• Mwana winu ngwakujitemwa chomene kweni wali waka na vyaka 10 pera.

• Wakukhumba waliyose wamupenge ntchindi zapadera.

Panji mungajifumba kuti ‘chifukwa wuli wakuchita nthena? Nangauli nkhukhumba kuti wakondwenge, kweni nkhukhumba yayi kuti wajiwonenge kuti ngwapadera chomene kuluska ŵanyake!’

Kasi vingachitika kusambizga mwana kujiyuyura?

Mu vyaka vyasonosono apa, ŵapapi ŵakachiskikanga kuti ŵalumbenge ŵana ŵawo nangauli ŵandachite kanthu kalikose kawemi, kweniso kuti ŵakwenera yayi kulanga ŵana ŵawo. Ŵakagomezganga kuti para mwana wakujipulika kuti ngwapadera, ndipo wakulenge makora chomene. Kweni kasi ntchivichi chachitika? Buku linyake likuti: “M’malo mwakuti ŵana ŵakure makora na kuŵa ŵakukondwa, iwo ŵakukura na umoyo wakujitemwa kwambura kughanaghanira ŵanji.”—Generation Me.

Ŵana ŵanandi awo ŵakulumbika waka para ŵakukura, ŵakuŵa ŵakunozgeka yayi kuchita mwamahara para vinthu vyabudika, panji para ŵasuskika ndipo kanandi vikuŵamalira makora yayi. Pakuti ŵali kukura na umoyo wakuŵika pakwamba vyakukhumba vyawo pera, para ŵakura ŵakutondeka kukhala makora na ŵanyawo. Paumaliro, ŵanandi ŵakwenjerwa waka na kusuzgika maghanoghano.

Ŵana ŵakukura makora chifukwa chakuti mukuŵaphalira kuti mbapadera yayi, kweni chifukwa cha ivyo ŵafiska pa umoyo wawo. Pali vinandi ivyo ŵakwenera kuchita. Ŵakwenera kusambira na kuchita vinthu vinyake mwaluso. (Zintharika 22:29) Ŵakweneraso kuŵika vyakukhumba vya ŵanyawo pakwamba. (1 Ŵakorinte 10:24) Kuti munthu wachite vyose ivi, wakwenera kuŵa wakujiyuyura.

Muŵalumbenge pekha para mphakwenelera. Para mwana wakwera makora mayeso, mulumbani. Para wandachite makora, lekani kuchimbilira kwimba mulandu ŵasambizgi. Ivi vingatondeska mwana kusambira kujiyuyura. M’malo mwake, movwirani umo wangachitira kuti wazakachite makora munthazi. Ntheura muzakamulumbe para wachita makora.

Mukwenera kumulanga para mphakwenelera. Fundo iyi yikung’anamura kuti mukwenera kumulanga pa kalikose yayi. (Ŵakolose 3:21) Kweni para wabuda vikuru, mukwenera kumulanga. Mukweneraso kumovwira para wali na maghanoghano ghambura kwenelera. Para mwamulelemeka, munthazi wangazakaŵa na nkharo yiheni.

Tiyelezgere kuti mwana winu munyamata wamba kujitukumura. Para mundamulange, wangamba kujipatura na kujikuzga. Ipo mukwenera kumuphalira kuti ŵanthu ŵakutemwa yayi munthu wakujikuzga ndipo paumaliro munthu uyu soni zingamukora. (Zintharika 27:2) Muphalirani kuti munthu uyo wakuwona vinthu mwakwenelera, wakupharazga yayi viwemi ivyo wachita. Para mungamovwira mwachitemwa, wangasambira kujiyuyura.—Fundo ya mu Baibolo: Mateyu 23:12.

Movwirani kunozgekera vyamunthazi. Para mwana mukumuzomerezga panji kumupa waka chilichose icho wakhumba, wangamba kujiwona mwambura kwenelera. Mwachiyelezgero, para mwana winu wakukhumba chinthu chinyake icho mungafiska yayi, mulongosolerani uwemi wakwendera bajeti. Mwachiyelezgero, usange mwatondeka kuluta uko mukayowoya kuti muzamuluta pa holide, muphalirani kuti vya nthena ivi vikuchitika. Mungamuphaliraso umo wangachitira na vinthu vyanthena ivi. Ŵawovwirani kumanya umo ŵangachitira para ŵakumana na masuzgo. Ivi vizamuŵawovwira kumazga masuzgo ghanyake para ŵakura.—Fundo ya mu Baibolo: Zintharika 29:21.

Ŵachiskani kuti ŵapelekenge. Ŵawovwirani kumanya kuti “uyo wakupeleka wakukondwa chomene kuluska uyo wakupokera.” (Milimo 20:35) Mwawuli? Panji mungalemba mazina gha ŵanthu awo ŵangakhumbikwira wovwiri wa ndalama ya thirasipoti, kuŵanozgera ivyo vyanangika panji kukaŵagulira vinthu. Pakukawovwira ŵanthu aŵa, mungalutira lumoza na mwana winu. Movwirani mwana winu kuwona umo mukukondwera para mukupeleka panji kovwira ŵanji. Para mungachita ivi, ndikuti mwana winu mungamovwira kuŵa wakuyuyura kwizira mu ivyo mukuchita.—Fundo ya mu Baibolo: Luka 6:38.