“Muŵe Maso,” Ora la Ceruzgo Liza!
“Muŵe Maso,” Ora la Ceruzgo Liza!
Fundo za mu nkhani iyi zafuma mu burosha lakuti Muŵe Maso! ilo likafumiskika pa ungano wa cigaŵa uwo ukacitika pa caru cose mu 2004/05.
“Muŵe maso: pakuti mulive kumanya zuŵa ilo Fumu yinu yikwizira.”—MATEYU 24:42.
1, 2. Kasi Yesu wakayaniska kwiza kwake na vici?
KASI mungacita wuli usange mwamanya kuti mu cikaya cinu muli munkhungu uyo wakukhumba kugumura nyumba na kumwibirani? Mungaŵa maso kuti munkhungu uyu waleke kupweteka ŵakutemweka ŵinu panji kuti waleke kumwibirani katundu. Nakuti munkhungu wakulayizga yayi pakwiza. Wakwiza cisisi na kucilukizga.
2 Mu ntharika zake, Yesu wakayowoyapo kanandi waka umo munkhungu wakucitira. (Luka 10:30; Yohane 10:10) Yesu wakati wayowoya ivyo vizamucitika mu mazuŵa ghaumaliro na za kwiza kwake kuzakeruzga, wakacenjezga kuti: “Ntheura muŵe maso: pakuti mulive kumanya zuŵa ilo Fumu yinu yikwizira. Kweni ceneici manyani, cakuti, nga wamanyenge mwenenyumba nyengo yakwizira munkhungu, mphanyi wakakhala maso, ndipo nga wakazomerezga cara kuti nyumba yake yigumulike.” (Mateyu 24:42, 43) Yesu wakayaniska kwiza kwake na kwiza kwa munkhungu, wizenge mwakucilukizga.
3, 4. (a) Kasi tikwenera kucitaci kuti tipulikire cenjezgo la kwiza kwa Yesu? (b) Ni mafumbo wuli agho ghangafumbika?
3 Ntharika iyi yikaŵa yakwenelera nadi, cifukwa zuŵa leneco ilo Yesu wizirenge likumanyikwa yayi. Pakwambilira mu ucimi uwu, Yesu wakati: “Vya zuŵa ilo na ora ilo palive munthu wakuvimanya, nanga mbangelo, panji nesi Mwana, kweni Ŵawiske pera ndiwo.” (Mateyu 24:36) Ntheura, Yesu wakaciska awo ŵakamupulikanga kuti: “Muŵe ŵakunozgeka.” (Mateyu 24:44) Awo ŵakupulikira cenjezgo la Yesu ŵaŵenge ŵakunozgeka, ŵa nkharo yiwemi, nangauli ŵakumanya yayi apo wizirenge kuzakapeleka ceruzgo ca Yehova.
4 Apa pangafumbika mafumbo ghanyake ghakuzirwa: Kasi Yesu wakacenjezganga ŵanthu ŵa caru pera, panji Ŵakhristu ŵaunenesko nawo ŵakwenera ‘kuŵa maso’? Cifukwa wuli nchakuzirwa ‘kuŵa maso’ sono, ndipo tingacita wuli?
Cenjezgo kwa Njani?
5. Kasi tikumanya wuli kuti cenjezgo lakuti “muŵe maso” nda Ŵakhristu ŵaunenesko?
5 Mbunenesko nadi kuti Fumu yizenge nga ni munkhungu ku ŵanthu ŵa caru, awo ŵakujara makutu ghawo kuti ŵaleke kupulika za soka ilo likwiza. (2 Petros 3:3-7) Kweni kasi vizamuŵa wuli kwa Ŵakhristu ŵaunenesko? Mpositole Paulosi wakalembera Ŵakhristu ŵanyake kuti: ‘Mwaŵene mukumanya comene kuti nga ndi munkhungu mu usiku ntheura ndimo likwizira zuŵa la Fumu.’ (1 Ŵatesalonika 5:2) Tikukayika yayi na pacoko kuti ‘zuŵa la Yehova’ likwiza. Kasi ici cikung’anamura kuti nanga tileke kuŵa maso palije kanthu? Wonani kuti Yesu wakayowoyera ŵasambiri ŵake kuti: “Mu ora ilo mulive kughanaghana ndilo Mwana wa Munthu wakwiza.” (Mateyu 24:44) Pakwambilira apo wakaciskanga ŵasambiri ŵake kuti ŵapenje Ufumu, Yesu wakaŵasoka kuti: “Muŵenge ŵakunozgeka: pakuti mu ora ilo mulive kughanaghana Mwana wa Munthu wati wize.” (Luka 12:31, 40) Asi apa cikulongora kuti Yesu wakacenjezganga ŵasambiri ŵake kuti ‘ŵaŵe maso’?
6. Cifukwa wuli nchakukhumbikwa kuti ‘tiŵenge maso’?
6 Cifukwa wuli nchakukhumbikwa kuti ‘tiŵenge maso’ kweniso “ŵakunozgeka”? Yesu wakalongosora kuti: “Ŵanthu ŵaŵiri ŵati ŵaŵenge mu munda; munyake wakutorekapo, ndipo munyake wakusidika: ŵanakazi ŵaŵiri ŵati ŵaskenge pa lwara; munyake wakutorekapo, ndipo munyake wakusidika.” (Mateyu 24:40, 41) Awo mbakunozgeka ‘ŵazamutolekapo,’ panji kuti ŵazamuponoskeka, apo caru cambura kumanya Ciuta cizamuparanyika. Ŵanyake ‘ŵazamusidikira’ pharaniko cifukwa cakuti ŵakulondezga ivyo ŵakukhumba mu umoyo wawo. Ŵanyake awo ŵazamuŵa pa gulu ili ŵakwenera kuti ni awo ŵakasambira unenesko kweni kuti ŵakaŵa maso yayi.
7. Kasi tili na mwaŵi wa kucita vici pakuti tikumanya yayi apo umaliro wizirenge?
7 Pakuti zuŵa leneco ilo mgonezi uwu umalirenge tikulimanya yayi, tili na mwaŵi wakuti tilongore kuti tikuteŵetera Ciuta na mtima uwemi. Tikuyowoyeraci nthena? Pakuti nyengo zinyake tingawona nga umaliro ukucedwa comene kwiza. Cacitima nchakuti Ŵakhristu ŵanyake awo ŵakughanaghana nthena ŵazizima panji ŵawelera nyuma pakuteŵetera Yehova. Ndipouli, pakuti tili kujipeleka, tili kuzomera na mtima wose kuti timuteŵeterenge Yehova. Ntheura awo ŵakumumanya Yehova ŵakupanikizga kuti wangazakakondwa yayi usange tingazakalongora mwamphu para umaliro wakhala pacoko. Iyo wakuwona ivyo vili mu mtima.—1 Samuel 16:7.
8. Kasi kutemwa Yehova kukutovwira wuli kuti tiŵenge maso?
8 Pakuti tikumutemwa nadi Yehova, tikukondwa comene pakucita khumbo lake. (Salmo 40:8; Mateyu 26:39) Ndipo tikukhumba kumuteŵetera muyirayira. Ici nchakuzirwa comene nangauli tikwenera kulindilira nipera kuluska umo tikaghanaghaniranga. Pacanya pa vyose, tikuŵa maso cifukwa cakuti tikulindilira na kunweka ivyo zuŵa la Yehova lizamucita pakufiska ivyo wakukhumba. Pakuti tikukhumbisiska kumukondweska Ciuta, lekani tikupulikira Mazgu ghake ndipo tikudangizga vya Ufumu wake mu umoyo withu. (Mateyu 6:33; 1 Yohane 5:3) Tiyeni tiwone umo kuŵa maso kukwenera kutidangilira pa ivyo tikughanaghana kucita kweniso umo tikukhalira zuŵa lililose.
Kasi Umoyo Winu Ukuya Nkhu?
9. Cifukwa wuli ŵanthu ŵakwenera kumanya ng’anamuro la nyengo iyo tilimo?
9 Ŵanthu ŵanandi lero ŵakumanya kuti masuzgo na masoka ghakofya vikucitika nyengo na nyengo, ndipo ŵangakondwa yayi na umo umoyo wawo ukwendera. Kweni kasi ŵakumanya cifukwa ico vinthu ivi vikucitikira nthena? Kasi ŵakumanya kuti tikukhala ku “umaliro wa mgonezi”? (Mateyu 24:3) Kasi ŵakupanikizga kuti kwandana kwa uzukusi, nkhaza, na nkharo iyo Ciuta wakutinkha nchilongolero cakuti agha ni “mazuŵa gha ku umaliro”? (2 Timote 3:1-5) Ipo nchakuzirwa kuti ŵawuke mu tulo, ŵamanye ng’anamuro la vyose ivi kweniso ŵawone uko umoyo wawo ukuya.
10. Kasi tikwenera kucitaci kulongora kuti tili maso?
10 Ise ke? Zuŵa lililose tikughanaghanira ivyo tingacita pa nkhani ya nchito yithu, umoyo, mbumba, na kasopero kithu. Tikumanya ivyo Baibolo likuyowoya, ndipo tikuyezga kuvilondezga. Ntheura, tijifumbenge kuti: ‘Kasi nkhuzomerezga vyenjezgo vya umoyo kunigoŵera pasi? Kasi nkhucita vinthu mwakulongozgeka na vinjeru vya caru, na kaghanaghaniro kake?’ (Luka 21:34-36; Ŵakolose 2:8) Tikwenera kulongora kuti tikutamira mwa Yehova na mtima withu wose ndipo kuti tikweghamira pa umanyi withu pera yayi. (Zintharika 3:5) Usange tikucita nthena, ‘tikoleskenge umoyo weneco,’ umoyo wamuyirayira mu caru ciphya ca Ciuta.—1 Timote 6:12, 19.
11-13. Kasi tikusambirapo vici pa ivyo vikacitika (a) mu mazuŵa gha Nowa? (b) mazuŵa gha Loti?
11 Mu Baibolo muli nkhani za ŵanthu ŵanandi izo zingatovwira kuŵa maso. Wonani ivyo vikacitika mu mazuŵa gha Nowa. Ciuta wakasokerathu ŵanthu pambere wandacitepo kanthu. Kweni ŵanthu wose ŵakaŵikako mahara yayi, kupatulako Nowa na mbumba yake. (2 Petros 2:5) Pa nkhani iyi Yesu wakati: “Nga ndi umo ghakaŵira mazuŵa gha Nowa, ntheura ndimo kuti kuŵirenge kwiza kwa Mwana wa Munthu. Cifukwa nga ndi mu mazuŵa ghara, apo Ciwowota cikaŵa cindize, ŵakaryanga, ŵakamwanga, ŵakatenganga, ŵakatengwanga, likasuka likiza zuŵa ilo Nowa wakanjiranga mu ngalaŵa, ndipo ŵakawura kumanya cikasuka cikiza Ciwowota, ndipo cikaŵakukura wose; ntheura ndimo kuti kuŵirenge kwiza kwa Mwana wa Munthu.” (Mateyu 24:37-39) Kasi tikusambirapo vici pa nkhani iyi? Usange ŵalipo ŵanji awo ŵakutangwanika na vinthu vya caru, nanga ni vinthu ivyo ni viwemi waka, na kuzerezga vinthu vyauzimu ivyo Ciuta wakuti tiviŵikenge pakwamba, ŵakwenera kughanaghanirapo mwakufwasa pa nkhani iyi.—Ŵaroma 14:17.
12 Kweniso kumbukani ivyo vikacitika mu mazuŵa gha Loti. Msumba wa Sodomu uwo Loti na mbumba yake ŵakakhalangamo, ukaŵa usambazi kweni mukaŵa nkharo yiheni. Yehova wakatuma ŵangelo ŵake kuti ŵakaparanye msumba wura. Ŵangelo ŵakaphalira Loti na mbumba yake kuti ŵafumemo mu Sodomu ndipo ŵaleke kulaŵiska kumanyuma. Ŵangelo ŵakati ŵaŵaciska, ŵakafumamo nadi mu msumba. Kweni muwoli wa Loti wakwenera kuti wakakumbuka vinthu vyake mu Sodomu. Wakalaŵiskira dara kumanyuma, ndipo umoyo wake ukamalira papo. (Genesis 19:15-26) Yesu wakacenjezga kuti: “Kumbukani muwoli wa Loti”! Kasi tikupulikira cenjezgo ili?—Luka 17:32.
13 Awo ŵakapulikira ŵakati ŵasokeka na Ciuta ŵakapona. Ndimo vikaŵira nadi kwa Nowa na mbumba yake kweniso Loti na ŵana ŵake ŵasungwana. (2 Petros 2:9) Peneapo tikughanaghanira comene nkhani izi, nase tikuciskika na uthenga wakuti awo ŵakutemwa urunji ŵazamuponoskeka. Mitima yithu yikuzura na cigomezgo cakuti layizgo la Ciuta la ‘macanya ghaphya na caru ciphya mwenemumo muzamukhala urunji’ lizamufiskika.—2 Petros 3:13.
‘Ora la Ceruzgo Liza’!
14, 15. (a) Kasi mu “ora” la ceruzgo muzamucitika vici? (b) Kasi ‘kopa Ciuta na kumupa nchindi’ cikung’anamuraci?
14 Nchivici ico tingalindilira apo tikuŵa maso? Buku la Civumbuzi likulongosora umo Ciuta wazamufiskira ivyo wakukhumba pacoko na pacoko. Usange tikukhumba kuŵa ŵakunozgeka nchakuzirwa kuti ticitenge ivyo likuyowoya. Ucimi uwu ukulongosora makora vyakucitika vya mu “zuŵa la Fumu,” ilo likamba mu 1914 apo Khristu wakakhala pa citengo ca ufumu kucanya. (Civumbuzi 1:10) Buku la Civumbuzi likutiphalira za mungelo uyo wapika ‘ivangeli landanda kuti wapharazge.’ Iyo wakucemerezga kuti: “Mopani Ciuta, ndipo mupani nchindi: pakuti liza ora la ceruzgo cake.” (Civumbuzi 14:6, 7) “Ora” la ceruzgo ili ni nyengo yifupi comene; ni nyengo iyo muzamucitika vinthu viŵiri, kupharazgika na kupelekeka kwa ceruzgo ico cikuyowoyeka mu ucimi uwu. Ni nyengo iyo ise sono tilimo.
15 Sono pambere ora la ceruzgo lindamare, tikuciskika kuti ‘timope Ciuta, ndipo timupe nchindi.’ Kasi ici cikung’anamura vici? Tikwenera kopa Ciuta mwakwenelera, ndipo ici citovwirenge kupatukako ku uheni. (Zintharika 8:13) Usange tikumucindika Ciuta, timupulikirenge na nchindi zikuru. Titangwanikenge comene yayi na kuluwa kuŵazga Mazgu ghake, Baibolo nyengo zose. Tipulikirenge ulongozgi wake wakuti tiwunganenge na Ŵakhristu ŵanyithu. (Ŵahebere 10:24, 25) Tikoleskenge mwaŵi wa kupharazga makani ghawemi gha Ufumu wa Ciuta, ndipo tipharazgenge na mwamphu. Nyengo zose titamirenge mwa Yehova na mtima withu wose. (Salmo 62:8) Pakuti tikumanya kuti Yehova ni Muwusi wa vyose, tikumucindika mwa kujilambika ku muwuso wake na mtima wose. Kasi imwe mukopa nadi Ciuta na kumupa nchindi mu nthowa zose izi?
16. Cifukwa wuli tingati ceruzgo ca Babulone Mukuru ico cikuyowoyeka pa Civumbuzi 14:8 cili kucitika kale?
16 Buku la Civumbuzi cipaturo 14 likulongosora vinthu vinyake ivyo viŵengeko mu ora la ceruzgo. Likwamba kuzunura za Babulone Mukuru, ufumu wa caru cose wa cisopo cautesi, likuti: “Ndipo munyake, mungelo waciŵiri, wakalondezga, wakati, Wawa, wawa, Babulone mukuru!” (Civumbuzi 14:8) Inya, kuyana na Ciuta, Babulone Mukuru wali kuwa kale. Mu 1919, ŵateŵeti ŵa Yehova ŵakuphakazgika na mzimu ŵakafwatulika ku wuzga wa visambizgo na maluso gha Babulone, uwo wasuzga ŵanthu na mitundu kwambira kale. (Civumbuzi 17:1, 15) Ntheura ŵakajipeleka kuthandazga kusopa kwaunenesko. Kufuma nyengo iyo, nchito ya kupharazga makani ghawemi gha Ufumu wa Ciuta pa caru cose yikucitika.—Mateyu 24:14.
17. Kasi tikwenera kucitaci kuti tifumeko ku Babulone Mukuru?
17 Apa cikulongora kuti ceruzgo ca Ciuta pa Babulone Mukuru cili kumara yayi. Pharaniko lake laumaliro likwiza sonosono apa. (Civumbuzi 18:21) Lekani Baibolo likuciska ŵanthu kulikose kuti: “Fumaniko kwa iyo [Babulone Mukuru] . . . kuti muleke kusangana nayo zakwananga zake.” (Civumbuzi 18:4, 5) Kasi tingafumako wuli ku Babulone Mukuru? Ici cikung’anamura vinandi kuluska kuleka kukolerana waka na cisopo cautesi. Zinchito za Babulone zikuwoneka mu viphikiro na maluso ghanandi; ndiposo umo caru cikuwonera uzaghali, kwandana kwa vyakusanguluska ivyo vikulongora kugomezga mizimu, na vinyake vinandi. Kuti tiŵe maso, nchakukhumbikwa kuti mu vyakucita na makhumbiro gha mtima withu, tilongore kuti tili kutali na Babulone Mukuru mu nthowa yiliyose.
18. Pakuwona ivyo vyalongosoreka pa Civumbuzi 14:9, 10, kasi Ŵakhristu awo ŵali maso ŵakupwelelera kuti ŵaleke kucitaci?
18 Pa Civumbuzi 14:9, 10, paliso fundo yinyake yakukhwaskana na “ora la ceruzgo.” Mungelo munyake wakuti: “Usange munthu wakulambira cikoko na cikozgo cake, ndipo wakupokera lusimbo pa cene [cisko] cake, panji pa woko lake, nayoso wati wamwengepo vinyo la ukali wa Ciuta.” Cifukwa wuli? Cifukwa “cikoko na cikozgo cake” vikuyimira muwuso wa ŵanthu awo ŵakuzomera cara muwuso wa Yehova. Ŵakhristu awo ŵali maso ŵakupwelelera kuti ŵaleke kupokako cidindo, mu nkharo panji kacitiro, mwa kuteŵetera awo ŵakukana kuzomera muwuso wa Ciuta waunenesko, Yehova. Ŵakhristu ŵakumanya kuti Ufumu wa Ciuta uli kukhazikika kale kucanya, nakuti uzamuparanya maufumu ghose gha ŵanthu na kughamara, ndipo uwo uzamuŵako muyirayira.—Daniel 2:44.
Lekani Kudemwera!
19, 20. (a) Apo tikukhala kuumaliro kweneco kwa mazuŵa gha umaliro, kasi tingagomezga kuti Satana wacitengeci? (b) Kasi tikwenera kuŵikapo mtima kucita vici?
19 Apo sono tili kuumaliro kweneco kwa mazuŵa gha umaliro, masuzgo na viyezgo vikusazgikira. Pakuti ticali mu caru cikoloŵere ici ndipo ticali ŵambura kufikapo, matenda, ucekuru, nyifwa, na citima vitilekenge yayi. Ndiposo tingagongowa para ŵanthu ŵakucita mphwayi usange tikuŵapharazgira Mazgu gha Ciuta. Kweni tingaluwanga yayi kuti Satana wakukhumba kusangirapo mwaŵi pa masuzgo agha kuti watiwezgere nyuma, ntheura kuti tileke kupharazga makani ghawemi panji kuti tileke kulondezga malango gha Ciuta. (Ŵaefeso 6:11-13) Pakumanya nyengo iyo tilimo, iyi ni nyengo yakuti tidemwerenge yayi.
20 Yesu wakamanya kuti tingawelera nyuma cifukwa ca masuzgo ghanandi, ntheura wakati: “Muŵe maso: pakuti mulive kumanya zuŵa ilo Fumu yinu yikwizira.” (Mateyu 24:42) Ipo tiyeni tiŵe maso, timanyenge nyengo iyo tilimo. Ticenjere na vipingo vya Satana ivyo vingatigoŵera pasi panji kutilekeska kuteŵetera Ciuta. Tiyeni tiŵikepo mtima kupharazga makani ghawemi gha Ufumu wa Ciuta na mwamphu kweniso citatata. Nadi, tiyeni tileke kudemwera apo tikupulikira cenjezgo la Yesu lakuti: “Muŵe maso.” Para tacita nthena, tipelekenge nchindi kwa Yehova ndipo nase tizamupokera vitumbiko vyambura kumara.
Kasi Mungazgora Wuli?
• Kasi tikumanya wuli kuti cenjezgo la Yesu lakuti “muŵe maso” nda Ŵakhristu ŵaunenesko?
• Ni nkhani wuli mu Baibolo izo zingatovwira ‘kuŵa maso’?
• Kasi ora la ceruzgo ni vici, ndipo ise tikuciskika kucitaci pambere lindamare?
[Mafumbo]
[Cithuzithuzi pa peji 26]
Babulone Mukuru wakhala pacoko kuparanyika