Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Kuleka Kujikhalira Tekha

Kuleka Kujikhalira Tekha

Kuleka Kujikhalira Tekha

“[Khristu] wakaŵafwira wose mwakuti awo mbamoyo, ŵaleke kujikhalira ŵekha.”—2 ŴAKORINTE 5:15.

1, 2. Ni dango wuli la mu Malemba ilo likawovwira ŵasambiri ŵa Yesu ŵakale kuleka kujighanaghanira ŵekha?

 UKAŴA usiku waumaliro kwa Yesu pa caru capasi. Kukakhala maora ghacoko waka kuti wapeleke umoyo wake m’malo mwa wose awo ŵapulikanenge nayo. Mu usiku wura, Yesu wakayowoya vinthu vyakuzirwa comene ku ŵapositole ŵake ŵakugomezgeka. Cimoza cake ico wakaŵaphalira ni dango ilo likenera kuŵa cimanyikwiro ca ŵasambiri ŵake. Iyo wakati: “Dango liphya nkhumupani, kuti mutemwanenge; nga ndi umo Ine nkhamutemwerani, ndimo namweso mutemweranenge. Na ceneici ndico ŵanthu wose ŵati ŵamanyirenge kuti muli ŵasambiri ŵane, para mukutemwana.”—Yohane 13:34, 35.

2 Ŵakhristu ŵaunenesko ŵakwenera kutemwana nadi kweniso kupwelelera dankha vya ŵasopi ŵanyawo. Ŵakwenera ‘kuŵikira pasi umoyo wawo cifukwa ca ŵabali ŵawo.’ (Yohane 15:13) Kasi Ŵakhristu ŵakale ŵakacita wuli na dango liphya ili? Mu buku lakuti Apology, Tertullian mulembi wakale wakazunura ŵanthu ŵanyake awo pakuyowoya za Ŵakhristu ŵakatenge: ‘Wonani umo ŵakutemwerana; iwo ŵakulolera kufwira ŵanyawo.’

3, 4. (a) Cifukwa wuli tikwenera cara kuŵa ŵakujighanaghanira tekha? (b) Kasi mu nkhani iyi tidumbiskanenge vici?

3 Nase tikwenera ‘kupokelerana vizitu, ndipo ntheura tifiske dango la Khristu.’ (Ŵagalatiya 6:2) Kweni kujighanaghanira tekha ndilo ni suzgo likuru ilo lingatitondeska kuti tipulikire dango la Khristu na ‘kutemwa Yehova Ciuta withu na mtima withu wose, mzimu withu, na vinjeru vithu kweniso kutemwa ŵanyithu umo tikujitemwera taŵene.’ (Mateyu 22:37-39) Pakuti tili ŵambura kufikapo, tikutemwa kudemelera pa ivyo mtima withu ukukhumba. Kweniso tingamba kujighanaghanira tekha cifukwa ca visuzgo, kuphalizgana pa nchito panji ku sukulu, ndiposo kutokatoka kuti tisange ivyo vingatovwira pa umoyo. Nkharo ya kujighanaghanira yikumara cara. Mpositole Paulosi wakacenjezga kuti: “Mu mazuŵa gha ku umaliro . . . ŵanthu ŵaŵenge ŵakujighanaghanira ŵekha.”—2 Timote 3:1, 2, Phillips.

4 Apo wakaŵa pafupi kumalizga uteŵeti wake pano pa caru capasi, Yesu wakaphalira ŵasambiri ŵake nthowa zitatu izo mphanyi zikaŵawovwira kuti ŵaleke kujighanaghanira ŵekha. Kasi zikaŵa nthowa wuli, ndipo ise tingapindura wuli na ivyo wakayowoya?

Mbozga Yanadi!

5. Kasi Yesu wakaŵavumbulira vici ŵasambiri ŵake apo wakapharazganga kumpoto kwa Galileya, ndipo cifukwa wuli nkhongono zikaŵamalira?

5 Yesu wakapharazganga pafupi na Kesareya Filipu kumpoto kwa Galileya. Agha ghakaŵa malo ghawemi gha yii ghakuti munthu wangapumulirako m’malo mwa kutangwanika na nchito. Kweni ŵacali kwenekura, Yesu wakamba kuŵavumbulira ŵasambiri ŵake kuti ‘wakenera kuluta ku Yerusalemu, na kukomwa mu vinandi na ŵalara na ŵasofi ŵalara na ŵalembi, na kukomeka, na kuwuskika para ghajumphapo mazuŵa ghatatu.’ (Mateyu 16:21) Nkhongono zikwenera kuti zikaŵamalira ŵasambiri ŵa Yesu ŵakati ŵapulika ivi! Cifukwa ŵakagomezganga kuti Mulongozgi wawo wimikenge Ufumu pano pa caru capasi.—Luka 19:11; Milimo 1:6.

6. Cifukwa wuli Yesu wakamukalipira Petrosi?

6 Nyengo yeneyiyo, Petrosi “wakamutora [Yesu], wakamba kumucenya, wakati, Kuŵe kutali na imwe, Fumu: vyeneivi kuti vingamuwirani cara.” Kasi Yesu wakati wuli? “Wakazgoka wakanena na Petrosi, Luta ku nyuma zane, Satana: ndiwe cakundikhuŵazga: cifukwa kuti ukupwelera vya Ciuta cara, kweni vya ŵanthu.” Apa tikuwona kuti ŵanthu ŵaŵiri aŵa ŵakaŵa ŵakupambana. Yesu wakaŵa wakujipeleka pakucita ivyo Ciuta wakamutuma, ndipo wakamanya kuti mu myezi yicoko waka wafwenge mwa kupayikika pa khuni. Petrosi wakakhumbanga kuti vinthu vimwenderenge makora. Iyo wakati: “Kuŵe kutali na imwe.” Apa tikukayika cara kuti Petrosi wakaŵa na maghanoghano ghawemi. Kweni Yesu wakamukalipira cifukwa cakuti nyengo iyo Petrosi wakendera maghanoghano gha Satana. Petrosi ‘wakaŵa na maghanoghano gha Ciuta cara, kweni gha ŵanthu.’—Mateyu 16:22, 23.

7. Kasi pa Mateyu 16:24, Yesu wakati ŵasambiri ŵake ŵalondezgenge nthowa wuli?

7 Lero napo ŵanthu ŵakuyowoya ivyo Petrosi wakaphalira Yesu. Kanandi caru cikukoserezga ŵanthu kuti ‘ŵajicitire viwemi’ panji ‘ŵacite vinthu ivyo vingaŵawovwira luŵiro.’ Kweni ndimo Yesu wakaghanaghaniranga yayi. Wakaphalira ŵasambiri ŵake kuti: ‘Usange munthu wakukhumba kundilondezga, wajipate, wanyamure [“khuni lake lakusuzgikirapo”], ndipo wanilondezgenge.’ (Mateyu 16:24, NW) Baibolo la The New Interpreter’s likuti: “Mazgu agha wakayowoya kwa ŵanthu bweka cara, kweni wakayowoyanga kwa awo ŵakaŵa ŵasambiri kale kuti ŵamanye ng’anamuro la kuŵa musambiri.” Ŵasambiri ndiwo ŵakwenera kulondezga nthowa zitatu izo Yesu wakazunura mu lemba ili. Tiyeni tiwone nthowa yiliyose payekha.

8. Longosorani ng’anamuro la kujipata.

8 Cakwamba, tikwenera kujipata. Lizgu la Cigiriki lakuti “kujipata” likulongora kuti munthu ngwakunozgeka kukana makhumbiro gha uryezi panji kuti vinthu vimwenderenge yekha pera. Kujipata kuti ni para munthu wakuleka kucita ivyo wakutemwa kamoza kamoza yayi; nesi kujikomora panji kuŵa munonono. Pakuti tili ŵakunozgeka kupeleka umoyo withu na vyose kwa Yehova, lekani ‘tikujikhalira tekha yayi.’ (1 Ŵakorinte 6:19, 20) M’malo mwakuti tenderenge maghanoghano ghithu, tikwendera maghanoghano gha Ciuta. Kujipata cikung’anamura kuŵikapo mtima pakucita khumbo la Ciuta, nangauli mwakawiro kuti ndivyo tikukhumba cara. Para tajipatulira kwa Ciuta na kubapatizika ndikuti tikulongora kuti tili ŵakujipeleka fikepo kwa iyo. Ntheura tikulimbikira kuti mu umoyo withu wose tilongore kuti ndise ŵakujipeleka.

9. (a) Apo Yesu wakaŵa pano pasi, kasi khuni lakusuzgikirapo likayimiranga vici? (b) Kasi tikunyamura khuni lithu lakusuzgikirapo mu nthowa wuli?

9 Nthowa yaciŵiri njakuti tinyamure khuni lithu lakusuzgikirapo. Kale, khuni lakusuzgikirapo likayimiranga suzgo, kulengeskeka, na nyifwa. Kanandi, vigeŵenga ndivyo ŵakavikomeranga pa khuni ndipo nyengo zinyake vitanda vyawo ŵakavipayikanga pa khuni. Ntheura pakuyowoya mazgu agha Yesu wakalongora kuti Ŵakhristu ŵakwenera kunozgeka kuzikizgika, kulengeskeka, nanga nkhukomeka, pakuti iwo mba caru cara. (Yohane 15:18-20) Makhaliro ghithu Ghacikhristu ghakutipambaniska na caru, ntheura caru ‘cikutituka.’ (1 Petros 4:4) Ivi vingacitika ku sukulu, pa nchito, panji mu mbumba. (Luka 9:23) Ndipouli, tili ŵakunozgeka kuzizipizga para caru cikutihoya cifukwa cakuti tikuleka kujikhalira tekha. Yesu wakati: “Ŵa mwaŵi ndimwe para ŵati ŵamutombozganinge na kumuzikizgani, na kumuteterani uheni wose, cifukwa ca ine. Kondwani, sekelerani comene; pakuti njombe yinu njikuru kucanya.” (Mateyu 5:11, 12) Ndipo nadi, cakuzirwa comene nkhutemweka na Ciuta.

10. Kasi tikwenera kucitaci pakulondezga Yesu?

10 Nthowa yacitatu, Yesu wakati timulondezgenge. Kuyana na An Expository Dictionary of New Testament Words, lakulembeka na W. E Vine, kulondezga cikung’anamura kulongozgana, “na munthu uyo mukulazga kumoza.” Lemba la 1 Yohane 2:6 likuti: “Uyo wakuti, Nkhukhala mwa iyo [Ciuta], mweneuyo nayo wakwenera kwendaso nga ndi umo wakenderanga [Khristu].” Kasi Yesu wakendanga wuli? Pakuti Yesu wakatemwanga Awiske ŵakucanya na ŵasambiri ŵake, wakajighanaghanira yekha yayi pakucita vinthu. Paulosi wakalemba kuti: “Khristu nayo kuti wakajikondweska cara.” (Ŵaroma 15:3) Nanga ni apo wakaŵa na vyakulema panji njara, Yesu wakapweleleranga dankha vya ŵanji. (Marko 6:31-34) Kweniso Yesu wakafukafuka comene mu nchito ya kupharazga na kusambizga za Ufumu. Asi nase tikwenera kumulondezga peneapo tikulimbikira kufiska nchito yithu ya ‘kusambizga mitundu yose, kuŵasambizga kukoreska vyose ivyo Yesu walangura’? (Mateyu 28:19, 20) Mu vyose ivi, Khristu wakatisidira cakuwonerapo, ndipo tikwenera ‘kulondezga mendero ghake.’—1 Petros 2:21.

11. Cifukwa wuli nchakuzirwa kuti tijipate, tinyamure khuni lithu lakusuzgikirapo, na kulondezga Yesu Khristu?

11 Nchakuzirwa nadi kuti tijipate, tinyamure khuni lithu lakusuzgikirapo, na kulondezga Mulongozgi withu. Usange tacita nthena ndikuti tilekenge kujighanaghanira tekha, ico cingatitondeska kuti tilongore citemwa canadi. Kweniso, Yesu wakati: “Yose uyo wakukhumba kuponoska umoyo wake wati wawutayenge: kweni yose uyo wati watayenge umoyo wake cifukwa ca ine wati wawusangenge. Cifukwa kungamovwiraci munthu kwandula caru cose na kutaya umoyo wake? panji munthu wangapelekaci cakugulizgana na umoyo wake?”—Mateyu 16:25, 26.

Tingateŵetera Ŵenenchito Ŵaŵiri Cara

12, 13. (a) Kasi nchivici ico cikaŵa mu mtima wa munthu uyo wakafumba ulongozgi kwa Yesu? (b) Kasi Yesu wakamuphalira vici munthu yura, ndipo cifukwa wuli?

12 Pakati pajumpha myezi yicoko waka kufuma apo Yesu wakaphalira ŵasambiri ŵake kukhumbikwa kwa kujipata, munthu munyake musambazi wakiza kwa iyo na kuti: “Msambizgi, ndicitenge ciwemi wuli mwakuti ndiŵenge na umoyo wa muyirayira?” Yesu wakamuphalira kuti ‘wasungilire malango’ ndipo wakazunurapo malango ghanyake. Munthu yura wakati: “Vyose vyeneivi ndili kusungilira.” Munthu yura wakwenera kuti wakaneneskanga, nakuti wakalimbikira kusungilira ivyo Dango lingayowoyanga. Ntheura wakafumba kuti : ‘Kasi kwakhalaso vici?’ Yesu pakumuzgora wakamuphalira kuti: “Usange ukukhumba kuŵa wakufikapo, lutanga ukaguliske vyose ivyo uli navyo ndipo ndarama zake ukaŵape ŵakavu, ndipo wamkuŵa na usambazi kucanya. Ntheura wize na kundilondezga.”—Mateyu 19:16-21, Phangano Liphya.

13 Kuti munthu yura wateŵetere Yehova na umoyo wose, Yesu wakawona kuti cikaŵa ciwemi kuti wafumyepo cinthu cikuru cakutimbanizga, usambazi. Musambiri wanadi wa Khristu wangateŵetera ŵenenchito ŵaŵiri cara. Wangafiska cara “kuteŵetera Ciuta na Usambazi.” (Mateyu 6:24) Wakwenera kuŵa na ‘jiso liwemi’ ilo likulaŵiska pa vinthu vyauzimu pera. (Mateyu 6:22) Kutora vinthu vithu na kupeleka ku ŵakavu ni mulimo wakujipeleka. Pakugulizgana na usambazi, Yesu wakamupa munthu musambazi yura mwaŵi wakuti waŵike cuma kucanya. Ici ni cuma ca umoyo wamuyirayira ndipo mphanyi cikamulongozgera ku mwaŵi wa kuzakawusa pamoza na Khristu kucanya. Munthu yura wakaŵa wakunozgeka cara kujipata. “Wakaruta na citima: cifukwa wakaŵa na vyakuŵeta vinandi.” (Mateyu 19:22) Kweni ŵalondezgi ŵanyake ŵa Yesu ŵakacita mwakupambanako.

14. Kasi ŵalovi ŵanayi ŵakacita wuli apo Yesu wakaŵacema kuti ŵamulondezge?

14 Pafupifupi vilimika viŵiri pambere ivi vindacitike, Yesu wakacema ŵalovi ŵanayi, Petrosi, Andireya, Yakobe, na Yohane. Pa nyengo iyo, ŵaŵiri ŵakakoranga somba, ndipo ŵanyawo ŵaŵiri ŵakanozganga mikwawu. Yesu wakati kwa iwo: “Zani ku nyuma zane, ndipo nditi ndizgorenge imwe ŵalovi ŵa ŵanthu.” Paumaliro wose ŵanayi ŵakaleka nchito yawo ya ulovi ndipo ŵakalondezga Yesu umoyo wawo wose.—Mateyu 4:18-22.

15. Kasi Kaboni wa Yehova wakacita wuli kuti walondezge Yesu?

15 Ŵakhristu ŵanandi lero ŵacita nga mbalovi ŵanayi ŵara, mwakupambana na munthu musambazi yura. Ŵaleka usambazi na mwaŵi wa kuŵa ŵakumanyikwa mu caru mwakuti ŵateŵetere Yehova. Yumoza wawo ni Deborah. Iyo wakuti: “Apo nkhaŵa na vilimika 22, nkhaŵa na cinthu cikuru comene cakuti nighanaghanirepo. Nkhasambira Baibolo pafupifupi myezi yinkhondi na umoza, ndipo nkhakhumbanga kupatulira umoyo wane kwa Yehova, kweni ŵapapi ŵane ŵakakhumbanga cara napacoko. Iwo ŵakaŵa na vyuma vinandi comene, ndipo ŵakaghanaghananga kuti para naŵa Kaboni niŵalengeskenge. Ŵakanipa maora 24 kuti nisorepo cinthu cimoza pakati pa usambazi na unenesko. Ŵakati para nilutilirenge kucezga na Ŵakaboni, ndikuti cuma cose ico ŵakanisungira ŵanipokenge. Kweni Yehova wakanovwira kukaka fundo yamahara ndipo wakanipa nkhongono zakucitira ntheura. Sono namara vilimika 42 mu uteŵeti wa nyengo zose, ndipo nkhudandaurapo cara. Cifukwa ca kukana umoyo wakujighanaghanira na usambazi, nkhafumamo mu umoyo wa wakawaka ndiposo wacitima uwo nkhuwona ŵabali ŵane ŵakutambura nawo. Pamoza na mfumu wane, nawovwira ŵanthu ŵakujumpha handiredi kusambira unenesko. Kwa ine ŵana ŵauzimu aŵa mbakuzirwa comene kuluska usambazi.” Ŵakaboni ŵa Yehova ŵanandi comene nawo ndimo ŵakughanaghanira. Imwe ke?

16. Kasi tingalongora wuli kuti tikuleka kujikhalira tekha?

16 Cifukwa ca kuleka kujikhalira ŵekha, Ŵakaboni ŵa Yehova vikwi vinandi ŵakucita upayiniya, panji kuti kupharazga Ufumu nyengo zose. Ŵanyakeso, awo ŵakuwona kuti ŵalije mupata wakucitira uteŵeti wa nyengo zose, ŵakuŵa na mzimu wa upayiniya ndipo ŵakukhozgera nchito ya kupharazga Ufumu kuyana na nkhongono zawo. Ŵapapi ŵakuŵa na mzimu wakuyana waka para ŵakupatura nyengo na kulekezga dankha ivyo ŵakutemwa mwakuti ŵasambizge ŵana ŵawo vinthu vyauzimu. Tose tingalongora kuti vinthu vya Ufumu tikuviŵika pakwamba mu umoyo withu mu nthowa zakupambanapambana.—Mateyu 6:33.

Kasi Nchitemwa ca Njani Cikutipemberezga?

17. Kasi nchivici cikutipemberezga kuti tijipeleke?

17 Nchipusu cara kuŵa na citemwa canadi. Kweni ghanaghanirani ico cikutipemberezga. Paulosi wakalemba kuti: “Kutemwa kwa Khristu kukutipemberezga; uku tikweruzga ceneici cakuti yumoza wakaŵafwira wose . . . mwakuti awo mbamoyo, ŵaleke kujikhalira ŵekha, kweni mweneuyo wakaŵafwira na kuwukiraso.” (2 Ŵakorinte 5:14, 15) Citemwa ca Khristu ndico cikutipemberezga kuti tileke kujikhalira tekha. Ici nchifukwa cikuru nadi! Pakuti Yesu wakatifwira, asi tikuwona kuti nchakwenelera nadi kukhalira mwa iyo? Nakuti, tikapatulira umoyo withu kwa Ciuta na kuzgoka ŵasambiri ŵa Khristu, cifukwa ca kuwonga citemwa ico Ciuta na Khristu ŵatilongora.—Yohane 3:16; 1 Yohane 4:10, 11.

18. Cifukwa wuli kujipeleka kuli na candulo?

18 Kasi kuleka kujikhalira tekha kuli na candulo? Munthu musambazi yura wakati wakana nchemo ya Khristu na kufumapo, Petrosi wakati kwa Yesu: “Ehena, ise tasida vyose, ndipo tamulondezgani; kasi tamkuŵa na vici?” (Mateyu 19:27) Petrosi na ŵapositole ŵanyake ŵakajipata nadi. Kasi njombe yawo yikaŵa vici? Pakwamba Yesu wakaŵaphalira za mwaŵi uwo ŵakaŵa nawo wakuzakawusa pamoza na iyo kucanya. (Mateyu 19:28) Pa nyengo yeneiyo pera, Yesu wakazunura vitumbiko ivyo ŵalondezgi ŵake wose ŵazamupokera. Iyo wakati: “Palive munthu uyo wali kusida nyumba, panji ŵabali, panji ŵadumbu, panji nyina, panji wiske, panji minda, cifukwa ca ine, na cifukwa ca ivangeli, uyo wati walekenge kupokera vya mphapikira makhumi pera khumi sono mu nyengo yeneyino . . . na mu nyengo iyo yikwiza umoyo wa muyirayira.” (Marko 10:29, 30) Ivyo tikupokera ni vinandi kuluska ivyo tikuleka. Asi adada ŵithu ŵauzimu, amama, ŵabali, ŵadumbu, na ŵana mbakuzirwa kwakuluska cilicose ico tili kuleka cifukwa ca Ufumu? Kasi pakati pa Petrosi na munthu musambazi yura, uyo wakaŵa na umoyo uwemi ninjani?

19. (a) Kasi cimwemwe ceneco cikuthemba pa vici? (b) Kasi mu nkhani yakulondezgapo tizamudumbiskana vici?

19 Ivyo Yesu wakayowoya na kucita, vikalongora kuti cimwemwe cili mu kupeleka ndiposo kuteŵetera, mu kujighanaghanira wekha cara. (Mateyu 20:28; Milimo 20:35) Para tikulondezga Khristu na kuleka kujikhalira tekha, tikuŵa ŵakukhorwa comene sono ndiposo tikulindilira umoyo wambura kumara munthazi. Mbunenesko kuti para tajipata, tikuŵa ŵa Yehova. Ntheura tikuzgoka ŵazga ŵa Ciuta. Cifukwa wuli wuzga uwu nguwemi? Kasi ukukhwaskana wuli na ivyo tikughanaghana kucita mu umoyo? Nkhani ya panthazi apa ndiyo yizamuzgora mafumbo agha.

Kasi Mukukumbuka?

• Cifukwa wuli tikwenera kukana kujighanaghanira tekha?

• Kasi kujipata, kunyamura khuni lithu lakusuzgikirapo na kulondezga Yesu vikung’anamuraci?

• Nchivici cikutipemberezga kuti tileke kujikhalira tekha?

• Kasi umoyo wa kujipeleka wuli na candulo?

[Mafumbo]

[Cithuzithuzi pa peji 9]

“Kuŵe kutali na imwe, Fumu”

[Vithuzithuzi pa peji 11]

Citemwa cikutuma Ŵakaboni ŵa Yehova kuti ŵapharazgenge Ufumu na mwamphu