1. Chifukwa wuli ntchakuzirwa kuyezga Yesu?

KANANDI tikutolera ŵanthu awo ŵali na nkharo yiwemi. Pa ŵanthu wose, Yesu Khristu ndiyo ngwakwenelera kumuyezga. Chifukwa wuli? Yesu wakati: “Uyo wawona ine wawona na Ŵadada wuwo.” (Yoh. 14:9) Yesu wakatolera nkharo ya Awiske. Para tikuyezga Yesu ndikuti tikuyezga Yehova. Ntheura tikuŵa paubwezi na Yehova. Titumbikikenge chomene para tili na nkharo ya Yesu.

2, 3. (a) Chifukwa wuli Yehova wali kutipa nkhani zakulongosora umoyo wa Yesu? Kasi Yehova wakukhumba kuti tichite vichi? (b) Kasi tidumbiskanenge vichi mu nkhani iyi na yakulondezgapo?

² Kweni kasi tingamanya wuli nkharo ya Yesu? Mu Malemba Ghachigiriki muli nkhani zakulongosora umoyo wa Yesu. Yehova wali kutipa nkhani izi kuti timumanye makora mwana wake na kumuyezga. (Ŵazgani 1 Petrosi 2:21.) Ivyo Yesu wakachita, Baibolo likuyelezgera na “mendero.” Usange Yehova wakutiphalira kuti tilondezgenge Yesu wakung’anamura kuti  pa chilichose icho tikuchita tikwenera kutolera Yesu. Nangauli ndise ŵambura kufikapo kweni tingamuyezga Yesu. Yehova wakulindizga kuti tilondezgenge Yesu ndendende yayi. M’malo mwake, wakukhumba kuti tilondezgenge Mwana wake umo tingafiskira.

³ Tiyeni tidumbiskane mikhaliro yinyake ya Yesu. Mu nkhani iyi tidumbiskanenge kujiyuyura na lusungu. Mu nkhani yakulondezgapo tizamudumbiskana vya chikanga na umanyi. Apo tikudumbiskana mukhaliro uliwose tizgorenge mafumbo ghatatu: Kasi mukhaliro uwu ukung’anamura vichi? Kasi Yesu wakawulongora wuli? Kasi tingamuyezga wuli Yesu?

4. Kasi kujiyuyura ni vichi?

⁴ Kasi kujiyuyura ni vichi? Ŵanthu ŵanyake ŵangaghanaghana kuti munthu wakujiyuyura ngwatulo panji ngwawofi. Kweni uwu mbutesi. Kuti munthu waŵe wakujiyuyura wakwenera kuŵa wachikanga. Munthu wakujiyuyura wakujiwona kuŵa wapasi. Mu Malemba Ghachigiriki, mazgu ghakuti “kujiyuyura,” ghakung’anamura ‘kujichefya.’ (Fil. 2:3) Umo tikujiwonera ise taŵene, vingalongora kuti ndise ŵakujiyuyura panji yayi. Dikishonare yinyake ya Baibolo yikuti: “Kujiyuyura nkhumanya umo munthu waliri wapasi mu maso gha Chiuta.” Usange ndise ŵakujiyuyura kwa Chiuta, tijiwonenge ŵapachanya kuluska ŵanyithu yayi. (Rom. 12:3) Ntchipusu yayi kuti ŵanthu ŵambura kufikapo ŵaŵe ŵakujiyuyura. Kweni tingaŵa ŵakujiyuyura usange tikumanya umo Chiuta wakutiwonera ndiposo tikulondezga mendero gha Mwana wake.

5, 6. (a) Kasi mungelo mukuru, Mikayeli, ni njani? (b) Kasi Yesu wakalongora wuli kujiyuyura?

⁵ Kasi Yesu wakalongora wuli kuti ngwakujiyuyura? Apo Yesu wakaŵa kuchanya ndiposo apo wakaŵa pa charu chapasi, wakalongora kuti ngwakujiyuyura. Tiyeni tiwone ivyo wakachita.

⁶ Nkharo yake. Yuda wakalemba ivyo Yesu wakachita pambere wandize pa charu chapasi. (Ŵazgani Yuda 9.) Yesu ni mungelo mukuru, Mikayeli. Iyo “wakimikana na Dyabulosi” ndipo “ŵakapindananga” pa nkhani ya “thupi la Mozesi.” Palije uyo wakumanya uko Yehova wali kusunga thupi la Mozesi. (Dute. 34:5, 6) Panyake Dyabulosi wakakhumbanga kuti ŵanthu ŵasopenge thupi la Mozesi. Kwali Dyabulosi wakaŵa na chilato wuli chiheni, kweni Mikayeli wakachita vinthu mwachikanga. Buku linyake likuti mazgu Ghachigiriki agho ghali kung’anamulika kuti “wakimikana” ndiposo ghakuti “ŵakapindananga” ghakulongora kuti ‘mulandu uwu ukaŵa ukuru nga ni mulandu wa ku khoti. Ntheura mazgu agha ghakulongora kuti Mikayeli wakasuska kuti Dyabulosi walije wanangwa wa kutora thupi la Mozesi.’ Kweni Yesu wakamanya kuti walije mazaza ghakuti wamweruzge. M’malo mwake mulandu uwu wakalekera Yehova, uyo ni Mweruzgi Mulara. Ntheura Yesu wakakhumba yayi kugwiliskira ntchito uheni mazaza ghake. Ivyo Yesu wakachita vikalongora kuti wakaŵa wakujiyuyura chomene.

7. Kasi Yesu wakalongora wuli kuti wakaŵa wakujiyuyura?

⁷ Apo Yesu wakaŵa pa charu chapasi,  wakaŵa wakujiyuyura mu kayowoyero na kachitiro. Kayowoyero. Wakajighanaghaniranga yekha yayi. Kweni wakapelekanga uchindami kwa Awiske. (Mrk. 10:17, 18; Yoh. 7:16) Wakaŵayuyuranga yayi ŵasambiri ŵake panji kuŵawona kuti mbapasi. Kweni wakaŵachindikanga na kuŵawonga pa viwemi ivyo ŵakachitanga ndiposo wakaŵagomezganga. (Luka 22:31, 32; Yoh. 1:47) Umoyo wake. Yesu wakaŵa wakujiyuyura kweniso wakakhumbanga vinandi yayi. (Mat. 8:20) Wakachitanga milimo yapasi na mtima wose. (Yoh. 13:3-15) Wakalongora kuti wakaŵa wakujiyuyura chifukwa wakapulikiranga. (Ŵazgani Ŵafilipi 2:5-8.) Mwakupambana na ŵanthu ŵakujikuzga awo ŵakukhumba yayi kupulikira, Yesu wakaŵa wakujilambika kuchita khumbo la Chiuta, ndipo ‘wakapulikira m’paka nyifwa.’ Yesu wakaŵa nadi “wakujiyuyura mu mtima.”—Mat. 11:29.

8, 9. Kasi tingalongora wuli kujiyuyura?

⁸ Kasi tingamuyezga wuli Yesu pa nkhani ya kujiyuyura? Nkharo. Munthu wakujiyuyura wakugwiliskira ntchito makora mazaza ghake. Tilije mazaza ghakweruzgira ŵanji. Ipo tileke kususka panji kukayikira ivyo ŵanyithu ŵakuchita. (Luka 6:37; Yak. 4:12) Para tili ŵakujiyuyura ‘tijumphizgenge yayi kuŵa ŵarunji,’ na kuyuyura awo ŵalije maluso nga ghithu. (Muph. 7:16) Ŵalara awo mbakujiyuyura ŵakujiwona kuŵa pachanya pa Ŵakhristu ŵanyawo yayi. M’malo mwake, ŵakuwona ‘ŵanji kuŵa ŵakuluska iwo’ ndipo ŵakuchita nga ni muchoko chomene.—Fil. 2:3; Luka 9:48.

⁹ Mubali W. J. Thorn wakaŵa mulaŵiliri wa dera kwambira mu 1894, ndipo wakateŵetera kwa vyaka vinandi. Pamanyuma wakachemeka ku Kingdom Farm (uko kukaŵa Sukulu ya Giliyadi) ku New York kuti wakapwelelerenge nkhuku. Iyo wakati: “Usange namba kughanaghanira ivyo nachita pa kuteŵetera Yehova, nkhuwona nga ndine fuvu ndipo nkhuti, ‘kasi nili na vichi kuti nijikuzge?’” (Ŵazgani Yesaya 40:12-15.) Mubali uyu wakaŵa wakujiyuyura nadi.

10. Kasi tingalongora wuli kujiyuyura?

¹⁰ Kayowoyero. Ivyo tikuyowoya vingalongora kuti ndise ŵakujiyuyura. (Luka 6:45) Usange tikudumbiskana na ŵanyithu, tileke kujilumba. (Zinth. 27:2) Kweni tiwonenge viwemi mu ŵabali na ŵadumbu na kuwonga nkharo yawo yiwemi, maluso na ivyo ŵakuchita makora. (Zinth. 15:23) Umoyo withu. Ŵakhristu awo mbakujiyuyura ŵakuchita vinthu kuti ŵamanyikwirepo yayi. Iwo ŵakupenja vinandi yayi pa umoyo wawo, ndipo ŵakugwira ntchito nanga ni izo ŵanyake ŵangaziwona nga zapasi. Ntheura ŵakuteŵetera Yehova mwakukwana. (1 Tim. 6:6, 8) Tingalongora kuti ndise ŵakujiyuyura usange tikupulikira. Munthu uyo ngwakujiyuyura ‘wakupulikira awo ŵakulongozga’ mu mpingo ndiposo wakulondezga ulongozgi wa gulu la Yehova.—Heb. 13:17.

11. Kasi munthu walusungu wakuchita wuli?

¹¹ Kasi munthu walusungu wakuchita wuli? Lusungu na chitemwa vikwendera lumoza. Malemba ghakuyowoya kuti Yehova na Yesu mbalusungu kweniso  mbachitemwa. (Luka 1:78; 2 Kor. 1:3; Fil. 1:8) Buku linyake likuti: “Munthu walusungu wakuchita waka chitima yayi kweni wakovwira awo ŵakusuzgika.” Ntheura lusungu ndilo lukuchiska munthu kuti wawovwire ŵanyake.

12. Kasi ni vichi ivyo vikulongora kuti Yesu wakachitiranga lusungu ŵanji?

¹² Kasi Yesu wakalongora wuli lusungu? Umoyo wake. Yesu wakaŵa walusungu ku ŵanji. Wakati wawona Mariya na awo wakaŵa nawo ŵakulira nyifwa ya Lazaro, Yesu “wakathiska masozi.” (Ŵazgani Yohane 11:32-35.) Chitima chikamukora ndipo wakawuska Lazaro nga umo wakawuskira mwana wa chokoro. (Luka 7:11-15; Yoh. 11:38-44) Lazaro wakwenera kuti nayo wamuwusa na Yesu kuchanya. Pambere Yesu wandawuske Lazaro ‘wakalengera chitima’ mzinda uwo ukiza kwa iyo. Ntheura “wakamba kuŵasambizga vinthu vinandi.” (Mrk. 6:34) Awo ŵakalondezganga ivyo Yesu wakasambizganga, vinthu vikaŵayenderanga makora. Yesu wakaŵalengeranga waka chitima yayi ŵanthu, kweni wakaŵawovwiranga.—Mat. 15:32-38; 20:29-34; Mrk. 1:40-42.

13. Kasi ntchivichi icho chikulongora kuti Yesu wakayowoyanga mwalusungu? (Wonani chithuzithuzi chakwamba.)

¹³ Wakayowoyanga mwalusungu. Yesu wakayowoyanga mwalusungu na ŵanthu ŵakuyuyulika. Mateyu wakalemba uchimi wakuyowoya za Yesu uwo uli mu buku la Yesaya, wakuti: ‘Thete lakuphwanyika waliteketenge chara, ndipo chisunda chakulota wazimyenge chara.’ (Yes. 42:3; Mat. 12:20) Yesu wakayowoyanga mazgu ghakukondweska ku ŵanthu awo ŵakaŵa nga ni thete lakuphwanyika panji chisunda icho chikaŵa pafupi kuzimwa. Wakapharazganga uthenga uwo ukapelekanga chilindizga chiwemi ku “ŵakuphyoka mtima.” (Yes. 61:1) Wakachemanga ‘ŵakuphyoka na ŵakunyekezgeka,’ kuti ŵize kwa iyo, ndipo wakaŵasimikizgiranga kuti ‘ŵasamphuskikenge’ mu umoyo wawo. (Mat. 11:28-30) Yesu wakasimikizgira ŵasambiri ŵake kuti Chiuta wakulengera lusungu ŵateŵeti ŵake wose, nanga ni awo charu chikuŵawona kuti mbambura kuzirwa.—Mat. 18:12-14; Luka 12:6, 7.

14. Kasi tingachita wuli kuti tilongore ŵanji lusungu?

¹⁴ Kasi tingalongora wuli lusungu nga ni Yesu? Umoyo withu. Vikuchitika waka vyekha yayi kuti munthu waŵe walusungu. Kuti tiŵe ŵalusungu Baibolo likutichiska kuti tikwenera kuchitapo kanthu. Para tili na ‘mtima wa chiwuravi’ panji lusungu tikulongora kuti tili kuvwara wunthu uphya uwo Mkhristu waliyose wakwenera kuŵa nawo. (Ŵazgani Ŵakolose 3:9, 10, 12.) Kasi tingachita wuli kuti tilongore ŵanji lusungu? Tikwenera kutemwa ŵanthu wose. (2 Kor. 6:11-13) Tikwenera kutegherezga mwakupwelelera usange munyithu wakutiphalira masuzgo ghake. (Yak. 1:19) Jifumbani kuti: ‘Ivi vichitikirenge ine, kasi mphanyi najipulika wuli? Kasi mphanyi nakhumba kuti ŵanyane ŵanichitire vichi?’—1 Pet. 3:8.

15. Kasi tingachita wuli kuti tovwire ŵakusuzgika?

¹⁵ Ivyo tikuchita. Para tili na lusungu tovwirenge ŵanyithu, chomenechomene awo ŵali nga ni thete lakuphwanyika panji nga chisunda icho chili pafupi kuzimwa. Kasi tingaŵawovwira wuli? Pa Ŵaroma 12:15  pakuti: “Lirani na ŵanthu awo ŵakulira.” Tikwenera kuŵalongora lusungu awo ŵasuzgika kuluska kuyowoya waka. Mudumbu munyake mwana wake wakafwa. Ŵabali na ŵadumbu ŵakamupembuzga. Mudumbu uyu wakati: “Nkhakhozgeka chomene kuwona kuti ŵabali na ŵadumbu nawo ŵakaliranga.” Tingalongoraso kuti ndise ŵalusungu usange tikuchita vinthu mwalusungu na ŵanji. Kasi mukumanyapo mubali panji mudumbu waliyose uyo ni chokoro, uyo wangakhumbikwira kumunozgera nyumba yake? Kasi walipo Mkhristu muchekuru uyo wakukhumba kumovwira mendero kuti wasangikenge pa maungano na mu uteŵeti, panji kuluta nayo ku chipatala? Ŵakhristu ŵanyithu ŵangakhozgeka chomene, nanga tingaŵachitira tunthu tuchoko. (1 Yoh. 3:17, 18) Para tikupharazga mwakukwana tikulongora kuti ndise ŵalusungu. Iyi ni nthowa yikuru yakovwilira ŵanthu awo ŵakukhumba kumanya unenesko.

16. Kasi tingayowoya vichi kuti tipembuzge awo ŵakusuzgika maghanoghano?

¹⁶ Kayowoyero. Para tili na lusungu ‘tiyowoyenge mwakupembuzga kwa awo ŵakusuzgika maghanoghano.’ (1 Tes. 5:14) Kasi tingayowoya vichi kuti tipembuzge awo ŵakusuzgika maghanoghano? Ŵangapembuzgika chomene usange tingalongora kuti tikuŵafipira nadi mtima. Tikwenera kuŵalumba na mtima wose kuti ŵamanye ivyo ŵakuchita makora. Tiŵakumbuske kuti Yehova wali kuŵaguzira kwa mwana wake, ntheura mbakuzirwa chomene kwa iyo. (Yoh. 6:44) Tiŵasimikizgire kuti Yehova wakupwelelera ŵateŵeti ŵake awo “mbakuphyoka mu mtima,” panji awo “mbamzimu wakupera.” (Sal. 34:18) Para tikuyowoya mwalusungu ŵanyithu ŵapembuzgikenge.—Zinth. 16:24.

17, 18. (a) Kasi Yehova wakukhumba kuti ŵalara ŵachitenge wuli na mberere zake? (b) Kasi tizamusambira vichi mu nkhani yakulondezgapo?

¹⁷ Yehova wakukhumba kuti ŵalara ŵachitirenge lusungu mberere zake. (Mil. 20:28, 29) Ŵalara ŵakwenera kukumbuka kuti ŵali na ntchito ya kulyeska, kukhozga, na kupembuzga mberere zake. (Yes. 32:1, 2; 1 Pet. 5:2-4) Ŵabali na ŵadumbu ŵanyake ŵakutondeka kuchita vinandi mu mpingo chifukwa cha uchekuru, ulwari na masuzgo ghanyake. Ntheura, mulara walusungu wakwenera yayi kuŵachichizga, kuŵapangira malango, nesi kuŵayimba mulandu. Kweni wakuŵawovwira kuti ŵaŵe ŵakukondwa ndipo wakuŵagomezga kuti ŵateŵeterenge Yehova na mtima wose chifukwa chakuti ŵakumutemwa.—Mat. 22:37.

¹⁸ Nadi, tingalondezga mendero gha Yesu usange ndise ŵakujiyuyura ndiposo ŵalusungu. Mu nkhani yakulondezgapo tizamusambira mikhaliro yinyake yiŵiri ya Yesu, chikanga na umanyi.