Lutani apo pali nkhani

MARCH 11, 2013
TURKEY

Wupu wa UN Wati Boma la Turkey Likwenera Kuchindika Njuŵi za Ŵanthu

Wupu wa UN Wati Boma la Turkey Likwenera Kuchindika Njuŵi za Ŵanthu

Ŵakhristu ŵanandi ŵakukana kunyamura vilwero vya nkhondo ndipo vyaru vinandi vikukolerana nayo fundo iyi. Komiti ya UN yakuwona wanangwa wa ŵanthu (UN Human Rights Committee) yadumura kuti ŵanthu ŵa mu charu cha Turkey nawo ŵali na wanangwa wakuyana waka.

Pa March 29, 2012, Komiti iyi yikadumura mulandu wakukhwaskana na ŵanthu ŵaŵiri ŵa ku Turkey kuti ŵalije mulandu. Ŵanthu aŵa ni Cenk Atasoy na Arda Sarkut, ndipo wose Mbakaboni ŵa Yehova. Iwo ŵakakana ntchito yausilikari chifukwa cha ivyo ŵakusambira mu Baibolo.

Atasoy na Sarkut ŵakalembera boma makalata ghanandi ndipo ŵakalongosolera boma kuti njuŵi yawo yikuŵazomerezga yayi kugwira ntchito yausilikari kweni mbakunozgeka kuchita ntchito zinyake za boma izo zikukolerana yayi na usilikari. Ndipouli, ŵanalume aŵa ŵakulutilira kuchichizgika kunjira usilikari. Sarkut wakaŵa msambizgi ku yunivesite, kweni ŵakamulekeska chifukwa ŵasilikari ŵakawofya ŵa yunivesite iyi kuti ŵaŵakakenge usange ŵalutilirenge kusunga Sarkut nga wantchito wawo.

Pakudumura mulandu uwu, Komiti ya UN yikayowoya kuti wanangwa wakukana usilikari chifukwa cha njuŵi ya munthu, “ukuyana waka na wanangwa wakusankha, kweniso wakusopa.” Wanangwa uwu ukukolerana na fundo nambara 18 ya International Covenant on Civil and Political Rights. Kweniso, komiti iyi yikadumura kuti wanangwa uwu ukupeleka mwaŵi kwa “munthu waliyose kuti waleke kuchichizgika kunjira usilikari kuyana na chisopa panji ivyo wakugomezga.

Chigamuro ichi chikapelekeka pati pajumpha nyengo yichoko waka kufuma apo khoti lakuwona wanangwa wa ŵanthu la European Court of Human Rights likadumulira milandu yinyake yiŵiri yakuyana waka. Pakudumura umoza mwa milandu yiŵiri iyi, khoti likati “boma la Turkey likuswa wanangwa wa ŵanthu chifukwa likukana kupeleka ntchito zinyake za boma ku ŵanthu awo ŵakukana usilikari.” Wupu wa European Convention on Human Rights ndiwo ukakhazikiska wanangwa uwu.

Wanangwa wakukana ntchito yausilikari chifukwa ivyo munthu wakugomezga ukaŵa kuti ulipo kale apo Chikhristu chikambanga. E. W. Barnes, mu buku lake lakuchemeka The Rise of Christianity, wakalemba kuti: “Para taweleramo maukaboni ghose, [ghakulongora] kuti, kuzakafika pa nyengo ya Marcus Aurelius [Themba la ufumu wa Roma kwamba mu 161 m’paka mu 180 C.E.], palije Mkhristu uyo wakaŵa msilikari; ndipo pakaŵavya msilikari uyo pamanyuma pakuti wazgoka Mkhristu, wakalutilira kuŵa msilikari.”