Muwuso wa Satana Utondekenge Nadi
Muwuso wa Satana Utondekenge Nadi
“Kuti kumuŵire kuwemi cara muheni.”—MUPH. 8:13.
1. Cifukwa wuli nchakukondweska kuti ŵaheni ŵeruzgikenge?
KWAKHALA pacoko kuti ŵaheni ŵeruzgike. Ŵeruzgikenge cifukwa ca ivyo ŵacita. (Zinth. 5:22; Muph. 8:12, 13) Iyi ni nkhani yiwemi comene, comenecomene ku ŵanthu awo ŵakutemwa urunji na awo ŵakusuzgika cifukwa ca ŵanthu ŵaheni. Satana Dyabulosi uyo ni wiske wa ŵaheni nayo wazamweruzgika.—Yoh. 8:44.
2. Cifukwa wuli pakakhumbikwiranga nyengo kuti nkhani iyo yikawuka mu Edeni yimare?
2 Cifukwa ca kujikuzga, Satana wakapusika ŵanthu mu Edeni kuti ŵakane muwuso wa Yehova. Ntheura, ŵapapi ŵithu ŵakwamba ŵakakolerana na Satana kususka muwuso wa Yehova ndipo ŵakazgoka ŵakwananga. (Rom. 5:12-14) Yehova wakamanya ivyo vizamuŵacitikira cifukwa ca muyuyuro na kugaluka kwawo. Ndipouli, vilengiwa vyose vyamahara vikeneranga kumanya ivyo vizamucitikira ŵakwananga aŵa. Ntheura pakakhumbikwiranga nyengo kuti wamazge nkhani iyi na kulongora kuti ŵanthu ŵakugaluka aŵa pamoza na Satana ŵakananga nadi.
3. Kasi tikughawona wuli maboma gha ŵanthu?
3 Ŵanthu ŵakamba kwimika maboma ghawo cifukwa cakuti ŵakakana kuwusika na Yehova. Mu kalata iyo mpositole Paulosi wakalembera Ŵakhristu ŵa ku Romu, wakati maboma gha ŵanthu agha, ni “ŵamazaza ŵalara.” Mu nyengo ya Paulosi, boma la Ŵaroma ilo likawusikanga na themba Nero kufuma mu 54-68 C.E., ndilo likaŵa ŵamazaza ŵalara. Paulosi wakalongosora kuti ŵamazaza ŵalara aŵa, “ŵali kuŵikika mu malo ghawo na Ciuta.” (Ŵazgani Ŵaroma 13:1, 2.) Kasi Paulosi wakang’anamuranga kuti muwuso wa ŵanthu nguwemi kuluska wa Ciuta? Na pacoko pose. Kweni wakang’anamuranga kuti apo Ciuta wazomerezga maboma gha ŵanthu kuti ghaŵepo, Ŵakhristu ŵakwenera kukolerana na “ndondomeko ya Ciuta” ndiposo kujilambika ku ŵamazaza aŵa.
Nthowa Yakulongozgera ku Pharanyiko
4. Longosorani cifukwa ico muwuso wa ŵanthu utondekerenge.
4 Ndipouli, muwuso wa ŵanthu uwo ukulongozgeka na Satana utondekenge nadi. Cifukwa wuli? Cifukwa cakwamba nchakuti ukuthemba pa vinjeru vya Yehova yayi. Ni Yehova yekha uyo wali na vinjeru vyakufikapo. Ndiyo yekha uyo wali na vinjeru ivyo vingawovwira kuti muwuso uŵe uwemi. (Yer. 8:9; Rom. 16:27) Mwakupambana na ŵanthu awo kanandi ŵakuwurawura waka pakucita vinthu, Yehova wakumanya makora umo wangacitira vinthu. Boma lililose ilo likuleka kulondezga ulongozgi wake litondekenge. Lekani kufuma papo kale Satana watondeka kuwusa makora kwizira mu ŵanthu. Padera pa ici, cilato ca muwuso wake nchiheni.
5, 6. Nchivici cikwenera kuti cikacitiska Satana kwimikana na Yehova?
5 Munthu wamahara wakuleka kucita vinthu ivyo wakumanya kuti vitondekenge. Kweni para wakukosera pamanyuma wakukhozgeka soni. Mdauko walongora kuti mbuzeleza kwimikana na Mlengi wankhongonozose. (Ŵazgani Zintharika 21:30.) Ndipouli, Satana wakagalukira Yehova cifukwa ca kujikuzga ndiposo ukajirangi. Ntheura Dyabulosi wali kusankha nthowa iyo yikumutolera ku pharanyiko.
6 Mtima wakujiŵikamo nga wa Satana ukazavumbukwa mwa themba la Babuloni, leneilo likajikuzga kuti: “Ndikwelere kucanya ine, ndikwezge cizumbe cane pacanya pa nyenyezi za Ciuta; tindikhale naneso pacanya pa lupiri lwa maungano ku mphelerekezgo zaku mpoto; Tindikwere pacanya pa mabingu, ndijikozganiske na Wapacanyacanya.” (Yes. 14:13-15) Ivyo themba ili likacitanga vikatondeka ndipo muwuso wa Babuloni ukamara mwacikhozga soni. Mwakuyana waka, sonosono apa Satana na ŵanthu ŵake ŵatondekenge mwacikhozga soni.
Cifukwa Wuli Wakamuzomerezga?
7, 8. Kasi ni vyandulo wuli ivyo vyaŵapo cifukwa cakuti Yehova wazomerezga kuti vinthu viheni vicitike kwa nyengo yicoko waka?
7 Ŵanji ŵangafumba kuti: ‘Kasi Yehova wakalekeraci kukanizga ŵanthu kuti ŵaleke kukolerana na Satana na kulondezga muwuso uwo ukawonekerathu kuti utondekenge?’ Pakuti ni Ciuta Wankhongonozose, mphanyi wakaŵakanizga. (Ex. 6:3) Kweni ndimo wakacitira yayi. Pakuti ngwavinjeru wakamanya kuti vinthu viŵenge makora usange awo ŵakamugalukira wangaŵaleka waka kwa kanyengo. Paumaliro, Yehova wazamumanyikwa kuti ni Muwusi murunji kweniso wacitemwa, ndipo ŵanthu ŵakugomezgeka ŵazamusanga candulo na ivyo wacita.
8 Ŵanthu ŵakanenge kukolerana na Satana ndiposo kujiwusa ŵekha mphanyi kulije masuzgo. Kweni ivyo Yehova wacita, kuzomerezga ŵanthu kuti ŵajiwuse kwa kanyengo vili na uwemi wake. Ŵanthu ŵamaghanoghano ghawemi ŵamanya kuti nchamahara kupulikira Ciuta na kumugomezga. Kwa vilimika vinandi ŵanthu ŵayezga mitundu yinandi ya maboma, kweni palije boma ilo laŵa lakovwira. Fundo iyi yawovwira awo ŵakusopa Ciuta kukhorwa kuti muwuso wa Yehova ndiwo nguwemi. Mbunenesko kuti ŵanthu ŵakusuzgika, nanga ni awo ŵakusopa Ciuta mwakugomezgeka, cifukwa cakuti Yehova wali kuzomerezga Satana kuti wawusenge. Nangauli vili nthena, ŵasopi ŵa Ciuta ŵakugomezgeka ŵakusanga candulo cifukwa cakuti Ciuta wazomerezga kuti vinthu viheni vicitike kwa nyengo yicoko waka.
Ucigaluka Uwo Wawovwira Kuti Yehova Wapike Ucindami
9, 10. Longosorani umo muwuso wa Satana wawovwilira kuti Yehova wapike ucindami.
9 Pakuti Yehova wazomerezga ŵanthu kuti ŵajiwusenge mwakulongozgeka na Satana, cikung’anamura kuti muwuso wake ngwakutondeka yayi. Mdauko ukukhozgera kuti ivyo Yeremiya wakayowoya mwakuciskika na mzimu wa Ciuta ni vyaunenesko. Iyo wakati ŵanthu ŵangajiwusa makora yayi. (Ŵazgani Yeremiya 10:23.) Kweniso, ucigaluka wa Satana wapeleka mwaŵi kwa Yehova wakuti walongore mikhaliro yake yiwemi mu nthowa yapadera comene. Mwawuli?
10 Mikhaliro yiwemi ya Yehova yikumanyikwa makora comene cifukwa tikuwona vinthu viheni ivyo vikucitika mu muwuso wa Satana. Ntheura, Yehova wakucindikika na ŵanthu awo ŵakumutemwa. Nangauli vingawoneka nga mbutesi, kweni muwuso wa Satana wawovwira kuti Ciuta wapike ucindami. Muwuso uwu, walongora nthowa yapacanya iyo Yehova walondezga kuti wamarane na awo ŵakulimbana na muwuso wake. Kuti tipulikiske fundo iyi, tiyeni tisande mikhaliro yinyake ya Yehova na kuwona umo muwuso wa Satana wawovwilira kuti Yehova walongore mikhaliro iyi mu nthowa zapadera.
11. Kasi Yehova walongora wuli citemwa?
11 Citemwa. Malemba ghakutiphalira kuti “Ciuta nchitemwa.” (1 Yoh. 4:8) Kuti Ciuta walenge ŵanthu cikamutuma nchitemwa. Nakuti tili kulengeka mwakuzizwiska comene ndipo uwu mbukaboni wakuti Ciuta wakutitemwa. Yehova wakaŵapaso ŵanthu malo ghawemi ghakuti ŵakhalengemo na kuŵikamo vyose vyakukhumbikwira kuti ŵakhalenge mwakukondwa. (Gen. 1:29-31; 2:8, 9; Sal. 139:14-16) Kweni ŵanthu ŵakati ŵamba kucita uheni, Yehova wakamba kulongora citemwa mu nthowa zinyake. Mwawuli? Mwakuyana na ivyo mpositole Yohane wakalemba, Yesu wakati: “Ciuta wakacitemwa comene caru, mwakuti wakapeleka Mwana wake wapadera yekha, ntheura kuti waliyose uyo wakupulikana mwa iyo waleke kuparanyika kweni waŵenge na umoyo wamuyirayira.” (Yoh. 3:16) Kasi yilipo nthowa yinyake iyo Ciuta mphanyi wakalongolera citemwa kuluska iyo wakacita, kutuma Mwana wake wapadera pa caru capasi mwakuti wazakaŵe ciwombolero ca ŵanthu ŵakwananga? (Yoh. 15:13) Ivyo Ciuta wakacita pakulongora citemwa mu nthowa iyi nchiyelezgero ku ŵanthu, kuŵapa mwaŵi wakuti nawo ŵalongorenge citemwa zuŵa na zuŵa nga ndiyo kweniso nga umo Yesu wakacitira.—Yoh. 17:25, 26.
12. Kasi nkhongono za Yehova zikulongoreka mu nthowa wuli?
12 Nkhongono. Ni ‘Ciuta Wankhongonozose’ yekha uyo wakumanya kulenga vyamoyo. (Uvu. 11:17; Sal. 36:9) Para munthu wababika waka, wakuŵa nga ni pepara lambura kulembapo kanthu. Para wafwa, pa pepara ili pakuŵa kuti palembeka vinthu ivyo munthu uyo wacita mu umoyo wake, ivyo vyamucitikira ndiposo wunthu wake. Yehova wakusunga vyose ivi. Pa nyengo yake yakwenelera Yehova wangawuska munthu uyu kuyana na umo wakacitiranga. (Yoh. 5:28, 29) Ntheura, nangauli likaŵa khumbo la Ciuta yayi kuti ŵanthu ŵafwenge, kweni nyifwa yapeleka mwaŵi wakuti Yehova walongore kuti wali na nkhongono yakuwuskira ŵanthu ŵakufwa. Mbunenesko nadi Yehova ni “Ciuta Wankhongonozose.”
13. Kasi Yehova wakalongora wuli urunji pakupeleka Yesu kuŵa sembe?
13 Urunji. Yehova wakuteta yayi nesi kucita vinthu mwambura urunji. (Dute. 32:4; Tito 1:2) Visuzge viti wuli, iyo wakulondezga fundo zake zaunenesko ndiposo zaurunji. (Rom. 8:32) Vikwenera kuti vikamuŵinya comene Yehova kuwona Mwana wake wakukomeka pa khuni lakusuzgikirapo, nga ni para wakaŵa wambura kugomezgeka ndiposo wakuyuyura Ciuta. Kweni cifukwa ca kutemwa ŵanthu ŵambura urunji, Yehova wakazomerezga kuti vinthu vyakuŵinya ivi vicitikire mwana wake, mwakuti wakhozgere urunji wake wakufikapo. (Ŵazgani Ŵaroma 5:18-21.) Pakuti caru nchakuzura na kuwura urunji, Yehova wasangirapo mwaŵi kuti walongore kuti iyo ni mweneko wa urunji.
14, 15. Kasi mikhaliro ya Yehova ya vinjeru na kuzika yamanyikwa wuli?
14 Vinjeru. Adamu na Eva ŵati ŵananga, Yehova wakavumbura nthowa yakumazgira vinthu viheni ivyo vikiza cifukwa ca kugaluka kwawo. (Gen. 3:15) Vinjeru vyake vikamba kumanyikwa comene cifukwa ca ivyo iyo wakacita ndiposo cifukwa cakuti walutilira kuvumbulira ŵateŵeti ŵake vinthu vinandi vyakukhwaskana na khumbo lake. (Rom. 11:33) Palije ico cingatondeska Yehova kufiska ivyo wakukhumba. Caru nchakuzura na ŵanthu ŵankharo yiheni, ŵakutalulira pakucita vinthu, ŵambura kupulikira, ŵambura lusungu, ŵakutemwera, ŵapusikizgi ndiposo ŵakutemwa nkhondo. Ivi vyamupa mpata ukuru Yehova wa kulongolera ku vilengiwa vyake ng’anamuro la vinjeru vyanadi. Msambiri Yakobe wakati: “Vinjeru vyakufuma kucanya, cakwamba ni vituŵa, pamanyuma vyamtende, vyakupulikiska, vyakupulikira luŵiro, vyakuzura na cisungusungu na vipambi viwemi, vikutemwera cara, vikupusikizga cara.”—Yak. 3:17.
15 Kuzika na Kuzizipizga. Mikhaliro ya Yehova ya kuzika na kuzizipizga yikatenge yimanyikwenge viŵi yayi ŵanthu ŵaŵenge kuti mbakufikapo. Kweni wakumanyikwa comene na mikhaliro iyi cifukwa cakuti ŵanthu mbambura kufikapo, ŵakunanga ndiposo kubudiska. Cifukwa cakuti Yehova walongora mikhaliro iyi kwa vilimika vinandi, mbukaboni wakuti mikhaliro yake yapadera iyi njakufikapo nadi, ntheura tikwenera kumuwonga comene. Lekani mpositole Petrosi wakayowoya kuti tikwenera ‘kuwona kuzika mtima kwa Fumu yithu kuŵa ciponosko.’—2 Pet. 3:9, 15.
16. Pakuti Yehova ngwakunozgeka kutigowokera, cifukwa wuli tikwenera kukondwa?
16 Kugowokera. Tose tili ŵakwananga ndipo tikukhuŵara nyengo zinandi. (Yak. 3:2; 1 Yoh. 1:8, 9) Ntheura, tikwenera kuwonga Yehova cifukwa ngwakunozgeka ‘kutigowokera.’ (Yes. 55:7) Kweniso ghanaghanirani fundo iyi: Pakuti ndise ŵambura kufikapo ndiposo ŵakwananga, tikuŵa ŵakukondwa cifukwa cakuti Ciuta wakutigowokera maubudi ghithu. (Sal. 51:5, 9, 17) Para Yehova watigowokera tikukhuŵilizgika kuti timutemwenge comene ndiposo kuti para tikucita vinthu na ŵanyithu ticitenge nga ndiyo.—Ŵazgani Ŵakolose 3:13.
Cifukwa Wuli Caru Nchilwari?
17, 18. Kasi muwuso wa Satana watondeka kucitaci?
17 Mgonezi wa Satana, uwo nchigaŵa ca muwuso wake, wayezgayezga kuwusa kwa vilimika vinandi kweni watondeka. Mu 1991, nyuzipepara ya The European yikalemba kuti: “Kasi caru nchilwari? Enya nchilwari, kweni kuti ni Ciuta yayi uyo wacitiska. Ŵanthu ndiwo ŵacitiska kuti cilware.” Uwu mbunenesko nadi. Mwakuciskika na Satana, ŵapapi ŵithu ŵakwamba ŵakasankha kujiwusa ŵekha, m’malo mwa kuwusika na Yehova. Ŵakasankha muwuso wakutondeka. Vyakuŵinya na masuzgo agho ŵanthu ŵakukumana nagho pa caru cose nchilongolero cakuti muwuso wa ŵanthu ngulwari.
18 Ŵanthu awo ŵakughanaghana vya ŵekha ndiwo ŵakuwona kuti muwuso wa Satana nguwemi. Kweni citemwa nchankhongono kuluska nkharo iyi, ndipo muwuso wa Yehova wagona pa citemwa. Muwuso wa Satana watondeka kuti pa caru paŵe bata, ŵanthu ŵaŵe ŵakukondwa panji ŵakuvikilirika. Muwuso wa Yehova wathuwuskika. Kasi tili na ukaboni wakuti muwuso wa Ciuta wathuwuskika? Tili nawo, nga umo tizamusambilira mu nkhani yakulondezgapo.
Kasi Tasambiraci za Muwuso mu Malemba Agha:
[Mafumbo]
[Vithuzithuzi pa peji 25]
Ŵanthu ŵandasangepo candulo na muwuso wa Satana
[Kulongosora Vithuzithuzi]
U.S. Army photo
WHO photo by P. Almasy
[Cithuzithuzi pa peji 26]
Yehova wali na nkhongono yakuwuskira ŵanthu ŵakufwa
[Cithuzithuzi pa peji 27]
Yehova wakalongora citemwa na urunji apo wakapeleka Mwana wake kuŵa sembe