SOMBA yakuchemeka clown njimoza mwa somba zichoko waka izo zikuchita vinthu vyakuzizwiska. Ŵanyake ŵakukondwa chomene na somba iyi chifukwa cha mtundu wake wakutowa uwo ukukozgana na vyakuvwara vinyake vyakutowa. Ŵanji ŵakukopeka na somba iyi chifukwa cha malo agho yikutemwa kukhala. Somba izi zikutemwa kusangika mu nyanja zikuruzikuru mu vyakumera vinyake vyakuchemeka anemone. Lekani zikumanyikwaso na zina lakuti anemonefish.

Somba izi zikuchimbira viŵi yayi para ŵanthu ŵakukhumba kuzijambura. Kanandi zikutemwa kwima para ŵanthu ŵakuzijambura pasi pa nyanja.

Kweni chakuzizika chomene na somba izi ni malo agho zikutemwa kukhala kuti zileke kukoleka na vilwani. Zikutemwa kusangika mu vyakumera vyapoyizoni. Ivi vikuyana waka na kuzenga nyumba pa malo agho pali njoka zapoyizoni. Somba izi mphaubwezi na vyakumera vyapoyizoni ivi. Ichi ntchakuzizika. Kweni kasi ivi vikwenda wuli?

Ŵanthu awo ŵali paubwezi uwemi ŵakovwirana. Mwakuyana waka somba izi na vyakumera ivi vikugomezgana chomene. Somba za clown ndizo zikovwirika chomene na ubwezi uwu. Ŵasayansi ŵali kusanga kuti somba izi zingakhala yayi kwambura vyakumera ivi. Zikuchimbira chomene yayi, nakuti kwambura vyakumera ivi zingakoleka mwambura kusuzga na vilwani. Para zasangana na vilwani zikuchimbilira ku vyakumera ivi. Ntheura somba izi zingakhala m’paka vyaka 10.

Kweniso vyakumera ivi vikupeleka malo ghawemi ghakubisamamo ku somba izi. Para zatayira masumbi mu malo agha, zikuŵa maso chomene kuti zivikilire masumbi ghawo. Ntheura somba izi zikuzingilira waka pa malo agha kuvikilira twana twawo.

Kasi vyakumera ivi vikusanga phindu wuli ku somba izi? Somba izi zili nga mbasilikari chifukwa zikuchimbizga somba za mtundu unyake (butterfly fish) izo zikurya vyakumera ivi. Para somba izi zingafumamo, mtundu unyake wa vyakumera ivi ungamalirathu. Mwachiyelezgero, ŵasayansi ŵakati ŵawuskamo somba izi kwa maora 24, vyakumera ivi vikamalirathu. Somba zakuchemeka butterfly zikarya vyakumera ivi.

Somba zakuchemeka clown zikovwiraso vyakumera ivi munthowa yinyake. Somba izi zikufumiska tumuchere twakuchemeka ammonium uto tukovwira kuti vyakumera ivi vikure makora. Kweniso para somba izi zikwenda zikovwira kuthandazga maji agho ghali na oxygen ku vyakumera ivi.

Somba izi zikufika ku malo ghakofya agha chifukwa zili na chikumba chapadera. Chikumba ichi chikufumiska vinthu ivyo vikovwira somba izi kuti zileke kupwetekeka na vyakumera vyapoyizoni ivi. Ntheura vyakumera ivi vikupweteka yayi somba izi chifukwa vikuwona nga somba izi nazo ni vyakumera.

Ŵasayansi ŵanyake ŵakuti para somba izi zikupenja malo ghanyake ghakukhala, zikuwona dankha usange zingakwaniska kukhala nadi mu malo agha. Iwo ŵakuti para somba izi zafika pa malo ghaphya agha, zikukhwaska dankha vyakumera vya mtundu uwu kwa tumaora tuchoko waka. Zikuchita ivi kuti zimanye usange vyakumera ivi vingazivikilira nadi, kweniso vikovwira chikumba chake kuti chizgoŵerane na malo agha. Somba izi zikwenera kuti zikupwetekeka pachoko waka na poyizoni wa vyakumera ivi pa nyengo iyi. Kweni para pajumpha nyengo, vinthu ivi vikuzgoŵerana.

Tikusambirako fundo yakuzirwa ku somba na vyakumera ivi. Ŵanthu ŵamitundu yakupambana ŵangasambirako kuti ŵagaŵirengeko ŵanyawo ivyo ŵali navyo. Nga ni somba ya clown nase tikwenera kuyezgayezga kukolerana na ŵanyithu, ndipo tizamutumbikika.