Lutani apo pali nkhani

DECEMBER 9, 2013
SOUTH KOREA

Charu cha South Korea Sono Chikupatura Ŵakaboni ŵa Yehova ku Ŵakayidi Ŵanyake

Charu cha South Korea Sono Chikupatura Ŵakaboni ŵa Yehova ku Ŵakayidi Ŵanyake

Boma la South Korea lawovwira Ŵakaboni ŵa Yehova awo ŵali mu jele chifukwa chakukana kugwira ntchito zausilikari. M’malo mwakuŵaŵika pamoza na ŵakayidi ŵanyake mu jele, iwo ŵaŵapatura na kuŵaŵika kwa ŵekha.

Ivi vyaŵa nthena chifukwa cha nkhumano iyo yikachitika mu December 2012. Pa nkhumano iyi pakaŵa ŵimiliri ŵa Ŵakaboni ŵa Yehova na ŵalara ŵa jele ŵa ku Korea. Pa nkhumano iyi pakaŵaso dada munyake wa Mboni uyo mwana wake wali kukakika. Iyo pamoza na Ŵamboni ŵanyake ŵakayowoya kuti ŵakafipiranga mtima ŵanyamata ŵa Mboni chifukwa ŵakaŵaŵikanga pamoza na ŵanthu ŵakuti ŵali na milandu yakofya chomene. Pakati pajumpha pafupifupi myezi 5, boma likapatura Ŵamboni aŵa na kuŵaŵika pamoza na Ŵamboni ŵanyawo mumasero gha ŵekha.

Nkhani yakukaka awo ŵakukana kugwira ntchito zausilikari yafuma patali. Charu cha South Korea chikamba ni kale kukaka Ŵakaboni ŵa Yehova chifukwa iwo ŵakukana kunyamura vilwero vya nkhondo. Pasono, Ŵakaboni pafupifupi 600 ŵakakika chifukwa chakukana kugwira ntchito zausilikari. Kwa vyaka 60 ivyo vyajumpha, Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakujumpha 17,000 ŵajalirika mu jele chifukwa chakukana kugwira ntchito zausilikari izo ŵakuchita mbanalume pera ŵa vyaka vya pakati pa 19 na 35.

Nkhani iyi njachilendo yayi ku mabanja ghanandi gha Ŵamboni chifukwa boma likamba ni kale kukaka Ŵakaboni ŵa Yehova pa nkhani iyi. Seungkuk Noh wakakhala vyaka vitatu mu jele ndipo wakafuma mu 2000. Adada ŵake nawo ŵakakakika chifukwa cha nkhani yakuyana waka. Seungkuk Noh wakati: “Nkhaŵa mu jele ilo adada ŵane ŵakaŵako apo ŵakaŵa munyamata, ndipo vinthu vindasinthe ku jele ili m’paka sono.” Mazuŵa ghano, awo ŵakukana kugwira ntchito zausilikari ŵakupika chilango chakukhala mu jele kwa myezi 18. Charu cha South Korea chindambe kupeleka ntchito zinyake ku ŵanthu awo ŵakukana ntchito zausilikari.

Ho Gyu Kang wakakakika apo wakaŵa na vyaka 21 ndipo wakakhala mu jele chifukwa chakukana usilikari. Apa kakaŵa kakwamba kuti Kang wapatukane na banja lake. iyo wakati: “Nkhachita wofi chomene.” Iyo pamoza na Kaboni munyake ŵakaŵikika mu jele pamoza na ŵakayidi ŵalara msinkhu awo ŵakaŵa vigeŵenga vyakofya. Ŵanyake mwa ŵanthu aŵa ŵali kukakika chifukwa chakukoma ŵanthu.

Kufuma waka pa nyengo iyo ŵakakikira m’paka apo ŵazamufumira, ŵanyamata Ŵamboni ŵakusuzgika chomene na nkharo yaukazuzi mu jele. Ŵanyawo ŵakuŵasuzga mwakuti ŵakuŵavya wanangwa wakusopa nga nkhupemphera na kusambira Baibolo pa ŵekha. Kwa vyaka vinandi, ŵazizipizga masuzgo ghanandi chifukwa cha kuŵikika mu jele pamoza na ŵanthu awo ŵali na milandu yakofya.

Vyaru vinandi vikukhumba kuti ŵakayidi ŵaŵapaturenge. Ivyo charu cha South Korea chachita pakupatura ŵakayidi vikukolerana na fundo iyo vyaru vyose vikwendera. Fundo iyi yikukolera na fundo izo wupu wa United Nations ukwendera. (Article 8 of the UN Standard Minimum Rules for the Treatment of Prisoners) Charu cha South Korea chachita ivyo charu cha Greece, icho ni membara wa European Union, chikachita vyaka 20 ivyo vyajumpha. Unduna wa Chivikiliro na Urunji ku Greece ukati Ŵamboni awo ŵali mu jele chifukwa chakukana usilikari ŵaŵapature na ŵakayidi ŵanyake. Mu 1992, Unduna wa Chivikiliro ukasintha kampu ya ŵasilikari ya ku Sindos, Thessalonica kuŵa jele la Ŵakaboni ŵa Yehova pera. Lipoti la boma likati “Unduna wa Chivikiliro wapatura Ŵakaboni ŵa Yehova na kuŵaŵika mu jele limoza chifukwa cha nkharo yawo yiwemi.” Mu 1998, charu cha Greece chikaleka kukaka Ŵakaboni ŵa Yehova awo ŵakukana kugwira ntchito zausilikari.

Charu cha South Korea nacho chamba kupatura Ŵakaboni ŵanandi ŵachinyamata awo ŵakakakika chifukwa cha ivyo ŵakugomezga ndipo chikuŵaŵika mu majele gha ŵekha. * Ndipo ivi ndivyo vikuchitika mu majele ghanandi uko kuli Ŵamboni, ndipo vikovwira ŵanyamata aŵa kuŵako na njuŵi ziwemi. Kaboni munyake ku jele la Gunsan wakayowoya uwemi wakupatura ŵakayidi mu jele. Iyo wakati: “Vikovwira kuti tileke kutolerako nkharo ziheni nga uzaghali na kayowoyero kaheni. Tikukondwa chomene kudumbiskana nkhani zauzimu pamoza na Ŵakaboni ŵanyithu.”

‘Tikuchitako yayi nkharo ziheni ndipo tikukondwa kucheza pamoza’

Nkhani yakuchindika wananangwa wa awo ŵakukana kugwira ntchito zausilikari yichali. Charu cha South Korea chili kuchita makora kupatura Ŵakaboni ŵa Yehova mu jele, kweni chindalondezge ivyo vyaru vinyake vili kuchita pakumazga nkhani iyi. Mwachiyelezgero, kwamba mu 1997, charu cha Greece chikupeleka ntchito zinyake kwa awo ŵakukana kugwira ntchito zausilikari. Charu cha Germany chikapelekanga ntchito zinyake ku awo ŵakana kugwira ntchito zausilikari, kweni kwamba mu 2011 chili kulekerathu kupeleka mulandu uliwose ku ŵanthu ŵanthena aŵa. Charu cha Taiwan chikamba kupeleka ntchito zinyake kwa awo ŵakukana ntchito zausilikari mu 2000.

Ŵanyamata Ŵamboni na ŵapapi ŵawo ku South Korea ŵakugomezga kuti zuŵa linyake charu chawo chizamwamba kulondezga malango agho vyaru vinandi vikulondezga pa nkhani ya kuchindika njuŵi na wanangwa wa ŵanthu.

^ ndime 9 Charu cha South Korea chikuchita vinyake mwa vinthu ivyo vyaru vikakolerana pa nkhani ya wanangwa wa ŵanthu awo ŵakukana kugwira ntchito zausilikari. Wonani nkhani yakuti “Vyaru na Mawupu Vyasuska Ivyo Boma la South Korea Likuchita.”