“Muŵasambizge Kukoreska Vyose Ivyo Ndamulangulirani”
“Muŵasambizge Kukoreska Vyose Ivyo Ndamulangulirani”
“Ntheura lutaninge mukasambizge . . . , muŵasambizge kukoreska vyose ivyo ndamulangulirani.”—MATEYU 28:19, 20.
1. Kasi musambiri Filipu na munthu wa ku Etiyopiya ŵakadumbiskananga vici?
MUNTHU wa ku Etiyopiya wakenda ulendo utali kuluta ku Yerusalemu. Wali kwenekura, wakasopa Ciuta uyo wakamutemwanga, Yehova. Nchakumanyamanya kuti munthu uyu wakatemwangaso Mazgu gha Ciuta. Cifukwa pakuwelera kukwake mu galeta, wakaŵazganga malemba gha mprofeti Yesaya, apo Filipu, musambiri wa Khristu wakakumana nayo. Filipu wakamufumba munthu wa ku Etiyopiya uyu kuti: “Kasi mukupulikiska ivyo mukuŵazga?” Iyo wakazgora kuti: “Ndingamanya wuli, kwambura kuti munthu wandilongozge?” Filipu wakamovwira munthu wakutemwa kusambira Malemba uyu kuti waŵe musambiri wa Khristu.—Milimo 8:26-39.
2. (a) Kasi zgoro la munthu wa ku Etiyopiya ndakuzirwa mu nthowa wuli? (b) Kasi tidumbiskanenge mafumbo wuli kuyana na nchito ya Khristu ya kusambizga ŵanthu?
2 Zgoro la munthu wa ku Etiyopiya ndakuzirwa nadi. Wakati: “Ndingamanya wuli, kwambura kuti munthu wandilongozge.” Inya, iyo wakakhumbanga mulongozgi, panji munthu munyake kuti wamulongosolere. Fundo iyi pa iyo yekha, yikulongora kuzirwa kwa ulongozgi unyake uwo Yesu wakazunura pa nkhani ya kusambizga ŵanthu. Ni ulongozgi wuli? Kuti tizgore, tiyeni tilutizge kudumbirana mazgu gha Yesu gha pa Mateyu cipaturo 28. Mu nkhani iyo yajumpha tikadumbiskana mafumbo ghakuti cifukwa wuli? kweniso nkhu? Sono tiwonenge mafumbo ghanyake ghaŵiri kuyana na nchito ya Khristu ya kusambizga ŵanthu—vici? kweniso pawuli?
“Muŵasambizge Kukoreska Vyose”
3. (a) Kasi munthu wakucita wuli kuti waŵe musambiri wa Yesu Khristu? (b) Kuti ŵanthu ŵaŵe ŵasambiri tikuŵasambizga vici?
3 Kasi tikwenera kusambizga vici kuti tovwire ŵanthu mwakuti ŵaŵe ŵasambiri ŵa Khristu? Yesu wakaphalira ŵalondezgi ŵake kuti: ‘Ntheura lutaninge mukasambizge mitundu yose, mukaŵabapatize mu zina la Ŵawiske na la Mwana na la mzimu utuŵa: muŵasambizge kukoreska vyose ivyo ndamulangulirani.’ (Mateyu 28:19, 20) Ntheura, tikwenera kusambizga vinthu ivyo Khristu wakayowoya. * Ipo nchivici cingatovwira kumanya kuti munthu uyo tikumusambizga malango gha Yesu waŵenge musambiri pera yayi kweniso walutilirenge kuŵa musambiri? Fundo yikuru iyo yingatovwira tikuyiwona mu mazgu agho Yesu wakayowoya. Wonani kuti wakagotera pakuti: “Muŵasambizge vyose ivyo ndamulangulirani” yayi. Kweni wakati: “Muŵasambizge kukoreska vyose ivyo ndamulangulirani.” (Mateyu 19:17) Kasi ici cikung’anamuraci?
4. (a) Kasi kukoreska dango cikung’anamuraci? (b) Yelezgerani umo tikusambizgira munthu kuti wakoreske malango gha Khristu.
4 Kukoreska dango cikung’anamura kuti “munthu wasinthe kacitiro kake” mwakuti kayane na dango, panyake titi kupulikira, panji kusungilira dango. Ipo kasi tikusambizga wuli munthu kuti wakoreske, panji wapulikire, vinthu ivyo Khristu wakayowoya? Ghanaghanani umo munthu uyo wakusambizga ŵanyake udilaivala wakovwilira ŵasambiri ŵake kuti ŵapulikirenge malango gha pa msewu. Musambizgi wangasambizga ŵasambiri ŵake malango gha pa msewu uku ŵali mu kilasi. Kweni kuti wasambizge ŵasambiri ŵake kupulikira malango agha, wakwenera kuluta nawo pa msewu ndipo ŵasambiri ndiwo ŵendeskenge galimoto. Apa iyo wakuwona umo ŵakulondezgera ivyo ŵasambira. Ndimo vikuŵira para tikusambira Baibolo na ŵanthu, tikuŵasambizga malango gha Khristu. Ndipo mbu, tikwenera kuŵalongozga ŵasambiri apo ŵakuyezgayezga kulondezga malango gha Khristu mu umoyo wawo wa dazi na dazi kweniso mu uteŵeti. (Yohane 14:15; 1 Yohane 2:3) Mwantheura, kuti tikwaniske nchito ya Khristu ya kusambizga tikwenera kuŵa ŵasambizgi kweniso ŵalongozgi. Usange ndimo tiliri, ndikuti tikutolera ciyelezgero ca Yesu kweniso Yehova.—Salmo 48:14; Civumbuzi 7:17.
5. Cifukwa wuli munthu uyo tikusambira nayo Baibolo wangazerezga kupulikira dango la Khristu la kusambizga ŵanthu?
5 Kusambizga ŵanthu kukoreska malango gha Yesu kukusazgapo kuŵawovwira kupulikira dango la kupenja ŵasambiri. Ici cingaŵa cinonono ku ŵanji awo tikusambira nawo Baibolo. Nanga kungaŵa kuti ŵakaŵa ŵamwamphu mu chalichi lawo, nchakumanyamanya kuti ŵasambizgi ŵawo ŵa cisopo ŵandaŵalongozgepo umo ŵangasambizgira ŵanthu mu vikaya vyawo. Ŵalongozgi ŵanyake ŵa machalichi ŵakuyowoya pakweru kuti machalichi gha Cikhristu ghatondekerathu kusambizga ŵanthu ŵawo kuti ŵapharazgenge ku ŵanthu. Munthu wakusanda Baibolo John R. W. Stott wakayowoyapo fundo yinyake pa kukomelera mazgu gha Yesu ghakuti mulute mu caru na kovwira ŵanthu ŵa mitundu yose kuti ŵazgoke ŵasambiri. Iyo wakati: “Cinthu cikuru ico machalichi gha Cikhristu ghatondeka lero, ndico kuleka kupulikira ng’anamuro la mazgu agha pa nkhani ya kupharazga.” Wakasazgirapo kuti: “Tikutemwa kupharazga uthenga withu uku timilira patali. Nyengo zinyake tikuŵa nga ni ŵanthu awo ŵakucemerezga pa mtunda usange ŵawona kuti ŵanyawo ŵakubira mu nyanja. Tikutondeka kubira pa maji kuti tikaŵaponoske. Tikopa kunyewa.”
6. (a) Para tikovwira awo tikusambira nawo Baibolo, kasi tingatolera wuli ciyelezgero ca Filipu? (b) Kasi tingamovwira wuli uyo tikusambira nayo Baibolo para wambapo nchito ya kupharazga?
6 Usange uyo tikusambira nayo Baibolo wakaŵa mu cisopo ico ŵanthu ŵake ‘ŵakopa kunyewa,’ cingaŵa cinonono kuti waleke kopa maji. Panji titi wangawopa kupharazga mwa kupulikira languro la Khristu la kusambizga. Wakhumbenge kumovwira. Antheura, tikwenera kuzikira para tikumusambizga na kumulongozga kuti wapulikiske makora na kucitapo kanthu. Ivyo Filipu wakamusambizga munthu wa ku Etiyopiya vikamungweruska ndipo vikamuciska kuti wabapatizike, ndimo nase ticitirenge. (Yohane 16:13; Milimo 8:35-38) Kweniso, khumbo lakuti tiwovwire ŵasambiri ŵithu kupulikira dango la kusambizga ŵanthu likuticiska kuti titeŵeterenge nawo pamoza, mwakuti tiŵalongozgenge para ŵakwamba kupharazga Ufumu.—Mupharazgi 4:9, 10; Luka 6:40.
‘Vinthu Vyose’
7. Kasi kusambizga ŵanthu “kukoreska vyose” kukusazgapo malango nga?
7 Tikukhumba kovwira ŵasambiri ŵaphya kuti ŵasambizgenge ŵanthu pera yayi. Yesu wakatiphalira kuti tiŵasambizge “kukoreska vyose” ivyo iyo wakayowoya. Ici cikusazgapo kuŵasambizga malango ghakuru ghaŵiri—kutemwa Ciuta kweniso kutemwa muzengezgani. (Mateyu 22:37-39) Kasi tingasambizga wuli musambiri muphya kupulikira malango agha?
8. Longosorani umo mungasambizgira musambiri muphya dango la kutemwa.
8 Tiyeni tiwelereso ku ciyelezgero ca munthu uyo wakusambira udilaivala. Apo wakwendeska galimoto mu msewu na musambizgi wake pamphepete, wakusambira mwa kupulikizga waka kwa musambizgi cara, kweniso wakuwona umo madilaivala ghanyake ghakucitira. Mwaciyelezgero, musambizgi wangamulongora dilaivala uyo wakupeleka mupata kwa munyake kuti wajumphe. Panji wangamulongora dilaivala uyo wakuwezgako magesi gha kunthazi mwakuti waleke kumukoma maso dilaivala wa galimoto iyo yikwiza kunthazi. Kweniso wangamulongora dilaivala uyo wakovwira munyake mweneuyo galimoto yamunangikira pa msewu. Musambiri wakusambirapo vinandi pa viyelezgero ivi, ivyo vingamovwira para wakwendeska galimoto pa msewu. Mwakuyana waka, musambiri muphya uyo wali pa nthowa ya kuya ku umoyo wakusambira kwa musambizgi pera yayi kweniso para wakuwona ŵanthu ŵa nkharo yiwemi mu mpingo.—Mateyu 7:13, 14.
9. Kasi musambiri muphya wakumanya wuli ng’anamuro la kupulikira dango la kutemwa?
9 Mwaciyelezgero, musambiri wa Baibolo wangawona mupapi uyo wali yekha kweni wakulimbikira kwiza na ŵana ŵake ku Nyumba ya Ufumu. Wangawona munthu wacitima uyo wakwiza ku maungano mwakugomezgeka nangauli ngwakusuzgika maghanoghano. Wangawonaso cokoro cicekuru ico cikwiza na ŵacekuru ŵanyake ku maungano gha mpingo pa galimoto yake. Panji wangawona munyamata uyo wakovwira kukolopa pa Nyumba ya Ufumu. Musambiri uyo wangawonaso mulara wa mpingo uyo wakulimbikira mu uteŵeti wa m’munda nangauli wali na vyakucita vinandi mu mpingo. Wangakumana na Kaboni uyo ngwakupendera ndipo wakwenda yayi kweni para ŵanthu ŵiza pa nyumba yake wakuŵakhuŵirizga mwauzimu. Musambiri wangawona mbumba iyo yasintha vinthu vinandi mu umoyo wawo mwakuti yipwelelere ŵapapi ŵawo ŵacekuru. Para wawona Ŵakhristu ŵalusungu, ŵakovwira ndiposo ŵakugomezgeka aŵa, musambiri wakumanya ng’anamuro la kupulikira dango la Khristu la kutemwa Ciuta na muzengezgani, comene kutemwa ŵasopi ŵanyithu. (Zintharika 24:32; Yohane 13:35; Ŵagalatiya 6:10; 1 Timote 5:4, 8; 1 Petros 5:2, 3) Mu nthowa iyi ndikuti Mkhristu waliyose mu mpingo wangaŵa, ndipo wakwenera kuŵa musambizgi na mulongozgi.—Mateyu 5:16.
“Mupaka ku Umaliro wa Mgonezi”
10. (a) Kasi tilutilirenge kusambizga ŵanthu mupaka pawuli? (b) Kasi Yesu wakapeleka ciyelezgero wuli kuyana na nchito iyo tapika?
10 Kasi tikwenera kusambizga ŵanthu mupaka pawuli? Mu nyengo yose iyi ya umaliro wa caru. (Mateyu 28:20) Kasi nchito iyi ya Yesu tiyifiskenge? Pakuŵa mpingo wa pa caru cose, taŵikapo mtima kuti tiyifiske. Vilimika ivyo vyajumpha, tamalira nyengo, nkhongono, na vyuma vithu kuti tisange awo ‘mbakwenelera umoyo wamuyirayira.’ (Milimo 13:48) Lero, zuŵa lililose Ŵakaboni ŵa Yehova pa caru cose ŵakumalira maora ghakujumpha mamiliyoni ghatatu pa mulimo wa kupharazga Ufumu na kusambizga. Tikumalira nyengo yinandi pa kupharazga cifukwa tikuyezga Yesu. Iyo wakati: “Vyakurya vyane nvyakuti ndicitenge khumbo la Uyo wakandituma, na kufiska mulimo wake.” (Yohane 4:34) Ndimo nase tikukhumbira nthena. (Yohane 20:21) Nchito iyo tapika tikukhumba kuyiyamba waka cara; kweni tikukhumba kuyimalizga.—Mateyu 24:13; Yohane 17:4.
11. Kasi nchivici ico cacitikira ŵanyake mwa ŵabali na ŵadumbu ŵithu Ŵacikhristu, ndipo ise tikwenera kujifumba vici?
11 Kweni, citima cikutikora para tikuwona ŵanyake mwa ŵasopi ŵanyithu ŵakulopwa mwauzimu. Ndipo pa cifukwa ici, ŵanyake ŵawelera nyuma panji ŵaleka kupulikira dango la Khristu la kusambizga. Kasi pali nthowa yiliyose iyo tingacita kuti tiŵawovwire mwakuti ŵawelere ku mpingo na kwambaso nchito ya kupenja ŵasambiri? (Ŵaroma 15:1; Ŵahebere 12:12) Nthowa iyo Yesu wakawovwilira ŵapositole ŵake awo ŵakalopwa yikutovwira kumanya umo nase tingacitira lero.
Ŵaghanaghanirani
12. (a) Pambere Yesu wandafwe, kasi ŵapositole ŵake ŵakacitaci? (b) Kasi Yesu wakacita nawo wuli ŵapositole ŵake nangauli ŵakaŵa ŵakulopwa?
12 Apo Yesu wakaŵa pafupi kukomeka, ŵapositole ‘ŵakamusida, na kucimbira.’ Umo Yesu wakayowoyera kale, ‘ŵakaparanyikana uyu ku kwake, uyu ku kwake.’ (Marko 14:50; Yohane 16:32) Kasi Yesu wakacita nawo wuli ŵanyake ŵakulopwa mwauzimu aŵa? Nyengo yicoko waka wati wawuka, Yesu wakaphalira ŵanyake mwa ŵalondezgi ŵake kuti: “Mungopanga: lutaninge mukaŵaphalire ŵabali ŵane kuti ŵalute ku Galileya, ndiko ŵamkundiwona.” (Mateyu 28:10) Nangauli ŵapositole ŵakalopwa nadi, kweni Yesu wakalutilira nipera kuŵacema kuti “ŵanung’una ŵane!” (Mateyu 12:49) Wakaleka kuŵagomezga yayi. Mwantheura, Yesu wakaŵa walusungu kweniso wakugowokera, umo Yehova nayo waliri walusungu na wakugowokera. (2 Mathemba 13:23) Kasi tingamuyezga wuli Yesu?
13. Kasi awo ŵalopwa mwauzimu tikwenera kuŵawona wuli?
13 Tikwenera kuŵalengera lusungu awo ŵawelera nyuma panji ŵaleka kucita uteŵeti. Ticali kukumbuka milimo ya citemwa iyo ŵakacitanga kumanyuma, panji kwa vilimika vinandi. (Ŵahebere 6:10) Tikudokera nadi kuŵawonaso na kucezga nawo. (Luka 15:4-7; 1 Ŵatesalonika 2:17) Ipo tingalongora wuli kuti tikuŵaghanaghanira?
14. Mwa kuyezga Yesu, kasi tingawovwira wuli munthu wakulopwa?
14 Yesu wakaphalira ŵapositole ŵakulopwa kuti ŵalute ku Galileya kweniso kuti ŵakamuwone. Mukayowoyero kanyake, tingati Yesu wakaŵacemera ku ungano wapadera. (Mateyu 28:10) Lero napo vili nthena, tikuciska awo ŵawelera nyuma mwauzimu kuti ŵizenge ku maungano ku mpingo Wacikhristu, ndipo tikwenera kucita nthena kanandi waka. Kuyana na ŵapositole, nchemo yira yikaŵa ya candulo, cifukwa “ŵasambiri khumi na yumoza ŵakaluta ku Galileya ku lupiri ulo Yesu wakaŵatemera.” (Mateyu 28:16) Nase tikusekelera comene usange ŵanthu ŵakulopwa ŵapulikira para taŵacema ndipo ŵakwambaso kufika pa maungano gha Cikhristu!—Luka 15:6.
15. Kasi tingalondezga wuli Yesu pa kupokelera ŵanthu ŵakulopwa awo ŵiza pa malo gha ungano?
15 Kasi ticitenge wuli para Mkhristu wakulopwa wiza pa Nyumba ya Ufumu? Kasi Yesu wakacita wuli wakati wawona ŵapositole ŵake, awo cipulikano cawo cikazizima panyengo yicoko, ŵakati ŵiza pa malo agho ŵakapangana? “Yesu wakiza wakayowoya nawo.” (Mateyu 28:18) Yesu wakimilira patali na kuŵadodoliska waka yayi, kweni wakiza pafupi. Mughanaghane waka umo ŵapositole ŵakafwatukira pakuwona umo Yesu wakacitira! Tiyeni nase tambe kucitapo kanthu na kupokelera ŵanthu ŵakulopwa mwauzimu awo ŵakulimbikira kuti ŵawelere ku mpingo Wacikhristu.
16. (a) Kasi tingasambirapo vici umo Yesu wakacitira na ŵalondezgi ŵake? (b) Kasi tingalongora wuli kuti tikuwona ŵanthu ŵakulopwa nga umo Yesu wakacitira? (Wonani futunoti.)
16 Kasi Yesu wakacitaso vici? Cakwamba, wakaŵaphalira kuti: “Mazaza ghose ghapika kwa ine.” Caciŵiri, wakapeleka nchito wakati: “Ntheura lutaninge mukasambizge.” Cacitatu, wakalayizga kuti: “Ine ndili namwe mazuŵa ghose.” Kweni kasi mwawona ico Yesu wakaleka kucita? Wakaŵacombora yayi ŵasambiri ŵake cifukwa ca kutondeka na kukayika. (Mateyu 28:17) Kasi wakacita makora nthena? Inya. Cifukwa nakalinga ŵapositole ŵake ŵakambaso ‘kusambizga na kupharazga makani ghawemi.’ (Milimo 5:42) Ndimo vingaŵira mu mpingo withu para tingatolera ciyelezgero ca Yesu umo tikuwonera ŵanthu ŵakulopwa kweniso umo tikucitira nawo. *—Milimo 20:35.
“Ine Ndili Namwe Mazuŵa Ghose”
17, 18. Kasi mu mazgu gha Yesu ghakuti, “Ine ndili namwe mazuŵa ghose,” muli fundo wuli zakukhozga?
17 Mazgu ghaumaliro gha Yesu ghakuti, “Ine ndili namwe mazuŵa ghose,” ghali na fundo yakukhozga kwa wose awo ŵakulimbikira kufiska nchito ya Khristu ya kupenja ŵasambiri. Nanga ŵalwani ŵangasuska wuli nchito yithu ya kupharazga Ufumu ndiposo nanga ŵangatiyowoyera uheni wuli, tikopapo ng’o. Cifukwa wuli? Cifukwa Yesu, Mulongozgi withu, uyo wali na “mazaza ghose kucanya na pasi,” wali nase kuti watovwire!
18 Kweniso layizgo la Yesu lakuti “Ine ndili namwe mazuŵa ghose” ndakupembuzga comene. Apo tikulimbalimba kufiska nchito ya Yesu ya kusambizga, tikuŵa na nyengo zakukondweska pera yayi kweniso nyengo za citima. (2 Midauko 6:29) Taŵanyake tikuŵa mu nyengo za citima para tikutengera nyifwa ya wakutemweka withu. (Genesis 23:2; Yohane 11:33-36) Ŵanyake ŵakusuzgika na ucekuru, apo umoyo na nkhongono vikwamba kucepa. (Mupharazgi 12:1-6) Kweniso ŵanyake nyengo zinyake ŵakusuzgika na kudonda mtima. (1 Ŵatesalonika 5:14) Ndipo taŵanandi ukavu ndiwo ukukoma. Nangauli tikusuzgika nthena, tikucita makora mu uteŵeti withu cifukwa Yesu wali nase “mazuŵa ghose,” nanga ni mu mazuŵa ghakusuzga mu umoyo withu.—Mateyu 11:28-30.
19. (a) Kasi languro la Yesu la kusambizga liri na ulongozgi wuli? (b) Nchivici cikutovwira kuti tifiske nchito ya Khristu?
19 Umo tawonera mu nkhani yino na iyo yajumpha, languro la Yesu la kusambizga likukhwaska vigaŵa vyose. Yesu wakatiphalira cifukwa kweniso uko tamucitira nchito iyi. Wakatiphaliraso ivyo tikwenera kusambizga ndiposo nyengo iyo tilutilirenge kucita nthena. Mbunenesko kuti kufiska nchito iyi nchipusu yayi. Kweni tingafiska, cifukwa mazaza gha Khristu ghakutovwira kweniso iyo mweneco wali nase! Kasi imwe mukukayika?
[Mazgu ghamusi]
^ ndime 3 Buku linyake likuti Yesu wakati, “mukaŵabapatize . . . muŵasambizge,” kuti wakati ‘mukaŵabapatize na kuŵasambizga’ yayi. Ntheura, kubapatiza na kusambizga ni “vinthu viŵiri vyakuti mupaka vicitike mwakulondezgana yayi.” M’malo mwake, “kusambizga kukulutilira, kukwamba pambere munthu wandabapatizike na kulutilira panyuma pa ubapatizo.”
^ ndime 16 Fundo zinyake za umo tingawonera na kovwilira ŵanthu ŵakulopwa zikusangika mu Gongwe la Mulinda la Febuluwale 1, 2003, mapeji 24-27.
Kasi Mungazgora Wuli?
• Kasi tikusambizga wuli ŵanthu kuti ŵakoreske ivyo Yesu wakayowoya?
• Kasi musambiri muphya wangasambiraci kwa ŵanthu ŵanyake mu mpingo?
• Kasi tingacita vici kuti tiwovwire awo ŵalopwa mwauzimu?
• Kasi mazgu gha Yesu ghakuti “Ine ndili namwe mazuŵa ghose” ghakutikhozga na kutipembuzga wuli?
[Mafumbo]
[Cithuzithuzi pa peji 26]
Tikwenera kuŵa ŵasambizgi kweniso ŵalongozgi
[Cithuzithuzi pa peji 28]
Musambiri muphya wakusambira vinandi kufuma ku ŵanji