Longorani Kuti Ndimwe Mulondezgi Wanadi wa Khristu
Longorani Kuti Ndimwe Mulondezgi Wanadi wa Khristu
“Khuni lililose liwemi likupambika vipambi viwemi, kweni khuni lililose lakunangika likupambika vipambi vyawakawaka.”—MAT. 7:17.
1, 2. Kasi ŵalondezgi ŵaunenesko ŵa Khristu ŵakupambana wuli na ŵautesi, comenecomene mu nyengo yino yaumaliro?
YESU wakayowoya kuti visambizgo ndiposo vyakucita ndivyo vikulongora mphambano pakati pa ŵanthu awo ŵakupusikizgira kuti mbalondezgi ŵake na ŵalondezgi ŵake ŵaunenesko. (Mat. 7:15-17, 20) Ndipo nadi, ŵanthu ŵakucita panji kuyowoya vinthu kuyana na ivyo vili mu mitima yawo. (Mat. 15:18, 19) Awo ŵakusambizgika vyautesi ŵakupambika “vipambi vyawakawaka,” peneapo awo wakusambizgika vyaunenesko ŵakupambika “vipambi viwemi.”
2 Mu nyengo yaumaliro iyi, mitundu yiŵiri ya vipambi yamanyikwa makora. (Ŵazgani Daniel 12:3, 10.) Ŵakhristu ŵautesi ŵakusopa Ciuta mu nthowa yambura kwenelera ndipo mwaupusikizgi ŵakujilongora nga ŵakumusopa mwakujipeleka. Kweni awo ŵali maso mwauzimu, ŵakusopa Ciuta “mu mzimu na unenesko.” (Yoh. 4:24; 2 Tim. 3:1-5) Ŵakuyezgayezga kulongora mikhaliro yakuyana na ya Khristu. Kweni, kasi ndimo waliyose wa ise wakucitira? Apo mukusanda vinthu vinkhondi ivyo Ŵakhristu ŵaunenesko ŵakumanyikwa navyo, jifumbani kuti, ‘Kasi nkharo yane na ivyo nkhusambizga ŵanji vikukolerana na Mazgu gha Ciuta? Kasi ivyo nkhucita ndiposo ivyo nkhusambizga vikovwira ŵanthu awo ŵakupenja unenesko kuwuwona kuŵa wakuzirwa?’
Londezgani Mazgu gha Ciuta
3. Kasi Yehova wakukondwa na ŵanthu wuli, ndipo Ŵakhristu ŵaunenesko ŵakwenera kucita wuli?
3 Yesu wakayowoya kuti: “Ni waliyose cara uyo wakuyowoya kwa ine kuti, ‘Fumu, Fumu,’ wazamunjira mu ufumu wa kucanya, kweni uyo wakucita khumbo la Ŵadada awo ŵali kucanya ndiyo.” (Mat. 7:21) Enya, Yehova kuti wakukondwa na awo ŵakuyowoya waka kuti Mbakhristu cara kweni na awo ŵakucita vinthu ivyo Mkhristu wakwenera kucita. Ŵakhristu ŵaunenesko ŵakwenera kucita vinthu ivyo Ŵakhristu ŵakwenera kucita. Ivi vikusazgapo umo ŵakuwonera ndalama, nchito, vyakusanguluska, mitheto na viphikiro, nthengwa ndiposo ubwezi wawo na ŵanji. Kweni Ŵakhristu ŵautesi ŵali na kaghanaghaniro ka caru, keneako kazara comene mu ŵanthu ŵambura kumanya Ciuta mu mazuŵa ghaumaliro agha.—Sal. 92:7.
4, 5. Kasi tingalondezga wuli mazgu gha Yehova agho ghali pa Malaki 3:18?
4 Lekani nchimi Malaki yikalemba kuti: “Penepapo mwamkumanyiskaso kupatura pakati pa ŵakunyoloka na ŵaheni, pakati pa uyo wakuteŵetera Ciuta na uyo kuti wakumuteŵetera cara.” (Mal. 3:18) Peneapo mukulanguruka pa mazgu agha, jifumbani kuti: ‘Kasi ine nili nga ni ŵanthu ŵa caru panji nili wakupambanako nawo? Kasi nyengo zose nkhuyezgayezga kuti nicitenge vyose ivyo ŵanthu awo Mbakaboni yayi ŵakucita, kwali nkhu sukulu panji ku nchito? Panji kasi nkhulondezga fundo za mu Baibolo, mutepanji na kuzgorapo apo nchakwenelera?’ (Ŵazgani 1 Petros 3:16.) Mbunenesko kuti tikukhumba kujirunjiska yayi, kweni tikwenera kuŵa ŵakupambana na ŵanthu awo ŵakuleka kutemwa na kuteŵetera Yehova.
5 Usange mwawona kuti pali vinthu vinyake ivyo mukwenera kusintha, mwalekeraci kulomba na kusanga nkhongono zauzimu mwa kusambira Baibolo nyengo zose, kusangika pa maungano kweniso lurombo? Para mukufwilirapo kulondezga ivyo mukusambira mu Mazgu gha Ciuta, mupambikenge “vipambi viwemi” vinandi, kusazgapo “cipambi ca milomo iyo yikuzomera pakweru zina [la Ciuta].”—Heb. 13:15.
Pharazgani Ufumu wa Ciuta
6, 7. Pakuyowoya za uthenga wa Ufumu, kasi pali mphambano wuli pakati pa Ŵakhristu ŵaunenesko na ŵautesi?
6 Yesu wakati: “Ku misumba yinyake nako nkhwenera kupharazga makani ghawemi gha ufumu wa Ciuta, pakuti ndico nkhatumikira.” (Luka 4:43) Cifukwa wuli Yesu wakasora Ufumu wa Ciuta kuŵa mutu ukuru wa uteŵeti wake? Wakamanya kuti iyo pakuŵa Themba la Ufumu uwu, pamoza na ŵabali ŵake ŵakuphakazgika, ŵazamuparanya kwananga na Dyabulosi cifukwa ndivyo vikucitiska kuti ŵanthu ŵasuzgikenge. (Rom. 5:12; Uvu. 20:10) Ntheura, wakaphalira ŵalondezgi ŵake kuti ŵapharazgenge Ufumu uwu mpaka ku umaliro wa mgonezi. (Mat. 24:14) Ŵanthu awo ŵakuyowoya waka kuti ŵakulondezga Khristu ŵakucita yayi mulimo uwu, nakuti ŵangacita yayi. Cifukwa wuli? Pali vifukwa vitatu: Cakwamba, ŵangapharazga yayi vinthu ivyo ŵakuleka kuvipulikiska. Caciŵiri, ŵanandi mbambura kujiyuyura ndipo ŵalije cikanga mwakuti ŵazizipizge nthambuzgo na kususkika ivyo ŵangakumana navyo para ŵakupharazgira ŵanji uthenga wa Ufumu. (Mat. 24:9; 1 Pet. 2:23) Ndipo cacitatu nchakuti Ŵakhristu ŵautesi ŵalije mzimu wa Ciuta.—Yoh. 14:16, 17.
7 Kweni ŵalondezgi ŵaunenesko ŵa Khristu ŵakuwumanya makora Ufumu wa Ciuta ndiposo ivyo uzamufiska. Nakuti ŵakuzirwiska vinthu vyakukhwaskana na Ufumu uwu mu umoyo wawo. Mwakovwirika na mzimu wa Yehova, ŵakupharazga Ufumu uwu pa caru cose. (Zek. 4:6) Kasi Namwe mukupharazga nyengo zose? Kasi mukuyezgayezga kuti mucitenge makora uteŵeti uwu pakuŵa mupharazgi wa Ufumu, mutepanji mwa kumalira nyengo yinandi mu uteŵeti na kuŵa ŵaluso? Ŵanji ŵafwilirapo kuti ŵaŵazgirenge Baibolo munthu waliyose uyo ŵakumupharazgira na kulongosora makora ivyo ŵaŵazga. Mpositole Paulosi uyo wakaŵa na kaluso ka kudumbiskana na ŵanthu fundo zakufuma mu Malemba, wakalemba kuti: “Mazgu gha Ciuta ngamoyo na ghankhongono.”—Heb. 4:12; Mil. 17:2, 3.
8, 9. (a) Nchivici cikulongora kuti nchakuzirwa kuŵazga Baibolo mu uteŵeti wa m’munda? (b) Kasi tingacita wuli kuti tiŵe ŵaluso pakuŵazga Mazgu gha Ciuta mu uteŵeti?
8 Apo mbali munyake wakapharazganga ku nyumba na nyumba, wakaŵazgira mwanalume wa chalichi la Katolika lemba la Daniel 2:44 na kumulongosolera umo Ufumu wa Ciuta uzamucitira kuti pa caru capasi paŵe mtende weneco na civikiliro. Mwanalume uyu wakati: “Nawonga comene cifukwa ca kuniŵazgira Baibolo m’malo mwa kuyowoya waka pa mulomo.” Mbali munyake wati waŵazgira lemba mwanakazi wa cisopa ca Greek Orthodox, mwanakazi uyu wakafumba mafumbo, kulongora kuti wakaŵa wakunweka comene. Pakuzgora mafumbo napo, mbali uyu pamoza na muwoli wake, ŵakaŵazganga Baibolo. Pamasinda, mwanakazi yura wakafumba kuti: “Kasi mukumanya ico nanguzomelera kuyowoya namwe? Mwiza na Baibolo, ndipo mwaliŵazga.”
9 Mbunenesko kuti mabuku na magazini ghithu ni vyakuzirwa comene, ndipo tikwenera kupharazgira. Ndipouli, tikuthemba comene Baibolo. Ntheura, usange mukatemwanga yayi kuŵazgira ŵanthu Baibolo para muli mu uteŵeti wa m’munda, kasi mungaŵa na cilato cakuti mucitenge nthena? Panji mungasora malemba agho ghakulongosora Ufumu wa Ciuta ndiposo umo uzamumazgira masuzgo ghanyake gha ŵanthu ŵa mu cikaya cinu. Ndipo nozgekerani kukaŵazga malemba agha para mukupharazga ku nyumba na nyumba.
Manyikwani na Zina la Ciuta
10, 11. Pa nkhani ya kuzunura zina la Ciuta, kasi Yesu wakupambana wuli na ŵanthu awo ŵakuti ŵakumulondezga?
10 “‘Imwe ndimwe ŵakaboni ŵane,’ wakuti Yehova.” (Yes. 43:12) Kaboni wa Yehova wakwamba, Yesu Khristu wakawona kuti ni mwaŵi ukuru comene kumanyikwa na zina la Ciuta na kulivumbura ku ŵanji. (Ŵazgani Exodus 3:15; Yohane 17:6; Ŵahebere 2:12.) Nakuti Yesu wakacemeka “Kaboni Wakugomezgeka,” cifukwa wakapharazganga zina la Ŵawiske.—Uvu. 1:5; Mat. 6:9.
11 Kweni ŵanandi awo ŵakuti ŵakuteŵetera Ciuta na Mwana wake ŵakulicindika yayi zina la Ciuta, ndipo ŵaliwuskamo mu Mabaibolo ghawo. Mwakukolerana na fundo iyi, sonosono apa mabishopu gha Katolika ghali kuphalirika kuti para ghakusopeska ghaleke kuzunura zina la Ciuta ilo likulembeka mu vilembo vinayi ivi YHWH, * ivyo vikucemeka tetragrammaton. Kaghanaghaniro aka nkhaheni comene.
12. Kasi vikenda wuli kuti ŵateŵeti ŵa Yehova ŵambe kumanyikwa comene na zina lake mu cilimika ca 1931?
12 Ŵakhristu ŵaunenesko nawo ŵakuzunura zina la Ciuta, kutolera ciyelezgero ca Yesu ndiposo ca ‘bingu likuru la Ŵakaboni.’ (Heb. 12:1) Nakuti mu cilimika ca 1931, ŵateŵeti ŵa Ciuta ŵakamba kumanyikwa comene na zina la Ciuta apo ŵakamba kucemeka kuti Ŵakaboni ŵa Yehova. (Ŵazgani Yesaya 43:10-12.) Ntheura, ŵalondezgi ŵaunenesko ŵa Khristu ŵakamba kumanyikwa na zina la Ciuta.—Mil. 15:14, 17.
13. Kasi tingakhala wuli mwakuyana na zina ilo Ciuta wali kutipa?
13 Kasi ise, waliyose payekha tingakhala wuli mwakuyana na zina lapadera ili? Cakwamba, tikwenera kupharazga za Ciuta mwakugomezgeka. Paulosi wakalemba kuti: “Waliyose uyo wakucema pa zina la Yehova wazamuponoskeka. Ndipouli, kasi ŵacemenge wuli pa mweneuyo ŵandapulikane nayo? Ndipo ŵapulikanenge wuli mwa uyo ŵandapulike vya iyo? Ndipo ŵapulikenge wuli kwambura kuti munthu munyake wapharazga? Ndipo ŵapharazgenge wuli kwambura kuti ŵatumika?” (Rom. 10:13-15) Tikweneraso kuvumbura visambizgo vyautesi ivyo vikuyuyura Mlengi withu, nga nchisambizgo ca moto wa helo. Cisambizgo ici cikulongora nga ni para Ciuta, uyo ngwacitemwa ngwankhaza, nkharo iyo nja Dyabulosi.—Yer. 7:31; 1 Yoh. 4:8; yaniskani na Mariko 9:17-27.
14. Kasi ŵanthu ŵanyake ŵakajipulika wuli ŵati ŵamanya zina la Ciuta?
14 Kasi mukukondwa kumanyikwa na zina la Ŵadada ŵinu ŵakucanya? Kasi mukovwira ŵanji kuti ŵalimanye zina lituŵa ili? Mwanakazi munyake ku Paris, mu caru ca France, wakaphalirika kuti Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakulimanya zina la Ciuta. Ntheura, wati wakumana na yumoza wa Ŵakaboni ŵa Yehova wakamufumba kuti wamulongore zina ili mu Baibolo lake. Wati waŵazga Salmo 83:18, mwanakazi yura wakanweka comene. Wakamba kusambira Baibolo, Pasono ni mudumbu wakulimbikira comene ndipo wakuteŵetera mu caru cinyake. Mwanakazi yunji ku Australia, uyo wakasopanga mu Katolika, wakathiska masozi cifukwa ca cimwemwe, wati wawona zina la Ciuta kwa nyengo yakwamba mu Baibolo. Pasono mwanakazi uyu wacita upayiniya wanyengozose kwa vilimika vinandi. Sonosono apa, ku Jamaica, Ŵakaboni ŵa Yehova ŵati ŵamulongora mama munyake zina la Ciuta mu Baibolo lake, nayo wakathiska masozi cifukwa ca cimwemwe. Ntheura, ŵani ŵakukondwa cifukwa ca kumanyikwa na zina la Ciuta, ndipo nga ni Yesu, muphalirenge wose za zina ili.
“Mungatemwanga Caru Cara”
15, 16. Kasi Ŵakhristu ŵaunenesko ŵakuciwona wuli caru, ndipo tikwenera kujifumba mafumbo wuli?
15 “Mungatemwanga caru cara nesi vinthu ivyo vili mu caru. Usange yunji wakutemwa caru, wakutemwa Ŵadada cara.” (1 Yoh. 2:15) Caru na mzimu wake uheni vikususkana na Yehova ndiposo mzimu wake utuŵa. Ntheura, ŵalondezgi ŵanadi ŵa Khristu ŵakuleka kuŵa ku cigaŵa ca caru ndipo ŵakucikana kufumira pasi pa mtima, cifukwa ŵakumanya kuti, nga umo mpositole Yakobe wakalembera, “uyo wakukhumba kuŵa mubwezi wa caru, wakujizgora mulwani wa Ciuta.”—Yak. 4:4.
16 Mu caru cakuzura na viyezgo ici, cingaŵa cakusuzga kupulikira ivyo Yakobe wakayowoya. (2 Tim. 4:10) Lekani Yesu wakalombera ŵalondezgi ŵake kwa Ciuta kuti: “Nkhumulombani imwe, kuti muŵafumyemo mu caru cara, kweni kuti muŵavikilire cifukwa ca muheni. Ŵali ku cigaŵa ca caru cara, umo ine niliri ku cigaŵa ca caru cara.” (Yoh. 17:15, 16) Jifumbani kuti: ‘Kasi nkhuyezgayezga kuti nileke kuŵa ku cigaŵa ca caru? Kasi ŵanthu ŵakumanya kuti nkhucita yayi maluso na viphikiro ivyo vikususkana na malemba kweniso ivyo vikulongora mzimu wa caru?’—2 Kor. 6:17; 1 Pet. 4:3, 4.
17. Nchivici cingawovwira ŵanthu ŵamaghanoghano ghawemi kwamba kusopa Yehova?
17 Kuyowoya unenesko, caru cikondwenge yayi na vigomezgo vithu vyakufuma mu Baibolo, kweni ŵanthu ŵamaghanoghano ghawemi ŵangaŵa ŵakunweka kuti ŵavimanye. Ndipo nadi, para ŵanthu aŵa ŵamanya kuti cipulikano cithu nchakujintha mu Malemba ndipo cikulongozga umoyo withu wose, mwakuyelezgera ŵangayowoya kuti: “Mutizomerezge tilute tose, cifukwa tapulika kuti Ciuta wali namwe.”—Zek. 8:23.
Longorani Citemwa Canadi
18. Ni vinthu wuli ivyo vingalongora kuti tikutemwa Yehova na ŵanyithu?
18 Yesu wakati: “Utemwenge Yehova Ciuta wako na mtima wako wose na umoyo wako wose na maghanoghano ghako ghose” ndiposo “utemwenge mzengezgani wako umo ukujitemwera wamwene.” (Mat. 22:37, 39) Citemwa ici, (ico mu Cigiriki ŵakuti a·gaʹpe) nchitemwa canadi, ico cikujintha pa vinthu viwemi ndipo munthu uyo wakulongora citemwa ici, wakuwona kuti ni mulimo wake kucita nthena, nakuti wakucita mwakuyana na fundo ziwemi zakakhaliro. Citemwa ici nchakukondweska ndipo nchambura upusikizgi. (1 Pet. 1:22) Citemwa canthena cikupenja vyake pera cara, cifukwa cikulongoreka mu ivyo munthu wakuyowoya na kucita.—Ŵazgani 1 Ŵakorinte 13:4-7.
19, 20. Longosorani viyelezgero ivyo vikulongora nkhongono ya citemwa ico Ŵakhristu ŵakulongora.
19 Cifukwa cakuti citemwa nchigaŵa ca cipambi ca mzimu utuŵa wa Ciuta, cikovwira Ŵakhristu ŵaunenesko kucita vinthu ivyo ŵanyake ŵangacita yayi. Cikovwira kuti ŵatonde masuzgo agho ghakuŵapo cifukwa ca kupambana mafuko, mdauko ndiposo ndyali. (Ŵazgani Yohane 13:34, 35; Gal. 5:22) Ŵanthu ŵa nga ni mberere ŵakukopeka para ŵawona citemwa canthena. Mwaciyelezgero, munyamata munyake wa ku Israel uyo ni Muyuda wati wafika pa ungano pa nyengo yakwamba, wakazizwa kuwona kuti ŵabali Ŵaciyuda ŵakusopera lumoza na Ŵalungwana (Arabs). Wati wawona nthena, wakamba kwiza ku maungano nyengo zose ndipo wakazomera kusambira Baibolo. Kasi namwe mukuŵatemwa ŵabali ŵinu ŵauzimu? Kasi mukupokelera ŵaphya awo ŵakwiza ku Nyumba ya Ufumu nanga ŵangaŵa awo mukupambana nawo caru, mtundu panji vyakucita?
20 Pakuŵa Ŵakhristu ŵaunenesko tikuyezgayezga kutemwa waliyose. Ku El Salvador mudumbu muwukirano wakasambizganga Baibolo mwanakazi munyake wa vilimika 87 uyo wakatemwanga comene chalichi lake la Katolika. Zuŵa linyake, mwanakazi uyu wakalwara comene ndipo ŵakamugoneka mu cipatala. Wati wafuma, ŵadumbu ŵakaluta ku nyumba kwake kukamuwona na kumupa cakurya. Ŵakamuwonanga na kumupa cakurya pafupifupi mwezi umoza. Kweni pakaŵavya nanga njumoza wa ku chalichi lake uyo wakaluta kukamuwona. Nchivici cikacitika pamasinda? Wakataya vinthu ivyo wakaŵa navyo vyakukhwaskana na chalichi lake, wakaleka kulutako ndipo wakambiraso kusambira Baibolo. Enya citemwa ico Ŵakhristu ŵakulongorana nchankhongono. Citemwa ici cingakopa comene ŵanthu kuluska kuŵapharazgira.
21. Kasi tingacita wuli kuti tiŵe ŵakuvikilirika?
21 Sonosono Yesu wazamuphalira ŵanthu awo ŵakupusikizgira kuti ŵakumuteŵetera, kuti: “Nkhamumanyani cara! Fumaniko kwa ine, imwe ŵakucita ucikanamalango.” (Mat. 7:23) Ntheura, tiyeni ticitenge vinthu ivyo vikucindika wose, Ŵadada na Mwana. Yesu wakati: “Waliyose uyo wakupulika mazgu ghane agha na kughacita walinganenge na mwanalume wakucenjera, uyo wakazenga nyumba yake pa jalawe.” (Mat. 7:24) Enya, usange tikulongora kuti ndise ŵalondezgi ŵanadi ŵa Khristu, Ciuta watitemwenge ndipo tiŵenge ŵakuvikilirika nga ni nyumba iyo yazengeka pa jalawe.
[Mazgu ghamusi]
^ ndime 11 Mu mabuku ghanyake gha Ŵakatolika kusazgapo The Jerusalem Bible, zina la Ciuta ilo nyengo zinyake likulembeka kuti YHWH ŵali kuling’anamura kuti “Yahweh.”
Kasi Mukukumbuka?
• Kasi ŵalondezgi ŵa Khristu ŵaunenesko ŵakupambana wuli na ŵautesi?
• Kasi Ŵakhristu ŵaunenesko ŵakumanyikwa na vipambi wuli?
• Kasi tingacita wuli kuti tipambikenge vipambi Vyacikhristu?
[Mafumbo]
[Cithuzithuzi pa peji 13]
Kasi nkhaluso kinu kuŵazgira ŵanthu Baibolo para muli mu uteŵeti?
[Cithuzithuzi pa peji 15]
Kasi ŵanji ŵakumanya kuti mukucitako yayi viphikiro ivyo vikususkana na Malemba?