1, 2. Kasi ni mulimo wuli uwo Yehova wakapeleka kwa Mozesi? Kasi wakamusimikizgira kuti vici?

KASI mungajipulika wuli usange mungatumika kuti mukayowoye m’malo mwa ŵanthu ŵa Yehova pamaso pa mulongozgi wankhongono comene pa caru capasi? Panji mungafipa mtima, mungajiwona kuti muli ŵambura kwenelera, ndiposo mungacita wofi. Kasi munganozgekera wuli ivyo mwamuyowoya? Kasi mungacita wuli kuti mazgu ghinu ghakaŵe ghankhongono pakuŵa mwimiliri wa Ciuta wankhongonozose?

² Ndimo vinthu vikaŵira kwa Mozesi. Yehova wakatuma Mozesi, ‘munthu wakuzika comene kwakuluska wose awo ŵakaŵa pa caru,’ kwa Faro kuti wakaponoske ŵanthu ŵa Ciuta ku wuzga ku Eguputo. (Maŵa. 12:3) Faro wakaŵa munthu wambura nchindi kweniso wakujikuzga. (Ex. 5:1, 2) Ndipouli, Yehova wakakhumbanga kuti Mozesi wakalangure Faro kuti wazomerezge kuti ŵazga ŵake mamiliyoni ghanandi ŵafumemo mu caru cake. Mphake kuti Mozesi wakafumba Yehova kuti: “Kasi ndine njani ine kuti ndilute kwa Faro, na kuti ndifumiske Ŵaisrayeli mu Eguputo?” Mozesi wakwenera kuti wakajiwonanga kuŵa wambura kwenelera kweniso kuti wangafiska yayi. Kweni Ciuta wakamusimikizgira kuti waŵenge yekha yayi. Yehova wakati: “Ine tindiŵe nawe.”—Ex. 3:9-12.

3, 4. (a) Kasi Mozesi wakafipanga mtima na vici? (b) Nga ni Mozesi, kasi mungafipa mtima na vici?

 ³ Kasi Mozesi wakafipanga mtima na vici? Wakafipanga mtima kuti panji Faro wamupokelera yayi mwimiliri wa Yehova Ciuta nesi kutegherezga kwa iyo. Kweniso Mozesi wakafipanga mtima kuti ŵanthu ŵakwake nawo, panji ŵamugomezga yayi kuti Yehova wamutuma nadi kuti waŵafumiske mu Eguputo. Ntheura Mozesi wakaphalira Yehova kuti: “Ŵamkupulikana nane cara nesi kupulikira mazgu ghane, pakuti ŵamkuti, Yehova walije kuwoneka kwa iwe.”—Ex. 3:15-18; 4:1.

⁴ Pa ivyo Yehova wakazgora Mozesi na ivyo vikalondezgapo, tingatorapo sambiro lakuzirwa comene. Panji vingacitika yayi kuti muyowoye kwa mulara wa boma. Kweni kasi vili kumusuzganipo kuyowoya vya Ciuta na Ufumu wake ku ŵanthu awo mukukumana nawo zuŵa na zuŵa? Usange ni nthena, wonani ivyo mungasambirako ku ivyo vikacitikira Mozesi.

5. Kasi Yehova wakaŵikamo vici mu woko la Mozesi? Kasi ici cikamovwira wuli? (Wonani cithuzithuzi cakwamba.)

⁵ Mozesi wakati wayowoya ivyo wakafipanga navyo mtima vyakuti ŵanthu ŵamupulika yayi mazgu ghake, Ciuta wakamovwira kuti wanozgekere ivyo wakaŵa pafupi kukumana navyo. Nkhani ya mu buku la Exodus yikuti: “Yehova wakati kwa [Mozesi], ‘Kasi ico nchici mu woko lako?’ Iye wakati, ‘Nthonga.’ Ndipo [Yehova] wakati, ‘Yiponye pasi.’ Ntheura wakayiponya pasi, yikazgoka njoka; ndipo Mozesi wakayicimbira. Kweni Yehova wakati kwa Mozesi, ‘Nyoloska woko lako, uyikole ku mcira’—ntheura wakanyoloska woko lake na kuyikora, ndipo yikazgoka nthonga mu woko lake—‘mwakuti ŵakapulikane kuti Yehova . . .wawoneka kwa iwe.’” (Ex. 4:2-5) Cifukwa ca nkhongono za Ciuta, nthonga panji kuti ndodo, iyo yikaŵa mu woko la Mozesi yikazgoka njoka. Munthondwe uwu ukalongora kuti uthenga na mazaza ghake vikafuma kwa Yehova. Yehova wakamuphalira kuti: ‘Ukakolere nthonga iyi mu woko lako, ndiyo wamucitira vimanyikwiro.’ (Ex. 4:17) Pakuti mu woko lake mukaŵa ukaboni wakuti wali na mazaza ghakufuma kwa Ciuta, Mozesi wakaluta na mtima wose kukayowoya m’malo mwa Ciuta waunenesko ku ŵabali ŵake na kwa Faro.—Ex. 4:29-31; 7:8-13.

6. (a) Kasi kanandi mu woko lithu mukuŵa vici para tikupharazga? Cifukwa wuli? (b) Kasi Baibolo likung’anamuraci para likuti “mazgu gha Ciuta ngamoyo” ndiposo kuti ‘ngankhongono’?

⁶ Para tikupharazgira ŵanji uthenga wa Ciuta, kasi tikuŵa na vici ku woko? Kanandi, Baibolo ndilo likuŵa ku woko lithu kuti tiŵazgire ŵanthu. Nangauli ŵanyake ŵangawona nga Baibolo ni buku bweka, kweni Yehova wakuyowoya nase kwizira mu Mazgu ghake agha. (2 Pet. 1:21) Lili na malayizgo gha Ciuta ghakukhwaskana na vinthu ivyo vizamucitika mu Ufumu wake. Lekani mpositole Paulosi wakalemba kuti: “Mazgu gha Ciuta ngamoyo na ghankhongono.” (Ŵazgani Ŵahebere 4:12.) Cifukwa wuli Baibolo likuti mazgu gha Ciuta ngamoyo? Cifukwa cakuti malayizgo ghose gha Yehova ghafiskikenge kwambura kutondeka. (Yes. 46:10; 55:11) Para munthu wamanya fundo iyi yakukhwaskana na Mazgu gha Yehova, ivyo wakuŵazga mu Baibolo vikuŵa na nkhongono yikuru comene pa umoyo wake.

7. Kasi tingacita wuli “mwakwenelera na mazgu gha unenesko”?

⁷ Nadi, Yehova waŵika Mazgu ghake ghamoyo mu woko lithu, agho tingalongolera kuti uthenga withu ngwanadi kweniso kuti ngwakufuma kwa iyo. Nchakuzizika yayi kuti Paulosi wati walemba kalata ku Ŵahebere, wakaciska Timote, mwana wake wauzimu, kuti ‘wayezge comene kucita mwakwenelera na mazgu gha unenesko.’ (2 Tim. 2:15) Kasi tingalondezga wuli ulongozgi wa Paulosi? Tiŵazgenge malemba ghakwenelera agho ghangacontha mtima wa awo ŵategherezgenge. Mathirakiti agho ghakafuma mu 2013 ghali kulembeka kuti ghatovwire kucita nthena.

8. Kasi mulaŵiliri munyake wa uteŵeti wakayowoya vici vyakukhwaskana na mathirakiti ghaphya?

⁸ Mathirakiti ghaphya ghose ghali kulembeka mwakuyana. Ntheura para tamanya kupharazga na limoza, ndikuti tamanya kupharazga na ghose. Kasi nchipusu kupharazga na mathirakiti agha? Mulaŵiliri munyake wa uteŵeti mu Hawaii, ku U.S.A., wakalemba kuti: “Pakwamba tikamanyanga yayi kuti mathirakiti agha ghaconthenge mitima ya ŵanthu mu upharazgi wa ku nyumba na nyumba ndiposo maupharazgi ghanyake.” Wawona kuti cifukwa ca umo mathirakiti agha ghali kulembekera, ŵanthu ŵakutegherezga comene, ndipo kanandi cidumbirano cikuŵa ciwemi comene. Wakuwona kuti vili nthena cifukwa ca fumbo ndiposo mazgoro ghakuti munthu wasankhepo limoza, ivyo vili pa peji lakwamba la mathirakiti agha. Mweneko wa nyumba wakufipa mtima yayi kuti panji wazgorenge zgoro lautesi.

9, 10. (a) Kasi mathirakiti ghithu ghakutovwira wuli kuti tiŵazgenge Baibolo mu uteŵeti? (b) Kasi ni mathirakiti wuli agho mukapharazgirapo makora, ndipo cifukwa wuli?

⁹ Thirakiti lililose likuticiska kuti tiŵazge lemba lakwenelera. Ciyelezgero cimoza ni thirakiti la mutu wakuti Kasi Masuzgo Ghamalenge? Kwali mweneko wa nyumba wasankha zgoro lakuti “enya,” “yayi,” panji “kwali,” julani peji laciŵiri la thirakiti ndipo kwambura kusazgirako cinyake cilicose, yowoyani kuti: “Ivi ndivyo Baibolo likuyowoya.” Kufuma apo, ŵazgani Uvumbuzi 21:3, 4.

¹⁰ Ndimo mukwenera kucitiraso para mukupharazga na thirakiti la mutu wakuti Kasi Mukughanaghana Kuti Baibolo Ni Buku Wuli? Kwali mweneko wa nyumba wasankhapo zgoro wuli pa peji lakwamba la thirakiti ili, julani pa peji laciŵiri na kuyowoya kuti, “Baibolo likuti ‘Malemba ghose ngakupelekeka na Ciuta mwa mzimu.’” Mungasazgirapo kuti, “Nakuti lemba ili likuyowoya vinandi.” Para mwayowoya mazgu agha, julani Baibolo linu na kuŵazga lemba lose la 2 Timote 3:16, 17.

11, 12. (a) Cifukwa wuli mukukondwa para mwagaŵira mathirakiti? (b) Kasi mathirakiti ghangamovwirani wuli kunozgekera ulendo wakuwelerako?

¹¹ Umo mweneko wa nyumba wacitirenge, vimovwiraninge kuti mumanye unandi wa ivyo mungaŵazga na kudumbiskana pa thirakiti. Mulimose umo vingaŵira, para mwagaŵira munthu thirakiti mukukondwa kuti mwamuŵazgira Mazgu gha Ciuta, nanga lingaŵa vesi limoza panji ghaŵiri pa ulendo wakwamba. Pa ulendo unyake, mungazakalutizga cidumbirano.

 ¹² Pa peji laumaliro la thirakiti lililose pa mutu wakuti “Fundo Yakuti Mughanaghanirepo,” pali fumbo na malemba agho mungadumbiskana pa ulendo wakuwelerako. Mu thirakiti la mutu wakuti, Kasi Mukughanaghana Kuti Vinthu Viŵenge Wuli Kunthazi? fumbo la ulendo wakuwelerako ndakuti “Kasi Ciuta wazamucita wuli kuti wasinthe vinthu pa caru kuti viŵe makora?” Pali lemba la Mateyu 6:9, 10 na la Daniel 2:44. Mu thirakiti lakuti Kasi Ŵakufwa Ŵazamuwuka Nadi? fumbo ndakuti “Cifukwa wuli tikucekura na kufwa?” Pali lemba la Genesis 3:17-19 na la Ŵaroma 5:12.

13. Longosorani umo mungacitira na mathirakiti kuti mwambiske masambiro gha Baibolo.

¹³ Mathirakiti ghangamovwirani pakwambiska masambiro gha Baibolo. Para munthu wendeska foni yake yapadera pa cidindo ca QR ico cili pa peji laumaliro la thirakiti, wakulongozgekera pa Webusayiti yithu na kuwona mazgu agho ghakumuciska kuti wasambire Baibolo. Kweniso mathirakiti agha ghakuzunura sambiro la mu burosha lakuti, Ciuta Wakutiphalira Uthenga Uwemi! Mwaciyelezgero, thirakiti la mutu wakuti Kasi Caru Cili Pasi pa Mazaza gha Njani Comenecomene? likulongozgera pa sambiro 5 mu burosha ili. Thirakiti la mutu wakuti Kasi Nchivici Cingawovwira Kuti Mbumba Yiŵe Yakukondwa? likulongozgera pa sambiro 9. Para mukupharazga na mathirakiti kuyana na ndondomeko yake, muŵazgenge Baibolo pa maulendo ghakwamba kweniso pa maulendo ghakuwelerako. Kweniso mwambiskenge masambiro gha Baibolo ghanandi. Kasi nchivici cinyake ico mungacita kuti muconthenge mtima wa ŵategherezgi na Mazgu gha Ciuta mu upharazgi?

14, 15. Kasi mungamuyezga wuli Paulosi mu uteŵeti wa m’munda?

¹⁴ Paulosi wakakhumbanga comene kuti wawovwire “ŵanthu ŵanandiko” mu upharazgi. (Ŵazgani 1 Ŵakorinte 9:19-23.) Wonani kuti cikaŵa cilato ca Paulosi kuti wandule “Ŵayuda . . . awo ŵali pasi pa dango . . . awo mbambura dango . . . ŵateciteci.” Nadi, wakakhumbanga kupharazgira ‘ŵanthu ŵa mitundu yose, mwakuti mu nthowa yiliyose waponoske ŵanji.’ (Mil. 20:21) Para tikunozgekera kupharazga unenesko ku “ŵanthu ŵa mitundu yose” mu cigaŵa cithu, mphanyi tayezga Paulosi. Kweni kasi tingamuyezga wuli?—1 Tim. 2:3, 4.

¹⁵ Mwezi uliwose mu Uteŵeti Withu wa Ufumu mukuŵa masacizgo ghakupharazgira. Ghayezgani. Kweni usange nkhani yinyake ndiyo yili mu maghanoghano gha ŵanthu ŵa mu cigaŵa cinu, pharazgani na nthowa izo zingawovwira kuti ŵanweke. Ghanaghanirani malo agho mukukhalako, ŵanthu awo ŵakukhala ku malo agho, na ivyo ŵakwenjerwa navyo comene. Para mwacita nthena, ghanaghanirani lemba ilo likuyowoya vya masuzgo ghawo. Mulaŵiliri wa dera munyake wakayowoya umo iyo na muwoli wake ŵakucitira kuti ŵaŵazge Baibolo mu uteŵeti, wakati: “Ŵanthu ŵanandi ŵakukhumba kuti tiyowoyenge mwakudumura, ntheura tikuŵaŵazgira vesi limoza. Pakuŵatawuzga tikujulirathu Mabaibolo ghithu, ntheura para tamara waka kutawuzgana, tikuŵaŵazgira lemba.” Mu ndime zakulondezgapo muwonenge nkhani zicoko waka, mafumbo, na malemba agho mungayezga kupharazgira mu cigaŵa cinu, vyeneivyo vyawoneka kuti ni vyakovwira comene mu uteŵeti wa m’munda.

16. Longosorani umo mungapharazgira na lemba la Yesaya 14:7.

¹⁶ Usange mu cigaŵa cinu kanandi ŵanthu ŵakutimbana, mungafumba munthu kuti: “Kasi mukughanaghana kuti mazgu ghakuti, ‘Caru cose capumula, cili bata; cikuzaya na kwimba,’ zuŵa linyake ghangazakaŵa mutu wa mu nyuzipepara? Mazgu agha ndigho Baibolo likuyowoya pa Yesaya 14:7. Nakuti Baibolo lili na malayizgo ghanandi gha Ciuta ghakuti munthazi pa caru pazamuŵa mtende.” Para mwayowoya nthena, mupemphani kuti mumuŵazgirepo layizgo limoza mu Baibolo.

17. Kasi mungacita wuli kuti muŵazge lemba la Mateyu 5:3 mu upharazgi?

 ¹⁷ Kasi ŵanthu ŵanandi mu cigaŵa cinu ŵakusuzgika kusanga ndalama? Usange ni nthena, mungamba cidumbirano na fumbo lakuti: “Kasi mwanalume wakwenera kusanga ndalama zilinga kuti mbumba yake yiŵe yakukondwa?” Para munthu wazgora, yowoyani kuti: “Ŵanalume ŵanandi ŵakusanga ndalama zinandi kuluska izo mwazunura apa, kweni mbumba zawo zicali zambura kukhorwa. Ntheura, kasi nchivici ico cikukhumbikwa nadi?” Para mwayowoya nthena, ŵazgani Mateyu 5:3 na kumupempha kuti musambirenge nayo Baibolo.

18. Kasi mungapembuzga wuli ŵanji na lemba la Yeremiya 29:11?

¹⁸ Kasi mu cigaŵa cinu ŵanthu ŵakusuzgika cifukwa ca soka ilo laŵawira sonosono? Mungamba cidumbirano na mazgu ghakuti: “Niza pano kuzakamupembuzgani na mazgu agha. (Ŵazgani Yeremiya 29:11.) Kasi mwawona vinthu viŵiri ivyo Ciuta wakukhumba kuti tiŵe navyo? Wakukhumba kuti tiŵe na ‘cimango,’ ndiposo ‘umaliro wakugomezgeka.’ Kasi nchakukhozga yayi kuti Ciuta wakukhumba kuti tiŵe na umoyo uwemi? Kweni kasi ivi vingacitika wuli?” Para mwayowoya mazgu agha, mulongorani sambiro lakwenelera mu burosha la Uthenga Uwemi.

19. Longosorani umo mungapharazgira na lemba la Uvumbuzi 14:6, 7 ku ŵanthu awo ŵakutemwa kusopa.

¹⁹ Kasi mukukhala mu cigaŵa ico ŵanthu ŵakutemwa kusopa? Usange ni nthena, mungamba cidumbirano na fumbo lakuti: “Usange mungelo wangayowoya namwe, kasi mungategherezga? (Ŵazgani Uvumbuzi 14:6, 7.) Mungelo uyu wakuti ‘mopani Ciuta ndipo sopani Uyo wakalenga kucanya na caru capasi.’ Kasi mukulimanya zina la Uyo wakalenga kucanya na caru capasi?” Kufuma apo, ŵazgani lemba la Salmo 124:8, ilo likuti: “Kovwirika kwithu kuli mu zina la Yehova, uyo wakalenga mtambo na caru capasi.” Para mwacita nthena, mupemphani kuti mumulongosolere vinandi vyakukhwaskana na Yehova Ciuta.

20. (a) Na lemba la Zintharika 30:4, kasi tingamovwira wuli munthu kuti wamanye zina la Ciuta? (b) Kasi lilipo lemba linyake ilo para mwaliŵazga mu upharazgi vikumwenderani makora?

²⁰ Pakupharazgira muwukirano, mungamba cidumbirano na mazgu ghakuti: “Nkhukhumba kuti nikuŵazgire lemba ilo lili na mafumbo ghakuzirwa comene. (Ŵazgani Zintharika 30:4.) Palije munthu uyo wangacita ivyo vikufumbika apa, ntheura lemba ili likuyowoya vya Mlengi withu. * Kasi zina lake ni njani, ndipo tingalisanga wuli? Leka nikulongore zina ili mu Baibolo.”

21, 22. (a) Kasi lemba lakwenelera lingasintha wuli umoyo wa munthu? (b) Kasi imwe mwaŵikapo mtima kucita vici apo mukucita uteŵeti winu?

²¹ Tingamanya yayi umo ŵanthu ŵacitirenge para taŵaŵazgira lemba lakwenelera. Mwaciyelezgero, Ŵakaboni ŵaŵiri ku Australia, ŵakafika pa nyumba ya mwanakazi munyake waciwukirano. Kaboni yumoza wakafumba kuti, “Kasi zina la Ciuta mukulimanya?” ndipo wakaŵazga lemba la Salmo 83:18. Mwanakazi uyu wakati: “Nkhazizwa comene. Ŵakati ŵafumapo pa nyumba yane, nkhenda pa galimoto mtunda wa makilomita 56 kuluta ku nyumba yakusungirako mabuku kuti nkhaŵazge mu Mabaibolo ghanyake na kuwona zina la Ciuta mu dikishonare. Nkhati nakhorwa kuti zina la Ciuta ni Yehova, nkhawona kuti pacali vinandi ivyo nindavimanye.” Kufuma apo, iyo na mwanalume uyo ŵakapangana kuti ŵatoranenge, mwaluŵiro ŵakamba kusambira Baibolo. Pakati pajumpha nyengo ŵakabapatizika.

²² Mazgu gha Ciuta ghakusintha umoyo wa awo ŵakughaŵazga na kuŵa na cipulikano mu malayizgo gha Yehova. (Ŵazgani 1 Ŵatesalonika 2:13.) Uthenga wa mu Baibolo ngwankhongono comene kuluska cilicose ico tingayowoya kuti ticonthe mtima wa munthu. Ndico cifukwa pa mpata uliwose, tikwenera kuŵazgira ŵanthu Mazgu gha Ciuta cifukwa ngamoyo.