E lau i piliona o lakau e ‵kati ki lalo i tausaga takitasi, ke lava a laukele mō fai a fatoaga. I se 75 tausaga ko ‵teka, ne kamata o ‵galo malielie atu ei te āfa o togavao ‵lasi o te lalolagi.

Kafai ko fakamasei atu a togavao, e fakamasei tasi atu foki loa mo nisi mea aoga i ei.

A nisi laukele kolā ne katikati a lakau i ei, ne mafai o toe ‵tupu aka kae gasolo o uke atu. Ne ofo malosi a tino e sukesuke ne latou a lakau mo manu ki te vave o te auala ne mafai ei o toe ola mai a lakau i koga kolā ne ‵kati ki lalo kae ke toe ola aka i a latou eiloa kae toe fai pelā me ne togavao lauolaola. Mafaufau ki nāi fakaakoakoga konei:

• Ne iloilo faka‵lei ne tino fai sukesukega a togavao kolā ne ‵kati ki lalo mō fai a fatoaga kae oti ko tuku tiaki atu. E ‵tusa mo iloiloga ne fai ki koga penā e 2,200 i Amelika mo Afelika ki Togala, e fakaasi mai me i te one uli i ei e mafai o fai ei ke toe ola aka a lakau lauolaola o te vao i loto fua i se sefulu tausaga.

• Ne fakatautau aka ne tino fai sukesukega me e mafai loa o toe foki te togavao tenā ki tena tulaga lauolaola ‵lei i aso mua, kāti i loto fua i se 100 tausaga, e ‵tusa mo se sukesukega ne ‵lomi i te mekesini ko te Science.

• Fakamuli nei, ne fakapau‵pau ne saienitisi i Brazil a laukele kolā ne ‵kati ki lalo a lakau i ei kae toe ola aka loa i a latou mo laukele kolā ne taumafai a tāgata o ‵toki a lakau i ei.

• E ‵tusa mo tino kolā ne fai ne latou a tofotofoga konā, ne lipoti mai te National Geographic penei: “Ne iloa aka ne latou me e se manakogina ke ‵toki a lakau.” I loto fua i se lima tausaga, a koga kolā ne fai ei a tofotofoga, “ne ‵fonu i lakau valevale,” e aunoa mo ne lakau ne ‵toki i ei.

E uke a taumafaiga ko oti ne fai i te lalolagi kātoa ke puipui a togavao konei e seki fakamaseigina, kae ke faka‵sao a togavao kolā ne ‵kati ki lalo. Ona ko te mea tenā, e fai mai se tusi a te Malo ‵Soko me “ko gasolo ifo ki lalo i te 50 pasene a te katikatiga o lakau i te lalolagi kātoa” i te 25 tausaga ko ‵teka.

Kae ko taumafaiga konei e se mafai o faka‵sao katoatoa i ei a ‵tou togavao. “A te aofaki o togavao i koga ‵vela e seki mafulifuli eiloa i te fia tausaga ko ‵teka,” ko pati i se lipoti mai te fakapotopotoga ko te Global Forest Watch.

E uke a tupe e maua ne kamupane kolā e katikati lakau mō fai a laupapa e aunoa mo se taliaga mai te malo kae tenā te pogai ko masei valevale i ei a togavao.

“Ne fai ne Ieova a te Atua ke ola aka mai te laukele a lakau katoa kolā e ‵gali i te kilo kae ‵lei foki i te kai.”—Kenese 2:9.

Ne faite ne te Atua a togavao ke mafai o toe ola aka i a latou eiloa māfai foki loa ne ‵kati ne tino ki lalo o fakaaoga. E manako a ia o faka‵sao kae fakatumau a te ola o togavao fakatasi mo mea fakaofoofogia kolā e ola i ei.

E fakaasi mai i te Tusi Tapu me ka fakaseai ne te Atua a tino kolā e fakaaoga ‵se ne latou a mea ola i te lalolagi ko te mea ke tumau eiloa te ‵tou paneta. Onoono ki te mataupu “E Folafola Mai te Atua me ka Tumau te ‵Tou Paneta,” i te itulau e 15.