucitirika nkhaza panji kuŵasuzga. Malipoti ghakufuma mu vyaru vinyake nagho ghakulongora kuti kusuzga ŵacekuru ni suzgo la pa caru cose. Ico cikupangiska suzgo ili ni ico wupu unyake ukati ni “ghanoghano ilo ŵanthu ŵanandi ŵali nalo. . . . lakuti ŵacekuru mbambura nchito, mbambura phindu ndipo ŵakukhumba waka wovwiri kufuma ku ŵanyawo.”

2. (a) Kasi Yehova wakuŵawona wuli ŵateŵeti ŵake ŵakugomezgeka awo mbacekuru? (b) Kasi ni mazgu wuli ghakukhwimiska agho ghali pa Salmo 92:12-15?

² Yehova Ciuta ŵakuzirwiska ŵateŵeti ŵake ŵakugomezgeka awo mbacekuru. Wakulaŵiska “wunthu withu wa mukati”—mukhaliro withu wauzimu, m’malo mwa kulaŵiska ivyo tingakwaniska yayi. (2 Ŵakorinte 4:16) Mu Mazgu ghake Baibolo, tikusangamo mazgu ghakukhwimiska agha: ‘Murunji tiwasundenge nga ndi mkama, tiwakure nga ndi mlanje mu Lebanon. Ŵanthu ŵantheura ŵali kupandika mu nyumba ya Yehova, ŵakusunda mu mabwalo gha Ciuta withu. Ŵakupasa vipasi ndipera mu ucekuru, ŵatikitira na [kubiliŵira], mwakuti ŵalongore umo waliri Yehova wakunyoloka.’ (Salmo 92:12-15) Kusambira mavesi agha kuvumbulenge wovwiri uwo imwe Ŵakhristu ŵacekuru mungapeleka ku mpingo Wacikhristu.

‘Kupasa Vipasi mu Ucekuru’

3. (a) Cifukwa wuli ŵarunji ŵakuyaniskika na khuni la mkama? (b) Ni mwauli umo ŵacekuru ‘ŵangapasira vipasi mu ucekuru’?

³ Wamasalmo wakayaniska ŵarunji na khuni la mkama ‘lakupandika mu mabwalo gha Ciuta withu.’ “Ŵakupasa vipasi ndipera mu ucekuru.” Kasi mukuzomerezga yayi kuti mazgu agha ngakukhozga? Mu nyengo yakale, makuni ghakutowa na ghakunyoloka gha mkama ghakaŵa ghanandi comene mu maluŵaza gha ŵanthu mu vyaru vya Kumafumiro gha Dazi. Kusazgapo pa kutoweska malo, makuni gha mkama ghakapambikanga vipambi vinandi comene, ndipo makuni ghanyake ghakalutiliranga kupambika kwa vilimika vyakujumpha handiredi. a Mwa kukhalilira ŵakukhora mu unenesko, namweso mungalutilira ‘kupambika vipambi mu mulimo wose uwemi.’—Ŵakolose 1:10.

4, 5. (a) Ni cipambi wuli cakukhumbikwa ico Ŵakhristu ŵakwenera kupambika? (b) Yowoyani viyelezgero vya m’Malemba vya ŵacekuru awo ŵakapambika “cipambi ca milomo.”

 ⁴ Yehova wakulindizga Ŵakhristu kuti ŵapambikenge “cipambi ca milomo,” ico cikung’anamura kuyowoya mazgu gha kuthuwuska iyo na vilato vyake. (Ŵahebere 13:15) Kasi mazgu agha ghakumukhwaskani imwe mwaŵacekuru? Enya, ghakumukhwaskani comene.

⁵ Mu Baibolo muli viyelezgero vya ŵacekuru awo ŵakapharazga za Yehova na vilato vyake mwambura wofi. Mozesi wakaŵa kuti wajumpha kale vilimika “makhumi ghankhondi na ghaŵiri [70]” apo Yehova wakamuŵika kuŵa muprofeti na mwimiliri wake. (Salmo 90:10; Exodus 4:10-17) Ucekuru ukamutondeska yayi muprofeti Daniyele kuti wapharazge mwambura wofi za muwuso wa Yehova. Daniyele wakaŵa na vilimika vya m’ma 90 apo wakacemeka na Belshazara kuti wakamuvumbulire ng’anamuro la malemba agho ghakalembeka pa ciwumba. (Daniel, cipaturo 5) Wuli pakuyowoya za mpositole mucekuru, Yohane? Kuumaliro wa uteŵeti wake wanyengo yitali, wakaponyeka mu jere pa cirwa ca Patmo “cifukwa ca [kuyowoya] mazgu gha Ciuta na cisimikizgo ca Yesu.” (Civumbuzi 1:9) Mwambura kukayikira, mungakumbukira ŵanthu ŵanyake ŵa mu Baibolo awo ŵakapambika “cipambi ca milomo” mu ucekuru.—1 Samuel 8:1, 10; 12:2; 1 Mathemba 14:4, 5; Luka 1:7, 67-79; 2:22-32.

6. Ni mwauli umo Yehova wagwiliskilira nchito “ŵalara” msinkhu kucima mu mazuŵa ghano ghaumaliro?

⁶ Apo mpositole Petrosi wakayowoyanga mazgu agho ghakayowoyeka kale na nchimi Joyele, wakati: “‘Kwizamkuŵa mu mazuŵa ghakumalira’ wakuti Ciuta, ‘ndizampungulira mzimu wane pa ŵanthu wose [kusazgapo “ŵalara msinkhu”]: ndipo . . . ŵizamcima.’” (Milimo 2:17, 18; Joel 2:28) Mwakukolerana na mazgu agha, mu mazuŵa ghano ghaumaliro, Yehova wagwiliskira nchito Ŵakhristu ŵakuphakazgika awo mbacekuru na “mberere zinyake” kuti ŵapharazge vilato vyake. (Yohane 10:16) Ŵanji mwa ŵanthu aŵa ŵaŵa ŵakupambika vipambi vya Ufumu mwakugomezgeka kwa vilimika vinandi.

7. Yowoyani umo ŵacekuru ŵakulutilira kupambika vipambi vya Ufumu mwambura kupwelerako kanthu za ucekuru panji matenda.

⁷ Ghanaghanirani za Sonia, uyo wakaŵa mupharazgi wa Ufumu wa nyengo zose mu 1941. Nangauli wakasuzgikanga na matenda ghambura kukonda munkhwara, kweni nyengo zose wakacitiskanga masambiro gha Baibolo pa nyumba yake. “Kupharazga makani ghawemi nchigaŵa ca umoyo wane,” ndimo wakayowoyera Sonia. “Niti waka ndiwo mbumoyo wane. Nkhukhumba cara kuleka.” Ni kale viŵi yayi apo Sonia na mukuru wake Olive, ŵakayowoya uthenga wakupembuzga wa mu Baibolo kwa Janet, uyo wakaŵa mulwari kwa manyimanyi ndipo ŵakasangana nayo ku cipatala, mu cipinda ca kulindizgiramo dokotala. Nyina wa Janet, uyo wakaŵa wakujipeleka comene ku mpingo wa Katolika, wakatoleka mtima comene na citemwa ico ŵadumbu aŵa ŵakalongora mwana wake mwakuti wakazomera sambiro la Baibolo la panyumba ndipo pa nyengo yasono wakuya panthazi. Kasi namwe mungagwiliskira nchito mipata yanthena iyi kuti mupambike vipambi vya Ufumu?

8. Ni mwauli umo mucekuru Kalebi wakalongolera kuti wakugomezga Yehova, ndipo Ŵakhristu ŵacekuru ŵangalondezga wuli ciyelezgero cake?

⁸ Mwa kulutilira kucita mwacikanga nchito ya kupharazga Ufumu mwambura kupwelerako kanthu za ucekuru, Ŵakhristu ŵacekuru ŵakulondezga ciyelezgero ca Muisrayeli  wakugomezgeka, Kalebi, uyo wakenda lumoza na Mozesi mu mapopa kwa vilimika 40. Kalebi wakaŵa na vilimika 79 apo wakambukanga Mlonga wa Yorodani kuya mu Caru ca Layizgano. Pamanyuma pa kuŵa mu gulu la ŵasilikari ŵakofya ŵa Ŵaisrayeli kwa vilimika 6, iye wakatenge wapumulenge waka. Kweni ndimo wakacitira yayi, m’malo mwake, na cikanga wakapempha mulimo wakusuzga wa kupoka ‘mizi yikuru na ya malinga’ ya ku mapiri gha Yuda, umo mukakhalanga Ŵaanaki, ŵanthu awo ŵakaŵa na vimathupi vikuru comene. Cifukwa ca wovwiri wakufuma kwa Yehova, Kalebi ‘wakaŵacimbizga, nga ni umo Yehova wakayowoyera.’ (Joshua 14:9-14; 15:13, 14) Peneapo mukulutilira kupambika vipambi vya Ufumu, manyani kuti Yehova wali namwe, nga ni umo wakaŵira na Kalebi. Ndipo usange mukhalilirenge ŵakugomezgeka, iyo wazamumupani malo mu caru ciphya ico walayizga.—Yesaya 40:29-31; 2 Petros 3:13.

Ŵalutilirenge Kutikitira na Kubiliŵira

9, 10. Ni mwauli umo Ŵakhristu ŵacekuru ŵakukhalilira ŵakukhora mu cipulikano na kulutilira kuŵa na nkhongono zauzimu? (Wonani bokosi la pa peji 11.)

⁹ Pakuyowoya za kupambika vipambi kwa ŵateŵeti ŵa Yehova awo mbacekuru, wamasalmo wakimba kuti: ‘Murunji tiwasundenge nga ndi mkama, tiwakure nga ndi mlanje mu Lebanon. Ŵakupasa vipasi ndipera mu ucekuru, ŵakutikitira na [kubiliŵira].’—Salmo 92:12, 14.

¹⁰ Kasi mungalutilira wuli kuŵa na nkhongono mwauzimu nangauli mwacekura? Kuti khuni la mkama liŵe lakubiliŵira na lakutowa, cisisi cake cagona pa kumwa maji ghakukwana. Mwakuyana waka, namwe mungamwa maji ghaunenesko agho ghali mu Baibolo mwa kuŵazga Mazgu gha Ciuta na kuwungana na gulu lake. (Salmo 1:1-3; Yeremiya 17:7, 8) Kulimbikira kwinu vinthu vyauzimu kukumupangani kuŵa ŵakukhumbikwa comene ku ŵasopi ŵanyinu. Wonani umo fundo iyi yikaŵira yaunenesko kwa musofi mucekuru, Jehoyada.

11, 12. (a) Kasi ni nchito wuli yakuzirwa iyo Jehoyada wakacita mu mbiri ya ufumu wa Yuda? (b) Ni mwauli umo Jehoyada wakagwiliskilira nchito mazaza ghake kuti mu caru muzure kusopa kwaunenesko?

¹¹ Jehoyada wakwenera kuti wakaŵa na vilimika vyakujumpha handiredi apo Fumukazi yiheni, Atalia, yikamba kuwusa Yuda pamanyuma pa kukoma ŵazukuru ŵake. Kasi mucekuru Jehoyada wakacitapo vici? Kwa vilimika 6, iye na muwoli wake ŵakabisa mu tempele mwana yekha uyo wakaponapo, Joash. Ndipo apo ŵanthu ŵakaghanaghanangako yayi, Jehoyada wakapharazga kuti Joash, uyo pa nyengo iyi wakaŵa na vilimika 7 ni themba, ndipo Atalia wakakomeka.—2 Midauko 22:10-12; 23:1-3, 15, 21.

¹² Pakuti themba likasungikanga na iyo, Jehoyada wakagwiliskira nchito mazaza ghake kuti mu caru muzure kusopa kutuŵa. “Wakacita phangano pakati pa iye na ŵanthu wose, na pakati pa themba, mwakuti ŵaŵenge ŵanthu ŵa Yehova.” Mwa kupulikira languro lakufuma kwa Jehoyada, ŵanthu ŵakawiska nyumba ya ciuta mutesi Bala na kugumura majochero ghake, vikozgo, na kukoma ŵasembe wose. Ni Jehoyada uyo wakapelekaso ulongozgi kwa Joash kuti milimo ya pa tempele la Ciuta yambeso kucitika nakuti tempele linozgeke. ‘Joash wakacita vyakunyoloka pamaso pa Yehova mazuŵa ghake ghose cifukwa wakamusambizga Jehoyada mupristi.’ (2 Midauko 23:11, 16-19; 24:11-14; 2 Mathemba 12:2) Wakati wafwa na vilimika 130, Jehoyada wakaŵikika mwanchindi comene mu malalo gha mathemba cifukwa “wakacita uwemi mwa Israyeli, kwa Ciuta na ku nyumba yake.”—2 Midauko 24:15, 16.

13. Ni mwauli umo ŵacekuru ‘ŵangacitira uwemi kwa Ciuta na ku nyumba yake’?

 ¹³ Mutepanji ulwari na kucepa nkhongono panji vinthu vinyake vikumutondeskani kucita vinandi kuti mulutiske panthazi kusopa kwaunenesko. Nanga ndimo vingaŵira nadi, kweni mungakwaniska ‘kucita uwemi kwa Ciuta na ku nyumba yake.’ Mungalongora mwamphu pa nyumba yauzimu ya Yehova mwa kwiza pa maungano na kuzgorapo ndiposo kunjira m’munda pa nyengo yiliyose iyo mwawona kuti muliko na tunkhongono. Kulondezga ulongozgi wa mu Baibolo nyengo zose na kovwira “muzga wa magomezgeko na wavinjeru” ndiposo mpingo, kuzamukhozga comene ŵabali mu mpingo Wacikhristu. (Mateyu 24:45-47) Mungakhuŵirizgaso ŵasopi ŵanyinu “ku kutemwa na ku milimo yiwemi.” (Ŵahebere 10:24, 25; Filemoni 8, 9) Muzamuŵa munthu wacandulo ku ŵanji usange mukucita mwakukolerana na mazgu gha mpositole Paulosi ghakuti: ‘Ŵanalume ŵakuru ŵaŵenge ŵakujikora, ŵanchindi, ŵakuziza, ŵakukhoma mu cipulikano, mu kutemwa, na mu cizizipizgo. Ŵakazi ŵakuru nawo ŵaŵenge na mendero ghakwenelera ŵatuŵa, ŵakusesa cara, nesi kuŵa ŵazga ŵa vinyo, ŵaŵenge ŵasambizgi ŵa ivyo ni viwemi.’—Tito 2:2-4.

14. Ni vici ivyo ŵalara Ŵacikhristu awo ŵateŵetera nyengo yitali ŵangacita kuti ŵalutiske panthazi kusopa kwaunenesko?

¹⁴ Kasi mwateŵetera nga ni mulara pa mpingo kwa vilimika vinandi? “Gwiliskirani nchito mwambura kujighanaghanira mwekha vinjeru ivyo mwavisanga mu vilimika vyose ivyo mwateŵetera.” Uwu ni ulongozgi wakufuma kwa mulara munyake uyo wateŵetera kwa vilimika vinandi. “Gaŵiraniko ŵanji mauteŵeti, na kusambizga maluso ghinu ŵabali awo ŵali na mtima wakukhumba kusambira . . . Wonani ŵanji kuti ŵangakwaniska kucita vinthu. Kuzgani maluso ghawo. Nozgekerani vya munthazi.” (Duteronome 3:27, 28) Kutemwa kwinu nchito ya kupharazga Ufumu, iyo yikukulirakulira kuzamupinduliska ŵabali mu mpingo Wacikhristu.

‘Longorani Umo Yehova Waliri Wakunyoloka’

15. Ni mwauli umo Ŵakhristu ŵacekuru ‘wakulongolera kuti Yehova ngwakunyoloka’?

¹⁵ Ŵateŵeti ŵacekuru ŵa Yehova ŵakucita mwakukondwa udindo wawo wa ‘kulongora umo Yehova waliri wakunyoloka.’ Usange ndimwe Mkhristu mucekuru, mazgu ghinu na vyakucita vinu vingalongora ŵanji  usange ‘Yehova ni jarawe linu, ndipo mwa Iye mulije ubendezi.’ (Salmo 92:15) Khuni la mkama likulongora mwacisisi mikhaliro yapacanya ya Mlengi. Kweni imwe, Yehova wali kumupani mwaŵi wapadera wa kuyowoya za iye kwa awo ŵakusambira sono kusopa kwaunenesko. (Duteronome 32:7; Salmo 71:17, 18; Joel 1:2, 3) Cifukwa wuli kucita nthena nkhwakukhumbikwa?

16. Ni nkhani wuli ya mu Baibolo iyo yikulongora kukhumbikwa kwa ‘kuyowoya umo Yehova waliri wakunyoloka’?

¹⁶ Apo Yoswa, mulongozgi wa Ŵaisrayeli “wakacekura, wakaŵa na vilimika vinandi, wakacema Israyeli yose, na ŵalara ŵawo, na ŵakuru ŵakuru ŵawo, na ŵeruzgi ŵawo, na ŵacilongozgi ŵawo,” na kuŵakumbuska za milimo yakunyoloka ya Ciuta. Wakati: ‘Palije kutondeka kanthu pa viwemi vyose ivyo Yehova Ciuta winu wakayowoya namwe; vyose vyafiskika kwa imwe.’ (Joshua 23:1, 2, 14) Pa nyengo yira, mazgu agha ghakakhozga ŵanthu kuti ŵaŵe ŵakugomezgeka kwa Ciuta. Kweni Yoswa wakati wafwa, ‘yikawuka nthanga . . . , iyo kuti yikamumanya Yehova cara, nanga ndi milimo iyo Iye wakaŵacitira Ŵaisrayeli. Ŵaisrayeli ŵakacita uheni pamaso pa Yehova, ŵakateŵetera Ŵabala.’—Ŵeruzgi 2:8-11.

17. Ni mwauli umo Yehova wacitira na ŵanthu ŵake mazuŵa ghano?

¹⁷ Ŵakhristu mazuŵa ghano kuti ŵakugomezgeka cifukwa ca kupulika ivyo ŵateŵeti ŵacekuru ŵa Ciuta ŵakuyowoya yayi. Ndipouli, cigomezgo cithu mwa Yehova na malayizgo ghake cikukhora para tapulika za “milimo yikuru” iyo wacitira ŵanthu ŵake mu mazuŵa ghano ghaumaliro. (Ŵeruzgi 2:7; 2 Petros 1:16-19) Usange mwakhala mu gulu la Yehova kwa vilimika vinandi, mungakumbuka nyengo iyo mu cigaŵa cinu panji mu caru cinu mukaŵa ŵapharazgi ŵa Ufumu ŵacoko waka panji apo ŵanthu ŵakasuskanga comene. Kweni mukuluta kwa nyengo, mwawona umo Yehova wawuskirapo nthimbanizgo zinyake na kukuzga mwaluŵiro ciŵelengero ca ŵapharazgi ŵa Ufumu. (Yesaya 54:17, 60:22) Mwawona umo unenesko wa mu Baibolo walongosolekera makora ndiposo umo gulu la Ciuta lanyololera vinthu. (Zintharika 4:18; Yesaya 60:17) Kasi mukukhumba kukhozga ŵanji mwa kuŵaphalirako vyakukumana navyo vinu vyakukhwaskana na umo Yehova waŵira wakunyoloka? Vyakukumana navyo vinu vingakhozga comene ŵabali!

18. (a) Yowoyani umo ‘kuphalira ŵanji umo Yehova waliri wakunyoloka’ kukukhwaskira ŵanthu kwanyengo yitali. (b) Ni mwauli umo imwe pamwekha mwawonera kuti Yehova ngwakunyoloka?

¹⁸ Wuli pakuyowoya za nyengo izo mukawona kuti Yehova wamulongorani citemwa na kumulongozgani? (Salmo 37:25; Mateyu 6:33; 1 Petros 5:7) Mdumbu mucekuru, Martha, wakatemwanga kukhuŵirizga ŵabali mwa kuŵaphalira kuti: “Kwali ukumane na suzgo ya mtundu wuli, kweni kuleka Yehova ca. Wakovwirenge.” Ulongozgi uwu ukakhwaska comene mtima wa Tolmina, uyo njumoza mwa ŵanthu awo Martha wakasambira nawo Baibolo ndipo wakabapatizika  kukwambilira kwa 1960. Tolmina wakuti: “Apo mfumu wane wakafwa, nkhongono zikamara, kweni mazgu agha ghakanipangiska kuti niyezgeyezge kuti nileke kukhala ku maungano, nanga ungaŵa umoza. Ndipo Yehova wakanikhozga nadi kuti nilutilire kumuteŵetera.” Kwa vilimika vinandi, Tolmina waŵa wakupeleka ulongozgi weneuwu kwa ŵasambiri ŵake ŵanandi ŵa Baibolo. Enya, mwakukhozga ŵabali na kuyowoya milimo yakunyoloka ya Yehova, mungaciska comene ŵasopi ŵanyinu.

Yehova Wakuzirwiska Ŵacekuru Awo Mbakugomezgeka

19, 20. (a) Kasi Yehova wakuwona wuli milimo ya ŵateŵeti ŵake awo mbacekuru? (b) Kasi mu mutu wakulondezgapo tizamusambira vici?

¹⁹ Mu caru ici, umo mwazura ŵanthu ŵambura kuwonga, ŵanthu ŵanandi ŵakuŵaghanaghanira yayi ŵacekuru. (2 Timote 3:1, 2) Para ŵati ŵaŵakumbuke, kanandi ŵakuŵakumbukira cifukwa ca ivyo ŵakacita kumanyuma, m’malo mwa kukumbukira ivyo ŵakucita sono. Kweni Baibolo likuyowoya kuti: “Ciuta kuti ngwambura urunji cara, kuti waluwe mulimo winu na kutemwa uko mukalongora ku zina lake, apo mukaŵateŵetera ŵatuŵa, ndipo mucali kuŵateŵetera.” (Ŵahebere 6:10) Mbunenesko nadi kuti Yehova Ciuta wakukumbukira milimo yiwemi iyo mukacita kumanyuma. Kweni wakumuzirwiskaniso cifukwa ca ivyo mucali kucita mu uteŵeti wake. Enya, wakuwona ŵateŵeti ŵake ŵacekuru awo mbakugomezgeka kuŵa ŵacandulo, ŵankhongono mwauzimu, na Ŵakhristu ŵakukhora, awo Iye wakulongoleramo nkhongono zake.—Ŵafilipi 4:13.

²⁰ Kasi mukuwona Ŵakhristu ŵacekuru nga ni umo Yehova wakuŵawonera? Usange ni nthena, muŵalongorenge citemwa. (1 Yohane 3:18) Mu mutu wakulondezgapo tizamusambira umo tingalongolera citemwa ici mwa kuŵawovwira pa ivyo ŵakusoŵa.

[Mazgu ghamusi]

Kasi Mazgoro Ghinu Ngakuti Wuli?

• Ni mwauli umo ŵacekuru ‘ŵakupambikira vipambi’?

• Cifukwa wuli kulimbikira vinthu vyauzimu uko ŵacekuru ŵakucita nkhwakukhumbikwa comene?

• Ni mwauli umo ŵacekuru ‘ŵangalongolera kuti Yehova ngwakunyoloka’?

• Cifukwa wuli Yehova wakuzirwiska ŵateŵeti ŵake awo ŵamuteŵetera nyengo yitali?

[Mafumbo]

[Bokosi pa peji 11]

Umo Ŵalutilira Kuŵa Ŵakukhora mu Cipulikano

Nchivici ico cawovwira Ŵakhristu awo ŵateŵetera Ciuta nyengo yitali kuti ŵalutilire kuŵa ŵakukhora mu cipulikano ndiposo ŵankhongono mwauzimu? Pano pali ivyo ŵanji ŵa iwo ŵayowoya:

“Nchakukhumbikwa comene kuŵazga malemba agho ghakuyowoya za ubwezi withu na Yehova. Kanandi, nausiku nkhuŵazga Salmo 23 na 91.”—Olive, uyo wakabapatizika mu 1930.

“Nkhuwoneseska kuti nyengo zose niŵengepo pa nkhani ya ubapatizo na kupulikizga mwakupwelelera nga ni para ndine nibapatizikenge. Kujikumbuska za kujipatulira kwane kwa Yehova nyengo zose kwanipangiska kuti nilutilire kuŵa wakugomezgeka.”—Harry, uyo wakabapatizika mu 1946.

“Kuromba nyengo zose nkhwakukhumbikwa—kupempha wovwiri wa Yehova, civikiliro cake, na vitumbiko, ‘mu mendero ghithu ghose kumuzomera iye.’” (Zintharika 3:5, 6)—Antônio, uyo wakabapatizika mu 1951.

“Kupulikizga vyakukumana navyo vya ŵanthu awo ŵateŵetera Yehova kwa vilimika vinandi kukunikhozga kuti nilutilire kuŵa wakugomezgeka kwa iyo.”—Joan, uyo wakabapatizika mu 1954.

“Nchiwemi kuleka kujighanaghanira comene. Cilicose ico tili naco tikucita waka kupokera kwa Ciuta cifukwa ca lusungu lwake. Kughanaghanira fundo iyi kungatovwira kuti tiwonenge vinthu mwakwenelera na kurya cakurya cauzimu ico nchakukhumbikwa kuti tizizipizge mupaka kuumaliro.”—Arlene, uyo wakabapatizika mu 1954.

[Cithuzithuzi pa peji 9]

Ŵacekuru ŵakupambika vipambi vya Ufumu vyakuzirwa comene

[Cithuzithuzi pa peji 12]

Kulimbikira vinthu vyauzimu uko ŵacekuru ŵakucita nkhwakukhumbikwa comene