Vyakucitika vicoko waka vya ku Britain vimovwiraninge kuti mumanye cifukwa wuli mukwenera yayi kutaya cigomezgo. Kweniso muwonenge ico mungacita kuti mwakuyelezgera ‘muponye cakurya cinu pa majigha,’ mwakuti movwire awo panyengo yasono ŵandapulikire unenesko.—Muph. 11:1.

Cinthu cimoza ico mukwenera kucita nkhuzizipizga. Mukwenera kudemelera ku unenesko na kuskepelera kwa Yehova. (Dute. 10:20) Georgina ndimo wakacitira. Apo wakambiranga kusambira Baibolo na Ŵakaboni ŵa Yehova mu 1970, mfumu wake, Kyriacos, wakakwiya comene. Wakayezga kumulekeska kusambira Baibolo, kukanizga Ŵakaboni kwiza pa nyumba yake, na kutaya buku lililose la Ŵakaboni ŵa Yehova ilo wakalisanganga pa nyumba yake.

Apo Georgina wakamba kuluta ku maungano gha mpingo ndipo Kyriacos wakakwiya comene. Zuŵa linyake wakaluta ku Nyumba ya Ufumu kuti wakambiske mphindano. Pakuwona kuti Kyriacos wakayowoyanga makora Cigiriki kuluska Cingelezi, mudumbu munyake wakimbira foni mubali wa mu mpingo unyake uyo wakaŵa Mugiriki kuti wize na kovwira. Kyriacos wakasuzga yayi cifukwa ca nkharo yiwemi iyo mubali wakalongora, ndipo myezi yicoko waka, ŵakamba kusambira lumoza Baibolo. Kweni pamanyuma Kyriacos wakaleka kusambira.

Kwa vyaka vinyake vitatu, Georgina wakalutilira kususkika na mfumu wake. Kyriacos wakati wamulekenge usange wabapatizikenge. Pa zuŵa la ubapatizo wake, Georgina wakalomba comene kwa Yehova kuti Kyriacos wangamulekanga yayi. Apo Ŵakaboni ŵakafika kuti ŵatore Georgina na kuluta ku ungano wa dera, Kyriacos wakaŵaphalira kuti: “Imwe ndangiraningiko. Ise tikwiza, tendenge mu galimoto yithu.” Wakaŵapo pa ungano cigaŵa ca mulenji ndipo wakawoneleranga apo muwoli wake wakabapatizikanga.

Kufuma apo, Kyriacos wakamba kuleka kumususka muwoli wake, ndipo mwapacokopacoko wakasintha. Pakati pajumpha vyaka pafupifupi 40 kufuma apo wakakumanirana kakwamba na Ŵakaboni, Georgina wakawona mfumu wake wakubapatizika. Kasi nchivici ico cikawovwira Kyriacos? Iyo wakuti: “Nili wakukondwa comene kuti Georgina wakazomerezga cilicose cara kumulekeska kusopa Yehova.” Georgina wakati: “Nangauli mfumu wane wakanisuskanga, kweni nkhalekapo yayi kusopa Ciuta wane. Nyengo yose iyi, nkhalutilira kulomba kwa Yehova, ndipo nkhatayapo yayi cigomezgo.”

Cinthu cinyake ico cingawovwira munyinu wa mu nthengwa nkhuŵa na mikhaliro Yacikhristu. Mpositole Petrosi wakaphalira ŵawoli Ŵacikhristu kuti: “Muŵe ŵakujilambika ku ŵafumu ŵinu, mwakuti usange ŵanyake mbambura kupulikira mazgu, ŵawojeke kwambura mazgu kwizira mu makhaliro gha ŵawoli ŵawo.” (1 Pet. 3:1) Christine wakapulikira ulongozgi uwu, nangauli pakatora vyaka vinandi kuti wawoje mfumu wake. Apo Christine wakazgokeranga Kaboni, vyaka vyakujumpha 20 ivyo vyajumpha, mfumu wake, John, wakagomezganga mwa Ciuta yayi. John wakakhumbanga yayi kuti nkhani za cisopa zimukhwaskenge, kweni wakamanya kuti Christine wakacizirwiskanga comene cisopa cake ciphya. Iyo wakati: “Nkhawonanga kuti cisopa ici cikamupangiskanga kuti waŵe wakukondwa. Wakamba kuŵa munthu wakukhora mu vyakucita, ndipo ici cikawovwira mu masuzgo agho tikakumananga nagho.”

Christine wakamucicizga yayi mfumu wake kuti wazomere cisopa cake. Mfumu wake wakati: “Kwambira waka pakwamba Christine wakamanya kuti cikaŵa ciwemi kuti waleke kuyowoya vya cisopa cake kwa ine, ndipo wakazomerezga kuti nisambire nekha ndiposo mu nthowa yane.” Para Christine wasanga nkhani mu Gongwe la Mulinda panji Galamukani!, izo wakawonanga kuti zingakondweska John, nga ni zakukhwaskana na sayansi na cilengiwa, wakamulongoranga na kuyowoya kuti, “Nkhughanaghana kuti mungatemwa kuŵazga nkhani iyi.”

Nyengo yikati yajumphapo, John wakapumura pa nchito na kwamba kulima. Cifukwa cakuti wakaŵa na nyengo yinandi ya kughanaghanirapo pa mafumbo ghakukhwaskana na umoyo, wakamba kujifumba kuti, ‘Kasi tili kuŵako mwangozi waka, panji tikacita kulengeka?’ Zuŵa linyake, mubali uyo John wakacezganga nayo wakamufumba kuti, “Wuli tambe sambiro?” John wakati: “Sono pakuti nkhamba kugomezga mwa Ciuta, nkhazomera sambiro la Baibolo.”

Cikaŵa cakuzirwa comene kuti Christine wakataya yayi cigomezgo. Pamanyuma pa kulomba kwa vyaka 20 kuti John wazomere unenesko, mfumu wake, John, wakabapatizika. Panyengo yasono ŵakuteŵetera Yehova lumoza mwamwamphu. John wakati: “Vinthu viŵiri ndivyo vikaniwoja. Vinthu ivi ni lusungu na ubwezi wa Ŵakaboni. Ndipo para watora Kaboni wa Yehova, ndikuti uli na muwoli wakugomezgeka ndiposo wambura kujighanaghanira yekha.” Enya, Christine wakalondezga mazgu agho ghali pa 1 Petrosi 3:1, ndipo vikamovwira.

Kweni wuli pakuyowoya za ŵasambiri ŵa Baibolo awo pa vifukwa vinyake ŵangaleka kuŵa ŵakunweka kuluska umo ŵakaŵira pakwamba? Themba Solomoni likalemba kuti: “Seŵa mbuto yako namacerocero ndipo na mise ungapumuzganga woko lako; pakuti ulije kumanya izo zitisakatenge, panji izi, panji izo, panji zose ziŵiri wuwo zitiŵenge ziwemi kwakulingana.” (Muph. 11:6) Nyengo zinyake mbuto za unenesko zingatora vyaka kuti zimere. Nangauli vili nthena, pamanyuma munthu wangamanya kuti nchakuzirwa kusendelera kwa Ciuta. (Yak. 4:8) Enya, zuŵa linyake mungazakazizwa.

Ghanaghanirani za Alice, uyo wakasama ku India na kuluta ku England. Mu 1974 wakamba kusambira Baibolo. Wakayowoyanga Cihindi, kweni wakakhumbanga kuti wamanye comene Cingelezi. Sambiro likalutilira kwa vyaka vinandiko, ndipo Alice wakawunganapo na mpingo wa Cingelezi. Wakamanya kuti ivyo wakasambiranga vikaŵa vyaunenesko kweni wakamanya yayi kuti ni vyakuzirwa. Kweniso wakaŵikanga mtima comene pa ndalama ndiposo kuluta ku viphikiro. Nyengo yikati yajumphapo, Alice wakaleka kusambira Baibolo.

Pakati pajumpha vyaka pafupifupi 30, Stella, uyo wakasambiranga Baibolo na Alice, wakapokera kalata kufuma kwa Alice. Kalata iyi yikuti: “Nkhugomezga kuti ukondwenge kumanya kuti msambiri wako wa Baibolo wa mu 1974 wali kubapatizika pa ungano wa cigaŵa wasonosono apa. Wanovwira comene pa umoyo wane. Ukapanda mbuto ya unenesko mwa ine, ndipo nangauli pa nyengo yira nkhaŵa wakunozgeka yayi kujipatulira kwa Ciuta, nkhasunga mbuto ya unenesko yira mu maghanoghano na mtima wane.”

Kasi nchivici ico cikacitika? Alice wakalongosora kuti wakasuzgika comene maghanoghano mfumu wake wakati wafwa mu 1997. Wakalomba kwa Ciuta. Pambere pandajumphe maminiti 10, Ŵakaboni ŵaŵiri ŵakuyowoya Cipunjabi ŵakafika pa nyumba yake na kumugaŵira thirakiti lakuti Kasi Pali Cilindizga Wuli kwa Ŵakutemweka Awo Ŵali Kufwa? Alice wakawona kuti lurombo lwake lwazgoreka ndipo wakawona kuti wakwenera kulutilira kucezga na Ŵakaboni ŵa Yehova. Kweni kasi ni nkhu uko wangaŵasanga? Wakasanga kadayale kake kadala ako kakaŵa na adiresi iyo Stella wakamupa ya mpingo wa ciyowoyero ca Cipunjabi. Alice wakaluta ku Nyumba ya Ufumu ndipo ŵabali na ŵadumbu ŵaciyowoyero ca Punjabi ŵakamupokelera makora. Alice wakati: “Nkhajipulika kuti nkhutemweka nanga ni apo nkhaŵa kuti nalekana na ŵabali na ŵadumbu aŵa ndipo citemwa ici cikanovwira kuti nileke kusuzgika maghanoghano.”

Wakamba kuwungana nyengo zose ndipo wakambiraso kusambira Baibolo, ndipo wakamba kuyowoya na kuŵazga Cipunjabi kwambura kugotagota. Mu 2003 wakabapatizika. Paumaliro wa kalata iyo wakalembera Stella pali mazgu ghakuti: “Nkhuwonga comene cifukwa cakuti ukapanda mbuto izi vyaka 29 ivyo vyajumpha na kunipa cakuwonerapo ciwemi cakuti ine nilondezge.”

“Nkhuwonga comene cifukwa cakuti ukapanda mbuto izi vyaka 29 ivyo vyajumpha na kunipa cakuwonerapo ciwemi cakuti ine nilondezge.”—Alice

Kasi mungasambirapo vici pa vyakucitika ivi? Nyengo zinyake pangajumpha nyengo yitali kuluska iyo mukughanaghana. Kweni usange munthu wakukhumba nadi kumanya Ciuta, wakukhumba kumanya unenesko, ndiposo ngwakujiyuyura, Yehova wamezgenge unenesko mu mtima wake. Kumbukani mazgu gha mu ntharika ya Yesu ghakuti: “Mbuto yikumera na kukura comene, [mumiji] wakumanya cara umo vikucitikira. Dongo lekha likupambika vipambi pacokopacoko, cakwamba musonga, kufuma apo mphonje, paumaliro mphuzi zakukhoma ku mphonje.” (Mrk. 4:27, 28) Kukura uku kukucitika pacokopacoko ndipo kukucitika ‘kwekha.’ Fundo njakuti, mupharazgi waliyose wa Ufumu wakumanya yayi umo ivi vikucitikira. Ntheura lutilirani kuseŵa mbuto yinandi. Mungavunaso vinandi.

Kweniso, kuluwa yayi kuzirwa kwa lurombo. Georgina na Christine ŵakalutilira kulomba kwa Yehova. Usange ‘mukukosera mu lurombo’ na kuleka kutaya cigomezgo, “panyuma pa mazuŵa ghanandi,” mungazakacisanga “cakurya” ico mukaponya pa majigha.—Rom. 12:12; Muph. 11:1.