Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Kasi Mukuzirwiska Ivyo Muli Kupokera?

Kasi Mukuzirwiska Ivyo Muli Kupokera?

‘Tili kupokera . . . mzimu uwo ngwakufuma kwa Chiuta, kuti timanye vinthu ivyo tapika na Chiuta mwalusungu.’—1 KOR. 2:12.

1. Kasi ŵanandi ŵakuviwona wuli vinthu ivyo ŵali navyo?

NYENGO zinyake munthu wakumanya yayi kuti chinthu icho wali nacho ntchakuzirwa. Wakuzakamanya kuti chikaŵa chakuzirwa para waŵavya chinthu icho. Kasi namwe ivi vili kumuchitikiranipo? Kanandi munthu wakuzirwiska yayi vinthu ivyo waŵa navyo kwambira pa wanichi wake. Mwachiyelezgero, munthu uyo wakulira mu mbumba yisambazi wangaviwona mwakupepuka vinthu ivyo wali navyo. Ivi ndivyo vingachitikira ŵawukirano ŵanandi awo ŵakumanya yayi vinthu vyakuzirwa chomene pa umoyo wawo chifukwa chakuti ŵakuleka kumanya vinandi.

2, 3. (a) Kasi ŵawukirano awo Mbakhristu ŵakwenera kugega vichi? (b) Kasi ntchivichi icho chingatovwira kuti tizirwiskenge ivyo tili navyo?

2 Usange ndimwe muwukirano, kasi chakuzirwa chomene kwa imwe ntchivichi? Ŵanandi mu charu ichi ŵakutemwa usambazi wakuthupi, nga ni malipiro ghapachanya, nyumba yiwemi, na vinthu vyapachanya ivyo vikupangika mazuŵa ghano. Ndipouli, usange vinthu ivi ndivyo tikuviŵika pakwamba mu umoyo withu, ndikuti tikusoŵerwa chinthu chinyake chakuzirwa chomene icho mbubwezi withu na Chiuta. Chachitima ntchakuti ŵanthu ŵanandi mazuŵa ghano ŵalije navyo ntchito vyakuti ŵaŵe paubwezi na Chiuta. Mwaŵawukirano imwe mwalereka na ŵapapi awo Mbakhristu, zirwiskani chiharo chinu chauzimu. (Mat. 5:3) Para mungatondeka kuzirwiska chiharo ichi, mungasangana na masuzgo umoyo winu wose.

3 Kweni mungagega masuzgo agha. Kasi ntchivichi icho chingamovwirani kuti muzirwiskenge chiharo chinu chauzimu? Tiyeni tidumbiskane vya ŵanthu ŵanyake awo ŵakuzunulika mu Baibolo kuti timanye kuti ntchiwemi kuzirwiska chiharo chithu chauzimu. Ivyo tidumbiskanenge viwovwirenge ŵawukirano kweniso Mkhristu waliyose kuti wazirwiskenge vinthu vyauzimu ivyo wali navyo.

ŴAKAZIRWISKA YAYI IVYO ŴAKAPOKERA

4. Kasi lemba la 1 Samuel 8:1-5 likuti ŵana ŵa Samuyeli ŵakaŵa na nkharo wuli?

4 Mu Baibolo muli nkhani za ŵanthu awo ŵakapokera chiharo chauzimu kweni ŵachizirwiska yayi. Ivi ndivyo ŵakachita ŵana ŵa ntchimi Samuyeli iyo yikateŵetera Yehova mwakugomezgeka kwambira pa wanichi. (1 Sam. 12:1-5) Samuyeli wakalongora chiyelezgero chiwemi ku ŵana ŵake, Joel na Abija, icho mphanyi ŵakatolerako. Ndipouli, ŵakachita nthena yayi, kweni ŵakaŵa ŵaheni. Baibolo likutiphalira kuti mwakupambana na wiskewo, iwo ŵakabendezganga urunji.—Ŵazgani 1 Samuel 8:1-5.

5, 6. Kasi ntchivichi icho chikachitikira ŵana kweniso muzukuru wa Yosiya?

5 Ndimo ŵana ŵa Themba Yosiya nawo ŵakachitira. Yosiya wakachitanga makora pakusopa Yehova. Buku la Dango la Chiuta likati lasangika na kuŵazgika kwa Yosiya, iyo wakafwilirapo kulondezga ulongozgi wa Yehova. Wakalekeska ŵanthu kusopa vikozgo na kugomezga mizimu, na kuŵachiska kuti ŵapulikirenge Yehova. (2 Mathe. 22:8; 23:2, 3, 12-15, 24, 25) Wakaŵalekera chiharo chiwemi chomene ŵana ŵake. Nyengo yikati yajumphapo, ŵana ŵake ŵatatu na muzukuru wake ŵakaŵa mathemba, kweni pakaŵavya nanga njumoza uyo wakazirwiska chiharo chauzimu icho wakapika.

6 Yehoahazi, ndiyo wakaŵa themba pamanyuma pa awiske, a Yosiya, kweni wakachita “viheni pamaso pa Yehova.” Wakawusa kwa myezi yitatu pera. Kufuma apo, Faro wa ku Eguputo wakamutolera ku wuzga Yehoahazi ndipo wakafwira kwenekuko. (2 Mathe. 23:31-34) Pamanyuma, munung’una wake, Yehoiakimu wakawusa kwa vyaka 11. Nayo wakazirwiska yayi chiharo chauzimu icho wakapokera kwa awiske. Chifukwa chakuti Yehoiakimu wakachitanga viheni, Yeremiya wakachima kuti: “Wati wasungike ngati kasungikiro ka mbunda.” (Yer. 22:17-19) Ŵanyake awo ŵakaŵa mathemba pamanyuma pa Yosiya ni mwana wake, Zedekiya, ndiposo muzukuru wake, Yehoiakini. Nawo ŵakaŵa ŵaheni; ŵakalondezga yayi chiyelezgero chiwemi cha Yosiya.—2 Mathe. 24:8, 9, 18, 19.

7, 8. (a) Kasi Solomoni wakataya wuli chiharo chake chauzimu? (b) Kasi tikusambirako vichi ku ŵanthu awo ŵakataya chiharo chawo chauzimu?

7 Solomoni wakaŵa themba ilo likasambira vinandi kwa awiske, a Davide. Wakasambira umo wangachitira pakuteŵetera Yehova. Ndipouli, wakalutilira yayi kuzirwiska chiharo chake chauzimu. Baibolo likuti: ‘Ndipo kukati, wakati wachekura Solomoni, ŵawoli ŵake ŵakapatuska mtima wake kulondezga ŵachiuta ŵanyake; ndipo mtima wake ntha ukanyoloka na Yehova Chiuta wake, nga ndi umo ukaŵira mtima wa Davide wiske.’ (1 Mathe. 11:4) Ntheura, Yehova wakaleka kutemwa Solomoni.

8 Ŵanthu wose awo tadumbiskana apa ŵakaŵa na mwaŵi wa kuchita chinthu chakwenelera, kweni ntchachitima kuti ndimo ŵakachitira yayi. Ndipouli, ni wose yayi mu nyengo yakale awo ŵakaleka kuzirwiska chiharo chawo chauzimu. Lero napo ŵanyake ŵakuzirwiska chiharo chawo chauzimu. Tiyeni tidumbiskane vya ŵawukirano ŵanyake ŵa mu nyengo yakale awo ni viyelezgero viwemi ku ŵawukirano mazuŵa ghano.

ŴAKAZIRWISKA IVYO ŴAKAPOKERA

9. Kasi ŵana ŵa Nowa ŵakalongora wuli chiyelezgero chiwemi? (Wonani chithuzithuzi chakwamba.)

9 Tikusambirako kanthu ku ŵana ŵa Nowa. Awiskewo ŵakalangulika kuti ŵazenge chingalaŵa na kunjizgamo mbumba yose. Ŵana ŵa Nowa ŵakazirwiska mwaŵi wawo wa kuchita khumbo la Yehova. Ŵakakolerana na awiskewo. Ŵakaŵawovwira pakuzenga chingalaŵa ndipo paumaliro ŵakanjiramo. (Gen. 7:1, 7) Kasi ntchivichi icho chikachitika pamanyuma pake? Lemba la Genesis 7:3 likuti ŵakanjira na vinyama mu chingalaŵa kuti ‘ŵasunge mtundu [wa vinyama] pa charu chose.’ Ŵanthu nawo ŵakavikilirika. Chifukwa chakuti ŵana ŵa Nowa ŵakazirwiskanga chiharo chawo chauzimu, ŵakaŵa na mwaŵi wa kovwira kuti ŵanthu ŵalutilire kuŵako. Kweniso ŵakawovwira kuti kusopa kwaunenesko kulutilire pa charu. (Gen. 8:20; 9:18, 19)

10. Kasi ŵawukirano ŵanayi Ŵachihebere ŵakalongora wuli kuti ŵakazirwiskanga ivyo ŵakasambizgika?

10 Pakati pajumpha vyaka mahandiredi ghanandi, ŵawukirano ŵanayi Ŵachihebere ŵakalongora kuti ŵakamanyanga vinthu vyakuzirwa chomene. Hananiya, Mishayeli, Azariya, na Daniyeli ŵakatolekera ku Babuloni mu 617 B.C.E. Ŵakaŵa ŵakuwoneka makora, kweniso ŵavinjeru, mwakuti chikaŵa chipusu kwa iwo kutolera umoyo wa Ŵababuloni. Kweni ndimo ŵakachitira chara. Ivyo ŵakachitanga vikulongolerathu kuti ŵakakumbukanga chiharo chawo, panji kuti ivyo ŵakasambizgika. Ŵawukirano aŵa ŵakatumbikika chomene chifukwa cha kulondezga vinthu vyauzimu ivyo ŵakasambira pa wanichi.—Ŵazgani Daniel 1:8, 11-15, 20.

11. Kasi ŵanji ŵakasanga wuli chandulo na ivyo Yesu wakasambira kwa Awiske?

11 Yesu wakazirwiska chomene chiharo chake chauzimu kuluska waliyose. Yesu wakavitemwa chomene ivyo wakasambizgika na Awiske. Ukaboni wakuti wakazirwiskanga ivyo wakasambira ukuwoneka mu mazgu ghake ghakuti: “Umo Ŵadada ŵali kunisambizgira ndimo nkhuyowoyera vinthu ivi.” (Yoh. 8:28) Kweniso wakakhumbanga kuti ŵanji ŵasange chandulo na ivyo wakasambira. Wakaphalira mizinda kuti: ‘Ku misumba yinyake nako nkhwenera kupharazga makani ghawemi gha ufumu wa Chiuta, pakuti ndicho nkhatumikira.’ (Luka 4:18, 43) Wakawovwira ŵategherezgi ŵake kuti ŵaleke kuŵa ‘chigaŵa cha charu,’ chifukwa charu chikuzirwiska chara vinthu vyauzimu.—Yoh. 15:19.

ZIRWISKANI IVYO MULI KUPOKERA

12. (a) Kasi lemba la 2 Timote 3:14-17 ndakovwira wuli ku ŵawukirano ŵanandi mazuŵa ghano? (b) Kasi ŵawukirano awo Mbakhristu ŵakwenera kujifumba mafumbo wuli?

12 Nga mbawukirano awo tadumbiskana mu nkhani iyi, namwe panji muli kulereka na ŵapapi awo ŵakuteŵetera Yehova Chiuta. Usange ni nthena, ivyo Malemba ghakuyowoya vyakukhwaskana na Timote vingamovwirani. (Ŵazgani 2 Timote 3:14-17.) ‘Mukasambira’ ku ŵapapi ŵinu vinthu vyakukhwaskana na Chiuta waunenesko ndiposo ivyo mungachita kuti mumukondweskenge. Ŵapapi ŵinu nawo ŵakwenera kuti ŵakamba kumusambizgani kufuma pa ubonda. Ivi vyamovwirani chomene kuti muŵe ‘ŵavinjeru, kuti muponoskeke kwizira mu chipulikano mwa Khristu Yesu.’ Kweniso vyamovwirani kuti muŵe ‘ŵakunozgekera nkhanira’ kuteŵetera Chiuta. Kweni fumbo lakuzirwa ndakuti, Kasi muzirwiskenge ivyo muli kusambira? Jifumbani kuti: ‘Kasi nkhujipulika wuli para nkhughanaghana vya ŵakaboni ŵakugomezgeka ŵanandi awo ŵakaŵako pambere ine nindaŵeko? Kasi nkhunotha kuti ndine Kaboni wa Yehova? Kasi nkhuzirwiska mwaŵi wa kuŵa mu gulu la ŵanthu ŵachoko waka awo mbabwezi ŵa Chiuta? Kasi nkhumanya kuti ni mwaŵi wapadera chomene kumanya unenesko?’

Kasi mukujipulika wuli kuti ndimwe yumoza mwa ŵakaboni ŵanandi ŵakugomezgeka? (Wonani ndime 9, 10, 12)

13, 14. Kasi ŵawukirano ŵanyake ŵakudokera vichi? Chifukwa wuli ntchambura mahara kutolera umoyo wa charu ichi? Yowoyani chiyelezgero.

13 Ŵawukirano ŵanyake awo ŵapapi ŵawo Mbakhristu, ŵakupambaniska yayi pakati pa paradiso wauzimu uyo tilimo na charu cha Satana chachisi ichi. Ŵanji ŵakudokera kuti ŵachete umoyo wa mu charu ichi. Kweni kasi para kukwiza galimoto, wamunthu unganjilira dala mu msewu kuti uwone umo vikuŵinyira para galimoto yaganda munthu? Ndimo ungachitira yayi. Ntheura pera, palije chifukwa chakuti tinjilire “mu mathakalimbwa gha makhaliro ghaheni” gha charu ichi kuti tiwone waka usange tingasuzgika nadi.—1 Pet. 4:4.

14 Gener uyo wakukhala ku Asia, wakalelekera mu mbumba Yachikhristu. Wakabatizika apo wakaŵa na vyaka 12. Kweni apo wakaŵa muwukirano, wakakopeka na makhaliro gha mu charu ichi. Iyo wakati: “Nkhakhumbanga kuŵa mwanangwa.” Gener wakamba upusikizgi. Apo wakaŵa na vyaka 15, wakaŵa kuti watolera mikhaliro ya ŵanthu ŵaheni awo wakendezgananga nawo, nga nkhumwa chomene moŵa na kutuka. Kanandi, Gener wakafikanga mwakuchedwa pa nyumba chifukwa cha kuseŵera maseŵero ghakupambanapambana na ŵabwezi ŵake, kusazgapo maseŵero ghambembe gha pa kompyuta. Kweni pakati pajumpha nyengo, wakamanya kuti vinthu vya mu charu ichi vikamupanga chimwemwe yayi. Wakawona kuti umoyo wake ukaŵa wambura chandulo. Wakati wawelera mu mpingo, wakati: “Nangauli nichali kuyezgeka kuti nichite makhumbiro gha charu, kweni nkhuwona kuti ubwezi wane na Yehova ndiwo ngwakuzirwa chomene.”

15. Kasi ŵawukirano awo ŵapapi ŵawo Mbakaboni yayi nawo ŵakwenera kughanaghanira vichi?

15 Ŵawukirano ŵanyake awo ŵakuwungana na mpingo, ŵapapi ŵawo Mbakaboni yayi. Usange ndimwe yumoza wawo, ghanaghanirani mwaŵi ukuru uwo muli nawo chifukwa chakuti mukumanya Mlengi kweniso mukumuteŵetera. Pa charu chapasi pali ŵanthu mabiliyoni ghanandi. Ntheura ni thumbiko lapadera kuŵa mu gulu la ŵanthu awo Yehova wali kuŵaguza na kuŵavumbulira unenesko wa mu Baibolo. (Yoh. 6:44, 45) Mazuŵa ghano, pa ŵanthu 1,000 ŵaliwose, munthu yumoza ndiyo wakumanya unenesko, ndipo imwe ndimwe yumoza wawo. Kasi uwu ni mwaŵi wapadera yayi? (Ŵazgani 1 Ŵakorinte 2:12.) Gener wakati: “Ntchapadera chomene kuti nkhumanyikwa na Yehova, Mlengi wa vinthu vyose.” (Sal. 8:4) Mudumbu munyake wakati: “Ŵana ŵa sukulu ŵakukondwa chomene usange ŵasambizgi ŵawo ŵakuŵamanya. Ipo ni mwaŵi ukuru chomene kumanyikwa na Yehova, uyo ni Msambizgi Mukuru.”

KASI IMWE MUCHITENGECHI?

16. Kasi ntchinthu wuli chiwemi icho ŵawukirano awo Mbakhristu ŵakwenera kusankha?

16 Ghanaghanirani za chiharo chinu chauzimu icho ntchakuzirwa chomene ndipo ŵani na chilato cha kuteŵetera Yehova. Londezgani chiyelezgero cha ŵateŵeti ŵakugomezgeka ŵa Chiuta ŵa mu nyengo yakale. Mungaŵanga nga mbawukirano ŵanandi ŵa mu charu ichi yayi, awo ŵakunanga umoyo wawo ndipo ŵalije chilindizga chiwemi cha munthazi.—2 Kor. 4:3, 4.

17-19. Chifukwa wuli ntchiwemi kujipatura ku charu?

17 Ndipouli, ni nyengo zose yayi apo chikuŵa chipusu kujipatura ku charu. Kweni ntchakuzirwa chomene kuchita nthena. Mwachiyelezgero: Ghanaghanirani za munthu uyo wakuchita chiphalizgano cha kuchimbira. Wakwenera kuŵa wakupambana na ŵanji kuti waŵe wakwenelera kuchitako maseŵero agha. Wakwenera kujinora vinthu vinyake ivyo vingamumalira nyengo yakusambilira maseŵero agha. Chifukwa chakuti ngwakunozgeka kuŵa wakupambana na ŵanyake wakuŵa na nyengo yakukwana yakusambilira maseŵero agha mwakuti wafiske chilato chake.

18 Ŵanthu ŵanandi mu charu ŵakumanya yayi kuti para ŵachita viheni ŵasanganenge na masuzgo, kweni ŵateŵeti ŵa Yehova ndimo ŵaliri yayi. Usange tikujipatura ku charu na kugega nkharo ziheni, izo zingananga ubwezi withu na Yehova, mbwenu ‘tikoleskenge umoyo wanadi.’ (1 Tim. 6:19) Mudumbu uyo tamuzunura kale wakati: “Usange ukudemelera ku ivyo ukugomezga, ukuŵa wakukondwa. Ukulongora kuti uli wakukhora ndipo ukukana kupuluskika na charu cha Satana. Chakuzirwa chomene ntchakuti vikuŵa nga ni para ukuwona Yehova Chiuta wakumwemwetera chifukwa chakuti wachita makora. Ntheura, ukuŵa wakukondwa chifukwa chakuti ndiwe wakupambana na ŵanji.”

19 Umoyo winu ungaŵa wambura chandulo usange mukughanaghana waka ivyo mungasanga sono. (Muph. 9:2, 10) Mukumanya chifukwa icho Chiuta wali kumulengerani ndiposo kuti mungakhala kwamuyirayira. Ichi chikumovwirani kuti musankhenge vinthu mwamahara na kugega kwenda “umo mitundu yikwendera.” Umoyo winu uli na chilato.—Efe. 4:17; Mal. 3:18.

20, 21. Usange tikusankha vinthu mwamahara sono, kasi tizamusanga vichi? Kweni kasi tikwenera kuchita vichi?

20 Usange tikusankha vinthu mwamahara, tingaŵa na umoyo wakukhorweska sono na ‘kuzakahara charu chapasi,’ panji kuŵa ŵamoyo kwamuyirayira. Tizamusanga vitumbiko vinandi chomene ivyo tindaviwonepo nakale. (Mat. 5:5; 19:29; 25:34) Ndipouli, Chiuta wakupeleka vitumbiko ivi kwa waliyose chara, kweni ku awo ŵakumupulikira. (Ŵazgani 1 Yohane 5:3, 4.) Kweni ntchakuzirwa chomene kuteŵetera Yehova mwakugomezgeka sono.

21 Tili na mwaŵi ukuru chomene chifukwa Chiuta watipa vinthu vinandi. Tikughamanya makora Mazgu ghake ndiposo unenesko wakukhwaskana na iyo na khumbo lake. Tikukondwa kuti ndise Ŵakaboni ŵa Yehova. Chiuta wakutilayizga kuti waŵenge nase. (Sal. 118:7) Mphanyi tose, ŵana na ŵalara wuwo, talongora kuti tikuzirwiska chiharo chithu chauzimu ndiposo kuti tikukhumba kupeleka ‘uchindami muyirayira’ kwa Yehova.—Rom. 11:33-36; Sal. 33:12.