TUVIPASI tunyake twakuchemeka Pollia Berry uto tukusangika mu Africa tukuwoneka twabuluu chomene ndipo ndito twekha uto tukuwoneka nthena. Ndipouli, tuvipasi utu mtundu wake ngwabuluu yayi. Kweni kasi chikuchitika ntchivichi kuti tuwonekenge twabuluu?

Wonani fundo iyi: Tuvipasi utu chikumba chake chili na maselo agho ghakuwoneka nga nthumawuzi uto tuli kundanda nga umo ghakukhalira matchisa mu chikhokho. Maselo agha ghali kukweranakwerana mwakupinjikika pachoko. Tumawuzi utu patwekha nthwabuluu yayi. Mtundu wabuluu ukupangika chifukwa cha umo tumawuzi utu tuli kukhalira. Ntheura apa ndipo pagona chisisi. Tuvipasi utu tukuwoneka twabuluu chifukwa chakuti mtundu wake ngwabuluu yayi, kweni chifukwa cha umo maselo ghali kukhalira mu chikumba chake. Tumaselo tunandi tukuwoneka twabuluu. Kweni para wawoneraso panyake tukuwoneka twagirini, twapinki panji twayelo. Nakuti para wawonera pafupi chomene, mitundu iyi yikuwoneka nga nthumadontho pa sikilini ya kompyuta

Pakuti tuvipasi utu tulije mtundu, tukulutilira kuwoneka buluu nanga nipara twalakata. Nakuti tuvipasi tunyake uto ŵanthu ŵakatora vyaka 100 ivyo vyajumpha, tuchali twakutowa nga nthwasono. Ŵakaswiri ŵanyake ŵakuti viyuni vikukopeka chomene na kutowa kwake nangauli vingarya yayi chifukwa ni njere zekhazekha.

Ŵasayansi ŵakugomezga ŵangasambirako ku vipasi ivi. Pakuti vilije mtundu weneko, ŵakuwona kuti nawo ŵangapanga vinthu vinandi, nga ni dayi wambura kusukuluka, mapepara agho ŵankhungu ŵangakopera yayi na vinyake.

Kasi mukuti wuli? Kasi vikachitika vyekha kuti tuvipasi utu tuwonekenge buluu, panji walipo uyo wakatupanga?