Yehova Ni Muliska Withu

“Yehova ndiye muliska wane, kuti ndisaukenge cara.”—SALMO 23:1.

1-3. Cifukwa wuli nchakuzizika yayi kuti Davide wakayelezgera Yehova na muliska?

 USANGE mungafumbika kuti mulongosore umo Yehova wakupwelelera ŵanthu ŵake, kasi mungayowoyaci? Kasi mungayelezgera na vici ico cingalongora nadi umo iyo wakupwelelera ŵateŵeti ŵake ŵakugomezgeka? Vilimika vyakujumpha 3,000 ivyo vyalutapo, Fumu Davide yikamulongosora makora Yehova, yikamuyelezgera na nchito iyo yikacitanga pa uwukirano.

² Apo wakaŵa musepuka, Davide wakaŵa muliska. Ntheura wakamanyanga kupwelelera mberere. Wakamanyanga kuti para mberere zili zekha zingazgeŵa na kwibika panji zingaliwa na vikoko. (1 Samuel 17:34-36) Kweniso kwambura kuti muliska wazilongozge, utheka uwemi zingawusanga yayi. Ntheura Davide wakati wacekura, wakwenera kuti wakakumbuka umo wakacitiranga pakulongozga, kuvikilira na kuliska mberere.

³ Lekani nchakuzizika yayi kuti apo wakakhuŵirizgika na mzimu kulongosora umo Yehova wakupwelelera ŵanthu ŵake, wakakumbuka nchito ya muliska. Salmo 23 ilo likalembeka na Davide likwamba na mazgu ghakuti: “Yehova ndiye muliska wane. Kuti ndisaukenge cara.” Tiyeni tiwone cifukwa ico fundo iyi njakwenelera. Kweniso Salmo 23 litovwirenge kuwona nthowa izo Yehova wakupwelelera awo ŵakumusopa nga umo muliska wakupwelelera mberere zake.—1 Petros 2:25.

Ciyelezgero Cakwenelera

4, 5. Kasi Baibolo likulongosora wuli umo mberere ziliri?

⁴ Mu Malemba, Yehova wali na vithokozo vinandi comene, kweni cithokozo cakuti “Muliska” cikulongora kuti ngwalusungu. (Salmo 80:1) Kuti tipulikiske cifukwa ico Yehova ngwakwenelera nadi kucemeka Muliska, tikwenera kumanya vinthu viŵiri: cakwamba, timanye umo mberere ziliri ndipo caciŵiri, timanye milimo na nkharo ya muliska muwemi.

⁵ Kanandi Baibolo likuzunura umo mberere ziliri; likulongosora kuti zikumuzgoŵera luŵiro muliska wacitemwa (2 Samuel 12:3), ni zakuzika (Yesaya 53:7), ndipo zingajithaska yayi. (Mika 5:8) Mulembi munyake uyo wakaŵetapo mberere vilimika vinandi, wakati: “Mberere zingajiliska zekha yayi umo ŵanyake ŵakughanaghanira. Zikukhumba kuzilaŵilira nyengo zose na kuzipwelelera comene, kuluska viŵeto vyose.” Vilengiwa ivi vikukhumbikwira muliska kuti wavipwelelere.—Ezekiel 34:5.

6. Kasi Dikishonare yinyake yikulongosora wuli ivyo muliska wakacitanga pa zuŵa?

⁶ Kasi kale muliska wakacitanga vici pa zuŵa? Dikishonare yinyake yakulongosora vya Baibolo yikuti: “Muliska wakawukanga mlenjilenji kufumiska mberere mu ciŵaya, na kudangira panthazi mupaka kuthondo uko wakaziliskanga. Wakatandaranga kuthondo zuŵa lose kuliska mberere, kuwoneseska kuti palije iyo yazgeŵa, ndipo usange yinyake yamugwentha na kufumapo pa zinyake, wakayipenjanga mupaka wayisange na kwiza nayo ku zinyake. . . . Para kwafipa wakaweleranga nazo ku ciŵaya, ndipo wakazipendanga para zikunjira pa mulyango kuti wapanikizge kuti palije iyo yazgeŵa. . . . Kanandi wakalindanga mberere usiku kuti zileke kuliwa na vikoko, panji ŵankhungu.” a

7. Cifukwa wuli nyengo zinyake muliska wakeneranga kuzizipizga na kulongora lusungu?

⁷ Nyengo zinyake muliska wakeneranga kuŵa wakuzizipizga na walusungu na mberere, comene para pali zakumitha na ziteta. (Genesis 33:13) Buku linyake likuti: “Kanandi mberere zikababiranga kutali ku mapiri. Muliska wakalindiliranga para mberere yikubaba na kutora kamwana kuluta nako ku zinyake. Wakayeghanga mu mawoko panji kuvunga mu salu yake mazuŵa ghacoko waka mupaka kayambe kwenda makora.” (Yesaya 40:10, 11) Apa cikulongora kuti muliska muwemi wakeneranga kuŵa wankhongono kweniso walusungu.

8. Davide wakazunura vifukwa wuli vyakugomezgera Yehova?

⁸ “Yehova ndiye Muliska wane,” asi mazgu agha ngakwenelera nadi Dada withu wa kucanya? Apo tikusanda Salmo 23, tiwonenge umo Ciuta wakutipwelelera na nkhongono kweniso lusungu nga ni muliska. Mazgu gha Davide mu Sal. 23 vesi 1 ghakulongora kuti wakagomezga kuti Ciuta wapwelelerenge mberere zake mwakuti zileke ‘kusauka kanthu.’ Ndipo mu mavesi ghanyake, Davide wakazunura vifukwa ivyo wakagomezgera nthena: Yehova wakulongozga, kuvikilira, na kuliska mberere zake. Tiyeni tidumbiskane fundo izi yimoza na yimoza.

“Wakundilongozga”

9. Kasi Davide wakutipa cithuzithuzi wuli ca mtende, ndipo kasi mberere zingaghasanga wuli malo ghanthena?

⁹ Cakwamba, Yehova wakulongozga ŵanthu ŵake. Davide wakalemba kuti: “Wakundigoneka mu maluhari ghakuteketera [ghakubiliŵira]. Wakundilongozga ku maji ghakudama; wakuwezgeramo mzimu wane. wakundilongozga mu nthowa za urunji cifukwa ca zina lake.” (Salmo 23:2, 3) Apa Davide wakuyelezgera na mskambo wa vyakuŵeta uwo wagona mwamtende, kulongora kuti wakhuta, ukupumura ndiposo wafwasa. Lizgu la Cihebere lakuti “maluhari” nyengo zinyake likung’anamura “malo ghawemi.” Mberere pa zekha zingaghasanga yayi malo ghawemi kuti zigonepo mwakufwasa. Muliska wakwenera kuzilongozgera ku “malo ghawemi” agha.

10. Kasi Ciuta wakulongora wuli kuti wakutigomezga?

 ¹⁰ Kasi Yehova wakutilongozga wuli lero? Nthowa yimoza ni umo wakucitira. Mazgu Ghake ghakuticiska kuti tiŵe “ŵakumuyezga Ciuta.” (Ŵaefeso 5:1) Nkhani iyo pafuma mazgu agha yikuzunurapo makhaliro nga cisungusungu, kugowokera, na citemwa. (Ŵaefeso 4:32; 5:2) Nadi, Yehova nchakuwonerapo ciwemi comene pakulongora makhaliro agha. Kasi para wakukhumba kuti timuyezge, wakutipempha ivyo tingatondeka kucita? Yayi. Ulongozgi uwu ukulongora kuti wakutigomezga. Mu nthowa wuli? Tili kulengeka mu cikozgo ca Ciuta, ici cikung’anamura kuti tili kupika nkharo na khumbo la vinthu vyauzimu. (Genesis 1:26) Ntheura Yehova wakumanya kuti nangauli tili ŵakwananga, kweni tingakwaniska kuŵa na nkharo iyo wakutilongora. Imwe ghanaghanani waka, Ciuta withu wacitemwa wakugomezga kuti tingaŵa nga ndiyo. Usange  tikucita umo iyo wakucitira, watilongozgenge, nga ni para wakuluta nase ku ‘malo ghawemi ghakupumulirako.’ Mu caru ici cakuzura na nkhaza, tikhalenge ‘mwakufwasa,’ kusangwa na mtende pakumanya kuti Ciuta wakutitemwa.—Salmo 4:8; 29:11.

11. Para wakulongozga mberere zake, Yehova wakuwona vici, ndipo fundo iyi yalongoreka wuli mu ivyo wakukhumba kwa ise?

¹¹ Yehova ngwalusungu na wakuzizipizga para wakutilongozga. Muliska wakumanya umo mberere zake ziliri, ntheura wakulongozga ‘kuyana na kendero ka vyakuŵeta’ vyake. (Genesis 33:14) Yehova nayo wakulongozga ‘kuyana na kendero’ ka mberere zake. Wakuwona ivyo tingakwaniska kweniso umo vinthu viliri. Panji titi, wakusintha kendero, wakupempha ivyo tingatondeka kukwaniska yayi. Ico wakukhumba nchakuti ticitenge vinthu na mtima wose mbwenu. (Ŵakolose 3:23) Kweni wuli usange mwacekura ndipo mungacita umo mukacitiranga kale yayi? Panji wuli usange mukutondeka kucita vinyake cifukwa ca matenda? Lekani nchakukondweska kumanya kuti wakukhumba kuti ticitenge na mtima wose. Ŵanthu ŵakuyana ndendende yayi. Kuteŵetera na mtima wose cikung’anamura kuteŵetera Ciuta na nkhongono zinu zose. Nangauli tingatondeka vinyake cifukwa ca suzgo yithu, Yehova wakuwonga para tikumusopa na mtima wose.—Marko 12:29, 30.

12. Nchivici ico Dango la Mozesi likuyowoya ico cikupanikizgira kuti Yehova wakulongozga ‘kuyana na kendero’ ka mberere zake?

¹² Kuti tipanikizge nadi kuti Yehova wakulongozga ‘kuyana na kendero’ ka mberere zake, tiyeni tiwone ivyo Dango la Mozesi likuyowoya pa nkhani ya sembe za majuvyo. Yehova wakakhumbanga vyakupeleka viwemi kufuma mu mitima ya kuwonga. Kweni vyakupeleka ŵakavigaŵanga kuyana na ivyo munthu wangakwaniska kupeleka. Dango likati: “Usange watondeka kwiza na mwanamberere, ipo wizenge [na] . . . nkhunda ziŵiri panji viwunda viŵiri.” Sono para watondeka kusanga nkhunda ziŵiri ke? Ipo wakeneranga kwiza na “ufu uwemi.” (Leviticus 5:7, 11) Ici cikulongora kuti Ciuta wakakhumbanga ivyo munthu wangatondeka kukwaniska yayi. Pakuti Ciuta wakusintha yayi, nase tikupembuzgika kumanya kuti wakukhumba ivyo tingatondeka kukwaniska yayi; kweni wakukondwa kupokera ico ise tingakwaniska kumupa. (Malaki 3:6) Nchiwemi nadi kulongozgeka na Muliska wakupulikiska uyu!

‘Nkhopa Uheni Cara, Cifukwa Imwe Muli Nane’

13. Pa Salmo 23:4, kasi Davide wakayowoya wuli mwaubwezi, ndipo cifukwa wuli nchakuzizika yayi?

¹³ Davide wakayowoya cifukwa caciŵiri ico wakaŵira na cigomezgo: Yehova wakuvikilira mberere zake. Tikuŵazga kuti: “Nanga ndendenge mu cinkhwawo ca munkhorwe wa nyifwa, kuti ndamkopa uheni cara, cifukwa Imwe muli pamoza nane; nthonga yinu na ndodo yinu zikundisanguluska.” (Salmo 23:4) Apa Davide wakayowoya mwaubwezi comene, wakazunura Yehova kuti “Imwe.” Nchakuzizika yayi, cifukwa Davide wakayowoyanga umo  Ciuta wakamovwilira mu suzgo. Davide wakajumpha mu vinkhwawo vinandi, umoyo wake ukaŵa mu ulwani. Kweni wakatenthema yayi, cifukwa wakamanya kuti Ciuta wakaŵa nayo; wakaŵa wakunozgeka kumovwira na “nthonga” na “ndodo” yake. Davide wakapembuzgika kumanya kuti ngwakuvikilirika ndipo tikukayika yayi kuti ici cikamusendezga kwa Yehova. b

14. Kasi Baibolo likutipanikizgira vici pa civikiliro ca Yehova, kweni ici cikuleka kung’anamuraci?

¹⁴ Kasi Yehova wakuvikilira wuli mberere zake lero? Baibolo likutipanikizgira kuti palije uyo wangaparanya mberere zake pa caru capasi, kwali ni viŵanda panji ŵanthu. Yehova wangazomera yayi kuti ici cicitike. (Yesaya 54:17; 2 Petros 2:9) Kweni ici cikung’anamura kuti Muliska withu wativikilirenge ku masoka ghose yayi. Tikuyezgeka umo ŵanthu wose ŵakuyezgekera, ndipo tikususkika umo Ŵakhristu wose ŵaunenesko ŵakususkikira. (2 Timote 3:12; Yakobe 1:2) Nyengo zinyake tingaŵa ngati ‘tikwenda mu cinkhwawo ca munkhorwe wa nyifwa.’ Mwaciyelezgero, tingaŵa pafupi kufwa cifukwa ca nthambuzgo panji matenda ghakofya. Panyake munthu uyo tikumutemwa wangakhala pacoko kufwa panji nanga nkhufwa wuwo. Peneapo tingawona ngati vinthu vyafika paheni, Muliska withu wali nase, ndipo watisungilirenge. Mwauli?

15, 16. (a) Kasi Yehova wakutovwira mu nthowa wuli para tili mu suzgo? (b) Longosorani cakucitika ico cikulongora kuti Yehova wakutovwira para tikuyezgeka.

¹⁵ Yehova wandatilayizge kuti wanjilirengepo para tikusuzgika. c Kweni tikugomezga kuti: Yehova watovwirenge kuti titonde suzgo iyo yatiwira. Wangatipa vinjeru kuti vitovwire mu “viyezgo vyakupambanapambana.” (Yakobe 1:2-5) Muliska wakucimbizga vikoko na ndodo panji nthonga yake, kweniso na ndodo yeneyiyo pera wakuwezgera mberere zake mu nthowa. Yehova wangatiwezga kwizira mwa Mkhristu munyithu, kutovwira kuti tilondezge ulongozgi wa mu Baibolo uwo ungatovwira. Yehova wangatipaso nkhongono kuti tizizipizge. (Ŵafilipi 4:13) Na mzimu wake utuŵa, wangatipa ‘nkhongono zakuluska za kawiro.’ (2 Ŵakorinte 4:7) Mzimu wa Ciuta ungatovwira kuti tizizipizge ciyezgo cilicose ca Satana. (1 Ŵakorinte 10:13) Kasi nchakupembuzga yayi kumanya kuti Yehova ngwakunozgeka kutovwira?

¹⁶ Ntheura, kwali tili mu cinkhwawo ca munkhorwe wuli, tikwendamo tekha yayi. Muliska withu wali nase, wakutovwira mu nthowa izo pakwamba tingazipanikizga yayi. Wonani ivyo vikacitikira mulara munyake wa mpingo uyo wakasangika na cakutupa mu wongo. Iyo wakuti: “Niyowoye unenesko kuti pakwamba nkhaghanaghananga kuti Yehova wanikwiyira panji wakunitemwa yayi. Kweni kuti nkhakhumba kumuleka yayi Yehova. Nkhamuphalira waka ivyo vikanifipiskanga mtima. Yehova wakanovwira, wakanipembuzga kwizira mu ŵabali na ŵadumbu. Ŵanandi ŵakaniphalirako umo iwo ŵakacitiranga apo ŵakaŵa ŵalwari comene. Fundo izo ŵakaniphalira zikanovwira kuwona kuti suzgo yane yikaŵa yapadera viŵi yayi. Ndipo nkhapanikizga kuti Yehova wandanikwiyire cifukwa ca wovwiri kweniso lusungu lwawo. Nicali mulwari, ndipo nkhumanya yayi ivyo vicitikenge. Kweni nakhorwa kuti Yehova wali nane ndipo wanovwirenge mu ciyezgo ici.”

“Mukundinozgera Gome”

17. Kasi Davide wakamulongosora wuli Yehova pa Salmo 23:5, ndipo cifukwa wuli vikususkana yayi na ciyelezgero ca muliska?

¹⁷ Davide wakayowoya cifukwa cacitatu ico wakagomezgera Muliska wake: Yehova wakuliska mberere zake, ndipo wakuzipa vyakurya vinandi. Davide wakalemba kuti:  “Mukundinozgera gome pamaso pa ŵalwani ŵane: mutu wane mukuphakazga na mafuta; nkhombo yane yikufuluka.” (Salmo 23:5) Mu vesi ili, Davide wakalongosora Muliska wake kuti ni mwenenyumba walusungu, uyo wakupeleka vyakurya na vyakumwa vinandi ku ŵalendo ŵake. Viyelezgero viŵiri ivi, ca muliska muwemi na ca mwenenyumba walusungu, vikususkana yayi. Nakwenenako, muliska muwemi wakwenera kumanya uko kuli utheka uwemi na maji ghakukwana mwakuti mskambo wake uleke ‘kusauka kanthu.’—Salmo 23:1, 2.

18. Nchivici cikulongora kuti Yehova ni mwenenyumba walusungu?

¹⁸ Kasi Muliska withu nayo ni mwenenyumba walusungu? Palije kukayika! Ghanaghanani waka uwemi, unandi, na mitundu yinandi ya vyakurya vyauzimu ivyo tikurya sono. Yehova, kwizira mwa muzga wa magomezgeko na wa vinjeru watipa mabuku agho ghakutovwira. Kweniso watinozgera mapulogiramu ghawemi pa maungano gha mpingo, gha dera na gha cigaŵa, vyose ivi vikutikhozga mwauzimu. (Mateyu 24:45-47) Palije kupeleŵera kwa vyakurya vyauzimu. “Muzga wa magomezgeko na wa vinjeru” wafumiska Mabaibolo ghakukwana mamiliyoni ghanandi kweniso mabuku ghakovwira kusambira Baibolo, ndipo mabuku agha ghakusangika mu viyowoyero 413. Yehova wapeleka cakurya ca mtundumtundu cauzimu, kwambira pa ‘mkaka,’ ivyo ni visambizgo vyakwambilira vya Baibolo, na “cakurya cakukhoma,” ivyo ni visambizgo vya ndimba vya Baibolo. (Ŵahebere 5:11-14) Ntheura, para suzgo yatiwira panji tikughanaghanira cakucita, tingasanga ico tikukhumba. Kasi kuŵavyenge cakurya cauzimu ici mphanyi tili nkhu? Muliska withu ni mwenenyumba walusungu nadi.—Yesaya 25:6; 65:13.

“Ndamkukhala mu Nyumba ya Yehova”

19, 20. (a) Kasi Davide wakalongora kuti wakaŵa na cigomezgo wuli pa Salmo 23:6, ndipo ise tingaŵa naco wuli cigomezgo canthena? (b) Kasi nkhani ya panthazi yizamulongosora vici?

¹⁹ Wakati waghanaghanira nthowa za Muliska na Mwenenyumba wake, Davide wakamalizga kuti: “Nadi, uwemi na lusungu vindilondorenge mazuŵa ghose gha umoyo wane; ndipo ndamkukhala mu nyumba ya Yehova muyirayira.” (Salmo 23:6) Apa Davide wakayowoya na mtima wakuwonga kweniso cipulikano; wakaŵa wakuwonga pakukumbuka vyakumanyuma ndiposo wakaŵa na cipulikano pakulaŵiska vya munthazi. Davide uyo pakwamba wakaŵa muliska, wakafwasa pakumanya kuti wakaŵa pafupi na Muliska wake wa kucanya, nga ni para wakukhala mu nyumba Yake, wapokerenge lusungu lwa Yehova nyengo zose.

²⁰ Tili ŵakuwonga comene cifukwa ca mazgu ghawemi ghakulembeka mu Salmo 23. Davide wakasanga nthowa yiwemi yakulongosolera umo Yehova wakulongozgera, kuvikilira, na kuliska mberere zake. Mazgu gha Davide ghali kusungika kuti ghatipe cigomezgo cakuti nase tiwonenge Yehova kuŵa Muliska withu. Inya, cikuru tikukhala pafupi na Yehova, nga Muliska wacitemwa, iyo watipwelelerenge “muyirayira.” Ndipouli, pakuŵa mberere zake, tili na mulimo wakuti tendenge na Muliska withu mulara, Yehova. Nkhani ya panthazi yizamulongosora umo tingendera nayo.

[Mazgu ghamusi]

Kasi Mukukumbuka?

• Cifukwa wuli nchakwenelera kuti Davide wakayelezgera Yehova na muliska?

• Kasi Yehova wakutilongozga wuli mwamahara?

• Kasi Yehova wakutovwira mu nthowa wuli kuti tizizipizge viyezgo?

• Nchivici cikulongora kuti Yehova ni mwenenyumba walusungu?

[Mafumbo]

[Cithuzithuzi pa peji 24]

Yehova wakulongozga mberere zake, nga ni muliska mu Israyeli