Kasi Mukwenera Kusintha Maghanoghano?
TIYELEZGERE kuti ŵawukirano awo Mbakhristu ŵakukhumba kukawonelera filimu yinyake. Ŵapulika kuti ŵanyawo ku sukulu ŵakakondwa nayo chomene. Ŵati ŵafika pa nyumba yakuwoneskerapo mafilimu, ŵakuwona chipepara cha filimu iyi icho pali vilwero vyakofya vya nkhondo ndiposo ŵanakazi awo ŵavwara mwambura kwenelera. Kasi ŵachitenge wuli? Kasi ŵawonelerenge filimu iyi?
Chiyelezgero ichi chikulongora kuti ivyo tikusankha vikukhwaska ubwezi withu na Yehova. Vingatovwira kuti tiŵe paubwezi na Iyo panji yayi. Nyengo zinyake mungakhumba kuchita chinthu chinyake, kweni pamanyuma pake, mungawona kuti ntchiwemi kusintha maghanoghano ghinu. Kasi para mwachita nthena ndikuti muli ŵambura kukhazikika maghanoghano panji ndipo mwachita makora?
Apo Ntchambura Kwenelera Kusintha Maghanoghano Ghinu
Chifukwa chakuti tikutemwa Yehova, tili kujipatulira kwa iyo na kubatizika. Tikukhumba kuti tilutilire kuŵa ŵakugomezgeka kwa Chiuta. Ndipouli, mulwani withu Satana Dyabulosi wakukhumba kuti tileke kuŵa ŵakugomezgeka kwa Chiuta. (Uvu. 12:17) Tili kusankha kuteŵetera Yehova na kusunga malango ghake. Para tingasintha maghanoghano ghithu pa nkhani iyi tingataya umoyo withu.
Vilimika 2,600 ivyo vyajumpha, Themba Nebukadinezara la ku Babuloni, likimika chikozgo cha golide ndipo likalangura kuti ŵanthu wose ŵachisope. Waliyose uyo waleka kupulikira, wakeneranga kuponyeka mu ng’anjo ya moto. Shadireki, Misheki na Abedinego ŵakawopanga Yehova ndipo ŵakathera yayi. Chifukwa chakuti ŵakakana kusopa chikozgo ichi, ŵakaŵaponya mu ng’anjo ya moto. Yehova wakaŵaponoska mwamunthondwe, ndipouli, ŵakaŵa ŵakunozgeka kufwa Dan. 3:1-27.
m’malo mwa kuleka kuteŵetera Chiuta.—Pamanyuma, ntchimi Daniyeli yikaŵikapo mtima pakulomba, nangauli ŵakayiphalira kuti para yachita nthena ŵayiponyenge mu chikhululu cha zinkharamu. Kweni Daniyeli wakalutilira kulomba kwa Yehova katatu pa zuŵa. Wakaleka yayi kusopa Chiuta waunenesko. Ntheura, Yehova wakaponoska ntchimi iyi “ku nkhongono za nkharamu.”—Dan. 6:1-27.
Ŵateŵeti ŵa Chiuta ŵa mazuŵa ghano nawo ŵakusungilira layizgo ilo ŵakalayizga Yehova apo ŵakajipatuliranga kwa iyo. Pa sukulu yinyake ku Africa, ŵana ŵa sukulu awo Mbakaboni ŵa Yehova ŵakakana kusindamira ndembera. Ŵakaŵawofya kuti ŵaŵachimbizgenge pa sukulu usange ŵakuleka kuchita nthena. Pakati pajumpha nyengo yichoko waka, nduna ya vya masambiro yikiza ndipo yikadumbiskana na Ŵakaboni aŵa. Ŵakaboni aŵa ŵakalongosora chigomezgo chawo mwantchindi kweni mwambura wofi. Kufumira waka pa nyengo iyi, ŵandasuzgikeposo. Mazuŵa ghano, ŵabali na ŵadumbu ŵawukirano ŵakuchichizgikaso yayi kuchita vinthu ivyo vingananga ubwezi wawo na Yehova.
Kweniso wonani ivyo vikachitikira Joseph. Muwoli wake wakalwara nthenda ya kansa ndipo wakafwa mwamabuchi. Ŵabali ŵa Joseph ŵakapulikiska na kuchindika ivyo wakasankha kuti vichitike pa nyifwa. Kweni ŵabali ŵa mwanakazi wake, Mbakaboni ŵa Yehova yayi, ndipo ŵakakhumbanga kulondezga mitheto iyo yikukwiyiska Chiuta. Joseph wakati: “Chifukwa chakuti nkhasintha yayi maghanoghano ghane ŵakamba kuchichizga ŵana ŵane, ndipouli nawo ŵakathera yayi. Ŵakakhumbangaso kutchezera pa nyumba pane kweni nkhaŵaphalira kuti usange ŵakukhumba kutchezera mbwenu ŵangatchezeranga pa nyumba pane yayi. Ŵakamanyanga kuti vigomezgo vyane kweniso vya mwanakazi wane vikukolerana yayi na mutheto wa kutchezera, ntheura tikati tadumbiskana kwa nyengo yitali ŵakakatchezera ku nyumba yinyake.
“Panyengo yakusuzga iyi, nkhaŵeyelera Yehova kuti wawovwire mbumba yane kuti yileke kuswa malango ghake. Wakapulika malurombo ghane ndipo wakatovwira kuti tilutilire kuŵa ŵakukhora.” Joseph na ŵana ŵake ŵakawona kuti ŵakwenera yayi kusintha maghanoghano ghawo na kuleka kupulikira Yehova visuzge viti wuli.
Apo Mungasintha Maghanoghano Ghinu
Pakati pajumpha nyengo yichoko waka kufuma pa Paska mu 32 C.E., mwanakazi wa ku Fonike wakiza kwa Yesu Khristu mu Sidoni. Wakamupempha kanandi waka kuti wafumiske chiŵanda icho chikaŵa mwa mwana wake msungwana. Pakwamba, Yesu wakamuzgora yayi. Wakaphalira ŵasambiri ŵake kuti: ‘Nkhatumika ku ŵanji chara, kweni ku mberere zakuzgeŵa za nyumba ya Israyeli.’ Kweni mwanakazi wakati wakosera, Yesu wakati: ‘Ntchakwenelera chara kutora chingwa cha ŵana na kuponyera tuntcheŵe.’ Chifukwa chakuti wakaŵa na chipulikano chikuru, mwanakazi uyu wakazgora kuti: ‘Enya Fumu; kweni tuntcheŵe tukulyako maluvuvu agho ghakumbotokera pasi kufuma pa thebulu la ŵenecho ŵawo.’ Yesu wakasintha maghanoghano ghake ndipo wakachizga mwana msungwana wa mwanakazi uyu.—Mat. 15:21-28.
Apa Yesu wakayezganga Yehova pa nkhani ya kusintha maghanoghano usange mphakwenelera. Mwachiyelezgero, Chiuta wakakhumba kuparanya Ŵaisrayeli apo ŵakapanga tholi la golide, kweni Mozesi wakati wamuŵeyelera, wakasintha maghanoghano ghake.—Ex. 32:7-14.
Nga ni Yehova na Yesu, mpositole Paulosi nayo wakasinthanga maghanoghano ghake. Pa nyengo yinyake, Paulosi wakawonanga kuti chikaŵa chambura kwenelera kutora Yohane Mariko pa maulendo gha umishonale. Chifukwa icho wakachitiranga nthena ntchakuti Mariko wakasida Paulosi na Baranaba pa ulendo wakwamba wa umishonale. Kweni pamanyuma, Paulosi wakamanya kuti Mariko ngwakugomezgeka kwa Chiuta ndipo wangamovwira. Ntheura, Paulosi wakaphalira Timote kuti: “Tora Mariko ndipo wize nayo, pakuti ngwakovwira kwa ine pa uteŵeti.”—2 Tim. 4:11.
Kasi apa tikusambirapo vichi? Nangauli Yehova ngwakufikapo, kweni ngwakunozgeka kusintha
maghanoghano ghake chifukwa chakuti ngwalusungu, ngwakuzikira, ndiposo ngwachitemwa. Chifukwa chakuti tili ŵambura kufikapo, kanandi tikuwona vinthu mwambura kwenelera. Ntheura, nyengo zinyake tikwenera kusintha maghanoghano ghithu. Mwachiyelezgero, tingasintha umo tikuwonera ŵanyithu para tamanya umo vinthu viliri pa umoyo wawo.Chingaŵa chiwemi kusintha maghanoghano ghithu para tikughanaghanirapo vilato vithu vyauzimu. Ŵanji awo ŵakusambira Baibolo na kwiza ku maungano gha mpingo, ŵangaŵa kuti ŵakukhumba yayi kubatizika. Ŵabali ŵangaziwulika kuchita upayiniya nangauli ŵangaŵa kuti ŵali na mpata kusazgirako uteŵeti wawo. Kweniso ŵabali ŵanji ŵakukhumba yayi kunwekera milimo yakusazgikira mu mpingo. (1 Tim. 3:1) Kasi ndimo namwe mukuchitira? Yehova ngwachitemwa, ndipo wakumupemphani kuti namwe muwuchete mwaŵi uwu. Ntheura, mwalekerachi kusintha maghanoghano ghinu mwakuti muŵe na chimwemwe chifukwa cha kuteŵetera Chiuta na ŵanji?
Pakuyowoya za uteŵeti wake pa ofesi ya munthavi ya Ŵakaboni ŵa Yehova mu Africa, Ella wakati: “Nkhati nafika pa Beteli, nkhamanyanga yayi usange nikhaliskengepo. Nkhakhumbanga kuteŵetera Yehova na umoyo wane wose, kweni nkhatemwangaso chomene mbumba yakwithu. Pakwamba, nkhakumbukanga chomene mbumba yakwithu. Kweni munyane uyo tikagonanga mu chipinda chimoza wakanikhozga chomene. Ntheura nkhaghanaghana kuti nilutilire kuchita uteŵeti uwu. Nateŵetera pa Beteli kwa vyaka 10 ndipo nkhuwona kuti ntchiwemi kulutilira kuchita uteŵeti uwu na kuteŵetera ŵabali na ŵadumbu umo ningafiskira.”
Apo Mukwenera Kusintha Maghanoghano Ghinu
Kasi mukukumbuka ivyo vikachitikira Kayini apo wakachitira sanje munung’una wake na Gen. 4:2-8.
kukwiya chomene? Chiuta wakaphalira Kayini kuti usange wangachita viwemi mbwenu watemwekenge. Chiuta wakamupa ulongozgi Kayini wakuti wakwenera kujikora na kugega kwananga uko ‘kukakhazga pa muryango.’ Kayini wakhumbenge mphanyi wakasintha nkharo na maghanoghano ghake, kweni wakasulako ulongozgi wa Chiuta. Chachitima ntchakuti Kayini wakakoma munung’una wake ndipo wakaŵa wakwamba kukoma munthu.—Kweniso ghanaghanirani vya Themba Uziya. Pakwamba, wakaŵa wakupulikira ndipo wakaŵa paubwezi na Yehova. Kweni chachitima ntchakuti wakananga lumbiri lwake luwemi chifukwa cha kujitemwa. Nangauli wakaŵa wasembe chara, kweni wakanjira mu tempile kuti wawotche vyakununkhira. Kweni ŵasembe ŵakati ŵamuchenjezga kuti waleke kuchita nthena, kasi iyo wakasintha maghanoghano ghake? Yayi. Uziya “wakakalipa” na kuyuyura chenjezgo lawo. Ntheura Yehova wakamutimba na vyoni.—2 Mid. 26:3-5, 16-20.
Nadi, nyengo zinyake tingakhumbikwira kusintha maghanoghano ghithu. Tiyeni tiwone chiyelezgero cha mu nyengo yithu yino. Joachim wakabatizika mu 1955, kweni mu 1978 wakasezgeka. Pakati pajumpha vilimika 20, wakapera na kuwezgekeramo mu mpingo. Sonosono apa mulara wakamufumba chifukwa icho wakachedwera kupempha kuti wawezgekeremo mu mpingo. Joachim wakazgora kuti: “Chifukwa cha ukali na kujikuzga. Nkhudandawura chomene kuti nkhachedwa kupempha kuti niweleremo mu mpingo. Nangauli nkhaŵa wakusezgeka, kweni nkhamanyanga kuti Ŵakaboni ŵa Yehova ndiwo ŵakusambizga unenesko.” Wakeneranga kusintha maghanoghano ghake na kupera.
Nase tingakhumbikwira kusintha maghanoghano na vyakuchita vithu. Mphanyi taŵa ŵakunozgeka kuchita nthena kuti tikondweske Yehova.—Sal. 34:8.