Lumbani Yehova Ŵawukirano!
Lumbani Yehova Ŵawukirano!
“Lumbani Yehova mu caru, . . . ŵapungwe nawo na ŵamwali wose!”—SALMO 148:7, 12.
1, 2. (a) Kasi ŵawukirano ŵanandi ŵakumanya vinthu wuli ivyo ŵakukanizgika? (b) Cifukwa wuli ŵawukirano ŵakwenera kukwiya yayi para ŵapapi ŵawo ŵakuŵakanizga vinthu vinyake?
KANANDI ŵawukirano ŵakumanya vinthu ivyo ŵakukanizgika kucita pa nyengo yasono. Ŵanandi ŵangamuphalirani msinkhu uwo ŵazamwambira kwambuka ŵekha msewu, kumanya nyengo yakugonera usiku panji kwamba kwendeska galimoto. Nyengo zinyake, muwukirano wangawona ngati pa vinandi ivyo wakupempha, zgoro likuŵa lakuti, “Leka dankha ukulireko.”
2 Imwe ŵawukirano manyani kuti cifukwa ca kukhumba kumuvikilirani, ŵapapi ŵinu ŵakuwona kuti nchamahara kumukanizgani vinthu vinyake. Kweniso manyani kuti Yehova wakukondwa para mukupulikira ŵapapi ŵinu. (Ŵakolose 3:20) Kweni kasi mukujipulika nga ni para umoyo winu undayambe? Kasi ŵakumukanizgani vinthu vyose vyakuzirwa mupaka mukulireko dankha? Ndimo viliri yayi! Lero pali nchito yakuzirwa comene iyo yikuluska cilicose ico mungalindilira. Kasi imwe ŵawukirano mukuzomerezgeka kucitako nchito iyi? Mukuzomerezgeka, kweniso mukupempheka na Ciuta Wapacanya Nkhanira kuti muyicite!
3. Kasi Yehova wakupempha ŵawukirano kuti ŵacite nchito wuli yapadera, ndipo ni mafumbo wuli agho tiwonenge?
3 Kasi tikunena nchito wuli? Wonani mazgu gha lemba ilo pajintha nkhani iyi: “Lumbani Yehova mu caru, . . . ŵapungwe nawo na ŵamwali wose pamoza, ŵalara na ŵana!” (Salmo 148:7, 12) Muli na mwaŵi ukuru comene wakuti mulumbe Yehova. Pakuti ndimwe muwukirano, kasi mukukondwa kucitako nchito iyi? Ŵanandi mbakukondwa. Kuti timanye cifukwa ico nchakwenelera nadi kukondwa, tiyeni tiwone mafumbo ghatatu. Lakwamba, cifukwa wuli mukwenera kulumba Yehova? Laciŵiri, kasi mungacita wuli kuti mumulumbe makora? Lacitatu, kasi mphawuli apo mungamba kulumba Yehova?
Cifukwa Wuli Mukwenera Kulumba Yehova?
4, 5. (a) Kuyana na Salmo 148, kasi tili na mwaŵi wuli? (b) Kasi vilengiwa ivyo vikuyowoya yayi nesi kughanaghana vikulumba wuli Yehova?
4 Pakuti Yehova ni Mlengi lekani tikwenera kumulumba. Salmo 148 likutovwira kughanaghanira fundo iyi. Yezgelerani kuti mwasanga ŵanthu ŵanandi ŵakukoŵerana sumu yiwemi na yakutora mtima, kasi mungajipulika wuli? Mungacita wuli usange mwamanya kuti mazgu gha sumu iyo ngaunenesko, ngakuzirwa, ngakukondweska, ndiposo ngakusamphuska? Kasi mungadokera kuti muyisambire na kwimba nawo? Taŵanandi ndimo tingacitira. Salmo 148 likulongora kuti ndimo viliri kwa imwe, kweni ici nchiwemi kwakuluska. Salmo ili likulongosora wumba ukuru, uwo ukulumba Yehova mwakukolerana. Kweni apo mukuŵazga salmo ili, muwonenge cinthu cinyake ico cingamutindikani. Kasi nchivici?
5 Vinthu vinandi ivyo vikulumba Yehova mu Salmo 148 vingayowoya yayi nesi kughanaghana. Mwaciyelezgero, tikuŵazga kuti zuŵa, mwezi, nyenyezi, ciwuvi, mphepo, mapiri, na mitunda vikulumba Yehova. Kasi vilengiwa ivi vingalumba wuli Yehova? (Sal. 148 Mavesi 3, 8, 9) Vikulumba Yehova umo ghakucitira makuni, vilengiwa vya mu nyanja, na vinyama. (Sal. 148 Mavesi 7, 9, 10) Kasi muli kuwonapo umo zuŵa likutowera para likunjira, panji para mwezi ukwenda kujumpha nyenyezi zinandinandi panji muli kusekapo mwati mwawona nyama zikuseŵera panji kuzizwa pakuwona malo ghawemi ghakutowa? Usange ni nthena, ipo muli “kupulika” sumu ya malumbo kufuma mu cilengiwa. Vyose ivyo Yehova wali kupanga vikutikumbuska kuti iyo ni Mlengi Wankhongonozose, palije munyake mu cilengiwa cose uyo wangayana nayo nkhongono, vinjeru, na kutemwa.—Ŵaroma 1:20; Civumbuzi 4:11.
6, 7. (a) Kasi Salmo 148 likuzunura vilengiwa wuli vyamahara ivyo vikulumba Yehova? (b) Cifukwa wuli tingakhuka kuti tilumbe Yehova? Yelezgerani.
6 Salmo 148 likulongosoraso kuti vilengiwa vyamahara vikulumba Yehova. Mu Sal. 148 vesi 2, mukuzunulika “mipingo” ya Yehova ya kucanya, ŵangelo, kuti ŵakulumba Ciuta. Mu Sal. 148 vesi 11, ŵanthu ŵamazaza, mafumu na ŵeruzgi, ŵakupempheka kuti nawo ŵamulumbe. Usange ŵangelo ŵankhongono ŵakukondwa kulumba Yehova, kasi munthu nkhavici kuti wakane kumulumba? Ndipo mu Sal. 148 mavesi 12 na 13, imwe ŵawukirano mukupempheka kuti namweso mulumbe Yehova. Kasi mwakhuka kuti mumulumbe?
7 Tiyelezgere kuti muli na mubwezi uyo wali na maluso pa maseŵero, pa kupanga vinthu panji sumu, kasi mungaleka kuphalirako mbumba yinu panji ŵabwezi ŵinu ŵanyake za iyo? Kwambura kukayika muŵaphalirenge. Ndimo tingacitira para tamanya vyose ivyo Yehova wacita. Mwaciyelezgero, Salmo 19:1, 2 (NW) likuti nyenyezi kucanya “zikupangiska munthu kuyowoya.” Para tikughanaghanira vinthu vyakuzizwiska ivyo Yehova wacita, tingaleka yayi kuphalirako ŵanyithu za iyo.
8, 9. Kasi Yehova wakukhumba kuti timulumbenge pa vifukwa wuli?
8 Cifukwa cinyake cakulumbira Yehova nchakuti iyo wakukhumba kuti timulumbenge. Cifukwa wuli? Kasi nchifukwa cakuti wangayuyuka usange ŵanthu ŵaleka kumulumba? Yayi. Taŵanthu tingakhumbikwira kulumbika, kweni Yehova ngwapacanya comene kuluska ise. (Yesaya 55:8) Iyo wakujikayikira yayi nesi kukayikira mikhaliro yake. (Yesaya 45:5) Ndipouli, wakukhumba kuti timulumbe ndipo wakukondwa usange tikucita nthena. Cifukwa wuli? Wonani vifukwa viŵiri ivi. Cakwamba, wakumanya kuti ise tikwenera kumulumba. Wakatipanga na khumbo lakuti tisopenge. (Mateyu 5:3) Yehova wakukondwa para tikufiska khumbo ili, umo ŵapapi ŵinu ŵakukondwera para ŵamuwonani mukurya cakurya ico ŵakumanya kuti nchakwenelera kwa imwe.—Yohane 4:34.
9 Caciŵiri, Yehova wakumanya kuti ŵanthu ŵanyake ŵakwenera kutipulika kuti tikumulumba. Mpositole Paulosi wakalembera munyamata Timote mazgu agha: “Jicenjelerenge, na kusambizga kwako. Ukhalilire mu vyeneivi; cifukwa pa kucita ceneici uti ujiponoske wamwene na awo ŵakukupulika.” (1 Timote 4:16) Para mukusambizga ŵanthu vya Yehova Ciuta, na kumulumba, nawoso ŵangamumanya. Para ŵamumanya ŵangazakasanga umoyo wamuyirayira!—Yohane 17:3.
10. Cifukwa wuli tikukhuka kuti tilumbe Ciuta withu?
10 Kweniso pali cifukwa cinyake cakulumbira Yehova. Kumbukani ciyelezgero ca mubwezi winu uyo wali na maluso. Usange mwapulika ŵanthu ŵakumuyowoyera utesi, kunyoza zina lake liwemi, kasi imwe mungaŵikapo mtima yayi kuti mumulumbe? Yehova wakuneneka pa caru cose. (Yohane 8:44; Civumbuzi 12:9) Ntheura awo ŵakumutemwa ŵakukhuka kuti ŵaphare unenesko pakukhwaskana na iyo, kususka utesi uwu. Kasi namwe mungatemwa kuti mulongore kuti mukumutemwa Yehova na kumuwonga kweniso mukukhumba kuti ndiyo Wawusenge m’malo mwa mulwani wake, Satana? Mungacita vyose ivi para mukulumba Yehova. Ntheura fumbo linyake ndakuti, kasi mungamulumba wuli?
Umo Ŵawukirano Ŵanyake Ŵakalumbira Yehova
11. Kasi ni viyelezgero wuli mu Baibolo ivyo vikulongora kuti ŵawukirano ŵangacita makora pakulumba Yehova?
11 Baibolo likulongora kuti kanandi ŵawukirano ŵakucita makora comene pakulumba Yehova. Mwaciyelezgero, msungwana wa ku Israyeli wakakoreka wuzga na Ŵasiriya. Na cikanga cose, msungwana yura wakaphalira fumukazi yake za Elisha nchimi ya Yehova. Mazgu ghake ghakacita vikuru, ndipo ukaŵa upharazgi wankhongono comene. (2 Mathemba 5:1-17) Apo Yesu wakaŵa mwana, nayo wakapharazganga na cikanga. Pa vyose ivyo wakacitanga pa wanici wake, Yehova wakasankhapo cimoza kuti cisungike mu Malemba. Pakaŵa pa nyengo iyo Yesu wakaŵa na vilimika 12 ndipo mwacikanga wakafumbanga ŵasambizgi ŵa cisopo pa tempele ku Yerusalemu, nakuti wakaŵatindika na umo wakamanyiranga nthowa za Yehova.—Luka 2:46-49.
12, 13. (a) Kasi Yesu wakacitaci mu tempele mazuŵa ghacoko waka pambere wandafwe, ndipo vikaŵakhwaska wuli ŵanthu awo ŵakaŵapo? (b) Kasi Yesu ŵakajipulika wuli apo ŵana ŵakamulumbanga?
12 Wakati wakura, Yesu wakaciska ŵana kuti ŵalumbenge Yehova. Mwaciyelezgero, mazuŵa ghacoko waka pambere wandafwe, Yesu wakaŵa pa tempele ku Yerusalemu. Baibolo likuti kwenekura ‘wakacita vyakuzizwiska.’ Wakacimbizga awo ŵakazgoranga malo ghakupatulika kuŵa nyumba ya ŵankhungu. Kweniso wakacizga ŵanthu ŵacibulumutira na ŵakupendera. Waliyose uyo wakaŵako, comene ŵalongozgi ŵa cisopo, mphanyi ŵakaciskika kulumba Yehova na Mwana wake, Mesiya. Kweni cacitima nchakuti ŵanandi mazuŵa ghara ndivyo ŵakacita yayi. Ŵakamanyanga kuti Yesu wakatumika na Ciuta, kweni ŵakopanga ŵalongozgi ŵa cisopo. Ndipouli, gulu limoza la ŵanthu likayowoya mwacikanga. Kasi mukuŵamanya ŵanthu aŵa? Baibolo likuti: “Ŵasofi ŵalara na ŵalembi ŵakati ŵawona vyakuzizwiska ivyo [Yesu] wakacita, na ŵana awo ŵakacemerezganga mu Tempele, kuti, Hosana kwa Mwana wa Davide; ŵakakalipa, ndipo ŵakamufumba [Yesu], Kasi ukupulika ivyo ŵakuyowoya [ŵana] ŵara?”—Mateyu 21:15, 16; Yohane 12:42.
13 Ŵasofi ŵara ŵakatenge panyake Yesu waŵalekeskenge ŵana kumulumba. Kasi wakaŵalekeska? Yayi nadi! Yesu wakaŵazgora ŵasofi kuti: “Inya: kasi mulive kuŵazga kale, Mu milomo ya ŵabonda na ŵakonkha muli kujinozgera malumbo?” Apa cikulongora kuti Yesu na Ŵawiske ŵakakondwa kuti ŵana ŵakaŵalumbanga. Ivyo ŵana ŵara ŵakacita ndivyo mphanyi ŵalara wose ŵakacitanga. Mu maghanoghano ghawo gha uwukirano, ŵakawona kuti cikaŵa cakwenelera nadi kumulumba. Ŵakamuwona Yesu wakucita vyakuzizwiska, wakuyowoya na cikanga kweniso cipulikano, ndipo wakalongora kuti wakutemwa Ciuta na ŵanthu ŵake. Wakaŵa nadi “Mwana wa Davide,” Mesiya wakulayizgika. Cifukwa ca cipulikano cawo ŵana ŵara ŵakatumbikika na mwaŵi wa kufiska ucimi.—Salmo 8:2.
14. Kasi vyawanangwa ivyo ŵawukirano ŵali navyo ni vyakukhumbikwa wuli pakulumba Ciuta?
14 Kasi tingasambirapo vici pa vyakucitika ivi? Tikusambirapo kuti ŵawukirano ŵangalumba Yehova makora comene. Iwo ŵakumanya luŵiro uwo mbunenesko, ndipo ŵakuyowoya cipulikano cawo na mtima wose kweniso mwamwamphu. Nakuti ŵali na cawanangwa ico cikuzunulika pa Zintharika 20:29: “Ucindami wa ŵapungwe ndi nkhongono zawo.” Nadi, imwe ŵawukirano muli kutumbikika na nkhongono, izo zikukhumbikwa comene pakulumba Yehova. Kasi mungacita wuli kuti vyawanangwa ivi vigwire nchito?
Kasi Mungamulumba Wuli Yehova?
15. Kasi mukwenera kuŵa na mtima wuli kuti mulumbe makora Yehova?
15 Munthu wangalumba makora Yehova usange wakuciskika na mtima wake. Usange mukulumba Yehova cifukwa cakuti ŵanyinu ŵacita kumukoserezgani, mbwenu mucitenge makora yayi. Kumbukani kuti pa malango ghose likuru ndakuti: “Utemwenge Yehova Ciuta wako na mtima wako wose, na mzimu wako wose, na vinjeru vyako vyose.” (Mateyu 22:37) Kasi imwe pamwekha mwamumanya Yehova mwa kusambira Mazgu ghake? Mumutemwenge Yehova usange ndimo mungacitira. Nthowa yakulongolera citemwa ici ndiyo kumulumba. Usange khumbo linu ndiwemi kweniso ndikuru, ipo mwanozgeka kulumba Yehova na mwamphu.
16, 17. Kasi nkharo yikovwira wuli pakulumba Yehova? Yowoyani ciyelezgero.
16 Pambere mundaghanaghane ivyo mwamuyowoya, wonani dankha nkharo yinu. Msungwana wa ku Israyeli yura waŵenge na nkharo yiheni, wamuyuyuro, panji wambura kugomezgeka, kasi mukughanaghana kuti Ŵasiriya awo ŵakamukora mphanyi ŵakamupulika apo wakayowoyanga za nchimi ya Yehova? Cara nadi. Ntheura pera, ŵanthu ŵamupulikaninge usange ŵakuwona kuti muli ŵanchindi, ŵakugomezgeka, ndiposo ŵankharo yiwemi. (Ŵaroma 2:21) Wonani umo munyake wakacitira.
17 Ku Portugal, msungwana wa vilimika 11 wakacicizgika ku sukulu kuti wacitengeko viphikiro ivyo vikupambana na njuŵi yake yakusambizgika na Baibolo. Msungwana yura wakalongosolera msambizgi wake mwanchindi cifukwa ico iyo wakakanira vinthu ivi, kweni msambizgi wakamunyoza na kumulengeska. Msambizgi yura wakalutilira kumukhozga soni, na kunyoza cisopo cake. Kweni msungwana yura wakalutilira kumucindika msambizgi. Vilimika vikati vyajumphapo, msungwana yura wakamba upayiniya wa nyengo zose. Dazi linyake apo wakaŵa pa ungano wa cigaŵa, wakawoneleranga ŵanthu awo ŵakabapatizikanga ndipo wakamanyapo yumoza. Wakaŵa msambizgi wake yura! Ŵakati ŵavumbatirana na cimwemwe, msambizgi yura wakaphalira msungwana kuti wakaluwa yayi nchindi zake. Ntheura Kaboni wakati wiza ku nyumba yake, msambizgi yura wakakumbukira nkharo ya mwana yura. Ndipo wakazomera kusambira unenesko wa mu Baibolo. Inya, nkharo yinu yingacita vikuru comene pakulumba Yehova!
18. Kasi muwukirano wangacita wuli usange vikumusuzga kuti wambe kudumbiskana na ŵanthu vya Baibolo kweniso vya Yehova Ciuta?
18 Kasi nyengo zinyake vikumusuzgani kuti mwambe kudumbiskana cipulikano cinu na ŵanyinu ku sukulu? Usange ni nthena, ndimwe pera yayi mukujipulika nthena. Kweni pali vinyake ivyo mungacita kuti ŵanyinu ŵamufumbani za cipulikano cinu. Mwaciyelezgero, usange nchakuzomerezgeka mwalekeraci kuyegha buku lakulongosora Baibolo na kuŵazga pa nyengo yakupumulira panji panyengo yinyake? Ŵanyinu ŵangamufumbani ivyo mukuŵazga. Para mukuŵazgora na kuŵaphalira ico cikumukondweskani mu nkhani iyo panji buku ilo mukuŵazga, muzamucilukira waka kuti mwamba kudumbiskana. Kumbukani kuŵafumba kuti mumanye ivyo ŵanyinu ŵakugomezga. Pulikizgani mwanchindi, ndipo ŵaphaliraniko ivyo mwasambira mu Baibolo. Ŵawukirano ŵanandi ŵakulumba Ciuta ku sukulu. Ŵakuŵa na cimwemwe comene para ŵacita nthena, ndipo ŵakovwira ŵanandi kuti ŵamumanye Yehova.
19. Kasi ŵawukirano ŵangacita wuli makora mu uteŵeti wa nyumba na nyumba?
19 Nthowa yiwemi comene yakulumbira Yehova nkhupharazga nyumba na nyumba. Usange mucali mundacitepo uteŵeti uwu, mwalekeraci kuti ndivyo mucite? Usange mukucita kale, kasi pali vinyake ivyo mungacita kuti musazgireko? Mwaciyelezgero, m’malo mwa kuyowoya vimoza pera pa nyumba yiliyose, penjani nthowa zakuti musazgireko maluso ghinu, fumbani ŵapapi ŵinu na ŵabali ŵanyake kuti ŵamovwirani. Manyani umo mungapharazgira na Baibolo, umo mungacitira makora maulendo ghakuwelerako, na kwambiska sambiro la Baibolo. (1 Timote 4:15) Peneapo mukulutilira kulumba Yehova mu nthowa izi, mucitenge makora, kweniso uteŵeti muwutemwenge comene.
Kasi Mukwenera Kwamba Pawuli Kulumba Yehova?
20. Cifukwa wuli ŵawukirano ŵakwenera yayi kujipulika kuti ŵacali ŵacoko ndipo ŵangamulumba yayi Yehova?
20 Pa mafumbo ghatatu agho tikudumbiskana mu nkhani yino, laumaliro ili ndilo ndipusu comene. Wonani ivyo Baibolo likuzgora: “Kumbuka Mlengi wako mu mazuŵa gha uphya wako.” (Mupharazgi 12:1) Inya, sono ndiyo nyengo yakwambira kulumba Yehova. Nchipusu kuyowoya kuti: “Nili mucoko comene ningafiska yayi kulumba Yehova. Nakuti nkhumanya vinandi yayi. Nikulireko dankha.” Ndimwe ŵakwamba yayi kujipulika nthena. Apo Yeremiya wakaŵa msepuka, wakaphalira Yehova kuti: “Awe, Fumu Yehova! Wonani, ningamanya kuyowoya cara, cifukwa ndili mwana pera.” Yehova wakamusimikizgira kuti waleke kopa. (Yeremiya 1:6, 7) Nase tingopanga yayi para tikulumba Yehova. Palije ciheni ico cingatiwira ceneico cingamutonda Yehova.—Salmo 118:6.
21, 22. Cifukwa wuli ŵawukirano awo ŵakulumba Yehova ŵakukozgana na jumi, ndipo cifukwa wuli fundo iyi njakukhozga?
21 Ntheura tikumuciskani imwe ŵawukirano kuti: Lekani kucedwa kulumba Yehova! Apo sono mucali ŵanyamata ndiyo nyengo yiwemi yakuti muciteko nchito yakuzirwa comene iyo yikucitika pa caru lero. Para mwacita nthena, namwe muŵenge yumoza wa mbumba yiwemi comene mu cilengiwa cose ya awo ŵakulumba Yehova. Yehova wakukondwa comene kuti namwe muli mu mbumba iyi. Wonani mazgu agho mlembi wa salmo wakayowoya kwa Yehova wakati: ‘Ŵanthu ŵako ŵajipelekenge na mtima wose mu zuŵa ilo ukulongozga nkhondo yako pa mapiri ghatuŵa ghakupatulika. Mu utozi wa cibabiro ca matandakuca ŵapungwe ŵako ŵaŵenge nga ndi jumi.’—Salmo 110:3.
22 Para jumi likunyezima na zuŵa la mlenji likutowa comene. Likuzizima makora, likukondweska pakuliwona, ndiposo likuŵa linandi lambura kupendeka. Ndimo Yehova wakumuwonerani ŵawukirano, mwaŵeneimwe mukumulumba mu mazuŵa ghano ghanonono. Nadi, para mwasankha kulumba Yehova mukukondweska mtima wake. (Zintharika 27:11) Ipo imwe ŵawukirano, lumbani Yehova!
Kasi Mungazgora Wuli?
• Ni vifukwa wuli vinyake vyakuzirwa vyakulumbira Yehova?
• Kasi ni nkhani wuli za mu Baibolo izo zikulongora kuti ŵawukirano ŵangacita makora comene pakulumba Yehova?
• Kasi ŵawukirano ŵangamulumba wuli Yehova lero?
• Kasi mphawuli apo ŵawukirano ŵangamba kulumba Yehova, ndipo cifukwa wuli?
[Mafumbo]
[Vithuzithuzi pa peji 18]
Usange mubwezi winu wali na maluso ghapadera, kasi mungaŵaphalirako yayi ŵanthu?
[Cithuzithuzi pa peji 21]
Usange mukukhumba kucita makora mu uteŵeti winu, fumbani Kaboni uyo ngwaluso kuti wamovwirani