‘Kasi Ine Nitenthemenge na Njani?’
‘Kasi Ine Nitenthemenge na Njani?’
“Nanga ndi nkhondo yandiwukira, tindikhome mtima.”—SAL. 27:3.
KUYANA NA MAVESI GHAKULONDEZGAPO AGHA, NCHIVICI ICO CINGAMOVWIRANI KUTI MUŴE NA CIKANGA?
1. Kasi lemba la Salmo 27 litovwirenge kupulikiska vici?
CIFUKWA wuli mulimo wa kupharazga ukulutilira kwenda makora nangauli vinthu vikuhenipirahenipira mu caru? Cifukwa wuli tikupeleka kwa Yehova nyengo yithu na nkhongono zithu mwawanangwa nangauli pali masuzgo gha ndalama? Kasi tingacita wuli kuti tilutilire kuŵa na cikanga apo ŵanthu ŵanandi ŵakopa vya munthazi? Sumu ya Themba Davide, iyo yili mu Salmo 27, yikutipa mazgoro gha mafumbo agha.
2. Kasi munthu uyo wakutenthema wakujipulika wuli, kweni tikusimikizga vici?
2 Davide wakamba Salmo ili na mazgu ghakuti: “Yehova ndiye kungweluka kwane na ciponosko cane, kasi ine ndopenge njani? Yehova ndiye linga la umoyo wane; kasi ine nditenthemenge njani?” (Sal. 27:1) Nangauli wofi ukupangiska kuti munthu walopwe, kweni citenthe ndico cikulopweska comene. Uyo wakopa Yehova wakwenera kutenthema yayi. (1 Pet. 3:14) Para tatora Yehova kuŵa ciphokwero cithu ‘tikharenge na kufwasa; tiŵenge mu mtende, kwambura kopa [panji kutenthema na] viheni.’ (Zinth. 1:33; 3:25) Cifukwa wuli?
“YEHOVA NDIYE KUNGWELUKA KWANE NA CIPONOSKO CANE”
3. Kasi Yehova mbungweru withu mu nthowa wuli, kweni tikwenera kucita vici?
3 Mazgu ghakuyelezgera ghakuti “Yehova ndiye kungweluka kwane” ghali na fundo yakuti Yehova wakutifwatura ku uburu ndiposo ku cisi cauzimu. (Sal. 27:1) Ungweru ungatovwira kuti tiwone cilwani panji vigodo mu nthowa, kweni ukuviwuskamo yayi. Tikwenera kucita mwavinjeru pa ivyo tawona mu nthowa. Ntheura pera, Yehova wakutivumbulira ng’anamuro la ivyo vikucitika mu caru. Wakuticenjezga za kofya kwa mgonezi uwu. Wakutipa ulongozgi wa mu Baibolo uwo nyengo zose ngwacandulo, kweni tikwenera kulondezga ivyo tikusambira. Para ticitenge nthena, ticitenge vinthu mwavinjeru kuluska ŵalwani ŵithu panji ŵasambizgi ŵithu.—Sal. 119:98, 99, 130.
4. (a) Cifukwa wuli Davide wakayowoya na mtima wose kuti: “Yehova ndiye . . . ciponosko cane”? (b) Mphawuli comene apo Yehova wazamuŵa ciponosko cithu?
4 Mazgu gha Davide agho ghali pa Salmo 27:1 ghakulongora kuti wakakumbukanga umo Yehova wakamuponoskera pa ivyo vikamucitikira. Mwaciyelezgero, Yehova wakamuthaska “ku cikufi ca nkhalamu, na ku cikufi ca nkhalamira.” Kweniso Yehova wakamovwira kuti watonde Goliyati. Pamanyuma, Themba Sauli likayezgayezga kulasa Davide na mkondo, kweni Yehova wakamuponoskanga. (1 Sam. 17:37, 49, 50; 18:11, 12; 19:10) Lekani Davide wakayowoya na mtima wose kuti: “Yehova ndiye . . . ciponosko cane.” Nga umo wakaponoskera Davide, Yehova waponoskengeso ŵateŵeti ŵake. Mwawuli? Mwa kuŵaponoska pa “suzgo yikuru” iyo yizenge sonosono.—Uvu. 7:14; 2 Pet. 2:9.
KUMBUKANI VYOSE IVYO YEHOVA WALI KUMOVWIRANI KUTI MUCITE MAKORA
5, 6. (a) Kasi ivyo tikukumbuka vikutovwira wuli kuti tiŵe na cikanga? (b) Kasi nkhani izo zili kulembeka za umo Yehova wakacitira vinthu na ŵateŵeti ŵake zikukhozga wuli cikanga cithu?
5 Fundo yakuzirwa iyo yingatovwira kuti tiŵe na cikanga tikuyisanga pa Salmo 27:2, 3. (Ŵazgani.) Davide wakakumbuka umo Yehova wakamuponoskera pa ivyo vikamucitikira. (1 Sam. 17:34-37) Vinthu ivi vikamovwira kuti waŵe na cikanga kumalana na masuzgo ghakuru. Para mukukumbuka ivyo vikamucitikiranipo, kasi namwe mukuŵa na cikanga cakumalirana na masuzgo? Mwaciyelezgero, kasi muli kulombapo mwakufwilirapo mwati mwakumana na suzgo linyake, na kuwona umo Yehova wakamupirani vinjeru panji nkhongono kuti mumalane na suzgo ilo? Panji kasi mungakumbuka umo masuzgo agho ghakamutondeskaninge kucita uteŵeti ghakamalira, panji umo mulyango ukuru wakulongozgera ku mulimo ukamujulikirani? (1 Kor. 16:9) Kasi para mukukumbuka vinthu ivi mukovwirika wuli sono? Kasi vinthu ivi vikulutilira yayi kumukhorweskani kuti Yehova wangamovwirani kuti mumalane panji muzizipizge masuzgo ghakuru?—Rom. 5:3-5.
6 Wuli usange boma lankhongono likukhumba kukoma Ŵakaboni ŵa Yehova wose? Mu nyengo yithu yino, ŵanthu ŵanandi ŵayezga kucita nthena kweni ŵatondeka. Para tikukumbukira umo Yehova wakawovwilira ŵanthu ŵake kumasinda uku tikuŵa na cigomezgo cakuti nase watovwirenge.—Dan. 3:28.
ZIRWISKANI KUSOPA KWAUNENESKO
7, 8. (a) Mwakuyana na Salmo 27:4, kasi Davide wakalomba vici kwa Yehova? (b) Kasi tempile likuru lauzimu la Yehova ni vici, ndipo tikusopa wuli mu tempile ili?
7 Cinthu cinyake ico cingatovwira kuti tiŵe na cikanga nkhutemwa kusopa kwaunenesko. (Ŵazgani Salmo 27:4.) Mu nyengo ya Davide, “nyumba ya Yehova” cikaŵa cihema cakuwunganamo. Davide ndiyo wakanozga vya kuzenga tempile lakutowa ilo wakazenga Solomoni, mwana wake. Vilimika vinandi vikati vyajumphapo, Yesu wakayowoya kuti kusopa kwaunenesko kuzamucitikira pa malo ghamoza yayi. (Yoh. 4:21-23) Pa Ŵahebere cipaturo 8 mpaka 10, mpositole Paulosi wakalongora kuti tempile likuru lauzimu likamba pa ubapatizo wa Yesu mu 29 C.E., apo wakajipeleka kuti wacite khumbo la Yehova. (Heb. 10:10) Tempile likuru lauzimu ili, ndilo Yehova wali kunozga mwakuti ise timusope mwakuzomerezgeka. Wakuzomerezga kusopa kwithu para tili na cipulikano mu sembe yakuwombora ya Yesu. Kasi tikusopa wuli mu tempile ili? Tikulomba “na mitima yaunenesko na kukhorwa nkhanira mu cipulikano”; tikuzomera pakweru cigomezgo cithu kwambura kusunkhunyika; ndiposo tikughanaghanira, kuciska, na kukhwimiska Ŵakhristu ŵanyithu para tawungana pamoza pa maungano ghithu gha mpingo na pa Nyengo Yakusopera ya Mbumba. (Heb. 10:22-25) Para tikuzirwiska kusopa kwaunenesko, tikukhozgeka mu mazuŵa ghaumaliro ghakusuzga agha.
8 Ŵateŵeti ŵakugomezgeka ŵa Yehova pa caru cose ŵakusazgirako mwamphu pakupharazga, ŵakusambira ciyowoyero cinyake, na kusamira ku malo agho kukukhumbikwira ŵapharazgi ŵanandi ŵa Ufumu. Nga ngwamasalimo, ivyo ŵakucita vikulongora kuti ŵakulomba cinthu cimoza kwa Yehova. Ŵakukhumba kusangwa na uwemi wa Yehova na kucita uteŵeti wakupatulika visuzge viti wuli.—Ŵazgani Salmo 27:6.
GOMEZGANI WOVWIRI WA CIUTA
9, 10. Kasi mazgu gha pa Salmo 27:10 ghakung’anamuraci?
9 Davide wakagomezganga comene wovwiri wa Yehova, lekani wakayowoya kuti: “Pakuti ŵadada na ŵamama nanga ŵandiside, kweni Yehova tiwanditorenge.” (Sal. 27:10) Pakuwona ivyo vili kulembeka mu 1 Samuel 22, tikusimikizga kuti Davide ŵapapi ŵake ŵakamusida yayi. Ndipouli, ŵanthu ŵanandi mazuŵa ghano mbumba zawo zaŵakana. Kweni ŵanandi awo mbumba zawo zaŵakana ŵasanga wovwiri na civikiliro mu mpingo waunenesko.
10 Pakuti Yehova ngwakunozgeka kovwira ŵateŵeti ŵake para ŵanji ŵaŵasida, ipo waŵawovwirengeso para ŵali mu suzgo linyake lililose. Mwaciyelezgero, usange tikwenjerwa na umo tingapwelelelera mbumba yithu, kasi tikwenera kugomezga yayi kuti Yehova watovwirenge? (Heb. 13:5, 6) Yehova wakumanya ivyo vikucitikira ŵateŵeti ŵake wose ndiposo ivyo ŵakusoŵerwa.
11. Kasi para tikugomezga Yehova ŵanthu ŵanyake ŵakukhwaskika wuli? Yowoyani ciyelezgero.
11 Wonani ivyo vikacitikira Victoria, msambiri wa Baibolo wa ku Liberia. Apo wakaŵa pafupi kubapatizika, mwanalume uyo wakakhalanga nayo wakamujowora na ŵana ŵatatu. Nangauli wakaŵavya pakukhala ndiposo wakagwiranga nchito yayi, kweni wakalutilira kukura mwauzimu. Victoria wati wabapatizika, mwana wake msungwana wa vilimika 13 wakasora kacikwama ako mukaŵa ndalama zinandi. Ŵakazipenda yayi ndalama izi mwakuti ŵaleke kuyezgeka. Mwaluŵiro, ŵakamwimbira foni mweneco wa kacikwama aka, uyo wakaŵa msilikari. Msilikari uyu wakaŵaphalira kuti usange ŵanthu wose ŵaŵenge ŵanenesko nga Mbakaboni ŵa Yehova, mphanyi caru cose cili makora ndiposo mphanyi pali mtende. Victoria wakalongora msilikari uyu layizgo la Yehova la caru ciphya mu Baibolo. Cifukwa ca kukondwa na kugomezgeka kwa Victoria, msilikari wakatorapo ndalama zinandi pa ndalama izo zikasangika na kumupa. Ŵakaboni ŵa Yehova ŵaŵa na lumbiri luwemi lwakuti mbakugomezgeka cifukwa ca kugomezga kuti Yehova waŵawovwirenge.
12. Kasi tikulongora vici para tikulutilira kuteŵetera Yehova nangauli tikutaya vinthu vinyake vyakuthupi? Yowoyani ciyelezgero.
12 Ghanaghanirani umo Thomas, mupharazgi wambura kubapatizika wa ku Sierra Leone, wakajipulikira. Wakamba nchito ya usambizgi ku sukulu ya sekondare, kweni wakapokera yayi malipiro ghake pafupifupi cilimika cimoza. Kasi Thomas wakakhumbikwiranga kucita dankha vici kuti wapokere malipiro ghake? Wakakhumbikwiranga kufumbika dankha na mulara wa pa sukulu iyo, uyo wakaŵa muliska wa chalichi linyake. Muliska uyu wakalongosora kuti vigomezgo vya Ŵakaboni ŵa Yehova vikuyana yayi na vya pa sukulu iyi. Wakakosera kuti Thomas wasankhepo cimoza pakati pa nchito na vigomezgo vyake vya mu Baibolo. Thomas wakaleka nchito na malipiro ghake gha pafupifupi cilimika cimoza, ndipo wakasanga nchito yinyake ya kunozga mawayilesi na mafoni gha mu mawoko. Nga umo ciyelezgero ici na vinyake vinandi vyakuyana na ici vikulongolera, ŵanthu ŵanandi ŵakutenthema cifukwa ca kopa kusoŵerwa vinthu. Kweni ŵanthu ŵa Ciuta ŵakutenthema yayi na vinthu ivi cifukwa cakuti ŵakugomezga comene Mlengi, uyo ni Muvikiliri wawo.
13. Kasi mulimo wa kupharazga Ufumu ukwenda wuli mu vyaru vikavu?
13 Mu vyaru vinandi vikavu, kanandi ŵapharazgi ŵa Ufumu ŵakuŵa ŵamwamphu comene. Cifukwa wuli? Ofesi yinyake ya munthavi yikalemba kuti: “Ŵanthu ŵanandi awo ŵakuzomera kusambira Baibolo ŵali pa nchito yayi, ntheura muhanya ŵakuŵa na nyengo yinandi yakusambilira. Ŵabali nawo ŵali na nyengo yinandi yakupharazgira. Ŵanthu ŵakuzomera luŵiro kuti tikukhala mu mazuŵa ghaumaliro cifukwa ŵakujiwonera ŵekha viheni ivyo vikucitika.” Mishonale munyake wateŵetera kwa vilimika vyakujumpha 12 mu caru cinyake ico mupharazgi waliyose pa avireji wali na masambiro gha Baibolo ghakujumpha ghatatu. Iyo wakalemba kuti: “Pakuti ŵapharazgi ŵanandi ŵali na umoyo wambura kukhumba vinandi ndiposo vyakutimbanizga ni vicoko, ŵakuŵa na nyengo yinandi yakupharazgira na yakusambilira Baibolo na ŵanthu.”
14. Kasi Ciuta wakuŵavikilira wuli ŵa mzinda ukuru?
14 Yehova walayizga kuti wawovwirenge, kuvikilira, na kuthaska ŵanthu ŵake nga ni gulu, kuthupi na kuuzimu, ndipo tikugomezga kuti wacitenge nthena. (Sal. 37:28; 91:1-3) Mzinda uwo uzamupona “suzgo yikuru” uzamuŵa ukuru nadi. (Uvu. 7:9, 14) Ntheura, Ciuta wauvikilirenge mzinda uwu, kuti nga ni gulu, uleke kukomeka mu mazuŵa ghaumaliro agha. Ŵapikenge cilicose ico ŵakukhumbikwira kuti ŵazizipizge na kuvikilira ubwezi wawo na Yehova. Pa suzgo yikuru napo Yehova wazamuvikilira ŵanthu ŵake.
“NDISAMBIZGANI NTHOWA YINU, A YEHOVA”
15, 16. Kasi tikusanga candulo wuli para tikupulikira ulongozgi wa Ciuta? Yowoyani ciyelezgero.
15 Kuti tilutilire kuŵa na cikanga, tikwenera kulutilira kusambizgika na Ciuta. Fundo iyi yikuwoneka makora mu ivyo Davide wakalomba, apo wakati: “Ndisambizgani nthowa yinu, A Yehova, mundilongozge mu nthowa yakunyoloka cifukwa ca awo ŵakundikhazga.” (Sal. 27:11) Kuti ticite vinthu mwakuyana na lurombo ulu, tikwenera kupulikira ulongozgi uliwose wa mu Baibolo uwo tikupokera mu gulu la Yehova na kuwulondezga. Ŵanandi awo ŵalipira ngongoli zawo na kukhala kwambura ngongoli, ŵangamuphalirani umo ŵasangira candulo mu nyengo ya masuzgo gha vya cuma iyi cifukwa ca kulondezga ulongozgi wavinjeru wa kuleka kukhumba vinandi pa umoyo. M’malo mwa kujisuzga na vinthu ivyo ŵangafiska yayi kugura, ŵakuŵa na nyengo yinandi yakusazgilirako uteŵeti. Waliyose wangacita makora kujifumba kuti: ‘Kasi nkhulondezga mwaluŵiro vyose ivyo nkhuŵazga mu Baibolo na mu mabuku ghakufuma kwa muzga wakugomezgeka na wakucenjera, nanga ni para pakukhumbikwira kujinora vinthu vinyake?’—Mat. 24:45.
16 Para tikuzomerezga Yehova kuti watisambizge na kutilongozga mu nthowa ya urunji, tiŵenge na wofi yayi. Apo mupayiniya wanyengozose wa ku United States wakafumbira nchito yakuti yovwire kuti iyo na ŵamumbumba yake ŵalutilire kucita uteŵeti wanyengozose, bwana wake wakamuphalira kuti wanganjira yayi nchito iyi cifukwa walije digiri. Usange ivi vicitikirenge imwe, kasi mwatenge mudandawurenge kuti mukananga kwamba uteŵeti wanyengozose m’malo mwa kusambira masambiro ghapacanya? Pati pajumpha masabata ghaŵiri, bwana yura nchito yikamumalira, ndipo bwana munyake wakafumba mubali uyu vilato vyake. Wakazgora kuti iyo na muwoli wake Mbakaboni ŵa Yehova ndipo ŵakucita uteŵeti wanyengozose ndipo ŵakukhumba kulutizga uteŵeti uwu. Pambere mubali wandayowoye vinyake, bwana uyu wakati: “Nangumanya kuti pali cinthu cinyake capadera cakukhwaskana na iwe. Apo adada ŵakalwaranga, Ŵakaboni ŵa Yehova ŵaŵiri ŵakizanga na kuŵaŵazgira Baibolo zuŵa lililose. Nkhalayizga kuti usange nizamusanga mwaŵi kuti niwovwire yumoza wa Ŵakaboni ŵa Yehova, nizamumuwovwira. Mulenji wakulondezgapo, mubali uyu wakapika nchito iyo bwana wakale wakakana kumupa. Nadi, para tikuŵika pakwamba vinthu vya Ufumu mu umoyo withu, Yehova wafiskenge layizgo lake lakuti watipenge vinthu vyakukhumbikwa vyakuthupi.—Mat. 6:33.
CIPULIKANO NA CIGOMEZGO NI VYAKUKHUMBIKWA
17. Kasi nchivici ico citovwirenge kuti tiŵe na cikanga apo tikulindilira ivyo vicitikenge munthazi?
17 Davide wakayowoyaso vya kuzirwa kwa kuŵa na cipulikano na cigomezgo, ndipo wakati: “Ndiwurenge kugomekezga kuti ndiwone uwemi mu caru ca ŵamoyo, uwemi wa Yehova, mphanyi ndafwa lusoko.” (Sal. 27:13) Nadi, kasi mphanyi tili nkhu usange tiŵavyenge cigomezgo ico Ciuta wali kutipa, ndiposo usange tilekenge kumanya vinthu ivyo tadumbiskana mu Salmo 27? Ipo tiyeni tilutilire kulomba na mtima wose nkhongono na ciponosko apo vinthu ivyo vikulongozgera ku Haramagedoni vikucitika.—Ŵazgani Salmo 27:14.
[Mafumbo]
[Cithuzithuzi pa peji 23]
Davide wakasanga nkhongono mu ivyo wakakumbukanga vyakukhwaskana na milimo yakuthaska ya Yehova
[Cithuzithuzi pa peji 25]
Kasi tikuwona kuti masuzgo gha ndalama ni mwaŵi wakuti tisazgilireko uteŵeti withu?
