Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

mustafahacalaki/DigitalVision Vectors via Getty Images

MUŴENGE MASO!

Kasi Vinthu Ivyo Vikugwira Ntchito Izo Zikwenera Kugwirika na Ŵanthu Ni Vyakovwira Panji Vikwambiska Waka Masuzgo?—Kasi Baibolo Likuti Wuli?

Kasi Vinthu Ivyo Vikugwira Ntchito Izo Zikwenera Kugwirika na Ŵanthu Ni Vyakovwira Panji Vikwambiska Waka Masuzgo?—Kasi Baibolo Likuti Wuli?

 Mwasonosono apa ŵalongozgi ŵa charu, ŵasayansi, na ŵakumanya vya tekinoloje ŵayowoyapo pa umo vinthu ivyo vikugwira ntchito izo zikwenera kugwirika na ŵanthu vikugwilira ntchito (Artificial Intelligence). Nangauli ŵakuzomerezga kuti vinthu ivi ni vyakuzirwa, kweni ŵakufipaso mtima kuti vinthu ivi vingambiskaso masuzgo.

  •   “Vinthu vya tekinoloje ivi ni vyakovwira chomene mazuŵa ghano ndipo vingawovwira kuti ŵanthu ŵakhalenge umoyo uwemi . . . Kweni vinthu ivi vingambiska masuzgo pa nkhani ya chivikiliro cha ŵanthu, ndipo vingatimbanizga wanangwa wa ŵanthu ndipo pachoko na pachoko ŵanthu ŵangataya chigomezgo icho ŵali nacho mu demokilase.”—Kamala Harris, vice president of the United States, May 4, 2023.

  •   “Nangauli vinthu vya tekinoloje ivi vikuwoneka kuti vingawovwira ŵanthu pa nkhani yaumoyo, kweni vingambiska masuzgo ghanyake ghanandi pa umoyo wamunthu.” Ŵakalemba ivi ni magulu gha madokotala pa charu chose na ŵakaswiri ŵakumanya vyaumoyo mwakulongozgeka na Dr. Frederik Federspiel. Ŵakalemba ivi mu magazini ya May 9, 2023, BMJ Global Health. a

  •   “Vinthu vya tekinoloje ivyo ŵanthu ŵakupanga vingaŵa kuti vyamba kale kuthandazga nkhani zautesi. Ndipo vinthu ivi vingapangiska kuti ŵanthu ŵanandi ntchito ziŵamalire. Kweni suzgo yikuru njakuti vinthu ivi pachoko na pachoko vikunanga umoyo wa ŵanthu.”—The New York Times, May 1, 2023.

 Para nyengo yajumphapo ndipo timanyenge makora usange ŵanthu ŵakugwiliskira ntchito makora vinthu vya tekinoloje panji yayi. Kasi Baibolo likuti wuli?

Chifukwa wuli vinthu ivyo ŵanthu ŵakupanga vikwambiska masuzgo?

 Baibolo likulongosora chifukwa icho ŵanthu ŵakutondekera kusimikizga usange vinthu ivyo ŵakupanga vigwiliskikenge ntchito munthowa yakwenelera.

  1.  1. Nanga ŵanthu ŵangaŵa na vilato viwemi, kweni chingaŵa chakusuzga kuti ŵamanye vinthu vinyake viheni ivyo vingachitika chifukwa cha ivyo ŵapanga.

    •   “Pali nthowa iyo yikuwoneka yakwenelera kwa munthu, kweni umaliro wake ni nyifwa.”—Zintharika 14:12.

  2.  2. Munthu walije nkhongono zakukanizgira ŵanji pa umo ŵangagwiliskira ntchito vinthu ivyo iyo wapanga.

    •   “Nkhamba kutinkha vyose ivyo nkhatokatoka navyo pano pasi, chifukwa nilekerenge munthu uyo wizenge pamanyuma pane. Ndipo ni njani wakumanya usange waŵenge wavinjeru panji chindere? Kweni wazamuŵa na mazaza pa vinthu vyose ivyo ine nkhamalirapo nyengo na vinjeru kuti nivisange pano pasi. Ichi nacho ntchawaka.”—Mupharazgi 2:18, 19.

 Lekani ntchakupulikikwa kuti tikwenera kuthemba ulongozgi wakufuma kwa Mlengi withu.

Uyo tikwenera kumugomezga

 Mlengi withu wali kulayizga kuti wazomerezgenge yayi kuti ŵanthu panji chinthu chilichose cha tekinoloje icho ŵanthu ŵapanga chilutilire kunanga charu chapasi.

  •   “Charu chapasi chikukhalilira muyirayira.”—Mupharazgi 1:4.

  •   “Ŵarunji ŵazamuhara charu chapasi, ndipo ŵazamukhala mwenemumo muyirayira.”—Salimo 37:29.

 Kwizira mu Baibolo, Mlengi withu wakutipa ulongozgi uwo ungatovwira kuti tizakakhale mwamtende kweniso mwakuvikilirika munthazi. Kuti mumanye vinandi ivyo Baibolo likusambizga, ŵazgani nkhani ya mutu wakuti “Kasi Ni Nkhu Uko Mungasanga Ulongozgi Wanadi Uwo Ungamovwirani Kuti Muzakasange Umoyo Uwemi Kunthazi?” na yakuti “Chigomezgo Chakuti Kunthazi Vinthu Vizamusintha.”

a Yafuma mu nkhani ya mutu wakuti, “Threats by Artificial Intelligence to Human Health and Human Existence,” iyo yikalembeka na Frederik Federspiel, Ruth Mitchell, Asha Asokan, Carlos Umana, na David McCoy.