Kasi Ciwuka Nchakuzirwa Wuli kwa Imwe?
Kasi Ciwuka Nchakuzirwa Wuli kwa Imwe?
“Mukujura woko linu na kukhorweska camoyo cose.”—SALMO 145:16.
1-3. Kasi ŵanyake ŵakulindilira vici munthazi? Yelezgerani.
CHRISTOPHER msepuka wa vilimika vinkhondi na vinayi na mukuru wake, pamoza na asibweni ŵawo na awoli ŵawo ndiposo ŵavyara ŵawo ŵaŵiri, ŵakapharazga mulenji wose nyumba na nyumba kufupi na msumba wa Manchester, ku England. Magazini ya Galamukani! yikalongosora ivyo vikacitika pamanyuma pake. Yikati: “Ku mise, ŵanthu aŵa ŵakanyamuka kuti ŵakawone malo ku Blackport ku nyanja. Wose ŵankhondi na yumoza ŵakafwa pangozi ya galimoto iyo yikakoma ŵanthu 12. Ŵapolisi ŵakati ngozi iyi cikaŵa ‘cipiyoyo.’”
2 Mu usiku wa mayiro ghake, ŵanthu aŵa ŵakaŵa ku Sambiro la Buku la Mpingo, uko ŵakasambiranga nkhani ya nyifwa. Awiske ŵakalongosora kuti: “Christopher wakaŵa mwana wamahara comene. Apo tikaŵa pa sambiro, wakalongosora makora comene za caru ciphya na ivyo wakalindiliranga munthazi. Apo sambiro likaŵa mukati, Christopher wakayowoya kuti: ‘Uwemi wa kuŵa Kaboni wa Yehova ngwakuti nangauli nyifwa njakuŵinya, kweni tikumanya kuti zuŵa limoza tizamuwonanaso pa caru capasi.’ Palije uyo wakamanya kuti mazgu agha ghazamukumbukika.” a
3 Nyengo yinyake mu 1940, Franz, Kaboni wa ku Austria, wakamanya kuti wakomekenge cifukwa ca kukana kunangira Yehova. Apo wakaŵa mu jere ku Berlin, Franz wakalembera amama ŵake kalata, wakati: “Umo nkhumanyira, nizomerenge kunjira nkhondo, mphanyi nkhacita cinthu ciheni cakwenelera nyifwa. Ine ningacita yayi canthena ici cifukwa mbwenu nizamuwuka yayi. . . . Nakuti Amama na ŵabali, na ŵadumbu ŵane mose, muhanya uno ŵaniphalira cilango cane. Lekani kutenthema, ni nyifwa. Nikomekenge namacero mulenji. Nkhongono zane zili mwa Ciuta nga umo vikaŵiraso na Ŵakhristu wose ŵaunenesko mu nyengo zakale. . . . Usange namwe muzizipizgenge mupaka nyifwa, tizamuwonanaso pa ciwuka. . . . Pawemi.” b
4. Kasi nkhani za ŵanthu ŵaŵiri awo ŵazunulika apa zamukhwaskani wuli, ndipo sono tiwonenge vici?
4 Ciwuka cikaŵa cakuzirwa comene kwa Christopher na Franz. Ŵakagomezga kuti ciliko nadi. Nkhani izi zatitora mtima nadi! Kuti tiwonge Yehova na kukhozga cigomezgo cithu mu ciwuka, tiyeni tiwone cifukwa ico ciwuka cizamuŵirako ndiposo umo cikutikhwaskira waliyose payekha.
Mboniwoni ya Ciwuka pa Caru Capasi
5, 6. Kasi mboniwoni iyo mpositole Yohane wakawona pa Civumbuzi 20:12, 13 yikuvumbura vici?
5 Mu mboniwoni ya ivyo vizamucitika mu Muwuso wa Khristu Yesu wa Vilimika Cikwi, mpositole Yohane wakawona ŵanthu ŵakuwuskika pa caru capasi. Iyo wakati: “Nkhawona ŵakufwa, ŵalara na ŵacoko. . . . Ndipo nyanja yikapeleka ŵakufwa awo ŵakaŵa mwenemumo; ndipo Nyifwa na Hadesi vikapeleka ŵakufwa awo ŵakaŵa mwenemumo.” (Civumbuzi 20:12, 13) Wose awo ŵali mu Hadesi (Sheole), kwali mbakuŵa wuli, “ŵalara” panji “ŵacoko,” ŵazamufumamo. Awo ŵakafwira mu nyanja nawo ŵazamuweleraso ku umoyo pa nyengo iyo. Ni khumbo la Yehova kuti ici cizakacitike.
6 Para Khristu wazakamba kuwusa mu vilimika Cikwi, wazamukaka dankha Satana na kumuponya mu cizongwe. Pakuti nyengo iyo Satana wazamuŵavya nkhongono pa ŵanthu awo ŵazamuwuka panji awo ŵazamupona suzgo yikuru, palije uyo wazamupuluskika. (Civumbuzi 20:1-3) Imwe mungawona nga vilimika cikwi ni vinandi comene, kweni kwa Yehova ni “zuŵa limoza.”—2 Petros 3:8.
7. Kasi mu Muwuso wa Khristu wa Vilimika Cikwi, ŵanthu ŵazamweruzgika wuli?
7 Kuyana na mboniwoni iyi, Muwuso wa Khristu wa Vilimika Cikwi, yizamuŵa nyengo ya ceruzgo. Mpositole Yohane wakalemba kuti: “Nkhawona ŵakufwa, ŵalara na ŵacoko, ŵakwima panthazi pa cizumbe; ndipo mabuku ghakabanulika: ndipo buku linyake likabanulika, ilo ndi Buku la Umoyo: ndipo ŵakufwa ŵakeruzgika na ivyo vikalembeka mu mabuku kwakulingana na milimo yawo. . . . Ndipo ŵakeruzgika munthu na munthu kwakulingana na milimo yawo.” (Civumbuzi 20:12, 13) Wonani kuti munthu wazamweruzgika pa ivyo wakacita pambere wandafwe cara. (Ŵaroma 6:7) Kweni pazunulika “mabuku” agho ghazamujulika. Ivyo munthu wazamucita para wamanya ivyo vili mu mabuku agha ndivyo vizamupanikizgira usange zina lake likwenera kulembeka mu “buku la umoyo.”
‘Kuwukira ku Umoyo’ Panji ‘Kuwukira ku Njeruzgo’
8. Kasi ŵanthu awo ŵazamuwuka umaliro wawo uzamuŵa wuli?
8 Kukwambilira kwa mboniwoni ya Yohane, Yesu wakuzunulika kuti wali “na vijuliro vya nyifwa na Hadesi.” (Civumbuzi 1:18) Iyo ni “Cilongozgi wa umoyo” wa Yehova, mweneuyo wapika mazaza gha kweruzgira “ŵamoyo na ŵakufwa.” (Milimo 3:15; 2 Timote 4:1) Kasi wazamweruzga wuli? Wazamuwuska dankha awo ŵali kufwa. Yesu wakaphalira wumba kuti: “Mungazizwanga na ici: pakuti ora likwiza mu leneilo wose awo ŵali mu malaro ŵati ŵapulike mazgu ghake, ndipo ŵati ŵafumengemo.” Ndipo wakalutizga kuti: “Awo ŵakacitanga uwemi, ŵati ŵawukire ku umoyo; kweni awo ŵakacitanga uheni, ŵati ŵawukire ku njeruzgo.” (Yohane 5:28-30) Ntheura, kasi ŵanalume na ŵanakazi ŵacipulikano ŵakale ŵakulindilira vici kunthazi?
9. (a) Para ŵazakawuka, kasi ŵanandi ŵazamusambira vici? (b) Kasi ni nchito wuli ya kusambizga iyo yizamucitika?
9 Para ŵanthu ŵacipulikano ŵakale aŵa ŵazakawuka, ŵazamusanga kuti malayizgo ghose agho ŵakagomezganga ghafiskika. Ŵazamukhumbisiska kumanya Mphapu ya mwanakazi wa Ciuta, iyo yikuzunulika mu ucimi wakwamba mu Baibolo pa Genesis 3:15! Ŵazamukondwa kupulika kuti Mesiya uyu, Yesu, wakagomezgeka mupaka nyifwa, na kupeleka umoyo wake kuŵa sembe! (Mateyu 20:28) Awo ŵazamuŵapokelera para ŵakuwuskika ŵazamuŵa na cimwemwe comene kuŵawovwira kumanya kuti sembe yakuwombora nchilongolero ca ucizi na lusungu lwa Yehova. Para ŵanthu awo ŵazamuwuka ŵazakawona ivyo Ufumu wa Ciuta ukucita pakufiska khumbo la Yehova pa caru capasi, tikukayika cara kuti mitima yawo yizamuzura na malumbo kwa Yehova. Ŵazamuŵa na mwaŵi ukuru wakuti ŵalongore usange mbakugomezgeka nadi kwa Dada wawo wakucanya na Mwana wake. Panyengo iyo, waliyose wazamukondwa kucitako nchito yikuru ya kusambizga ŵanthu ŵanandi awo ŵazamuwuka kufuma ku dindi, ŵeneawo ŵakwenera kuzakazomera sembe iyo Ciuta wali kupeleka.
10, 11. (a) Kasi wose awo ŵazamuŵa na umoyo mu vilimika cikwi, ŵazamuŵa na mwaŵi wuli? (b) Kasi ici cikwenera kutikhwaska wuli?
10 Para Abrahamu wazakawuka wazamusangwa comene kuwona umo umoyo uzamuŵira mu ufumu uwo “msumba” wake wakaulindiliranga. (Ŵahebere 11:10) Yobu munthu wacipulikano, wazamukondwa comene para wazakamanya kuti cipulikano cake cikakhozga ŵateŵeti ŵanyake ŵa Yehova apo ŵakayezgekanga. Ndipo Daniyeli wazamukhumbisiska kumanya umo maucimi agho wakalemba ghafiskikira.
11 Nakuti wose awo ŵazamupokera umoyo mu caru ciphya, kwali mwa kucita kuwuskika panji kupona suzgo yikuru, ŵazamusambira vinandi comene vya khumbo la Yehova pa caru capasi na awo ŵakukhalamo. Nchito ya kusambizga ya vilimika cikwi yizamunozga comene cifukwa ŵanthu ŵazamuŵa na cigomezgo ca kukhala kwamuyirayira na kulumba Yehova. Kweni ivi vizamuthemba pa ivyo waliyose wazamucita para wasambira ivyo vili mu mabuku. Kasi tizamucita ivyo tizamusambira? Kasi tizamughanaghanirapo na kusungilira fundo izo zizamutovwira kutonda para Satana wazamuyezga kaumaliro kutipatuska ku unenesko?
12. Nchivici cizamuwovwira waliyose kucita mwakukwana nchito ya kusambizga ndiposo kunozga caru capasi kuŵa paradiso?
12 Tingaluwanga cara kuti tizamutumbikika comene para sembe ya Khristu yazakamba kugwira nchito. Apo sono ŵanthu ŵakusuzgika na maulwari agha na agha, awo ŵazamuwuskika ŵazamulwaraso cara. (Yesaya 33:24) Cifukwa cakuti ŵanthu awo ŵazamukhala mu caru ciphya ŵazamuŵa na mathupi ghawemi na umoyo wakufikapo, wose ŵazamucita mwakukwana nchito ya kusambizga ŵanthu ŵanandi awo ŵazamuwukira ku umoyo. Kweniso ŵazamugwira nchito yikuru comene yakunozga caru capasi kuŵa paradiso kuti Yehova walumbike.
13, 14. Cifukwa wuli Satana wazamufwaturika kaumaliro, ndipo ni vici ivyo vingazakacitikira waliyose pa yekha?
13 Satana wazamufwaturika kuti wazakayezge kupuluska ŵanthu kaumaliro. Buku la Civumbuzi 20:7-9 likuti ‘mitundu yose iyo yizamupuluskika,’ panji magulu gha ŵanthu, awo ŵazamupulikira Satana ŵazamweruzgikira ku pharaniko. ‘Moto uzamukhira kucanya na kuŵamyangura.’ Ili lizamuŵa pharaniko kwa ŵanyake awo ŵazamuwuskika mukati mwa vilimika cikwi. Kweni awo ŵazamuŵa ŵakugomezgeka ŵazamupokera cawanangwa ca umoyo wamuyirayira. Nadi, iwo ‘ŵazamuwukira ku umoyo.’—Yohane 5:29.
14 Kasi cigomezgo ca ciwuka cingatipembuzga wuli nanga ni sono? Ndipo tikwenera kucitaci kuti tizakapokere vitumbiko kunthazi?
Ivyo Tingasambirapo Sono
15. Kasi cigomezgo ca ciwuka cingatovwira wuli sono?
15 Panyake sonosono apa mukaŵa na nyifwa ya wakutemweka winu ndipo mucali na citima cifukwa ca suzgo iyi. Cigomezgo ca ciwuka cikumovwirani kuti muŵe na mtende mu mtima na nkhongono, ivyo ŵanthu ŵambura kumanya unenesko ŵangavisanga yayi. Paulosi wakapembuzga Ŵatesalonika kuti: “Tikukhumba cara, mwa ŵabali, kuti nga ŵaŵe awo ŵakugona tulo muŵe ŵalemwa; kuti muleke kuŵa na citima, nga mbanyake awo ŵalive cigomezgo.” (1 Ŵatesalonika 4:13) Kasi mukughanaghanapo kuti muli mu caru ciphya, ndipo mukuwona ŵanthu ŵakuwuka? Usange ni nthena, ipo sono sangani cipembuzgo mwa kughanaghanira kuti ŵakutemweka ŵinu muzamuŵawonaso.
16. Kasi muzamujipulika wuli para ciwuka cazakayamba?
16 Panyake panyengo yasono mukulwara kaŵirikaŵiri cifukwa ca cigaruka ca Adamu. Lekani kufipa mtima comene na kuluwa cimwemwe ico muzamuŵa naco para muzamuwuka na kuzakaŵaso ŵamoyo na mathupi ghawemi mu caru ciphya. Pa nyengo iyo apo muzamujura maso ghinu na kuwona ŵanthu ŵakumupokelerani na cimwemwe pa ciwuka, muzamuwonga Ciuta cifukwa ca cisungusungu cake.
17, 18. Kasi ni vinthu wuli viŵiri ivyo tikusambirapo vyeneivyo tikwenera kuvisunga mu mtima?
17 Kweni sono, wonani vinthu viŵiri ivyo tikusambirapo vyeneivyo tikwenera kuvisunga mu mtima. Cakwamba, nchakuzirwa comene kuti titeŵeterenge Yehova na mtima wose sono nthena. Para tikujipeleka na umoyo wose nga ni Fumu yithu Khristu Yesu, tikulongora kuti tikutemwa Yehova na ŵazengezgani ŵithu. Kwali tikususkika panji kuzikizgika ndipo tikutondeka kusanga nchito panji wanangwa withu ukujandizgika, tikungangamika mu cipulikano nanga tingaŵa mu viyezgo vikuru wuli. Nanga ŵalwani ŵangatifingira kuti ŵatikomenge, cigomezgo cakuti tizamuwuka cikutipembuzga na kutikhwimiska kuti tilutilire kugomezgeka kwa Yehova na Ufumu wake. Nakuti mwamphu withu mu nchito ya kupharazga na kusambizga ukutipa mwaŵi wa kuzakapokera vitumbiko vyambura kumara ivyo Yehova wasungira ŵarunji.
18 Caciŵiri cikukhwaskana na umo tikucitira na makhumbiro ghaheni gha thupi lithu lakwananga. Tikungangamika mu cipulikano pakumanya kuti ciwuka ciliko ndipo Yehova ngwaucizi. Mpositole Yohane wakacenjezga kuti: “Mungatemwanga caru, panji nesi vinthu ivyo vili mu caru. Usange munthu wakutemwa caru, kutemwa kwa Ŵawiske kulimo mwa iyo cara. Pakuti vyose ivyo vili mu caru, makhumbiro gha thupi, na makhumbiro gha maso, na kuthumbwa kwa umoyo uno, kuti nvyakufuma ku Ŵawiske cara, kweni ku caru. Ndipo caru cikuluta na makhumbiro ghake, kweni uyo wakucita khumbo la Ciuta, wakukhalilira muyirayira.” (1 Yohane 2:15-17) Para tikuyaniska ‘umoyo weneco’ na vinthu vya mu caru tingapusikika cara na kupenja usambazi. (1 Timote 6:17-19) Tikanenge usange tayezgeka kuti ticite makhaliro ghaheni. Tikumanya kuti para tafwa pambere Haramagedoni yindize, usange tikucita ivyo Yehova wakutinkha ndikuti tizamuŵa pamoza na awo ŵalije cigomezgo ca kuzakawuka.
19. Kasi ni mwaŵi wuli ukuru uwo tingaluwanga cara?
19 Kweniso tingaluwanga cara kuti tili na mwaŵi ukuru wakuti tikondweske mtima wa Yehova sono na muyirayira swii. (Zintharika 27:11) Para tagomezgeka mupaka nyifwa panji mupaka umaliro wa caru ici, Yehova wakumanya kuti tikukhozgera muwuso wake. Cizamuŵa cimwemwe cikuru kuzakakhala mu Paradiso pa caru capasi, kwali tizamucita kupona suzgo yikuru panji kuzakawuskika!
Wazamukhorweska Ivyo Tikukhumba
20, 21. Nchivici citovwirenge kuŵa ŵakugomezgeka nangauli mafumbo ghanyake pa nkhani ya ciwuka ghandazgoreke? Longosorani.
20 Ivyo tadumbiskana pa nkhani ya ciwuka vikuzgora mafumbo ghithu ghose cara. Kasi Yehova wazamwendeska wuli vinthu kwa awo ŵakaŵa ŵakutora panji ŵakutengwa apo ŵakafwanga? (Luka 20:34, 35) Kasi ŵanthu ŵazamuwukira uko ŵakafwira? Kasi ŵanthu ŵazamuwukira pafupi na mbumba zawo? Pali mafumbo ghanandi comene agho ghandazgoreke pa nkhani ya ciwuka. Kweni tikwenera kukumbuka mazgu gha Yeremiya ghakuti: “Yehova ndi muwemi kwa ŵeneawo ŵakumulindilira, ku mzimu weneuwo ukumupenja iye. Nkhuwemi kuti munthu walindilire zikiti ciponosko ca Yehova.” (Citengero ca Yeremiya 3:25, 26) Yehova wazamuzgora mafumbo ghose para nyengo yakwana. Cifukwa wuli tingagomezga kuti ndimo wazamucitira nadi?
21 Ghanaghanirani mazgu gha wamasalmo apo wakimba za Yehova kuti: “Mukujura woko linu na kukhorweska camoyo cose.” (Salmo 145:16) Para tikucekura, ivyo tikukhumba navyo vikusintha. Ivyo tikadokeranga apo tikaŵa ŵana, lero tikuvikhumba cara. Umoyo withu ukukhwaskika na ivyo tikuwona kweniso ivyo tikulindilira. Kweni mu caru ciphya, vyose viwemi ivyo tizamudokera, Yehova wazamutipa.
22. Cifukwa wuli tikwenera kulumba Yehova?
22 Cakuzirwa comene sono nchakuti waliyose waŵe wakugomezgeka. ‘Cakukhumbikwa mu ŵalinda ŵalara, nchakuti munthu wasangike wakugomezgeka.’ (1 Ŵakorinte 4:2) Tili ŵalinda ŵa makani ghawemi gha ucindami wa Ufumu wa Ciuta. Para tikulimbikira kuŵaphalira makani ghawemi wose awo tikukumana nawo, ndikuti tili pa nthowa ya ku umoyo. Kweni tingaluwanga cara kuti ‘nyengo na [“vinthu vyamabuci,” NW]’ vikuwira tose. (Mupharazgi 9:11) Koleskani cigomezgo ca ciwuka kuti muleke kwenjerwa comene na umoyo. Para mukuwona ngati mufwenge pambere Muwuso wa Khristu wa Vilimika Cikwi undayambe, manyani kuti mungapembuzgika na fundo yakuti wovwiri ukwiza. Para nyengo ya Yehova yakwana, namwe mungazakayowoya mazgu gha Yobu kwa Mlengi kuti: “Mundiceme ndipo ine ndimuzgoreni.” Yehova walumbike, mweneuyo wakunweka kuzakawezgera umoyo kwa wose awo ŵali mu cikumbukiro cake!—Job 14:15.
[Mazgu ghamusi]
a Wonani Galamukani! ya Cingelezi ya Julayi 8, 1988, peji 10, yakupharazgika na Ŵakaboni ŵa Yehova.
b Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom, peji 662, lakupharazgika na Ŵakaboni ŵa Yehova.
Kasi Mukukumbuka?
• Kasi ŵanthu ŵazamweruzgika wuli mu vilimika Cikwi?
• Cifukwa wuli ŵanyake ‘ŵazamuwukira ku umoyo’ apo ŵanyake ‘ŵazamuwukira ku njeruzgo’?
• Kasi cigomezgo ca ciwuka cingatipembuzga wuli sono?
• Kasi mazgu gha pa Salmo 145:16 ghakutovwira wuli kuyana na mafumbo ghambura kuzgoreka pa nkhani ya ciwuka?
[Mafumbo]
[Vithuzithuzi pa peji 27]
Kasi cigomezgo ca ciwuka cingatovwira wuli sono?