1, 2. Kasi ni njani wali kutipa njuŵi, ndipo chifukwa wuli tikwenera kuwonga?

YEHOVA CHIUTA wali kutilenga na wanangwa wakusankha. Kuti tisankhe makora vyakuchita, Chiuta wali kutipa njuŵi kuti yitilongozgenge. Njuŵi ni wunthu wamukati uwo ukutovwira kupambaniska pakati pa chiwemi na chiheni. Para njuŵi yithu tikuyigwiliskira ntchito makora, yingatovwira kuchita icho ntchiwemi na kukana kuchita viheni. Yehova wali kutipa njuŵi chifukwa chakuti wakutitemwa ndipo wakukhumba kuti tichitenge vinthu viwemi.

² Mazuŵa ghano, ŵanthu ŵanyake ŵakuchita vinthu viwemi na kutinkha viheni nangauli ŵakumanya yayi fundo za mu Baibolo. (Ŵazgani Ŵaroma 2:14, 15.) Chifukwa wuli ŵakuchita nthena? Chifukwa cha njuŵi yawo. Njuŵi yikovwira ŵanthu ŵanandi kuti ŵaleke kuchita vinthu viheni. Ghanaghanirani waka umo charu chate chiŵirenge ŵanthu ŵaŵenge kuti ŵalije njuŵi. Mphanyi tikupulika viheni vinandi kuluska ivyo tikupulika sono. Ntheura tikuwonga chomene kuti Yehova wali kutipa njuŵi.

3. Chifukwa wuli tikwenera kusambizga njuŵi yithu?

 ³ Ŵanthu ŵanandi ŵakukhumba yayi kusambizga njuŵi yawo. Kweni ŵateŵeti ŵa Yehova ŵakusambizga njuŵi yawo kuti yigwirenge ntchito makora, kweniso kuti ŵaŵe ŵakukolerana mu mpingo. Tikukhumba kuti njuŵi yithu yitikumbuskenge fundo za mu Baibolo pa nkhani ya icho ntchakwenelera na chakubudika, chiwemi na chiheni. Njuŵi yithu yikusambizgika na kugwira ntchito makora para tikusambira Baibolo. Tikweneraso kutemwa fundo za Chiuta na kugomezga kuti ndizo zingatovwira pa umoyo withu. Paulosi wakalemba kuti: “Chilato cha ulongozgi uwu ntchakuti tiŵe na chitemwa chakufuma mu mtima wakutowa na njuŵi yiwemi kweniso mu chipulikano chambura upusikizgi.” (1 Tim. 1:5) Para njuŵi yithu tayisambizga makora na kuyipulikira, timutemwenge na kumugomezga chomene Yehova. Umo tikugwiliskira ntchito njuŵi yithu, vikulongora umo ubwezi withu na Yehova uliri, ndiposo kuti tikukhumba nadi kumukondweska. Njuŵi yithu yikuvumbura wunthu withu.

4. Kasi njuŵi yithu tingayisambizga wuli?

⁴ Kasi njuŵi yithu tingayisambizga wuli? Tikwenera kusambira Baibolo nyengo zose, kughanaghanirapo, na kupempha Yehova kuti watovwire kulondezga ivyo tasambira. Ntheura tikwenera kumanya waka malango gha mu Baibolo yayi. Para tikusambira Baibolo tiŵe na chilato chakuti timumanye makora Yehova. Timanye mikhaliro yake ndiposo ivyo wakutemwa na kutinkha. Para tamumanya makora Yehova, njuŵi yithu yizamusuzgika chara kupambaniska pakati pa chiwemi na chiheni. Para tayisambizga makora njuŵi yithu, nase tiwonenge vinthu nga umo Yehova wakuviwonera.

5. Kasi mu nkhani iyi tisambirenge vichi?

⁵ Panji tingajifumba kuti: Kasi njuŵi iyo yasambizgika makora yingatovwira wuli kusankha vinthu mwamahara? Kasi tingalongora wuli kuti tikuchindika njuŵi za Ŵakhristu ŵanyithu? Kasi njuŵi yithu yingatovwira wuli kuti tilimbikirenge kuchita milimo yiwemi? Mu nkhani iyi tisambirenge umo njuŵi yakusambizgika makora yingatovwilira pa: (1) Kupwelelera umoyo withu, (2) vyakusanguluska, na (3) mulimo wa kupharazga.

6. Kasi tikuchita wuli kuti tipwelelere umoyo withu?

⁶ Baibolo likutiphalira kuti tikwenera kutcheŵa vinthu ivyo vingatipweteka. Kweniso likuti tikwenera kurya na kumwa mwakwenelera. (Zinth. 23:20; 2 Kor. 7:1) Para tikupulikira ulongozgi wa mu Baibolo, umoyo withu ungaŵa wakuvikilirika ku vinthu vinyake. Kweni palije uyo wangagwentha ulwari na uchekuru. Kasi tikwenera kuchita wuli para tasangana na suzgo? Mu vyaru vinyake muli mankhwala na nthowa zakuchizgira zakupambanapambana. Ntheura ŵabali na ŵadumbu ŵanandi ŵakulembera makalata ofesi ya munthavi kuti ŵamanye nthowa zakuchizgira. Ŵanandi ŵakufumba kuti “Kasi nthowa yakuchizgira yakuti nthe, njakuzomerezgeka kwa muteŵeti wa Yehova?”

7. Kasi Mkhristu wakwenera kukumbuka vichi para ŵadokotala ŵakukhumba kumupa ndopa?

⁷ Ofesi ya munthavi panji ŵalara pa mpingo ŵalije mazaza ghakusankhira Mkhristu nthowa zakuchizgira. (Gal. 6:5) Ndipouli, ŵalara ŵangamuphalira fundo za Yehova izo zingamovwira kuti wasankhe mwavinjeru. Mwachiyelezgero, Mkhristu wakwenera kukumbuka dango la mu Baibolo lakuti ‘mulutilire kuziŵizga ndopa.’ (Mil. 15:29) Dango ili likovwira Mkhristu kuti wakane kupokera ndopa panji vigaŵa vikuruvikuru vinayi vya ndopa. Fundo iyi yingawovwiraso njuŵi ya  Mkhristu para wakusankha vigaŵa vichokovichoko vya ndopa ivyo vyasujika ku vigaŵa vikuruvikuru vya ndopa. * Kasi ni fundo wuli zinyake za mu Baibolo izo zingatovwira kusankha mwamahara nthowa zakuchizgira?

8. Kasi lemba la Ŵafilipi 4:5 lingatovwira wuli?

⁸ Lemba la Zintharika 14:15 likuti: ‘Munthu muzeleza wakugomezga mazgu ghalighose, kweni wakuchenjera wakulanguruka pa mendero ghake ghose.’ Mazuŵa ghano, matenda ghanyake ghalije munkhwala. Ntheura tikwenera kuŵa maso na munkhwala uwo ŵanthu ŵanyake ŵakuti ukuchizga matenda ghose. Paulosi wakalemba kuti: “Mahara ghinu ghamanyikwe ku ŵanthu wose.” (Fil. 4:5) Mahara ghatovwirenge kuŵika mtima withu pakusopa Yehova m’malo mwa kupenja waka nthowa za umo tingapwelelera umoyo withu. Tingamba kujighanaghanira tekha, usange mtima withu wose ukuŵa waka pa kupwelelera umoyo withu. (Fil. 2:4) Mu charu ichi palije uyo wakuleka kulwara. Ntheura tikwenera kuwoneseska kuti kuteŵetera Yehova ndiko kuli pakwamba mu umoyo withu.—Ŵazgani Ŵafilipi 1:10.

9. Kasi lemba la Ŵaroma 14:13, 19 likutovwira wuli pa nkhani yakupwelelera umoyo? Kasi ŵanji ŵangakhuŵazga wuli ŵanyawo mu mpingo?

⁹ Mkhristu wamahara, wakuchichizga ŵanyake yayi kuti ŵendere maghanoghano ghake. Mu charu chinyake, mbumba yinyake yikachiskanga ŵabali kuti ŵaryenge vyakurya ivyo iwo ŵakatenge vikovwira pa masuzgo ghanyake gha muthupi. Ŵabali ŵanyake ŵakatoleka mtima na kwamba kurya vyakurya ivi, kweni ŵanyake ŵakakana. Ŵanandi awo ŵakatoleka mtima ŵakakhuŵara ŵati ŵawona kuti vyakurya ivi vyatondeka kuŵawovwira. Ŵakutorana aŵa ŵakaŵa na wanangwa wakurya ŵekha vyakurya ivyo iwo ŵakatenge vikovwira. Ŵakutorana aŵa ŵakachita makora chara kukhuŵazga ŵanyawo mu mpingo chifukwa cha kupwelelera umoyo. Ŵakhristu ŵa ku Romu ŵakawonanga mwakupambana vyakurya vinyake na viphikiro. Kasi Paulosi wakaŵapa ulongozgi wuli? Wakati: “Munthu munyake wakuwona zuŵa limoza kuti likuluska ghanyake, kweni munyake wakuwona zuŵa limoza nga ni mazuŵa ghanyake ghose. Munthu waliyose wakhorwe na maghanoghano ghake.” Ntheura tiŵe maso kuti tileke kukhuŵazga ŵanyithu.—Ŵazgani Ŵaroma 14:5, 13, 15, 19, 20.

10. Chifukwa wuli tikwenera kuchindika ivyo ŵanyithu ŵasankha? (Wonani chithuzi chakwamba.)

¹⁰ Nyengo zinyake, tingamanya yayi chifukwa icho munyithu mu mpingo wasankhira vinthu vinyake. Kasi tikwenera kuchita wuli na ivyo wasankha? Tileke kuchimbilira kumweruzga panji kumuchichizga kuti wasinthe maghanoghano ghake, chifukwa ise  tikumanya yayi umo njuŵi yake yiliri. (1 Kor. 8:11, 12) Panji njuŵi yithu ndiyo yindasambizgike mwakukwana. Waliyose wakwenera kusankha yekha umo wapwelelerenge umoyo wake.

11, 12. Kasi Baibolo likutovwira wuli kusankha makora vyakusanguluska?

¹¹ Yehova wali kutilenga mu nthowa yakuti tikondwenge na vyakusanguluska. Solomoni wakalemba kuti pali “nyengo ya kuseka” na “nyengo ya kuvina.” (Muph. 3:4) Ndipouli, vyakusanguluska vinyake ni viwemi yayi. Kweniso tiŵe maso kuti vyakusanguluska vileke kutimalira nyengo. Kasi njuŵi yithu yingatovwira wuli para tikusankha vyakusanguluska?

¹² Baibolo likukanizga kuchita “milimo ya thupi.” Milimo yinyake ya thupi ni “uzaghali, ukazuzi, ukwakwa, kusopa vikozgo, kuchita vyamizimu, maulwani, zawe, sanji, kukalipa, mphindano, kugaŵikana, kugaluka, bina, uloŵevu, kwenda mu viphikiro ivyo mukuŵa vyongo, na vinyake vyanthena.” Paulosi wakati “awo ŵakuchita vinthu ivi ŵazamuhara yayi Ufumu wa Chiuta.” (Gal. 5:19-21) Ntheura tingajifumba kuti, “Kasi njuŵi yane yikunovwira kugega vyakusanguluska ivyo vikulongora nkhaza, kuphalizgana, kusankhana mitundu, panji viwawa? Kasi njuŵi yane yikunikanizga kuwonelera mafilimu agho ghakulongora vinthu vyamuziro? Kasi njuŵi yane yikunizomerezga kuwonelera mafilimu agho ghakukhuŵilizga uzaghali, kuloŵera, kweniso kuchita vyamizimu?”

13. Kasi malemba agha, 1 Timote 4:8 na Zintharika 13:20, ghangatovwira wuli para tikusankha vyakusanguluska?

¹³ Baibolo lili na fundo izo zingatovwira kusambizga njuŵi yithu pa nkhani ya vyakusanguluska. Mwachiyelezgero, Baibolo likuti “maseŵero ghakukhozga thupi ghali na chandulo chichoko waka.” (1 Tim. 4:8) Ŵanthu ŵanyake ŵakuwona kuti ŵangaŵa na umoyo uwemi para nyengo zose ŵakuchita maseŵera ghakukhozga thupi. Kweni para tikukhumba kuseŵera na ŵanyithu, tikwenera kusankha makora ŵanthu ŵakuseŵera nawo. Lemba la Zintharika 13:20 likuti: ‘Uyo wakwenda na ŵavinjeru waŵenge wavinjeru, kweni uyo wakuchita vinthu pamoza na vindere wapwetekekenge.’ Fundo iyi yikulongora kuti para tasambizga makora njuŵi yithu, yitovwirenge kusankha mwamahara vyakusanguluska.

14. Kasi lemba la Ŵaroma 14:2-4 likawovwira wuli mbumba yinyake?

¹⁴ Christian na Daniela ŵali na ŵana ŵaŵiri. Christian wakati: “Zuŵa linyake apo tikasopanga pa mbumba yithu tikadumbiskana nkhani ya vyakusanguluska. Tikasambira kuti pali vyakusanguluska viwemi na viheni. Tikadumbiskanaso ŵabwezi ŵawemi awo tingachezga nawo. Mwana withu msungwana wakadandawura kuti pa nyengo ya kupumura ku sukulu, ŵana ŵanyake awo Mbakaboni ŵa Yehova ŵakuchita vinthu vyambura kwenelera. Pakuti iyo wakachitangako chara, wakajiwonanga nga kuti ngwatulo. Tikadumbiskana kuti waliyose wali na njuŵi iyo yikwenera kumulongozga para wakusankha vyakusanguluska na ŵanthu awo wangaŵa nawo pa vyakusanguluska.”—Ŵazgani Ŵaroma 14:2-4.

15. Kasi lemba la Mateyu 6:33 lingatovwira wuli para tikusankha vyakusanguluska?

¹⁵ Kasi ni nyengo yinandi wuli iyo mukumalira pa vyakusanguluska? Kasi ntchivichi icho mukuŵika pakwamba mu umoyo winu pakati pa vyakusanguluska na vinthu vyauzimu nga ni maungano, kupharazga, na kusambira Baibolo? Kasi chakuzirwa chomene kwa imwe ntchivichi? Yesu wakati: “Lutilirani kupenja dankha Ufumu na urunji  wake, ndipo vinthu vinyake vyose ivi visazgikirengeko kwa imwe.” (Mat. 6:33) Para mukusankha vyakusanguluska, kasi njuŵi yinu yikumukumbuskani ulongozgi uwu wa Yesu?

16. Kasi njuŵi yiwemi yikutovwira kuti tichitenge mulimo wuli?

¹⁶ Njuŵi iyo yasambizgika makora yikutikanizga kuchita vinthu viheni, kweniso yikutichiska kuti tichitenge milimo yiwemi. Mulimo unyake wakuzirwa uwo tikuchita ngwa kupharazga makani ghawemi gha Ufumu wa Chiuta. Njuŵi ya Paulosi yikamuchiskanga kuti wapharazgenge. Iyo wakati: “Pakuti ni mulimo uwo nili kupika. Soka kwa ine usange nkhuleka kupharazga makani ghawemi!” (1 Kor. 9:16) Para tikuyezga Paulosi, tiŵenge na njuŵi yiwemi pakumanya kuti tikuchita mulimo uwemi. Nakuti para tikupharazga makani ghawemi, tikovwira ŵanthu kuti nawo ŵaŵe na njuŵi yiwemi. Paulosi wakati: “Tikujilumba tekha pamaso pa Chiuta ku njuŵi ya munthu waliyose apo tikupharazga unenesko.”—2 Kor. 4:2.

17. Kasi njuŵi yakusambizgika Baibolo yikamovwira wuli Jakilini?

¹⁷ Apo Jakilini wakaŵa na vyaka 16, zuŵa linyake ku sukulu ŵakasambira kuti vinthu vili kuchita kusintha kufuma ku vinyake. Iyo wakati: “Njuŵi yane yikanisuzga chomene ndipo nkhatondeka kuyowoyapo vinandi nga umo nkhachitiranga nyengo zose. Nkhakolerana chara na chisambizgo ichi. Pamanyuma, nkhakumana na asambizgi ndipo nkhaŵalongosolera kuti vinthu vikalengeka na Chiuta. Nkhakondwa chomene kuti ŵakanitegherezga ndipo ŵakati nkhalongosolere ŵanyane mu kilasi kuti vinthu vikalengeka na Chiuta.” Jakilini wakakondwa chomene chifukwa wakapulikira na kuchita ivyo njuŵi yake yakusambizgika Baibolo yikamuphalira. Kasi namwe njuŵi yinu yikumuchiskani kuchita vinthu viwemi?

18. Chifukwa wuli tikwenera kusambizga njuŵi yithu?

¹⁸ Khumbo lithu ndakuti tichitenge vinthu mwakuyana na fundo za mu Baibolo. Njuŵi yithu yikutovwira chomene pa chigaŵa ichi. Tingasambizga njuŵi yithu usange nyengo zose tikusambira Mazgu gha Chiuta, kughanaghanirapo ivyo tikusambira, ndiposo kuvilondezga. Para tikuchita nthena, mbwenu njuŵi yithu, iyo ntchawananga chakufuma kwa Chiuta, yizamuŵa mulongozgi withu wakugomezgeka.