Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Kasi ni Njani Wakupulika Malurombo?

Kasi ni Njani Wakupulika Malurombo?

Kasi ni Njani Wakupulika Malurombo?

PARA walipo uyo wakupulika malurombo, mbwe ni Mlengi pera. Palije munyake uyo wangamanya maghanoghano ghinu padera pa Ciuta uyo wakalenga wongo wa munthu. Nakuti palijeso munyake uyo wangapulika malurombo na kupeleka wovwiri uwo ŵanthu ŵakukhumba. Panji nyengo zinyake mungajifumba kuti, ‘Kasi nchamahara kugomezga kuti Mlengi waliko?’

Ŵanthu ŵanandi ŵakughanaghana kuti para munthu wakugomezga kuti Mlengi waliko ndikuti wakukana ukaboni uwo ŵasayansi ŵakupeleka. Kweni fundo yakuti Ciuta waliko yikususkana yayi na sayansi. Wonani fundo izi.

◼ Sonosono apa ku United States ŵakafumba nkhwantha za sayansi zakukwana 1,646 pa mayunivesite 21 ghakurughakuru. Pakuyowoya maghanoghano ghawo, nkhwantha yimoza pa zitatu, yikayowoyanga kuti “Nkhugomezga yayi kuti kuli Ciuta.”

Unenesko ngwakuti ŵasayansi ŵanandi ŵakugomezga kuti Ciuta waliko.

Ukaboni Wakuti Mlengi Waliko

Kasi nchamahara kuzomerezga waka kuti kuli Ciuta uyo wakupulika malurombo kwambura ukaboni uliwose? Cara. Fundo yakuti cipulikano cikung’anamura kugomezga vinthu kwambura ukaboni njautesi. Baibolo likuti cipulikano ni “ukaboni wakulongoreka wa vinthu vyanadi nangauli vyambura kuwoneka.” (Ŵahebere 11:1) Baibolo linyake likuti cipulikano “cikutovwira kuwona vinthu ivyo tindaviwone kuŵa vyanadi.” (The New English Bible) Mwaciyelezgero, mphepo izo zikuyegha mazgu pa wayilesi tingaziwona yayi, kweni foni yamumawoko yikulongora kuti mphepo izi ziliko nadi. Mwakuyana waka, nangauli Ciuta uyo wakupulika malurombo tingamuwona yayi, kweni tingawona ukaboni uwo ulipo wakulongora kuti waliko.

Kasi ukaboni wakuti Ciuta waliko tingawusanga nkhu? Wuli palipose, yezgani waka kulaŵiska apo muli. Baibolo likuti: “Nyumba yiliyose yikuzengeka na munthu, kweni uyo wakazenga vinthu vyose ni Ciuta.” (Ŵahebere 3:4) Kasi mukuzomerezga kuti mazgu agha ngaunenesko? Panji para mwaghanaghanirapo kukolerana kwa cilengiwa, umo umoyo ukambira, kweniso umo wongo wa munthu uliri wapadera, mungamanya kuti kuli munthu munyake wavinjeru comene. a

Nangauli vili nthena, kweni cilengiwa cingatisambizga vyose yayi vyakukhwaskana na Ciuta. Ukaboni wa mu cilengiwa, uli nga nkhupulika mudidi wa munthu uyo wakwiza kufupi na cijaro ca nyumba yithu. Mungamanya kuti kukwiza munthu, nangauli mundamuwone. Kuti mumumanye mukwenera kujura ku mulyango. Ndimoso tikwenera kucitira kuti timumanye uyo wali kulenga vinthu vyose.

Baibolo lili nga ni mulyango wakumanyira Ciuta. Usange mwajura Baibolo na kuwona maucimi ghakulongosoreka makora kweniso umo ghakafiskikira, muwonenge ukaboni wakuti Ciuta waliko nadi. b Mwakusazgirapo, nkhani za umo Ciuta wakacitiranga vinthu na ŵanthu zikuvumbura umo uyo wakupulika malurombo waliri.

Kasi Wakupulika Malurombo Ngwamtundu Wuli?

Baibolo likuvumbura kuti Wakupulika malurombo ni munthu uyo imwe mungamumanya. Kuyowoya unenesko, munthu yekha ndiyo wangategherezga na kupulikiska vinthu. Ntheura, nchakukhozga kuŵazga kuti: “Mwa ŵakupulika malurombo mwe ŵamoyo wose tiŵizenge kwa Imwe.” (Salmo 65:2) Wakupulika malurombo gha awo ŵakumulomba na cipulikano. Wakupulika malurombo uyu, wali na zina. Baibolo likuti: “Yehova wali kutali na ŵaheni, kweni wakupulika lurombo lwa murunji.”—Zintharika 15:29.

Yehova wakukhwaskika para vinthu vinyake vyacitika. Iyo ni “Ciuta wa citemwa” ndipo wakucemekaso kuti “Ciuta wakukondwa.” (2 Ŵakorinte 13:11; 1 Timote 1:11) Pakuyowoya za umo wakajipulikira panyengo iyo uheni ukazara, Baibolo likuti: “Cikamuŵinya mu mtima wake.” (Genesis 6:5, 6) Fundo yakuti Ciuta wakupangiska masuzgo na cilato cakuti wayezge cipulikano ca ŵanthu njautesi. Baibolo likuti: “Kuŵe kutali kwa Ciuta Iye wacite kwananga.” (Job 34:10) Ndipouli, nyengo zinyake mungajifumba kuti, ‘Usange kuli Ciuta uyo ni Mlengi wankhongono, cifukwa wuli wakuzomerezga kuti masuzgo ghalutilirenge?’

Yehova wali kupa ŵanthu wanangwa wakusankha, ndipo ici cikulongora kuti wakuŵacindika. Kasi tikuwonga yayi wanangwa uwo Ciuta wali kutipa? Nchacitima kuti ŵanthu ŵanandi ŵakugwiliskira nchito uheni wanangwa wawo ndipo ŵakujicemera masuzgo kweniso ŵakupwetekeska ŵanji. Pasi apa pali fumbo lakuzirwa comene ilo tikwenera kughanaghanirapo na kuŵikako mahara. Likuti: Kasi Ciuta wazamuwuskapo wuli masuzgo kwambura kupoka wanangwa wa munthu? Fumbo ili tizamudumbiskana mu nkhani yakulondezgapo.

[Mazgu ghamusi]

a Kuti musange ukaboni unandi wakuti Ciuta waliko, wonani burosha la The Origin of Life—Five Questions Worth Asking (Mafumbo Ghankhondi Ghakuzirwa Agho Tingafumba pa Nkhani ya Umo Umoyo Ukambira), na buku lakuti Is There a Creator Who Cares About You?

b Burosha lakupharazgika na Ŵakaboni ŵa Yehova la mutu wakuti Buku la Anthu Onse kweniso buku lakuti Baibolo—Kodi Ndilo Mawu a Mulungu Kapena a Munthu? ghali kulembeka kuti ghamovwirani kuwona ukaboni wakuti Baibolo ndakupelekeka na Ciuta.

[Bokosi pa peji 5]

Kasi Cisopa Cikumupangiskani Kukayikira kuti Kuli Ciuta?

Cacitima nchakuti visopa ndivyo vikupangiska ŵanthu ŵanandi kukayikira kuti kuli Ciuta waciwuravi uyo wakupulika malurombo. Pakuti visopa vikunjilirapo pa nkhondo, ucigeŵenga, kweniso kulekelera ŵanthu kucitira nkhaza ŵana, ŵanthu ŵanji awo ŵakutemwa kulomba ŵakwamba kuyowoya kuti: “Nkhugomezga yayi kuti Ciuta waliko.”

Cifukwa wuli visopa ndivyo vikuŵa panthazi kucita viheni? Fundo njakuti: Ŵanthu ŵaheni ŵakucita viheni mu zina la cisopa. Baibolo likayowoyerathu kuti pazamuŵa ŵanthu ŵanyake awo ŵazamucita mwakupambana na khumbo la Ciuta. Paulosi wakaphalira ŵalaŵiliri Ŵacikhristu kuti: “Kufuma pakati pa imwe mwaŵene, ŵanalume ŵazamuwuka na kuyowoya vinthu vyakunyongoloka kuti ŵaguzire ŵasambiri kwa iwoŵene.”—Milimo 20:29, 30.

Ciuta wakuseluka na cisopa cautesi. Nakuti Baibolo likuti cisopa cautesi cili na mulandu cifukwa ca “ndopa . . . za wose awo ŵakomeka pa caru capasi.” (Uvumbuzi 18:24) Visopa vyautesi vili na mulandu wa ndopa kwa Ciuta. Cifukwa vyatondeka kusambizga ŵanthu unenesko wakukhwaskana na Ciuta, uyo mukhaliro wake ukuru nchitemwa.—1 Yohane 4:8.

Ciuta uyo wakupulika malurombo wakughanaghanira ŵanthu awo ŵakusuzgika cifukwa ca visopa vyankhaza ivi. Pakuti Ciuta wakutemwa ŵanthu wose, kwizira mwa Yesu sonosono apa weruzgenge visopa vyaupusikizgi. Yesu wakati: “Ŵanandi ŵazamuyowoya kwa ine mu zuŵa lira, ‘Fumu, Fumu, asi tikacimanga mu zina linu . . . ?’ Penepapo nizamuŵaphalira pakweru kuti: Nkhamumanyani cara! Fumaniko kwa ine, imwe ŵakucita ucikanamalango.”—Mateyu 7:22, 23.