Kasi Tekinoloje Yingananga Wuli Ŵana Ŵinu?
Ŵana ŵakuchedwa yayi kuzgoŵera kugwiliskira ntchito vinthu vya tekinoloje apo ŵalara vikuŵasuzga.
Kweni ŵanji ŵawona kuti ŵana awo ŵakumalira nyengo yinandi pa Intaneti, kanandi . . .
-
ŵakwamba kutemwa chomene foni zawo, tabuleti panji vinthu vinyake vya tekinoloje.
-
ŵanthu ŵanyake ŵangamba kuŵasuzga pa Intaneti panji iwo ŵangamba kusuzga ŵanyawo.
-
ŵangawona vinthu vyamuziro mwangozi panji mwadala.
IVYO MUKWENERA KUMANYA
KUTANDALIRA WAKA FONI PANJI TABULETI
Vinthu vinyake vya pa Intaneti, nga magemu ŵali kuvipangira dala munthowa yakuti ŵanthu ŵavitemwenge chomene na kuŵa chakusuzga kuvileka. Buku linyake likuti: “Mapulogiramu gha pa foni ŵali kughapanga munthowa yakuti titemwenge chomene foni zithu.” (Reclaiming Conversation) Pa mapulogiramu ghanyake gha pa foni pakuŵa uthenga wa ŵamalonda, ntheura para tikugwiliskira ntchito pulogiramu iyi kwanyengo yitali ndikuti ŵeneko ŵamalonda ŵakusangirapo ndalama zinandi.
FUNDO YAKUTI MUGHANAGHANIREPO: Kasi ŵana ŵinu ŵakuwoneka kuti ŵakutangwanika chomene na foni zawo? Kasi mungaŵawovwira wuli kuti ŵagwiliskirenge ntchito makora nyengo yawo?—ŴAEFESO 5:15, 16.
KUSUZGA ŴANJI PA INTANETI
Pa Intaneti ŵanthu ŵanyake ŵakuŵa ŵakali chomene, ŵangayowoya chilichose kwambura kughanaghanira ŵanji ndipo kanandi ŵakwamba kusuzga ŵanyawo.
Pa malo ghakuchezgerapo, ŵanthu ŵanyake ŵakulongora nkharo ziheni izi na chilato chakuti ŵatchukirepo. Kweniso para munthu wawona kuti ŵanyake ŵamba kumugega, mwachiyelezgero usange wawona kuti ŵanyake ŵanguŵa na ntchezgo kweniso chiphikiro kweni ŵangumuchemerako yayi, wangakwenyelera na kwamba kuwona nga ŵanyake ŵakumuchitira nkhaza.
FUNDO YAKUTI MUGHANAGHANIREPO: Kasi ŵana ŵinu ŵakulongora nkharo ziheni para ŵali pa Intaneti? (Ŵaefeso 4:31) Kasi ŵakujipulika wuli para ŵamanya kuti ŵanyawo ŵakaŵachema yayi ku vinthu vinyake ivyo ŵakachitanga?
VINTHU VYAMUZIRO
Ntchipusu chomene kuwona vinthu vyamuziro pa Intaneti. Ŵapapi ŵakwenera kumanya kuti nangauli mapulogiramu ghanyake pa foni panji pa kompyuta ghangawovwira kusankhira ŵana ŵawo vinthu vyakuti ŵangawona, na kuchuna kuti paleke kwiza vinthu viheni, kweni nyengo zinyake, vikukora yayi ndipo ŵana ŵangawona nipera vinthu viheni.
Munthu ŵangamukaka usange wakutumizga vithuzi na ma meseji ghakukhwaskana na kugonana pa foni. Mwakuyana na malango gha charu icho munthu wali, kweniso msinkhu wa ŵanthu awo ŵakhwaskika, munthu ŵangamujulira mulandu wakuthandazga vithuzi vyakukhwaskana na kugonana, kwa ŵana.
FUNDO YAKUTI MUGHANAGHANIREPO: Kasi mungawovwira wuli ŵana ŵinu kuti ŵatonde chiyezgo chakuwona vyamuziro panji kutumizgira ŵanji vithuzi vyakukhwaskana na kugonana pa Intaneti?—ŴAEFESO 5:3, 4.
IVYO MUNGACHITA
SAMBIZGANI ŴANA ŴINU
Nangauli ŵana ndiwo ŵakuvimanya chomene vinthu vyatekinoloje, kweni mukwenera kuŵalongozga. Buku linyake likuti kumupa mwana foni panji chinthu chinyake pambere wandamanye makora kuchigwiliskira ntchito “vikuyana waka na kumuzomerezga kuti wadukire mu maji mwa kudangizga mutu uku wakumanya yayi kushuwa (kuskamba).” (Indistractable)
FUNDO YA MU BAIBOLO: “Lera msepuka mu nthowa iyo wakwenera kwendamo, nanga wangakura wafumengemo chara.”—ZINTHARIKA 22:6, MAZGU GHAMUSI.
Wonani masachizgo agho mukukhumba kuti muyezge kughachita panji lembani masachizgo yinu pasi apa.
-
Dumbiskanani na mwana winu umo wangalongolera nkharo yiwemi ku ŵanthu para wali pa Intaneti
-
Kovwira mwana kuti waleke kukhuŵara usange ŵanyake ŵandamuchemereko ku vyakuchita vyawo
-
Kuvikilira mwana ku vinthu viheni pa Intaneti
-
Kuwona umo mwana wakugwiliskira ntchito foni kweniso ivyo wakuwona
-
Kuŵika unandi wa nyengo iyo mwana wangagwiliskira ntchito foni
-
Kukanizga mwana kugwiliskira ntchito foni para ni usiku chomene
-
Kukanizga kugwiliskira ntchito foni pa nyengo ya chakurya
Panji Mungatemwa Kuŵerengaso Nkhani Izi
NTHENGWA NA BANJA
Kasi Mwana Wane Wakwenera Kuŵa na Foni ya Intaneti?
Jifumbani mafumbo agha kuti mumanye usange imwe kweniso mwana winu muli ŵakunozgekera kugwiliskira ntchito makora foni ya Intaneti.
NTHENGWA NA BANJA
Sambizgani Ŵana Ŵinu Umo Ŵangagwiliskira Ntchito Foni ya Intaneti Mwamahara
Nanga mwana wangayimanya tekinoloje, kweni wakwenera kusambizgika umo wangagwiliskira ntchito foni yake mwamahara.
IVYO ŴACHINYAMATA ŴAKUFUMBA
Kasi Ningachita Wuli na Munthu Uyo Wakunisuzga pa Intaneti?
Ivyo ukwenera kumanya, na ivyo ukwenera kuchita kuti ujivikilire.
