“Yehova Yumoza” Wakuwunganya Mbumba Yake
“Yehova Yumoza” Wakuwunganya Mbumba Yake
‘Ine nkhumuŵeyani kuti musungilire umoza wa mzimu.’—EFE. 4:1, 3.
KASI MUNGALONGOSORA?
Kasi cilato ca unozgero wa Ciuta nchivici?
Kasi ‘tikusungilira wuli umoza wa mzimu’?
Nchivici ico citovwirenge kuti ‘tiŵe na lusungu kwa yumoza na munyake’?
1, 2. Kasi khumbo la Yehova lakukhwaskana na caru capasi na ŵanthu ndakuti wuli?
KASI mukughanaghana vici para mwapulika lizgu lakuti mbumba? Kasi mukughanaghana vya citemwa? Cimwemwe? Kucitira lumoza vinthu kuti mufiske cilato cinu? Kasi mukughanaghana vya malo gha civikiliro agho munthu wakukuliramo, kusambira, ndiposo kudumbiskana na ŵanyake vyakusingo? Mungaghanaghana ivi para muli mu mbumba iyo yikughanaghanirana. Yehova ndiyo wali kwambiska mbumba. (Efe. 3:14, 15) Wakakhumbanga kuti vilengiwa vyake vya kucanya na vya pa caru capasi viŵe vyakuvikilirika, vigomezganenge ndiposo viŵe vyakukolerana.
2 Ŵanthu ŵati ŵananga ŵakaŵaso mu mbumba ya Ciuta yayi. Ndipouli ivi vikatimbanizga yayi khumbo la Yehova. Wazamuwoneseska kuti caru capasi ca Paradiso cazakazura na ŵana ŵa Adamu na Eva. (Gen. 1:28; Yes. 45:18) Ciuta wanozga vyose kuti khumbo lake lifiskike. Ivyo wanozga vikusangika mu buku la mu Baibolo la Ŵaefeso, ilo likuyowoya vya umoza. Tiyeni tiwone mavesi ghanyake gha mu buku ili na kuwona umo tingacitira kuti tikolerane na khumbo la Yehova lakuti cilengiwa ciŵe cakukolerana.
UNOZGERO NA MULIMO WAKE
3. Kasi unozgero wa Ciuta uwo ukuyowoyeka pa Ŵaefeso 1:10 ni vici, ndipo cigaŵa cakwamba ca unozgero uwu cikamba pawuli?
3 Mozesi wakaphalira Ŵaisrayeli kuti: “Yehova Ciuta winu ndi Yehova yumoza.” (Dute. 6:4) Ivyo Yehova wakucita vikukolerana na khumbo lake. Ntheura, apo ‘nyengo yakutemeka yikafiskika,’ Ciuta wakamba “unozgero,” iyo ni ndondomeko yakuwunganyira vilengiwa vyake vyamahara vyose. (Ŵazgani Ŵaefeso 1:8-10.) Unozgero uwu uzamucita vigaŵa viŵiri. Cigaŵa cakwamba ncha kuwunganya mpingo wa Ŵakhristu ŵakuphakazgika, awo ŵazamukhala kucanya pasi pa Yesu Khristu uyo ni Mutu wawo. Cigaŵa ici cikamba pa Pentekoste mu 33 C.E. apo Yehova wakamba kuwunganya awo ŵamuwusa pamoza na Khristu kucanya. (Mil. 2:1-4) Pakuti Ŵakhristu ŵakuphakazgika ŵakupimika ŵarunji kwizira mu sembe yakuwombora ya Khristu, iwo ŵakumanya kuti ŵali kuzgoreka kuŵa “ŵana ŵa Ciuta.”—Rom. 3:23, 24; 5:1; 8:15-17.
4, 5. Kasi cigaŵa caciŵiri ca unozgero ni nchini?
4 Cigaŵa caciŵiri ncha kuwunganya awo ŵazamukhala mu Paradiso pa caru capasi, ŵeneawo ŵazamuwusika na Ufumu wa Mesiya. Ŵa “mzinda ukuru” ndiwo nchigaŵa cakwamba ca gulu laciŵiri ili. (Uvu. 7:9, 13-17; 21:1-5) Mu Muwuso wa Vilimika Cikwi, ŵazamukhalira lumoza na ŵanthu mabiliyoni ghanandi awo ŵazamuwuskika. (Uvu. 20:12, 13) Ghanaghanirani waka umo ciwuka cizamulongolera kuti tili ŵakukolerana. Para vilimika cikwi vyamara, “vinthu vya pa caru capasi” vizamuyezgeka kaumaliro. Awo ŵazamulutilira kugomezgeka ŵazamuŵa “ŵana ŵa Ciuta” ŵa pa caru capasi.—Rom. 8:21; Uvu. 20:7, 8.
5 Vigaŵa vyose viŵiri ivyo vikupangika na unozgero wa Ciuta uwu vikuwunganyika mazuŵa ghano, ca kucanya na ca pa caru capasi. Kweni kasi waliyose payekha wangacita wuli kuti wakolerane na unozgero wa Ciuta pa nyengo ya sono?
‘SUNGILIRANI UMOZA WA MZIMU’
6. Kasi Malemba ghakulongora wuli kuti Ŵakhristu ŵakwenera kuwungana pamoza?
6 Malemba ghakulongora kuti Ŵakhristu ŵakwenera kuwungana pamoza. (1 Kor. 14:23; Heb. 10:24, 25) Ici cikulongora kuti pakukhumbikwira vinandi kuluska kuŵira waka lumoza ku malo ghanyake, nga ni ŵanthu awo ŵakuluta ku msika panji ku maseŵero. Pakukhumbikwira vinandi kuti taŵanthu tiŵe ŵakukolerana zanadi. Tikuŵa ŵakukolerana zanadi usange tikulondezga ulongozgi wa Yehova na kuzomera kuti mzimu utuŵa wa Ciuta utiwumbe.
7. Kasi “kusungilira umoza wa mzimu” cikung’anamuraci?
7 Nangauli Yehova wakuwona ŵakuphakazgika kuŵa ŵarunji pakuŵa ŵana ŵake ndiposo ŵa mberere zinyake kuŵa ŵarunji pakuŵa ŵabwezi ŵake cifukwa ca sembe yakuwombora ya Khristu, kweni apo ticali kukhala mu mgonezi uwu, nyengo zinyake tipambanenge maghanoghano. (Rom. 5:9; Yak. 2:23) Vilekenge kuŵa nthena mphanyi tikukhumbikwira yayi ulongozgi wa mu Baibolo wakuti tilutilire “kuzizipizgirana yumoza na munyake.” Kasi tikwenera kucita vici kuti tilutilire kukolerana na Ŵakhristu ŵanyithu? Tikwenera kusambira “kujicefya kose na kuzika.” Kweniso, Paulosi wakuticiska kuti tiyezgeyezge “kusungilira umoza wa mzimu mu cakukakira ca mtende.” (Ŵazgani Ŵaefeso 4:1-3.) Kuti tilondezge ulongozgi uwu, tikukhumbikwira mzimu wa Ciuta na kuwuzomerezga kuti upambike cipambi cake mwa ise. Cipambi ca mzimu cikutovwira kumazga mphindano pakati pithu. Cikutovwira kuti tikolerane. Kweni milimo ya thupi yikupangiska kuti tipambane.
8. Kasi milimo ya thupi yikutimbanizga wuli umoza?
8 Wonani umo “milimo ya thupi” yikutimbanizgira umoza. (Ŵazgani Ŵagalatiya 5:19-21.) Uzaghali ukupatuska munthu kwa Yehova na mpingo. Uleŵi ukupatuska ŵana ku ŵapapi ŵawo, ndiposo ukucitiska kuti uyo wandacite uleŵi wapatukane na munyake wa mu nthengwa. Ukazuzi ukutondeska munthu kuŵa wakukolerana na Ciuta ndiposo awo ŵakutemwa Ciuta. Munthu uyo wali kumatapo vinthu viŵiri pamoza wakumanya kuti vinthu ivi vikwenera kuŵa dankha vyambura malikho pambere wandamate. Para munthu wakucita vinthu mwambura kulorako wakulongora kuti wakuyuyura malango ghaurunji gha Ciuta. Milimo ya thupi yose yikupatuska ŵanthu ku ŵanthu ŵanyawo na kwa Ciuta. Milimo iyi yikupambana comene na wunthu wa Yehova.
9. Kasi tingajisanda wuli kuti timanye usange ‘tikuyezgayezga kusungilira umoza wa mzimu’?
9 Ntheura, waliyose wa ise wakwenera kujifumba kuti: ‘Kasi nkhufwilirapo “kusungilira umoza wa mzimu mu cakukakira ca mtende”? Kasi nkhucita wuli para napambana maghanoghano na munthu munyake? Kasi nkhuphalira ŵanji ivyo vyacitika na cilato cakuti ŵanikhozgere? Kasi nkhulindizga kuti ŵalara ŵanjilirepo dankha m’malo mwakuti nifwilirepo nekha kuwezgerapo mtende? Kasi nkhugega ŵanji mwakuti nileke kuŵakumbuska kuti ŵali nane na kafukwa? Kasi nkhuwoneseska kuti tileke kukumana?’ Kasi para tikucita nthena tikulongora kuti tikukolerana na khumbo la Yehova la kuwunganyaso vinthu vyose pamoza mwa Khristu?
10, 11. (a) Cifukwa wuli nchakuzirwa kuti tiŵe pa mtende na Ŵakhristu ŵanyithu? (b) Kasi ni vinthu wuli ivyo vingatovwira kuti tiŵe pa mtende na Ŵakhristu ŵanyithu ndiposo kuti tikure mwauzimu?
10 Yesu wakati: “Ipo usange ukwiza na cawanangwa cako ku jochero ndipo penepara wakumbuka kuti mbali wako wali nawe na kafukwa, uciside cawanangwa cako penepara panthazi pa jochero, ndipo ulute; ukawezgerepo dankha mtende na mbali wako, ndipo para wawerako, peleka cawanangwa cako. [Phemanani] luŵiro.” (Mat. 5:23-25) Yakobe wakalemba kuti “cipambi ca urunji, mbuto yake yikuseŵeka mu mtende cifukwa ca awo ŵakusungilira mtende.” (Yak. 3:17, 18) Ntheura, tingalutilira yayi kuŵa na cipambi ca urunji para mtende palije.
11 Mwaciyelezgero, mu vyaru vinyake ivyo vili kusakazika na nkhondo, malo ghanandi ghangalimika usange ŵanthu ŵangaleka kopa mabomba ghakuwundika pasi. Para mabomba ghaphulika, ŵalimi ŵakuleka minda, ŵanthu mu mizi ŵakusuzgika kusanga vinthu vyakukhumbikwa pa umoyo wawo, kweniso mu misumba mukuŵavya vyakurya. Mwakuyana waka, cikuŵa cakusuzga kuti tikure mwauzimu usange tili na nkharo izo zikutimbanizga mtende. Kweni para tikugowokera ŵanyithu mwaluŵiro ndiposo kuŵacitira viwemi, vikovwira kuti tiŵe pa mtende na Ŵakhristu ŵanyithu.
12. Kasi ŵalara ŵangatovwira wuli kuti tiŵe ŵakukolerana?
12 Kweniso, “vyawanangwa mu ŵanthu” vingatovwira comene kuti tiŵe ŵakukolerana. Vyawanangwa ivi vili kupelekeka kuti vitovwire kuti “tifike ku umoza mu cipulikano.” (Efe. 4:8, 13) Para ŵalara ŵakucita nase lumoza uteŵeti wakupatulika na kutipa ulongozgi wakufuma mu Mazgu gha Ciuta, ŵakutovwira kuti tivware wunthu uphya. (Efe. 4:22-24) Kasi mukuwona kuti ulongozgi uwo ŵakupeleka ngwakufuma kwa Yehova mwakuti watovwire kuti tiŵe ŵakwenelera kuzakaŵa ŵamoyo mu caru ciphya ico cizamuwusika na Mwana wake? Kasi para mwaŵalara mukovwira ŵanji kuti ŵasinthe, mukuŵa na cilato ici?—Gal. 6:1.
“MUŴE NA LUSUNGU KWA YUMOZA NA MUNYAKE”
13. Kasi nchivici ico cingacitika usange tingatondeka kulondezga ulongozgi uwo uli pa Ŵaefeso 4:25-32?
13 Lemba la Ŵaefeso 4:25-29 likuyowoya nkharo izo tikwenera kugega. Zinyake mwa nkharo izi ni utesi, kutukutwa panji ukata, ndiposo kuyowoya mazgu ghakuvunda m’malo mwa kuyowoya vinthu viwemi na vyakukhozga. Usange munthu wangatondeka kupulikira ulongozgi uwu, wangacitiska citima mzimu wa Ciuta, cifukwa mzimu utuŵa ndiwo ukovwira kuti tiŵe ŵakukolerana. (Efe. 4:30) Kuti tiŵe pa mtende ndiposo ŵakukolerana, nchakuzirwa kulondezga vinthu vyakulondezgapo ivyo Paulosi wakalemba. Wakati: “Kuŵinya mtima kose na ukali na kutukutwa na kukolomoka na kayowoyero kaheni, viwuskikeko kwa imwe pamoza na uheni wose. Muŵe na lusungu kwa yumoza na munyake, mtima wa ciwuravi, kugowokerana na mtima wose umo Ciuta nayo kwizira mwa Khristu wakagowokera imwe na mtima wose.”—Efe. 4:31, 32.
14. (a) Kasi mazgu ghakuti “muŵe na lusungu” ghakulongora vici? (b) Nchivici ico citovwirenge kuti tiŵe na lusungu?
14 Mazgu ghakuti “muŵe na lusungu” ghakulongora kuti ni nyengo zose yayi apo tingaŵa na lusungu, ndipo usange ivi vyacitika tingakhumbikwira kusintha. Ntheura nchakuzirwa comene kuti tijisambizge kughanaghaniraso maghanoghano gha ŵanji m’malo mwa ghithu pera. (Fil. 2:4) Panji cinthu cinyake ico tikukhumba kuyowoya cingaŵa cakusekeska panji cingapangiska kuti tiwoneke ŵamahara. Kweni para nchalusungu yayi mbwenu kuciyowoya yayi. Para tikughanaghanira dankha ivyo tiyowoyenge, vitovwirenge kuti ‘tiŵe na lusungu.’
SAMBIRANI KUŴA NA CITEMWA NA NCHINDI MU MBUMBA
15. Pa lemba la Ŵaefeso 5:28, kasi Paulosi wakayowoyanga za vici vyakukhwaskana na umo Khristu wakacitiranga na mpingo?
15 Baibolo likuyaniska ubwezi wa pakati pa Khristu na mpingo na ubwezi wa pakati pa mfumu na muwoli wake. Ciyelezgero ca Khristu cikovwira mfumu kumanya kuti wakwenera kulongozga, kutemwa na kupwelelera muwoli wake. Ciyelezgero ca Khristu cikovwiraso muwoli kumanya kuti wakwenera kujilambika kwa mfumu wake. (Efe. 5:22-33) Paulosi wakalemba kuti: “Ntheura pera ŵafumu ŵatemwenge ŵawoli ŵawo nga ni mathupi ghawo.” Kasi wakayowoyanga za vici apo wakati “ntheura pera”? (Efe. 5:28) Mazgu agho wakayowoya mu mavesi ghakumasinda ghakuyowoya umo “Khristu nayo wakatemwera mpingo na kujipeleka iyomwene cifukwa ca iwo, . . . kuwusuka na maji kwizira mu mazgu.” Nadi, mfumu wakwenera kulyeska mbumba yake mwauzimu kuti wacite mwakukolerana na khumbo la Yehova la kuwunganyaso vinthu vyose pamoza mwa Khristu.
16. Kasi pakuŵa uwemi wuli para ŵapapi ŵakufiska milimo yawo ya mu Malemba pa nyumba?
16 Ŵapapi ŵakwenera kukumbuka kuti Yehova wali kuŵapa mulimo. Cacitima nchakuti mazuŵa ghano mu caru, ŵanthu ŵanandi ŵalije “citemwa cakawiro.” (2 Tim. 3:1, 3) Ŵadada ŵanandi mazuŵa ghano ŵakucita yayi milimo yawo ndipo ici capangiska kuti ŵana ŵaŵe ŵakwenjerwa kweniso ŵaleke kukura makora. Kweni Paulosi wakupeleka ulongozgi ku ŵadada awo Mbakhristu kuti: “Mungakwiyiskanga ŵana ŵinu cara, kweni lutilirani kuŵalera mu kulanga na kuŵasambizga maghanoghano gha Yehova.” (Efe. 6:4) Mu mbumba ndimo ŵana ŵakusambilira kuŵa na citemwa ndiposo kucindika ŵamazaza. Ŵapapi awo ŵasambizga makora ŵana ŵawo vinthu ivi ŵakukolerana na unozgero wa Yehova. Para panyumba pithu pali citemwa, palije ukali na kutukutwa kose ndiposo kayowoyero kaheni, ndikuti tikusambizga ŵana ŵithu vinthu vyakuzirwa vyakukhwaskana na umo ŵangalongolera citemwa ndiposo umo ŵangacindikira ŵamazaza. Ivi vizamuŵawovwira umoyo wawo wose mu caru ciphya ca Ciuta.
17. Kasi cikukhumbikwa nchivici kuti titonde Dyabulosi?
17 Tikwenera kumanya kuti Dyabulosi, uyo wali kutimbanizga mtende wa cilengiwa cose, watisuskenge comene para tikuyezgayezga kucita khumbo la Ciuta. Tikukayika yayi kuti ŵanthu ŵakucita khumbo la Satana para ŵakukwezga ciŵelengero ca nthengwa izo zikumara, ŵakutemwa kukhalira waka lumoza m’malo mwa kutorana mwadango, kweniso para ŵakuzomerezga nthengwa za ŵanalume panji ŵanakazi pera. Ise tikucita vinthu nga umo ŵanthu ŵakucitira mazuŵa ghano yayi. Khristu ndiyo bambiro lithu. (Efe. 4:17-21) Ntheura, tikuphalirika kuti “torani vyankhondo vyose vyakufuma kwa Ciuta,” mwakuti mumanye kwimikana na Dyabulosi na viŵanda vyake.—Ŵazgani Ŵaefeso 6:10-13.
“LUTILIRANI KWENDA MU CITEMWA”
18. Nchivici ico cikovwira kuti Taŵakhristu tiŵe ŵakukolerana?
18 Citemwa ndico cikovwira comene kuti Taŵakhristu tiŵe ŵakukolerana. Pakuti tose tikutemwa “Fumu yimoza,” “Ciuta yumoza,” ndiposo kutemwana yumoza na munyake, tikuŵikapo mtima pa “kusungilira umoza wa mzimu mu cakukakira ca mtende.” (Efe. 4:3-6) Yesu wakalomba vyakukhwaskana na citemwa ici, wakati: “Nkhulombera iwo pera cara, kweniso awo ŵakupulikana mwa ine kwizira mu mazgu ghawo; mwakuti wose ŵaŵenge ŵamoza, umo imwe, Ŵadada muliri mu umoza na ine ndipo ine nili mu umoza na imwe, kuti iwo nawo ŵaŵe mu umoza na ise . . . Ndipo naŵamanyiska zina linu ndipo nilimanyiskenge, mwakuti citemwa ico mwanitemwa naco ciŵenge mwa iwo ndipo ine mu umoza na iwo.”—Yoh. 17:20, 21, 26.
19. Kasi mwaŵikapo mtima kucita vici?
19 Usange tawona kuti tikusuzgika mu mtima cifukwa ca kuwura kufikapo kwithu, mphanyi citemwa caticiska kulomba nga umo wakacitira wamasalimo kuti: “Murunge mtima wane uŵenge umoza kulopa zina linu.” (Sal. 86:11) Tiyeni tiŵikepo mtima kuti timikane na Dyabulosi apo wakuyezgayezga kuti watipature ku Ŵadada ŵithu ŵacitemwa na ku ŵanji awo iwo ŵakutemwa. Tiyeni tifwilirepo kuti tiŵe ‘ŵakuyezga Ciuta pakuŵa ŵana ŵakutemweka, ndipo tilutilire kwenda mu citemwa’ mu mbumba, mu uteŵeti, na mu mpingo.—Efe. 5:1, 2.
[Mafumbo]
[Cithuzithuzi pa peji 29]
Waleka cawanangwa cake pa jochero, wakuluta kukawezgerapo mtende na mubali wake
[Cithuzithuzi pa peji 31]
Ŵapapi, sambizgani ŵana ŵinu kuti ŵaŵenge na nchindi
