“Jeruzgani Mwaŵene”

“Jiyezgani mwaŵene, usange muli mu cipulikano; jeruzgani mwaŵene.”—2 ŴAKORINTE 13:5.

1, 2. (a) Kasi nchivici cingacitika para tikukayikira ivyo tikugomezga? (b) Kasi vikaŵa wuli kuti ŵanyake ku Korinte ŵasoŵe nthowa?

 MUNTHU wakwenda mu nthowa, ndipo wafika pa mphatukano. Wakumanya yayi nthowa iyo wangenda kuti wakafike uko wakuya. Wakufumba ŵanthu awo ŵakujumpha kuti ŵamulongozge, kweni ivyo ŵamuphalira vikupulikikwa yayi. Munthu uyu watimbanizgika, ndipo ulendo wayima dankha. Ndimo vingaŵira usange tikukayikira ivyo tikugomezga. Para tikukayika, cikuŵa cakusuzga kusankha vyakucita, ndipo tikumanya yayi nthowa iyo tikwenera kwendamo.

² Ŵakhristu mu mpingo wa Korinte ku Girisi, ŵakamanyanga yayi uyo ŵakenera kulondezga. Awo ŵakajicemanga “ŵapositole ŵalara comene” ŵakakayikiranga mpositole Paulosi, na kumunena kuti “ŵakalata ŵake mbazito na ŵanonono; kweni apo mweneco waliko ndi muteciteci, ndipo kayowoyero kake nkhawaka.” (2 Ŵakorinte 10:7-12; 11:5, 6) Ntheura ŵanyake ŵakatimbanizgika mu mpingo wa Korinte, ndipo ŵakamba kuwurawura, kwambura kumanya umo ŵangendera.

3, 4. Cifukwa wuli tikwenera kunweka na ulongozgi uwo Paulosi wakaphalira Ŵakorinte?

³ Paulosi ndiyo wakayamba mpingo wa Korinte apo wakalutako mu 50 C.E. Wakakhala mu Korinte “cilimika cimoza na myezi yinkhondi na umoza, wakasambizganga mazgu gha Ciuta mukati mwawo.” Inya, “Ŵakorinte ŵanandi ŵakati ŵapulika, ŵakapulikana, ndipo ŵakabapatizika.” (Milimo 18:5-11) Paulosi wakaŵakhumbiranga umoyo uwemi wauzimu ŵabali ŵake mu Korinte. Nakuti Ŵakorinte ŵakamulembera kalata Paulosi kuti waŵalongozge pa nkhani zinyake. (1 Ŵakorinte 7:1) Ntheura wakaŵaphalira ulongozgi uwemi comene.

⁴ Paulosi wakaŵalembera kuti: “Jiyezgani mwaŵene, usange muli mu cipulikano; jeruzgani mwaŵene.” (2 Ŵakorinte 13:5) Ulongozgi uwu ukaŵa wakuti para ŵawulondezga ŵaleke kuwurawura, kwambura kumanya nthowa yakuti ŵendemo. Nase ungatovwira lero. Kweni, kasi tingawulondezga wuli ulongozgi wa Paulosi? Kasi tingajiyezga wuli usange tili mu cipulikano? Ndipo tikwenera kucitaci pakujiyezga?

“Jiyezgani Mwaŵene, Usange Muli mu Cipulikano”

5, 6. Kasi tingajiyezga na vici kuti tiwone usange tili mu cipulikano, ndipo cifukwa wuli ici nchakuyezgera ciwemi?

⁵ Pakuyezga, kanandi pakuŵa wakuyezga na uyo wakuyezgeka, panji cinthu ico cikuyezgeka, na cakuyezgera. Pa nkhani iyi, ico cikuyezgeka nchipulikano yayi, panji kuti ivyo tasambira na kugomezga. Kweni ise, waliyose payekha. Tili na cakuyezgera ciwemi comene. Sumu iyo Davide wakata yikuti: “Dango la Yehova ndiwemi lakufikapo, likuwezgeramo mzimu; cisimikizgo ca Yehova nchakukhora, muzereza cikumuzgora wamahara; vilayizgo vya Yehova ni vyakunyoroka, vikusekereska mtima; langulo la Yehova ndakutowa, likungweruska maso.” (Salmo 19:7, 8) Mu Baibolo muli malango ghakufikapo gha Yehova, visimikizgo vyake vyakukhora, vilayizgo vyakunyoroka na malanguro  ghakutowa. Uthenga uwo tikusanga mu Baibolo nchakuyezgera ciwemi.

⁶ Mpositole Paulosi wakayowoya za uthenga wa Ciuta uwu kuti: “Mazgu gha Ciuta ngamoyo, ndipo ngakuphinda [ngankhongono], ngakuthwa kwakuluska lupanga lwa uyi kosekose, ghakuporota ghasuke ghapatulanye pakati umoyo na mzimu, na marungo na mongo wuwo, ghapusu kuvumbura maghanoghano na madazgo gha mtima.” (Ŵahebere 4:12) Inya, mazgu gha Ciuta ghangayezga mtima withu, ghangavumbura ivyo vili mukati mwithu. Kasi tingacita wuli kuti uthenga wakuthwa na wankhongono uwu utovwire? Mlembi wa salmo wakabisa yayi. Wakimba kuti: “Ngwamwaŵi munthu uyo . . . mu dango la Yehova ndimo muli cimwemwe cake; ndipo mu dango lake wakulanguruka muhanya na usiku.” (Salmo 1:1, 2) “Dango la Yehova” likusangika mu Mazgu ghakulembeka gha Ciuta, Baibolo. Tikwenera kutemwa kuŵazga Mazgu gha Yehova. Tikwenera kuŵa na nyengo kuti tiŵazgenge na kulanguruka pa ivyo tikuŵazga. Uku tikucita ntheura, tikwenera kujiyezga mwakuyana na ivyo vili kulembeka.

7. Kasi nthowa yakwamba iyo tingajiyezgera usange tili mu cipulikano ni nji?

⁷ Nthowa yakwamba iyo tingajiyezgera usange tili mu cipulikano nkhuŵazga na kulanguruka pa Mazgu gha Ciuta, ndiposo kuwona umo nkharo yithu yikuyanira na ivyo tikusambira. Tili ŵakukondwa kuti tikovwirika kupulikiska Mazgu gha Ciuta.

8. Kasi mabuku gha “muzga wa magomezgeko na wa vinjeru” ghangatovwira wuli kujiyezga usange tili mu cipulikano?

⁸ Yehova wakutisambizga na kutilongozga na mabuku gha “muzga wa magomezgeko na wa vinjeru,” agho ghakulongosora Malemba. (Mateyu 24:45) Mwaciyelezgero, mu buku la Sendelerani kwa Yehova a muli bokosi la mutu wakuti: “Mafumbo Ghakuti Tighanaghanirepo” paumaliro wa vipaturo vinandi. Uwu ni mwaŵi wakuti tilangurukenge. Mu magazini ghithu gha Gongwe la Mulinda na Galamukani! mukulembeka nkhani zinandi izo zikutovwira kujiyezga usange tili mu cipulikano. Mkhristu munyake wakayowoyapo umo magazini ghanyake gha Gongwe la Mulinda ghakalongosolera buku la Zintharika, wakati: “Nawona kuti izi ni nkhani zakovwira. Zanovwira kujisanda usange kayowoyero kane, nkharo yane na mtima wane vikuyana na khumbo la Yehova.”

9, 10. Kasi Yehova watipa vici mwakuti tovwirike kujiyezga usange tili mu cipulikano?

⁹ Kweniso tikulongozgeka na kukhozgeka pa maungano gha mpingo, gha dera na ghapadera ndiposo gha cigaŵa. Izi ni nthowa zinyake izo Ciuta wakovwilira ŵanthu awo Yesaya wakacima kuti: ‘Mu mazuŵa ghaumaliro . . . lupiri lwa nyumba ya Yehova lwamkwimikika kughaluska mapiri ghose utali wake, na kukwezgeka kujumpha mitununtha; ndipo mitundu yose ya ŵanthu yamuwungana kwenekura, ŵanthu ŵanandi ŵalutenge, na kuti, Tiyeni tikwelere ku lupiri lwa Yehova, . . . kuti watisambizge nthowa zake ndipo tamwenda mu mendero ghake.’  (Yesaya 2:2, 3) Ni thumbiko kulongozgeka mu nthowa za Yehova.

¹⁰ Nakuti tikuzerezga yayi ulongozgi uwo tikuphalirika na awo ŵali kwimikika, na ŵalara ŵa mpingo wuwo. Baibolo likuphalira ŵanthu aŵa kuti: ‘Ŵabali, usange pakunji munthu wakusangika wakupuluka, imwe muli ŵa mzimu muwezgani wakuŵa ntheura mu mzimu wa kuzika; pakujighanaghanira, mzire naweso uyezgeke.’ (Ŵagalatiya 6:1) Tikuwonga comene cifukwa cakuti ŵakutisoka!

11. Nchivici cikukhumbikwa kuti tijiyezge usange tili mu cipulikano?

¹¹ Mabuku ghithu, maungano na ŵanalume ŵakwimikika ni vyawanangwa viwemi ivyo Yehova watipa. Kweni kuti tijiyezge usange tili mu cipulikano, tikwenera kujisanda. Ntheura para tikuŵazga mabuku ghithu, panji tikupulika nchenyo yakufuma mu Malemba, tikwenera kujifumba kuti: “Kasi ndimo niliri ine? Kasi ndivyo nkhucita? Kasi nkhulondezga vyose ivyo ise Ŵakhristu tikugomezga?” Umoyo withu wauzimu ukuthemba pa umo tikucitira na ivyo tikusambira. Baibolo likuti “munthu wa thupi la kawiro kuti wakupokera vya mzimu wa Ciuta cara; cifukwa mbucindere kwa iyo: ndipo kuti wangavimanya cara pakuti vikupimika kwamzimu. Kweni uyo ngwa mzimu wakupima vinthu vyose.” (1 Ŵakorinte 2:14, 15) Ipo nchakwenelera kuti tilutilire kuwonga cifukwa ca ivyo tikuŵazga mu mabuku ghithu, magazini, na vinyake ivyo muzga wakutilembera kweniso cifukwa ca ivyo tikupulika pa maungano na ku ŵalara.

“Jeruzgani Mwaŵene”

12. Kasi tikwenera kuwona ukaboni wuli para tikujeruzga?

¹² Kuti tijeruzge taŵene, tikwenera kujipima. Tingaŵa mu unenesko, kweni kasi tili ŵakukhazikika wuli mwauzimu? Para tikujeruzga, tikwenera kuwona ukaboni wakuti tili ŵakukhwima, nakuti vinthu vyauzimu ni vyakuzirwa kwa ise.

13. Kasi pa Ŵahebere 5:14 tikusambirapo kuti cimanyikwiro cakuti tili ŵakukhwima nchivici?

¹³ Kasi para tikujisanda tikuwona ukaboni wuli wakuti tili Ŵakhristu ŵakukhwima? Mpositole Paulosi wakalemba kuti: “Cakurya cakukhoma ncha awo ŵali kufikapo pa ulara, awo ŵakumanya kupatura uwemi na uheni.” (Ŵahebere 5:14) Usange tikujisambizga umanyi, tikulongora kuti tili ŵakukhwima. Vili nga umo yikuŵira minofu yinyake mu thupi la uyo wakutemwa maseŵera, wakwenera kuyizgoŵezga nyengo zose mwakuti wacite makora maseŵera. Nase tikwenera kulondezga ivyo tikusambira mu Baibolo kuti tizgoŵere kumanya vinthu.

14, 15. Cifukwa wuli tikwenera kulimbikira kuti tisambire vinthu vya ndimba vya Mazgu gha Ciuta?

¹⁴ Kweni pambere tindasambizge mahara ghithu ghakumanyira vinthu, tikwenera kuŵa nagho dankha. Kuti tiŵe nagho, tikwenera kusambira. Para tikusambira nyengo zose, comene usange tikusambira vinthu vya ndimba ivyo vili mu Mazgu gha Ciuta, tikusazgirako  kumanya. Gongwe la Mulinda lalongosora nkhani zinandi za ndimba. Kasi tikucita wuli para tawona nkhani izo zikulongosora fundo za ndimba? Kasi tikuzileka cifukwa cakuti muli “vinyake vinonono kupulikikwa”? (2 Petros 3:16) Tikucita nthena yayi, kweni tikulimbikira mwakuti tipulikiske ivyo vikuyowoyeka.—Ŵaefeso 3:18.

¹⁵ Wuli usange vikutisuzga kusambira patekha? Nchakuzirwa kufwilirapo mwakuti titemwenge kusambira. b (1 Petros 2:2) Kuti tikure, tikwenera kujikhozga na cakurya cakukhoma, panji kuti unenesko wakukhoma uwo wuli mu Mazgu gha Ciuta. Kwambura unenesko uwu, tingamanya vinandi yayi. Kweni kuti tilongore usange tili ŵalara mwauzimu, nchakukwana yayi kumanya waka. Zuŵa lililose tikwenera kucita ivyo tikusambira.

16, 17. Kasi Yakobe wakuti wuli pa fundo ya kuŵa “ŵakughacita mazgu”?

¹⁶ Cinyake ico cikulongora umo ise tiliri ni milimo yithu ya cipulikano, iyo yikulongora kuti tikuwonga cifukwa ca unenesko. Yakobe wakuzunura ciyelezgero cankhongono pakulongosora nthowa yakujeruzgira iyi, wakuti: ‘Muŵenge ŵakughacita mazgu, ŵakughapulika waka cara, uku mukujipusika. Pakuti usange munthu wakupulika mazgu, ndipo kuti wakughacita cara, wakukozgana na munthu mweneuyo wakulaŵiska cisko cake mu kayilore: cifukwa nanga wakujilaŵiska, wakuwukako, ndipo mwaluŵiro wakuluwa umo wanguŵira. Kweni uyo wakulaŵisiskamo mu dango lakufiskika la wanangwa, ndipo wakukhalilira ntheura pera, ndipo kuti wakupulika na ciluwa cara, kweni wakucita na citatata, munthu mweneuyu  waŵenge wamwaŵi mu kucita kwake.’—Yakobe 1:22-25.

¹⁷ Yakobe wakuti: ‘Laŵisiskani mu dango la Ciuta, ilo liri nga ni kayilore panji gilasi na kujeruzga mwaŵene. Citani na citatata, ndipo jipimani mwakuyana na ivyo mukusanga mu mazgu gha Ciuta. Para mwacita nthena, lekani kuluwa ivyo mwawona. Nozgani apo mphakunangika.’ Nyengo zinyake cingaŵa cinonono kulondezga ulongozgi uwu.

18. Cifukwa wuli nchakusuzga kulondezga ulongozgi wa Yakobe?

¹⁸ Mwaciyelezgero, dango lakuti ticitenge nchito ya kupharazga Ufumu. Paulosi wakalemba kuti: “Na mtima munthu wakupulikana kufika ku urunji, ndipo na mlomo wakuzomera kufika ku mphonokwa.” (Ŵaroma 10:10) Kuti tipharazge ciponosko na mlomo withu, pali vinandi ivyo tikwenera kusintha. Mwakawiro, taŵanandi tilije khumbo lakuti ticitenge nchito iyi. Ntheura tikwenera kujipata kuti ticite nchito iyi na mwamphu, kweniso kuti ndiyo yiŵe yakwamba pa vyose mu umoyo withu. (Mateyu 6:33) Kweni para tayamba kucita nchito iyo Ciuta watipa iyi, tikuŵa ŵakukondwa cifukwa cakuti Yehova wakulumbika. Kasi ise tikupharazga Ufumu na mwamphu?

19. Kasi ni milimo wuli ya cipulikano iyo tikwenera kucita?

¹⁹ Kasi ni milimo wuli ya cipulikano iyo tikwenera kucita? Paulosi wakulongosora kuti: ‘Ivyo mukasambira na kupokera na kupulika na kuwona mwa ine, ndivyo mucitenge: ndipo Ciuta wa mtende waŵenge namwe.’ (Ŵafilipi 4:9) Para tikucita ivyo tasambira, ivyo tazomera, ivyo tapulika na kuwona, tikulongora kuti tili Ŵakhristu ŵakujipeleka, ndipo tili ŵasambiri. Yehova wakutilongozga mwa mprofeti Yesaya kuti: “Iyi ndiyo nthowa, endaninge mwa iyi.”—Yesaya 30:21.

20. Kasi mbanthu wuli awo ni thumbiko likuru mu mpingo?

²⁰ Ni thumbiko likuru usange mu mpingo muli ŵanalume na ŵanakazi awo ŵakulimbikira kusambira Mazgu gha Ciuta, ŵakupharazga makani ghawemi na mwamphu, mbakugomezgeka ndipo ŵakukhozgera Ufumu. Iwo ŵakovwira kuti mpingo wawo uŵe wakukhora. Iwo ŵakovwira mpingo cifukwa cakuti pali ŵanandi awo ŵiza sono mu gulu la Yehova, ndipo ŵakukhumbikwira wovwiri. Usange tikukoreska ulongozgi wa Paulosi wakuti ‘tijiyezge taŵene, usange tili mu cipulikano na kujeruzga,’ nase tingawovwira ŵanyithu.

Kondwani Pakucita Khumbo la Ciuta

21, 22. Kasi tingacita wuli kuti tikondwenge pakucita khumbo la Ciuta?

²¹ Fumu Davide yikimba kuti: “Nkhuca kucita khumbo linu A Ciuta wane; dango linu liri mukati mwa mtima wane.” (Salmo 40:8) Davide wakakondwanga pakucita khumbo la Ciuta. Cifukwa? Cifukwa cakuti dango la Yehova likaŵa mu mtima wa Davide. Davide wakayimanya makora nthowa iyo wakenera kwendamo.

²² Usange dango la Ciuta liri mukati mwithu, tikumanya makora nthowa iyo tikwenera kwendamo. Tikukondwa kucita khumbo la Ciuta. Ntheura tiyeni ‘tilimbelimbe’ apo tikuteŵetera Yehova na mtima wose.—Luka 13:24.

[Mazgu ghamusi]

Kasi Mukukumbuka?

• Kasi tingajiyezga wuli kuti timanye usange tili mu cipulikano?

• Kasi tikwenera kucitaci kuti tijeruzge taŵene?

• Kasi tingalongora ukaboni wuli kuti tili Ŵakhristu ŵakukhwima?

• Kasi milimo yithu ya cipulikano yikutovwira wuli kujipima?

[Mafumbo]

[Cithuzithuzi pa peji 9]

Kasi mukuyimanya nthowa yakwamba iyo mungajiyezgera usange muli mu cipulikano?

[Cithuzithuzi pa peji 10]

Para tikuzgoŵezga kamanyiro kithu, ndikuti tili Ŵakhristu ŵakukhwima

[Vithuzithuzi pa peji 11]

Tikujeruzga umo tiliri para tikuleka ‘kupulika na ciluwa, kweni tikuŵa ŵakughacita mazgu’