Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Londezgani Cipulikano Cawo

Wakacita Mwamahara, Mwacikanga, Ndiposo Mwambura Kujighanaghanira

Wakacita Mwamahara, Mwacikanga, Ndiposo Mwambura Kujighanaghanira

ESITERE wakasendeleranga pacokopacoko ku citengo ca themba, ndipo mtima wake ukatimbanga comene. Mwamabuci wose awo ŵakaŵa pa luŵaza lwa nyumba ya themba iyo yikaŵa ku Susa ŵakati waka cetecete mwakuti Esitere wakapulikanga waka masitepu ghake ndiposo vyakuvwara vyake vyacifumu vikukwekweska pasi. Wakeneranga yayi kusuŵilira kulaŵiska kutowa kwa luŵaza lwa themba, kutowa kwa mizati ndiposo mathabwa gha ku siling’i gha makuni gha milanje ghakufuma ku Lebanoni. Wakaŵika maghanoghano ghake ghose kwa munthu uyo wakaŵa pa citengo ca uthemba, uyo wakaŵa na mazaza kumukoma panji kumuleka.

Themba likamulaŵisiska apo wakizanga, ndipo likamunyoloskera nthonga yake yagolide. Ivyo themba likacita apa vikaŵa vipusu waka, kweni vikaponoska umoyo wa Esitere. Themba likati lamunyoloskera nthonga, likalongora kuti lamugowokera mulandu wake wa kuwonekera pamaso pake kwambura kucemeka. Apo wakizanga ku citengo ca themba, Esitere wakanyoloska woko na kukora kusongo kwa nthonga, kulongora kuwonga.—Esther 5:1, 2. *

Cilicose cakukhwaskana na Themba Ahasuweru cikalongoranga kuti wakaŵa musambazi ndiposo wankhongono comene. Mathemba gha ku Peresiya gha mu nyengo iyi ghakamanyikwanga kuti ghakavwaranga malaya ghakudura comene. Kweni, Esitere wakawona kuti mfumu wake wakumutemwa, ndipo mfumu wake wakalongora mu nthowa yinyake kuti wakumutemwa nadi. Themba likati: “Kasi ukukhumbaci, ’we Esther fumukazi? Kulomba kwako nkhwakuti uli? Nadi tikupike kwa iwe nanga nchigaŵa calwande ca caru cane.”—Esther 5:3.

Esitere wakaŵa kuti walongora kale cipulikano na cikanga, wakiza pamaso pa themba mwakuti wavikilire ŵanthu ŵakukwake ku ciŵembu cakuti ŵakomeke. Kuzakafika pa nyengo iyi, vinthu vikamwendera makora, kweni masuzgo ghakuru ghakaŵa munthazi. Esitere wakeneranga kukhorweska themba lakujikuzga ili kuti munthu uyo wakalipanga fundo wakaŵa muheni ndipo wakaliyenda pasi kuti wakome ŵabali ŵake. Kasi walikhorweskenge wuli themba, ndipo kasi ise tikusambirako vici kwa iyo pa nkhani ya cipulikano?

Wakasankha Mwamahara “Nyengo ya Kuyowoya”

Kasi Esitere wakeneranga kuvumbura kwa themba suzgo lose pamaso pa ŵanthu wose awo ŵakaŵa mu luŵaza lwa themba? Wacitenge nthena mphanyi wakalengeska themba, ndiposo mphanyi wakapeleka mpata kwa Hamani kuti wayowoye fundo za kususka ivyo Esitere wakayowoya. Kasi Esitere wakacita wuli? Vilimika vinandi kumanyuma, Themba lavinjeru Solomoni likakhuŵilizgika na mzimu wa Ciuta kulemba kuti: “Kanthu kose kali na nyengo yake na yake, . . . nyengo ya kukhala cete, na nyengo ya kuyowoya.” (Mupharazgi 3:1, 7) Mutepanji Mordekayi, uyo wakaŵa munthu wakugomezgeka, wakamusambizganga Esitere fundo izi apo wakamuleranga. Esitere wakwenera kuti wakamanya kuti nchakuzirwa comene kusankha makora “nyengo ya kuyowoya.”

Esitere wakati: “Usange nkhuwemi kwa themba, themba lize na Hamani muhanya uno ku ciphikiro ico ndamunozgerani ’mwe themba.” (Esther 5:4) Themba likazomera ndipo likalangura kuti Hamani walute nalo ku ciphikiro. Kasi mwawona umo Esitere wakayowoyera mwamahara? Wakacindika mfumu wake ndipo wakasankha nyengo yiwemi comene yakuti wayowoyere suzgo lake.

Mwambura kukayika, Esitere wakanozga makora ciphikiro, wakawoneseska kuti waŵikapo cilicose ico mfumu wake wakatemwanga. Pa ciphikiro ici pakaŵa vinyo mwakuti waliyose wasangwe. (Salmo 104:15) Ahasuweru wakakondwa comene, ndipo wakamufumbaso Esitere kuti wayowoye suzgo lake. Kasi iyi yikaŵa nyengo yakuti Esitere wayowoyere?

Esitere wakawona kuti yikaŵa nyengo yiwemi yayi yakuyowoyera. M’malo mwake wakacemaso themba na Hamani kuti ŵizeso ku ciphikiro caciŵiri pa zuŵa lakulondezgapo. (Esther 5:7, 8) Cifukwa wuli wakacedwa kuyowoya? Kumbukani kuti themba ndilo likasayinira languro lakuti ŵabali wose ŵa Esitere ŵakomeke. Pakuti vinthu vikaŵa makora yayi, Esitere wakenera kuwoneseska kuti wasankha nyengo yiwemi. Ntheura wakalindizga dankha. Wakasankha nyengo yinyakeso yiwemi mwakuti walongore umo wakazirwiskiranga mfumu wake.

nchipusu yayi kuŵa wakuzika kweni nkhwakuzirwa comene. Nangauli Esitere wakasuzgika maghanoghano ndipo wakakhumbanga kuyowoya ivyo vikaŵa ku mtima wake, kweni wakalindilira mwakuzika nyengo yiwemi iyo wangayowoyera. Tingasambira vinandi kwa iyo, pakuti tose tikuwona vinthu viheni ivyo vikukhumbikwa kunozgeka. Usange tikukhumba kukhorweska munthu munyake uyo wali na mazaza kuti wanozge pakubudika, tikwenera kuyezga Esitere ndipo tikwenera kuzikira. Lemba la Zintharika 25:15 likuti: “Na kukunthirapo karonga wakuŵeyelereka, ndipo lulimi luteci tiluphyore ciwangwa.” Usange tikuzikira pakusankha nyengo yakwenelera yakuyowoyera na kuyowoya mwakuzika, nga umo wakacitira Esitere, suzgo linonono nga nchiwangwa lingamazgika. Kasi Yehova Ciuta wa Esitere wakamutumbika Esitere cifukwa ca kuzikira ndiposo kucita vinthu mwamahara?

Kuzikira Kukawovwira Kuti Urunji Ucitike

Pakuti Esitere wakazikira, cikapeleka mpata kuti vinthu vinandi vivumbukwe. Apo Hamani wakaweranga ku ciphikiro cakwamba, wakaŵa ‘wakuzura cimwemwe na kukondwa mu mtima,’ pakuwona kuti wakutemweka na themba ndiposo fumukazi. Kweni apo Hamani wakajumphanga pa cipata ca themba wakawona Mordekayi, Muyuda uyo wakakananga kumusindamira. Mordekayi wakakananga kumusindamira cifukwa cakuti wakalekanga kumucindika yayi, kweni cifukwa ca njuŵi yake ndiposo ubwezi wake na Yehova Ciuta. Ntheura Hamani “wakazura na mbembe” panji kuti ukali.—Esther 5:9.

Hamani wakati waphalira muwoli wake na ŵabwezi ŵake kuti Mordekayi wakukana kumusindamira, ŵakamuphalira kuti wanozge khuni likuru, la mikono makumi ghankhondi utali wake, na kukapempha themba kuti wamupayikepo Mordekayi. Hamani wakayitemwa comene fundo iyi ndipo mwaluŵiro wakamba kunozga ciŵembu ici.—Esther 5:12-14.

Pa usiku wenewuwu, themba likagona makora yayi. Baibolo likutiphalira kuti: “Tulo twa themba tukapwalalikira,” ntheura themba likapempha ŵateŵeti ŵake kuti ŵaliŵazgire buku ilo mukalembeka vinthu vyambura kuluwika vyakukhwaskana na ufumu wake. Mu buku ili mukaŵaso za ciŵembu ico ŵanthu ŵakanozga kuti ŵakome themba ili. Themba likakumbuka umo vinthu vikendera, ndipo awo ŵakakhumbanga kulikoma ŵakakoreka na kukomeka. Kweni wuli pakuyowoya za Mordekayi, uyo wakavumbura ciŵembu ici? Themba likafumba njombe iyo Mordekayi wali kupika cifukwa ca kuvumbura ciŵembu ici. Kasi zgoro likaŵa lakuti wuli? Palije ico ŵakamucitirapo.—Esther 6:1-3.

Themba likakwiya ndipo likafumba nduna izo zilipo kuti zimovwire umo wanganozgera nkhani iyi. Pa nduna zose za themba, Hamani ndiyo wakacelera, cifukwa wakakhumbanga kukapokera cizomerezgo kwa themba cakuti wakome Mordekayi. Kweni pambere wandapemphe cizomerezgo, themba likamufumba umo lingacindikira munthu uyo likuca nayo. Hamani wakaghanaghananga kuti themba likuyowoya iyo. Ntheura Hamani wakayowoya vinthu vinandi vyapacanya vya umo ŵangacindikira munthu wanthena. Wakati, muvwalikani munthu uyo malaya gha uthemba, ndipo yumoza wa nduna zinu wende nayo mu Susa mose pa kavalo la themba, na kucemerezga malumbo kuti wose ŵapulike. Ghanaghanirani umo cisko ca Hamani cikaŵira apo themba likalangura kuti munthu uyo wakwenera kupika nchindi zanthena ni Mordekayi. Kasi themba likatuma njani kuti wacemerezge kulumba Mordekayi? Likatuma Hamani.—Esther 6:4-10.

Hamani wakacita mwakukwenyelera comene mulimo uwu, ndipo mwaluŵiro wakaluta ku nyumba yake nga wanganjira pasi. Muwoli wake na ŵabwezi ŵake ŵakamuphalira kuti vinthu vimwenderenge makora yayi, ndipo waluskenge yayi pakulimbana na Mordekayi, Muyuda.—Esther 6:12, 13.

Cifukwa cakuti Esitere wakazikira na kulindilira kuzakayowoya vyakusingo mu zuŵa lakulondezgapo, Hamani wakaŵa na nyengo yakuti waghanaghanirepo cifukwa ico wakakhizgikira. Vingacitika kuti panji Yehova Ciuta ndiyo wakapangiska kuti tulo twa themba tupwalarike usiku. (Zintharika 21:1) Lekani nchakuzizika yayi kuti Mazgu gha Ciuta ghakuticiska kuti ‘tilindilirenge.’ (Mika 7:7) Usange tikulindilira Ciuta, tiwonenge kuti wakumazga masuzgo ghithu mu nthowa iyo ise taghanaghanirangako yayi.

Wakayowoya Mwacikanga

Esitere wakamanya kuti para pa ciphikiro caciŵiri wangaleka kuyowoya, mbwenu themba livukenge kulindilira. Ntheura, pa nyengo iyi, wakavumbura vyose. Kweni kasi wakaliphalira wuli? Vikacitikaso kuti pa zuŵa laciŵiri themba likamupaso mpata wakuti wayowoye ivyo wakakhumbanga. (Esther 7:2) “Nyengo ya kuyowoya” ya Esitere yikakwana.

Panji Esitere wakalomba mu mtima kwa Ciuta wake pambere wandayowoye mazgu agha: “Usange ndasanga cinthemwa pamaso pinu, ’mwe themba, usange calikondwereska themba, umoyo wane upike kwa ine na wa ŵanthu ŵanyane pa ico nkhulomba.” (Esther 7:3) Wonani kuti Esitere wakasimikizgira themba kuti wakalicindikanga ndiposo kuti wacindikenge cilicose ico themba lilangurenge mwakuyana na ico calikondweska. Esitere wakapambana comene na Vashiti, muwoli wakale wa themba, uyo wakayuyulira dala mfumu wake. (Esther 1:10-12) Cinyake nchakuti Esitere wakalisuska yayi themba cifukwa ca kugomezga comene Hamani. Kweni wakaliŵeyelera kuti limuvikilire ku nyifwa.

Pempho ili likwenera kuti likatindika comene themba. Ninjani uyo wakaŵa na cikanga kuti wakome fumukazi yake? Esitere wakalutilizga kuti: “Taguliskika, ine na ŵanyane, kuti tiparanyike, tikomeke na kumara petu. Tiguliskikenge nga mbazga na ŵazgakazi mphanyi ndakhala cete; cifukwa suzgo lithu ntha lingayelezgereka na uheni uwo wamuwira themba.” (Esther 7:4) Wonani kuti Esitere wakayowoya mwambura kubisa suzgo lake, kweni wakatiso kuŵenge kuti ŵaguliskika kuŵa waka ŵazga mphanyi wakakhala cete. Walekenge kuvumbura ciŵembu ici mphanyi cikakhwaskaso mbumba ya themba.

Ivyo Esitere wakacita vikutisambizga nthowa yiwemi iyo tingaŵeyelera munthu. Usange mukukhumba kuyowoya suzgo linyake likuru kwa wakutemweka winu panji kwa munthu wamazaza, kuzikira, nchindi, na kuyowoya unenesko ni vyakovwira comene.—Zintharika 16:21, 23.

Ahasuweru wakafumba kuti: “Kasi ndi njani, ndipo wali nkhu, mweneuyo wali na cikanga mu mtima wake kucita ntheura?” Muŵe nga mukuwona Esitere wakulongora na kamunwe apo wakuti: “Cimphindikwa na mulwani ndi uyu Hamani muheni!” Nchivici cikacitika? Hamani wakacita wofi comene. Iŵani nga mukuwona cisko ca themba labefu ili cikusintha, lati lamanya kuti munthu uyo wakalipanga fundo, uyo likamugomezganga comene, wakalipangiska kusayina languro ilo likomeskenge muwoli wake wakutemweka. Themba likafuma na kuluta ku munda kuti mtima uweleremo.—Esther 7:5-7.

Hamani wati wamanya kuti wavumbukwa, wakawa pa malundi gha fumukazi. Apo themba likaweleraso mu cipinda na kuwona Hamani wakuŵeyelera Esitere pa citengo cake, themba likakwiya comene ndipo likati Hamani wakukhumba kukolelera fumukazi yake mu nyumba yake yacifumu. Apa Hamani nyifwa yikanunkha. Ŵakamujara kumaso na kumuwuskamo mu cipinda. Nduna yinyake ya themba yikaphalira themba za khuni likuru ilo Hamani wakanozgera Mordekayi. Mwaluŵiro Ahasuweru wakalangura kuti Hamani ndiyo wapayikike pa khuni ilo.—Esther 7:8-10.

Mazuŵa ghano apo mu caru mulije urunji, nchipusu kughanaghana kuti vinthu vizamutiyenderapo mwaurunji yayi. Kasi muli kughanaghanapo nthena? Esitere wakataya mtima yayi, nesi kutaya cigomezgo. Nyengo yikati yakwana, wakayowoya mwacikanga ico cikaŵa cakwenelera, ndipo wakagomezga Yehova kuti wacitenge cilicose ico nchakwenelera. Nase tiyeni ticitenge mwakuyana waka. Yehova wakusintha yayi. Umo wakaŵira mu nyengo ya Esitere, ndimo waliriso mazuŵa ghano. Wacali kukora ŵaheni na kuŵawiskira mu mbuna zawo, nga umo wakacitira na Hamani.—Salmo 7:11-16.

Wakajighanaghanira Yekha Yayi Pakwimira Yehova na Ŵanthu Ŵake

Paumaliro themba likamanya kuti Mordekayi wakaŵa munthu uyo wakalivikilira ku ŵanthu awo ŵakakhumbanga kulikoma pera yayi kweniso ndiyo wakalera Esitere. Ahasuweru wakapeleka kwa Mordekayi udindo wa Hamani. Mordekayi ndiyo sono wakaŵa nduna yikuru. Kweniso themba likapeleka kwa Esitere nyumba ya Hamani kusazgapo na vyuma vyake vyose. Ndipo Esitere wakapa mazaza Mordekayi kuti walaŵilirenge vinthu ivi.—Esther 8:1, 2.

Pakuti Esitere na Mordekayi ŵakaŵa ŵakuvikilirika, kasi fumukazi yikeneranga kukhala waka cete sono? Fumukazi iyi yiŵenge yakujighanaghanira yekha mphanyi sono yikakhala waka cete. Pa nyengo iyi, makalata gha Hamani ghakuti Ŵayuda wose ŵakomeke ghakatumizgikanga mu muwuso wose wa Peresiya. Hamani wakacita mayere panji kuti Pur, kuti wamanye nyengo yeneko yakuti wakomere Ŵayuda. (Esther 9:24-26) Kukakhala myezi kuti zuŵa lakukomera Ŵayuda likwane, kweni likaneng’eneranga. Kasi ciŵembu ici cikatenge cisinthikenge?

Esitere wakaŵikaso umoyo wake pangozi, wakalutaso kukawonekera pamaso pa themba kwambura kucemeka. Pa nyengo iyi wakalilira ŵanthu ŵakukwake, wakaŵeyelera mfumu wake kuti wasinthe dango la ciŵembu ilo wakazomerezga. Kweni malango gha Ŵaperesiya agho themba lasayinapo ghakasinthikanga yayi. (Daniel 6:12, 15) Ntheura, themba likapa mazaza Esitere na Mordekayi kuti ŵalembeso malango ghanyake. Uthenga unyake ukatumikaso, wakuŵapa Ŵayuda wanangwa wakuti ŵajivikilire. Ŵanthu ŵakwenda pa mahaci ŵakaluta mu vigaŵa vyose vya ufumu uwu, kuphalira Ŵayuda nkhani yakukondweska iyi. Mitima ya Ŵayuda yikakhala pasi. (Esther 8:3-16) Tiŵe nga tikuwona Ŵayuda ŵa mu vigaŵa vinandi vya muwuso uwu ŵakunozgekera nkhondo. Ŵakate ŵacitenge ivi yayi kuŵavyenge dango liphya ili. Kweni cakuzirwa comene cikaŵa cakuti, Kasi “Yehova wa mipingo” waŵenge na ŵanthu ŵake?—1 Samuel 17:45.

Apo zuŵa ili likakwana, ŵanthu ŵa Ciuta ŵakaŵa ŵakunozgeka. Nanga ni nduna zinandi za ku Peresiya zikaŵa ku cigaŵa ca Ŵayuda, cifukwa nkhani yikathandazgika yakuti Mordekayi, uyo wakaŵa Muyuda, ndiyo sono ni nduna yikuru. Yehova wakawovwira ŵanthu ŵake kuti ŵathereske ŵalwani ŵawo. Wakawoneseska kuti ŵalwani ŵawo wose ŵathereskeka mwakuti ŵaleke kuwukiraso ŵanthu ŵake. *Esther 9:1-6.

Kweniso Mordekayi wakatenge waŵenge wakuvikilirika yayi kulaŵilira nyumba ya Hamani cifukwa ŵana 10 ŵa munthu muheni uyu ŵakaŵa ŵacali ŵamoyo. Ntheura, ŵana aŵa nawo ŵakakomeka. (Esther 9:7-10) Ucimi wa mu Baibolo ukafiskika, pakuti Ciuta wakayowoyerathu kuti Ŵaamaleki, awo ŵakaŵa ŵalwani ŵa ŵanthu ŵake ŵazamuparanyika wose. (Duteronome 25:17-19) Ŵana ŵa Hamani ŵakwenera kuti ŵakaŵa mu gulu la Ŵaamaleki ŵaumaliro nkhanira kuparanyika.

Esitere wakaŵa mulara comene yayi panyengo iyi, kweni wakeneranga kuthwika yekha milimo yinonono, nga ni kuwuskapo languro lakuti Ŵayuda ŵakomeke ndiposo kuti ŵajivikilire. Cikwenera kuti cikaŵa cipusu yayi. Kweni Yehova wakakhumbanga kuti ŵanthu ŵake ŵavikilirike, ŵaleke kukomeka. Mtundu wa Israyeli ukeneranga kuzakafumiska Mesiya, uyo wazamuponoska ŵanthu wose. (Genesis 22:18) Ŵateŵeti ŵa Ciuta mazuŵa ghano mbakukondwa kumanya kuti apo Mesiya, uyo ni Yesu, wakiza pa caru capasi, wakakanizga ŵalondezgi ŵake kufuma nyengo yira kuya munthazi, kuti ŵaleke kucitako nkhondo.—Mateyu 26:52.

Kweni Ŵakhristu ŵakurwa nkhondo yauzimu cifukwa Satana wakukhumba comene kunanga cipulikano cawo mwa Yehova Ciuta. (2 Ŵakorinte 10:3, 4) Nchakukondweska comene kuŵa na vyakuwonerapo nga ni Esitere ivyo tingasambirako. Nga ni Esitere, tiyeni tilongore cipulikano mwa kuŵa ŵamahara pa kuŵeyelera, kucita vinthu mwakuzikira, kuŵa na cikanga ndiposo kujipeleka pakwimira ŵanthu ŵa Ciuta.

[Mazgu ghamusi]

^ ndime 4 Mu nkhani yakumanyuma, tikawona umo Esitere uyo wakaŵa mulanda wakalelekera na mudumbu wake mulara, Mordekayi, ndiposo umo wakasolekera kuŵa muwoli wa Ahasuweru, themba la Peresiya. Hamani, wakupeleka fundo kwa themba, wakanozga vyakuti wakome Ŵayuda wose, awo ŵakaŵa ŵanthu ŵakwake kwa Mordekayi. Mordekayi wakaphalira Esitere kuti wakakumane na themba na kuliŵeyelera m’malo mwa ŵanthu ŵakwake.—Wonani nkhani yakuti “Londezgani Cipulikano Cawo—Wakimira Ŵanthu ŵa Ciuta,” mu Gongwe la Mulinda la Okutobala 1, 2011.

^ ndime 32 Themba likazomerezgaso Ŵayuda kuti ŵamalizge kuthereska ŵalwani ŵawo pa zuŵa laciŵiri. (Esther 9:12-14) Mpaka sono, cilimika cilicose Ŵayuda ŵakukumbukira umo ŵakathereskera ŵalwani ŵawo. Ŵakupanga ciphikiro cakucemeka Purimu. Zina ili ŵakatolera pa zina la mayere agho Hamani wakacita kuti waparanye Ŵaisrayeli.

[Bokosi pa peji 28]

Mafumbo Ghakukhwaskana na Esitere

Cifukwa wuli Mordekayi wakazomerezga kuti Esitere watengwe kwa munthu uyo wakasopanga vikozgo?

Nkhwantha zinyake zakusanda mdauko zikuyowoya kuti Mordekayi wakazomerezga Esitere kutengwa kwa themba na cilato ca kukhumba kusangirapo candulo, kweni ivi vilije ukaboni. Mordekayi wakaŵa Muyuda wakugomezgeka, ndipo wakatenge wazomerezgenge yayi nthengwa ya mtundu uwu. (Duteronome 7:3) Nkhani zakale za Ŵayuda zakuyowoya ivyo vikacitika, zikuti Mordekayi wakayezga kutondeska nthengwa iyi. Vikuwoneka kuti Mordekayi panji Esitere ŵakaŵavya cakuti ŵangacitapo pa nkhani iyi cifukwa ŵakaŵa ŵalendo mu caru ico cikawusikanga na munthu wamazaza comene uyo wakacindikikanga nga ni ciuta. Nyengo yikati yajumphapo, vikawoneka kuti Yehova wakagwiliskira nchito nthengwa ya Esitere kuti wavikilire ŵanthu ŵake.—Esther 4:14.

Cifukwa wuli buku la Esther likuzunurapo yayi zina la Ciuta lakuti Yehova?

Mordekayi ndiyo wakwenera kuti wakalemba buku ili. Panji buku ili pakwamba likasungika pamoza na vikalata vya ku Peresiya pambere ŵandalute nalo ku Yerusalemu. Zina lakuti Yehova lilembekengemo mphanyi ŵanthu awo ŵakasopanga ŵaciuta ŵa Ŵaperesiya ŵakalisunga yayi buku ili. Kweni nkhani ya mu buku la Esther yikulongolerathu kuti Yehova wakalongozganga vinthu ivyo vikacitikanga. Kweniso zina la Ciuta lili kubisika mu mazgu ghakwambilira Ghacihebere gha buku ili, agho ghali na vilembo ivyo vili mu mavesi ghakulondezgana ivyo para vyasazgika pamoza vikupanga zina la Ciuta.

Kasi mu buku la Esther muli mdauko waunenesko?

Ŵakusanda ŵanyake ŵakuti mu buku la Esther muli mdauko wautesi. Ndipouli, nkhwantha zinyake zakusanda mdauko zikuti uyo wakalemba buku ili wakulongora kuti wakamanyanga umo ufumu wa Peresiya ukaŵira, umo nyumba zikazengekeranga ndiposo umo ŵanthu ŵakakhaliranga. Mbunenesko kuti palije mipukutu yakale comene iyo yikuzunura fumukazi Esitere, kweni ni Esitere pera yayi uyo ŵali kumufumyamo mu mdauko wakale. Cakuzirwa nchakuti mdauko wakale ukulongora kuti munthu munyake zina lake Mardukâ, zina la Ciperesiya la Mordekayi, wakateŵeteranga mu luŵaza lwa themba ku Susa pa nyengo iyo yikuzunulika mu buku ili.

[Bokosi pa peji 29]

Ucimi Ukafiskika

Apo Esitere na Mordekayi ŵakalweranga ŵanthu ŵa Ciuta, ŵakafiska ucimi unyake wa mu Baibolo. Vilimika vyakujumpha 1,200 kumanyuma, Yehova wakakhuŵilizga Yakobe kuyowoyerathu vyakukhwaskana na yumoza mwa ŵana ŵake kuti: “Benjamini ndi mphumphi yakuŵenkhaŵenkha, namulenji yikurya nyama iyo yikakora, namise yikugaŵa vyakuskogha.” (Genesis 49:27) Ku “mulenji” panji kuti kukwambilira kwa nyengo ya mathemba gha Israyeli, ŵa mphapu ya Benjamini, ŵakaŵa Themba Sauli na ŵankhondo ŵanyake ŵankhongono ŵa ŵanthu ŵa Yehova. Ku “mise” panji kuti kuumaliro wa nyengo ya mathemba gha Israyeli, Esitere na Mordekayi, wose ŵa mu fuko la Benjamini, ŵakathereska ŵalwani ŵa Yehova. Pa kurwa uku, ŵakagaŵanaso vyakuskogha, mu fundo yakuti vyuma vinandi vya Hamani vikapika kwa iwo.

[Cithuzithuzi pa peji 25]

Mwakujiyuyura, Esitere wakawonga lusungu ulo themba likamulongora

[Cithuzithuzi pa mapeji 26, 27]

Mwacikanga, Esitere wakavumbura uheni wa Hamani

[Cithuzithuzi pa mapeji 28, 29]

Esitere na Mordekayi ŵakatumizga uthenga wakukondweska ku Ŵayuda awo ŵakaŵa mu Ufumu wa Peresiya