1, 2. Chifukwa wuli Yesu wakatemwanga Marita? Kasi Marita wakachita vichi kulongora kuti wakaŵa murunji yayi?

KASI mukughanaghana vichi para mwapulika vya Marita, mudumbu wa Lazaro? Baibolo likuti Marita wakaŵa mubwezi wa pamtima wa Yesu. Kweni padera pa Marita, Yesu wakatemwangaso ŵanakazi ŵanyake. Mwachiyelezgero, Yesu wakatemwanga Mariya, munung’una wa Marita. Kweniso Yesu wakatemwanga amama ŵake a Mariya. (Yoh. 11:5; 19:25-27) Kweni chifukwa wuli Yesu wakatemwanga Marita?

² Yesu wakatemwanga Marita chifukwa wakaŵa walusungu, wakatemwanga kupokelera ŵalendo, kweniso wakalimbikiranga ntchito. Kweni kuluska vyose, Marita wakaŵa na chipulikano chakukhora. Marita wakagomezganga ivyo Yesu wakasambizganga, ndiposo wakamanyanga kuti Yesu ni Mesiya uyo wakalayizgika. (Yoh. 11:21-27) Ndipouli, Marita nayo wakaŵa murunji yayi. Nga ndise, nayo wakapuvyanga tunthu tunyake. Mwachiyelezgero, zuŵa linyake apo Yesu wakaluta ku nyumba kwawo, Marita wakakwiya chifukwa cha ivyo munung’una wake, Mariya, wakachita.  Marita wakaphalira Yesu kuti: “Fumu, chifukwa wuli mwakhala waka chete uku mukuwona kuti munung’una wane wanilekera nekha ntchito? Muphalirani kuti wazakanovwireko.” (Ŵazgani Luka 10:38-42.) Chifukwa wuli Marita wakayowoya nthena, ndipo tikusambirapo vichi pa ivyo Yesu wakamuzgora?

3, 4. Chifukwa wuli Yesu wakalumba Mariya, ndipo Marita wakasambirapo vichi? (Wonani chithuzi chakwamba.)

³ Yesu wakakondwa kuti Mariya na Marita ŵakamuchemera ku nyumba kwawo. Yesu wakawona kuti uwu ni mwaŵi wakuti waŵasambizge vinthu ivyo vingaŵawovwira kuti ŵaŵe paubwezi na Chiuta. Mariya wakakhala musi mu malundi gha Yesu na ‘kupulikizga ivyo wakayowoyanga.’ Iyo wakakhumbanga kusambira kufuma kwa Msambizgi Waluso. Marita nayo mphanyi wakalumbika walekezgenge dankha ivyo wakachitanga kuti wategherezge kwa Yesu.

⁴ Kweni Marita wakatangwanika na ntchito ya kunozga chakurya chapadera na milimo yinyake kuti wakondweske Yesu. Marita wakakwiya na kudandawulira Yesu wati wawona kuti munung’una wake wamulekera yekha ntchito. Yesu wakati wawona kuti Marita wakutangwanika na milimo yinandi, wakamuphalira kuti: “Marita, Marita, ukwenjerwa na kutangwanika na vinthu vinandi.” Pamasinda Yesu wakasachizga kuti Marita mphanyi wangunozga waka chakurya chipusu kweniso chichoko waka. Yesu wakalumba Mariya chifukwa chakutegherezga ivyo iyo wakasambizganga. Yesu wakati: “Mariya wasora chigaŵa chiwemi, ndipo palije uyo wamupokenge.” Mariya wakaluwa chakurya icho wakarya zuŵa lira, kweni wakaluwa yayi ivyo Yesu wakamusambizga ndiposo umo wakamulumbira. Pakati pajumpha vyaka 60, Yohane wakalemba kuti: “Yesu wakatemwanga Marita na munung’una wake.” (Yoh. 11:5) Marita wakaluwa yayi ivyo Yesu wakamuphalira ndipo wakateŵetera Yehova mwakugomezgeka umoyo wake wose.

5. Chifukwa wuli mazuŵa ghano ŵanyake ŵakutondeka kuteŵetera Yehova mwakukwana, ndipo ni fumbo wuli ilo tikwenera kujifumba?

⁵ Mazuŵa ghano, pali vinthu vinandi chomene vyakutangwaniska ivyo vingatitondeska kuteŵetera Yehova mwakukwana. Gongwe la Mulinda la Chingelezi la Seputembala 15, 1958, likachenjezga ŵabali na ŵadumbu kuti vinthu vya mu charu vileke kuŵatangwaniska apo ŵakuteŵetera Yehova. Fundo iyi yikulongora kuti charu chikamba ni kale kupanga vinthu ivyo vikutangwaniska ŵanthu. Vinthu vyakukopa vikazara ndipo vikasangikanga mu mabuku, mapulogiramu gha pa wayilesi, TV, na mafilimu. Gongwe ili likati apo umaliro wa charu ichi ukusendelera, vyakutangwaniska navyo viŵenge vinandi. Mazuŵa ghano, vyakutangwaniska vyazara chomene kuluska kale. Kasi tingachita wuli kuti tileke kutangwanika apo tikuteŵetera Yehova nga umo wakachitira Mariya?

6. Kasi ŵakaboni ŵa Yehova ŵakugwiliskira wuli ntchito mwamahara vinthu ivyo charu chikupanga?

⁶ Pakupharazga makani ghawemi, ŵateŵeti ŵa Yehova ŵakugwiliskira ntchito mwamahara vinthu ivyo charu chikupanga. Mwachiyelezgero, Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakagwiliskira ntchito vinthu ivyo charu chikupanga kuti ŵapange Sinema Yakulongosora Chilengiwa. Sinema iyi ŵakayilongora pambere Nkhondo Yakwamba ya pa Charu Chose yindambe kweniso apo nkhondo iyi yikaŵa mukati. Sinema iyi yikaŵa na vithuzi vyakutowa chomene kweniso mazgu ndipo yikawovwira chomene pakupharazga makani ghawemi ku ŵanthu ŵanandi mu vyaru vyakupambanapambana. Sinema iyi yikalongorangaso ivyo vizamuchitika mu nyengo ya  Vyaka 1,000 vya Ufumu wa Khristu. Gulu la Yehova likagwiliskiraso ntchito wayilesi pakupharazga uthenga wa Ufumu ku ŵanthu ŵanandi pa charu chose. Mazuŵa ghano, tikugwiliskira ntchito makompyuta na intaneti kuti tipharazge ku ŵanthu ŵanandi nanga ni awo ŵakukhala ku malo agho ngakusuzga kufikako.

7. (a) Chifukwa wuli ntchiheni kugwiliskira ntchito charu mwakufikapo? (b) Kasi tikwenera kuchenjera na vichi? (Wonani mazgu ghamusi.)

⁷ Baibolo likuchenjezga kuti tileke kugwiliskira ntchito charu mwakukwana. Ichi chikusazgapo kuleka kumalira nyengo yinandi pa vinthu ivyo charu chikupanga. (Ŵazgani 1 Ŵakorinte 7:29-31.) Vinthu vinyake ivyo charu chikupanga ni viheni yayi, kweni vingatilyera waka nyengo yithu yinandi. Mwachiyelezgero, panji tikutemwa kuseŵera, kuŵerenga, kuwonelera TV, kuluta ku malo ghachilendo, na kugura vinthu nga ni makompyuta na mafoni gha pachanya. Ŵanyake ŵakutemwa kuchezga pa intaneti, kutumizgirana mauthenga, kupenjerezga nkhani izo zachitika panji umo maseŵera ghayendera. Ŵanyake ŵakuwona kuti ŵangakhala yayi kwambura vinthu ivi. * (Muph. 3:1, 6) Para tikumalira nyengo yinandi pa vinthu ivi, tingatondeka kusopa Yehova mwakukwana.—Ŵazgani Ŵaefeso 5:15-17.

8. Chifukwa wuli tikwenera chara kutemwa chomene vinthu vya mu charu?

⁸ Satana wakukhumba kutitangwaniska na vinthu vya mu charu kuti tileke kuteŵetera Yehova mwakukwana. Ndivyo wakachita mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira, ndipo mazuŵa ghano wahaŵa chomene. (2 Tim. 4:10) Ntheura tikwenera kulutilira kuŵa maso na vinthu ivyo charu chikupanga. Baibolo likuti tileke kutemwa chomene vinthu vya mu charu. M’malo mwake, likutiphalira kuti tikwenera kutemwa chomene Yehova. Para tikutemwa Yehova, chizamuŵa chipusu kumupulikira na kuŵa nayo paubwezi.—1 Yoh. 2:15-17.

9. Kasi Yesu wakaŵachiska vichi ŵasambiri ŵake, ndipo iyo wakachita wuli?

⁹ Yesu wakasambizga Marita kuti waleke kutangwanika na vinthu vinandi. Yesu wakaphaliraso ŵasambiri ŵake kuti ŵakwenera chara kutangwanika na vinthu vya mu charu. Iyo wakaŵachiska kuti maso ghawo ghaŵe pa kuteŵetera Yehova na kupharazga Ufumu wake. (Ŵazgani Mateyu 6:22, 33.)  Yesu wakatangwanika na vinthu vya kuthupi chara, ndipo wakaŵavya nyumba nesi malo.—Luka 9:58; 19:33-35.

10. Kasi tikusambirako vichi kwa Yesu?

¹⁰ Yesu wakazomerezga chilichose yayi kuti chimutangwaniske pa ntchito yakupharazga. Mwachiyelezgero, apo Yesu wakapharazganga ku Kaperenaumu, ŵanthu ŵakakhumba yayi kuti wafumeko na kuluta kunyake. Kasi Yesu wakachita wuli? Wakaŵika maghanoghano ghake pa mulimo uwo wakatumika. Iyo wakati: “Nkhweneraso kukapharazga makani ghawemi gha Ufumu wa Chiuta ku misumba yinyake, pakuti ndicho nkhatumikira.” (Luka 4:42-44) Yesu wakendanga mitunda yitali kukapharazga makani ghawemi na kusambizga ŵanthu ŵanandi. Yesu nayo wakavukanga, ndipo wakakhumbikwiranga nyengo yakupumulira.—Luka 8:23; Yoh. 4:6.

11. Kasi Yesu wakamuphalira vichi munthu uyo wakakhumbanga kumutangwaniska? Kasi Yesu wakaŵachenjezga vichi ŵasambiri ŵake?

¹¹ Nyengo yinyake, apo Yesu wakasambizganga ŵasambiri ŵake umo ŵangachitira na ŵanthu ŵakususka, munthu munyake wakiza na kumupempha kuti: “Msambizgi, phalirani mukuru wane kuti wanigaŵireko chiharo.” Yesu wakakana kunjilirapo pa nkhani iyi. Ndipo wakamufumba kuti: “Wamunthu iwe, ni njani wakanimika kuŵa mweruzgi panji wakugaŵa chiharo chinu?” Pamasinda, wakalutilira kusambizga ŵasambiri ŵake. Pa nkhani ya munthu uyu, Yesu wakasangirapo mwaŵi kuchenjezga ŵasambiri ŵake kuti ŵaleke kutangwanika na vinthu ivyo vingaŵatimbanizga kuteŵetera Yehova.—Luka 12:13-15.

12, 13. (a) Kasi Yesu wakachita vichi ivyo vikakondweska Ŵagiriki ŵanyake ku Yerusalemu? (b) Kasi Yesu wakamuzgora vichi Filipu wati wamuphalira kuti Ŵagiriki ŵakukhumba kukumana nayo?

¹² Apo Yesu wakaŵa pafupi kukomeka, wakasuzgika chomene maghanoghano. (Mat. 26:38; Yoh. 12:27) Iyo wakamanyanga kuti ŵanthu ŵamusuzgenge na kumukoma. Wakamanyangaso kuti pakaŵa milimo yinandi yakuti wachite pambere wandafwe. Mwachiyelezgero, pa Nisani 9, 33 C.E., Yesu wakakwera bulu na kunjira mu msumba wa Yerusalemu. Ŵanthu ŵakamba kuchemerezga kuti: “Wakutumbikika ni uyo wakwiza nga ni Themba mu zina la Yehova.” (Luka 19:38) Zuŵa lakulondezgapo, Yesu wakachimbizga ŵanthu wose awo ŵakaguliskanga vinthu na kwibira ŵanthu mu tempile.—Luka 19:45, 46.

¹³ Ŵagiriki ŵanyake awo ŵakiza ku chiphikiro cha Paska ku Yerusalemu, ŵakakondwa na ivyo Yesu wakachita. Iwo ŵakapempha Filipu kuti waphalire Yesu kuti ŵakukhumba kukumana nayo. Kweni Yesu wakamanyanga kuti chakuzirwa chomene nkhuchita khumbo la Yehova na kupeleka umoyo wake kuŵa sembe. Iyo wakapenjanga ŵanthu ŵakuti ŵamovwire na kumuvikilira ku ŵalwani ŵake yayi. Ntheura wakakumbuska ŵasambiri ŵake kuti iyo wakwenera kufwa ndiposo kuti ŵalondezgi ŵake nawo ŵakwenera kujipata. Yesu wakati: “Waliyose uyo wakutemwa umoyo wake wakuwuparanya, kweni waliyose uyo wakutinkha umoyo wake mu charu chino ndiyo wakuwusunga ndipo wazamusanga umoyo wamuyirayira.” Yesu wakalayizgaso ŵasambiri ŵake kuti ‘Adada ŵake ŵaŵachindikenge’ na kuŵapa umoyo wamuyirayira. Filipu wakwenera kuti wakaŵaphalira Ŵagiriki mazgu ghakukhozga agho Yesu wakayowoya.—Yoh. 12:20-26.

14. Padera pakupharazga makani ghawemi, kasi Yesu wakachitangaso vichi?

¹⁴ Yesu wakachitangaso vinthu vinyake padera pa kulimbikira kupharazga. Mwachiyelezgero, zuŵa linyake Yesu wakaluta ku ukwati uko wakazgora maji kuŵa vinyo liwemi. (Yoh. 2:2, 6-10) Wakalutanga kukachezga na kurya chakurya na ŵabwezi ŵake ndiposo ŵanthu awo ŵakakhumbanga  kumanya unenesko. (Luka 5:29; Yoh. 12:2) Yesu wakaŵangaso na nyengo yakupumura, kughanaghana, na kulomba.—Mat. 14:23; Mrk. 1:35; 6:31, 32.

15. Kasi Paulosi wakati Ŵakhristu ŵakwenera kuchita vichi, ndipo iyo wakachita wuli?

¹⁵ Mpositole Paulosi wakati Ŵakhristu ŵali nga ni awo ŵakuchita chiphalizgano cha kuchimbira. Awo ŵakuchimbira ŵakwenera kuleka chilichose icho chingaŵatimbanizga panji kuŵatondeska kumalizga chiphalizgano chawo. (Ŵazgani Ŵahebere 12:1.) Chiyelezgero chiwemi pa nkhani iyi ni Paulosi. Iyo wakhumbenge, wakate waŵenge musambazi ndiposo mulongozgi wakumanyikwa chomene. Ndipouli, Paulosi wakakhumbanga kuchita “vinthu vyakuzirwa chomene.” Iyo wakaŵikapo mtima pa ntchito yakupharazga. Wakapharazga ku vigaŵa vinandi nga nkhu Siriya, Asiya, Makedoniya, na Yudeya. Paulosi wakamanyanga kuti para walimbikirenge kupharazga, wamupokera njombe ya umoyo wamuyirayira kuchanya. Iyo wakati: “Nkhuluwa vinthu vyakumasinda na kulimbikira kuti nisange vinthu vyakunthazi. Nkhuchimbira na chilato chakuti nkhapokere njombe.” (Fil. 1:10; 3:8, 13, 14) Pakuti Paulosi wakaŵa wambura kutora, wakalutilira “kuteŵetera Fumu nyengo zose kwambura nthimbanizgo.”—1 Kor. 7:32-35.

16, 17. Kasi tose tingasambirako vichi kwa Paulosi? Kasi Mark na muwoli wake Kilara ŵakachita wuli kuti ŵateŵetere Yehova mwakukwana?

¹⁶ Nga ni Paulosi, Ŵakhristu ŵanyake mazuŵa ghano ŵasankha kuleka kutora panji kutengwa kuti ŵachite vinandi pakuteŵetera Yehova. (Mat. 19:11, 12) Ŵakhristu awo ŵandatore panji kutengwa ŵali na vyakutangwaniska vichoko pakuyaniska na awo ŵali mu nthengwa. Ndipouli, kwali tili mu nthengwa panji yayi, tose tikwenera kuwuskako ‘uzito uliwose’ kuti titeŵetere Yehova kwambura nthimbanizgo. Ndipo tikwenera kuleka vinthu vinyake ivyo vingatilyera waka nyengo na kutitondeska kuteŵetera Yehova mwakukwana.

¹⁷ Mark na muwoli wake Kilara, ŵakakulira ku charu cha Wales. Waliyose payekha, wakamba kuchita upayiniya wakati wamalizga waka sukulu. Ŵakati ŵatorana, ŵakalutilira kuchita upayiniya. Kweni ŵakakhumbanga kuchita vinandi pakuteŵetera Yehova. Mark wakati: “Tikasintha vinthu vinyake pa umoyo withu. Tikaguliska nyumba yithu ya vipinda vitatu kweniso tikaleka ntchito kuti tambe kuchita uteŵeti wakuzenga Nyumba za Ufumu.” Iwo ŵachita uteŵeti uwu kwa vyaka 20, ndipo ŵayenda mu vyaru vinandi vya mu Africa kovwira pakuzenga Nyumba za Ufumu. Nyengo zinyake ŵakaŵanga na ndalama zichoko waka, kweni Yehova wakaŵapweleleranga. Kilara wakati: “Tikukondwa chomene kuteŵetera Yehova zuŵa lililose. Tasanga ŵabwezi ŵanandi, kweniso tikusoŵa kalikose yayi. Uteŵeti wanyengozose watovwira kuŵa ŵachimwemwe ndipo tikudandawura yayi na ivyo tili kuleka.” Ŵateŵeti ŵanandi ŵanyengozose ŵali na chimwemwe chakuyana waka. *

18. Kasi tikwenera kujifumba mafumbo wuli?

¹⁸ Kasi namwe mukukhumba kuchita vinandi pakuteŵetera Yehova? Kasi mukuwona kuti pali vinyake ivyo vingamutimbanizgani kuti muteŵetere Yehova mwakukwana? Usange ni nthena, kasi mungachita wuli? Kusambira Baibolo kungamovwirani kuti muwone ivyo mungachita kuti muteŵetere Yehova mwakukwana. Nkhani yakulondezgapo yizamulongosora ivyo mungachita kuti muteŵetere Yehova mwakukwana.